جاباما
۱۳۱۹۲۷
۵۰۰۳
۵۰۰۳
پ

جنگلی که می سوزد، ککی که نمی گزد!

اما شواهد نشان می دهد که در ایران و در مناطقی که ثابت شده تعداد آتش سوزی ها قابل توجه است حتی کوچک ترین وسایل برای ورود به عملیات اطفاء آتش نیز موجود نیست.

ایسنا: خبر های این روزها تکراری اند: پنج هکتار از پوشش جنگلی مارین در آتش سوخت؛ ۳۰ هکتار از جنگل های کوهدشت طعمه حریق شدند؛ یک هکتار از جنگل های بهشهر در آتش سوخت؛ بیش از ۸۰۰ هکتار از جنگلهای پارک ملی گلستان در آتش سوخت... اما این تکرار، چیزی از عمق فاجعه نمی کاهد.

اینکه طی هفت سال گذشته، بیش از ۱۴ هزار آتش سوزی در جنگل های کشور رخ داده باشد، آماری نیست که بشود به این راحتی ها از کنارش گذشت.

از ابتدای تابستان سال جاری تاکنون نزدیک به ۹۰۰ هکتار از جنگل های پارک ملی گلستان در آتش سوخته است که این آتش سوزی ها، تنها آتش سوزی های جنگلی در ایران نبوده است.

در این دو ماه، پارک ملی گلستان نزدیک به ۱۰ آتش سوزی به خود دیده است که این آتش سوزی ها عوامل مختلفی داشته اند.

این آتش سوزی ها که با تلاش محیط بانان استان های گلستان، خراسان شمالی، ماموران منابع طبیعی و نیروهای سپاه و بسیج استان گلستان اطفا شد، عوامل مختلفی از جمله تخلف شکارچیان غیرمجاز و بی احتیاطی مسافران داشته است.

حوالی ظهر ۲۷ مردادماه نیز، بر اثر بی احتیاطی مسافران، آتش سوزی جنگل گلستان از پیچ سلیمان کشته از بعد از تونل آغاز شد که با توجه به خشکی منطقه و وزش باد سریعا آتش، مراتع مشجر اطراف را فرا گرفت و به ارتفاعات منطقه و درختان پارک ملی رسید که با تلاش محیط بانان استان های گلستان و خراسان شمالی، ماموران منابع طبیعی استان، نیروهای سپاه و بسیج و نیز مردم روستای دشت، این حریق در ساعت ۷ و ۳۰ بعد از ظهر اطفاء شد.

گفته می شود که این آتش سوزی اخیر، هفتمین حریق از تابستان امسال است و در آخرین مورد بیش از ۸۰۰ هکتار از اراضی پارک ملی گلستان در آتش سوخته است. پارک ملی گلستان که با وسعت ۹۱ هزار و ۸۹۵ هکتار تحت حفاظت قرار گرفته در سال ۱۹۷۷ به عنوان ذخیره گاه زیست کره انتخاب و به پروژه شماره ۸ برنامه انسان و کره مسکون

(MAB) یونسکو اهداء شد و تاکنون نیز جایگاه خود را در خانواده ذخیره گاه های زیست کره جهان حفظ کرده است.

وجود یک هزار و ۳۶۲ گونه گیاهی که یک پنجم فلور گیاهی ایران را شامل می شود و همچنین وجود ۳۰۲ گونه جانوری و ۱۴۹ گونه پرنده نشانه اهمیت حیاتی این پارک است. از همین روی آتش سوزی در این جنگل ها از اهمیت فراوانی برخوردار است.

* آمار آتش سوزی در ایران و جهان

سازمان جهانی فائو آماری را منتشر کرده که بر اساس آن بین سال های ۱۹۸۰ تا ۱۹۹۸ بطور متوسط در اروپا سالیانه بیش از ۴۲ هزار فقره آتش سوزی صورت گرفته است.

در ایران، مساحت کل جنگل های ایران ۱۱ میلیون و ۷۵۰ هزار هکتار است که سرانه جنگل در کشورمان دو هکتار اعلام شده است.

طبق آمار، سرعت نابودی جنگل ها در ایران بسیار بالاست. در میان کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا از نظر میزان نابودی مناطق جنگلی در اثر آتش سوزی، ایران در رتبه چهارم قرار دارد. در این منطقه، قزاقستان با بیشترین میزان نابودی جنگل های خود در اثر آتش سوزی مواجه است. به طور متوسط هر سال ۱۷۹ هزار هکتار در این کشور سوخته می شود.

پس از این کشور الجزایر با ۵۴ هزار هکتار و ترکیه با ۱۲ هزار هکتار به ترتیب در رتبه های دوم و سوم قرار دارند.

در ایران نیز هر سال شش هزار و ۵۰۰ هکتار از مناطق جنگلی در اثر آتش سوزی نابود می شود. این رقم معادل ۶۰ درصد کل مناطق جنگلی ایران است.گفته می شود طی سال های ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۵ به طور متوسط سالانه ۱۸ درصد از سطح جنگل های جهان کاسته شده است.

فائو می نویسد: بر اساس این گزارش در شرایطی که سرانه جنگل در ایران یک سوم متوسط جهانی است این کشور تقریبا تمامی چوب مورد نیاز خود را از داخل تامین می کند. فائو میزان تولید چوب در ایران را نزدیک به ۹۰۰ هزار متر مکعب و میزان واردات این محصول را ۸۴ هزار متر مکعب در سال برآورد کرده است که بدین ترتیب حجم واردات چوب در مقایسه با تولید این محصول رقم ناچیزی است.

در بین این جنگل زدایی ها اما آتش سوزی سهم بزرگی دارد. طی ۱۳ سال اخیر بیش از دو هزار فقره آتش سوزی در جنگل ها اتفاق افتاده که سهم عظیمی از جنگل ها را از بین برده است.

رییس سازمان محیط ریست ایران نیز اعلام کرد که در پنج دههٔ گذشته، سطح جنگلی ایران از ۱۸ میلیون هکتار به ۱۴ میلیون هکتار رسیده است و سطح جنگلی نابودشده، به بیابان تبدیل شده است. برآورد شده است که سالانهٔ ۶۳ هزار هکتار از جنگل های زاگرس و شمال ایران نابود می شود و دلیل آن طمع انسان ها و نه نیازشان است.

* مقصر کیست؟

بطورکلی علل آتش سوزی ها را می توان به دو دسته انسانی و غیرانسانی تقسیم بندی کرد.

عوامل انسانی نیز به دو دسته عمدی و غیرعمدی تقسیم می شود که از دلایل عمدی می توان به فعالیت های کشاورزی، دامپروری و اختلاف با نهادهای دولتی و از دلایل غیرعمدی می توان به بی احتیاتی مردم اشاره کرد.

مطالعات نشان می دهد که یکی از عوامل موثر در آتش سوزی جنگل ها گرماست که در ماه های آبان یا آذر اتفاق می افتد. در جنگل های جلگه ای کاهش رطوبت مواد سوختی و در جنگل های کوهستانی کاهش بارندگی موجب آتش سوزی می شود.

در بین عوامل انسانی عمدی، سهم بی احتیاطی مسافران و همچنین شکارچیان غیرمجاز بیشتر از سایر عوامل است. مسافرانی که در حاشیه جاده ها و در مناطق تفریحی آتش به پا می کنند و فراموش می کنند آن را به طور کامل خاموش کنند، موجب می شوند که آتش سوزی در سطح گسترده صورت بگیرد.

از آن بد تر، شکارچیان غیرمجاز برای رسیدن به شکار بیشتر، عمدا این جنگل ها را آتش می زنند بدون اینکه از عواقب و مجازات آن بترسند.

* مجازات بازدارنده نیست

هر بار که علت آتش سوزی جنگلی عمدی تشخیص داده می شود، فعالان محیط زیست و مسئولین ذیربط به این نتیجه می رسند که باید در مجازات تجدید نظر شود!

این بار هم در پی آتش سوزی های گسترده جنگل های گلستان معصومه ابتکار، رییس سازمان محیط زیست گفت که تشدید مجازات برای برخورد با مسببان آسیب به جنگل ها در شورای عالی محیط زیست در حال بررسی است.

رئیس سازمان محیط زیست ادامه داد: آسیب در حدی به منابع طبیعت و محیط زیست کشور وارد شده که انشالله با برخورداری از قانونی جدی بتوانیم با افراد برخورد کنیم.

مشاور مدیرکل محیط زیست گلستان، پس از آتش سوزی اخیر جنگل های گلستان در زمینهٔ قانون مجازات برای آسیب زدن به جنگل ها گفت: برای جلوگیری از بروز مجدد چنین حوادثی باید دستگاه قضایی و نیروهای امنیتی برخورد قاطع و شدیدی با متخلفان داشته باشند.

موسوی خواستار به روز شدن قوانین محیط زیستی کشور شد و اظهار کرد: قوانین موجود مربوط به دهه های گذشته است و بازدارنده تخلفات نیست.وی افزود: محکومیت ها و جرایم مربوط به تخلفات محیط زیستی مصوب چند دهه قبل است و ارقام جریمه متخلفان بسیار پایین است.

مشاور مدیر کل محیط زیست گلستان اضافه کرد: درحالی که شکارچیان غیر مجاز جرات شکار در مناطق ممنوعه را به خود می دهند، افراد پولداری نیز هستند که این جریمه های اندک را به راحتی پرداخت کرده و از کرده خویش متنبه نمی شوند.

می بینیم که در این بین، جای خالی قانونی که بازدارندگی بیشتری در زمینه حفاظت از محیط زیست و طبیعت داشته باشد، بیشتر از قبل حس می شود.

* حادثه طبیعی یا ضعف مدیریت

آتش سوزی در جنگل ها، چه عامل طبیعی و غیرانسانی داشته باشد و چه انسانی، نیازمند مدیریت است؛ مدیریت بحران. این مسئله در کشورهای اروپایی و یا برخی کشورهای آسیای شرقی که دارای جنگل های بسیاری بوده و طبیعتا آتش سوزی در آن ها بسیار است، قابل کنترل است. در این کشور ها تمهیداتی چون برج های دیده بانی و سیستم های پیشرفته اطفای حریق توانسته از گسترش آتش جلوگیری کند.

اما شواهد نشان می دهد که در ایران و در مناطقی که ثابت شده تعداد آتش سوزی ها قابل توجه است حتی کوچک ترین وسایل برای ورود به عملیات اطفاء آتش نیز موجود نیست.

این عدم مدیریت بار ها و بار ها مورد توجه قرار گرفته و مسئولین به آن اذغان داشته اند. موسوی، مشاور مدیرکل محیط زیست استان گلستان نیز به این امر اشاره می کند و فقدان یک پایگاه ثابت اطفای حریق و بالگرد را در پارک ملی گلستان از دیگر مشکلات می داند.

با توجه به اینکه منابع طبیعی از منابع حیاتی یک جامعه به حساب می آید و بایستی نسل به نسل منتقل شود باید با تدوین برنامه ای اساسی و جامع در جهت پیشگیری از وقوع حوادثی که منجر به از بین بردن این منابع غنی می شود گام برداشت و این، تنها و تنها و تنها زمانی صورت می گیرد که مسئولان مربوطه، نسبت به محیط زیست و تخریب آن حساسیت داشته باشند.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن برترین ها را نصب کنید.
درآمد ماهیانه 5-20 میلیون از توی خونه با موبایل

آموزش رایگان کسب درآمد 5-20 میلیون ماهیانه از خونه و فقط با یه موبایل ساده رو در یک وبینار رایگان آموزشی یاد بگیر

محتوای حمایت شده

تبلیغات متنی

سایر رسانه ها

    ارسال نظر

    لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.

    از ارسال دیدگاه های نامرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.

    لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.

    در غیر این صورت، «برترین ها» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

    بانک اطلاعات مشاغل تهران و کرج