بریتانیا به پیشواز فرهنگ و هنر ایران می‌رود

عصر ایران: جشنواره هنری فرهنگی ایران بریتانیا در ماه‌های اسفند و فروردین توسط شورای فرهنگی بریتانیا برگزار می‌شود.

این جشنواره که شامل هنرهای تجسمی، موسیقی، ادبیات، سینما، نمایش، مد و معماری ایران می‌شود در شهرهای مختلف بریتانیا برگزار خواهد شد و تقریبا یک ماه پیش از نوروز آغاز می‌شود و تا آخر فروردین‌ماه ۱۳۹۴ ادامه پیدا خواهد کرد.

در بروشور این جشنواره به پیوندهای فرهنگی عمیق میان ایران و بریتانیا اشاره شده و هدف از این برنامه که از حیث گستردگی در طی سال‌های اخیر کم‌نظیر است را کوششی "در جهت تقویت فضا برای تبادل فرهنگی گسترده و ایجاد درک مشترک و افزایش حس اعتماد میان دو کشور" ذکر می‌کند.

دنی وایت‌هد، رئیس بخش ایران شورای فرهنگی بریتانیا، دربارۀ این جشنواره می‌گوید: "روابط فرهنگی از قویترین ابزار ایران و بریتانیا برای ایجاد درک بهتر و حس اعتماد دو جانبه هستند. امیدواریم جشنواره‌ فرهنگی ایران بریتانیا بتواند راهی ایجاد کند جهت ترویج هر چه بیشتر روابط فرهنگی از طریق مشارکت‌های گسترده‌تر و عمیق‌تر میان دو کشور."

این جشنواره به گفته سایت رسمی شورای فرهنگی بریتانیا، "با برگزاری نمایشگاه‌ها‌، اجراها، جلسات گفتگو، کارگاه‌ها و سمینارهایی در سراسر بریتانیا به کاوش در میراث فرهنگی ایران و خلاقیت‌های پر جنب و جوش معاصر این کشور می‌پردازد و تجربه‌‌‌ای از ایران را در اختیار ساکنان بریتانیا می‌گذارد که به کمک آن درک جدیدی از ایران پیدا کنند."

بخش محوری این برنامه فرهنگی بر نوروز و آشنایی با آداب آن تأکید دارد که در آن کشورهای دیگری مثل ازبکستان و افغانستان و دیگر جشن‌گیرنندگان نوروزو نقش دارند.

در بخشی از این برنامه، نمایشگاه عکسی از آثار مرتبط با نوروز در سفارت ازبکستان در لندن برگزار خواهد شد. این فستیوال قصد دارد تا بخشی از این برنامه‌های فرهنگی را به مدارس بریتانیا هم ببرد. برنامه‌های دیگر این جشنواره، بر حسب موضوع، عبارتند از:

در ۲۹ بهمن‌ماه، کتابخانۀ بریتانیا میزبان میزگردی در بررسی ادبیات و شعر معاصر ایران خواهد بود که در آن رزا جمالی و یدالله رویایی شاعران و نویسندگان ایرانی مورد علاقه‌شان را معرفی می‌کنند.

هم‌‌چنین مجله تخصصی "ترجمۀ شعر مدرن" قرار است شماره ویژه‌ای را نزدیک نوروز به ترجمه اشعار معاصر فارسی اختصاص دهد.

در سوم اردیبهشت‌ماه هم در سالن سخنرانی جمِ دانشگاه سواس، خوانشی از کتاب "سرزمین کوهستان‌های فیروزه"، سیروس مسعودی نوشته نویسنده ایرانی-بریتانیایی ارائه خواهد شد که داستان سفرهای مکرر او به ایران و مکاشفه‌اش در فرهنگ و چشم‌اندازهای طبیعی کشور است.

مُد

فستیوال ایرانیان ادینبورگ که سابقه‌اش به سال ۲۰۰۸ برمی‌گردد، برنامه‌ای برای ارائۀ مدهای لباس ایرانی دارد، آثاری که تلفیقی از پارچه‌ها و دوخت‌های سنتی با پوشش‌های امروزی‌اند.

طراحان شرکت‌کننده در این نمایشگاه مد کسانی چون نغمه کیومرثی، کوروش غربی، سپیده احدی، دیبا مهرابی و جسیکا هوارث هستند. قرار است این برنامه همراه با موسیقی زنده ایرانی باشد.

موسیقی

در آغاز بهار و با افزایش ساعت‌های آفتابی در لندن، جنوب رودخانه تیمز در ساوت‌بنک سنتر یکی از پر ازدحام‌ترین قطب‌های فرهنگی شهر می‌شود. فستیوال ایران و بریتانیا قصد دارد از این فرصت استفاده کرده و چند برنامه فرهنگی در ساوت‌بنک سنتر برگزار کند که شامل اجراهای موسیقی و جلسات گفتگو دربارۀ مسائل فرهنگی می‌شود.

همین‌طور در اِیژا هاوس (Asia House) در لندن، ادیب و مهدی رستمی در بخشی دیگر از فستیوال کنسرتی از موسیقی سنتی ایرانی برگزار خواهند کرد.

معماری

معرفی معمار قاجار، میرزا اکبر، یکی از کنجکاوی‌برانگیزترین بخش‌های جشنواره فرهنگی ایران و بریتانیاست.

این برنامه قرار است در سیزدهم اسفندماه در موزه ویکتوریا و آلبرت که صاحب یکی از غنی‌ترین مجموعه آثار هنری و تاریخی متعلق به ایران است اتفاق بیافتاد.

این موزه بیش‌تر آثار مربوط به ایران را در طی دهه‌ها از مجموعه‌داران خصوصی خریداری کرده است، و یکی از معدود کلکسیون‌هایی که رایگان و با اهدای صاحب آن به دست آورده مجموعه‌ای غنی از طرح‌های معماری میرزا اکبر، معمار ایرانی است.

ماجرا از این قرار است که یک معمار انگلیسی به نام کاسپار پردن کلارک که در سال‌های ۱۸۷۴ و ۱۸۷۵ میلادی در تهران بود تا ساختمان فعلی سفارت بریتانیا را بسازد، از دو معمار محلی طرح‌هایشان را به عنوان هدیه در ازای آموزش‌های تکنیک‌های مدرن معماری به آن‌ها دریافت کرد.

وقتی کلارک به لندن بازگشت این طرح‌ها را به موزۀ ساوت کنزینگتون که در آخرین سال قرن نوزدهم به موزه ویکتوریا و آلبرت تغییر نام داد اهدا کرد و این آثار به مدت ۱۴۰ سال در موزه نگهداری شدند بدون این که هرگز چندان جدی گرفته شده یا در معرض نمایش قرار بگیرند.

این آثار که اسناد با ارزشی از معماری ایران دورۀ قاجار محسوب می‌شوند حالا قرار است به شکلی مرمت شده و به صورت ۲۰۰ قطعه دیجیتال در معرض دید بازدیدکنندگان قرار بگیرند.

به علاوه، از ۲۴ فروردین و به مدت ۹ نه روز، نمایشگاه معماری "سیر تکاملی" در اِیژا هاوس برگزار خواهد شد. این نمایشگاه که آثار طراحی معماری مهران قارلقی و امین صادقی را در برمی‌گیرد، طرح‌هایی‌های که متأثر از معماری کلاسیک ایرانی هستند. ترکیب‌های و طرح‌های هندسی، بازی نور در بناهای ایرانی و نوع جریان هوا در آن‌ها در کارهای معاصر این دو معمار که شامل طراحی داخلی و دکوراسیون هم می‌شود تکرار شده است.

تئاتر و سینما

در این بخش مجموعه‌ای از فعالیت‌های نمایشی و اینستالیشن در طول جشنواره جریان خواهد داشت و در پنجم فروردین ماه، سمپوزیوم تئاتر ایران و بریتانیا در شهر دانشگاهی کمبریج برگزار خواهد شد.

یکی دیگر از برنامه‌های گسترده فستیوال، نمایش آثار برگزیدۀ سینمای ایران و فیلمسازانی مثل بهرام بیضایی، رخشان بنی‌اعتماد، عباس کیارستمی، داریوش مهرجویی، محسن مخلملباف و مجید مجیدی در فستیوال "وان ورلد" در ولز است که بعد به مناطق دیگر بریتانیا هم سفر خواهد کرد.

جلسات نمایش فیلم همراه با جلسات گفت‌وگو و نقد و بررسی سینمای بعد از انقلاب ایران خواهد بود.

نشر

شورای فرهنگی بریتانیا هم‌چنین اقدام به انتشار کتابی کرده که مسائل فرهنگی بین ایران و بریتانیا را در زیر عناوین و فصل‌های مختلف توسط متخصصین بررسی می‌کند.

این کتاب که به زبان انگلیسی و با ویرایش و گزینش نیک وادهام اسمیت، منتشر شده مقالاتی دربارۀ جنگ، هنرهای تجسمی، استقبال از سریال‌های بریتانیایی در ایران، روابط دیلماتیمک دو کشور، زلزله بم و درک و دریافت سینمای بریتانیا در ایران است و به قلم نویسندگانی مثل علی انصاری از دانشگاه سنت اندروز، چارلز ملویل از دانشگاه کمبریج، احسان خوش‌بخت، راب ویلسن (مترجم رباعیات خیام به زبان اسکاتس) و دیگران نوشته شده است.