۲۸ فروردین - ۱۷ آوریل؛ در تاریخ چه گذشت؟

برترین ها: امروز ۲۸ فروردین برابر با ۱۷ آوریل تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

رویداد ها:

۶۹۳ - روزي كه آشوريان شهر شوش را ويران كردند

اپریل سال ۶۹۳ پيش از ميلاد (در بيشتر كتابهاي تاريخ عهد باستان؛ ۱۷ اپریل)، و پيش از تاسيس يک دولت واحد در ايران، ارتش آشور بانيپال (حکمران مناطقي در شرق مديترانه به پایتختی نینوا ـ موصل ـ در شمال عراق امروز) شهر شوش را متصرف شد و ويران ساخت. دولت همدان [دولت طايفه ايراني ماد ساکن مناطقی از محور ری در جهت غرب ایرانزمین] چند دهه بعد با كمك دولت بابل (به مرکزیت جنوب عراق امروز)، دولت ستمگر آشور را كه به صورت يك امپراتوري درآمده بود برانداختند و از صفحه روزگار پاك كردند.

دولت همدان سپس چند گروه ايراني [از طايفه ماد]را به سرزمين آشور منتقل كرد و در آنجا سكني داد تا مانع احياء آن دولت ستمگر شوند و كردهاي عراق، تركيه و سوریه فرزندان همان مادها هستند كه فرهنگ ایرانی خودرا همچنان حفظ كرده اند.


شوش در دوران هخامنشيان بازسازي و پايتخت اداري و زمستاني ايران شد و كاخ آپادانا در آن بنا گرديد. داريوش بزرگ پس از ساختن آپادانا در شوش، بر يك لوح سنگي اين جمله را نوشت كه به يادگار مانده است: «به نام اهورامزدا، من اين كاخ را در شوش ساختم». كار ساختن كاخ در سال 521 پيش از ميلاد پايان يافت. شهر شوش در 110 كيلومتري شمال اهواز و 280 كيلومتري جنوب خرم آباد قراردارد.

در زير نيز تصوير سنگنبشته حاوي دعاي جاوداني داريوش براي ميهن آمده است كه در تخت جمشيد بر جاي مانده است:


۱۸۶۵ - نخستين بانويي كه در آمريكا اعدام شد

در پي قتل آبراهام لينكن (لينكلن) رئيس جمهور وقت آمريكا در يك تماشاخانه در شهر واشنگتن، هفدهم اپریل ۱۸۶۵ يك زن ۴۲ ساله به اتهام مشاركت در طرح نقشه قتل او و تشويق يك بازيگر تئاتر به اين عمل، در خانه اش در شهر واترلو واقع در جنوب ايالت مريلند دستگير شد. لينكن را هواداران كنفدراسيون آمريكا كه در جنگ داخلي شكست خورده بودند ترور كرده بودند. كنفدراسيوني ها خواهان كاهش نفوذ و اختيارات دولت مركزي در ايالتها بودند و در واقع، مايل بودند كه ايالات متحده شكل يك جامعه مشترك المنافع را داشته باشد. بانوي دستگير شده «مري اليزابت سورات» نام داشت و پس از محاكمه، هفتم ژوئيه ۱۸۶۵ (۱۶ تير) به دارآويخته شد. وي نخستين زن در تاريخ ايالات متحده است كه به حكم دادگاه اعدام شده است.


1878 - اجتماع قدرت هاي اروپايي در برلين بر ضد عثماني

17 اپريل 1878 از سران دولتهاي توانمند اروپا دعوت شد كه براي كوتاه كردن دست دولت عثماني از متصرفاتش در اروپا كه قدمت آن به قرن پانزدهم مي رسيد در برلین اجتماع كنند. انگيزه اين كار اين بود كه نبايد اجازه داده شود كه دولتي از مشرق زمين بر قسمتي از اروپا استيلا داشته باشد. اجتماع برلین كار براندازي عثماني را كه از قبل به صورت پراکنده آغازشده بود تشديد كرد كه ظرف 40 سال به اضمحلال اين امپراتوري انجاميد. مسائل امروز جهان عرب زاييده فروپاشي همين امپراتوري است که در این قسمت انگلستان و فرانسه برجایش نشستند.

1922 - اعتصاب پليس تهران! در سال 1301

اعتصاب افراد پليس تهران (اداره نظميه) به سبب عقب افتادن مواجب ماهانه، از 28 فروردين 1301 (17 اپریل 1922) آغاز شد و تا دريافت قسمتي از آن ادامه يافت. در طول اعتصاب، سربازان مستقر در باغ شاه (امروز: پادگان حرّ) مامور حفظ نظم شهر شده بودند ولي حق رسيدگي به شكايات عادي و روزمره را نداشتند، يعني وظيفه ضابط قوه قضايي بودن پليس به آنان واگذار نشده بود. در آن زمان دریافتی ایران از شرکت نفت انگلستان ناچیز بود، دریافت مالیات از اربابان املاک که در عین حال از مقامات و رجال کشور بودند امکان پذیر نبود و دولت از بازاریان ترس داشت که مالیات بگیرد و گمرکات کشور یا در رهن خارجی بود و یا آلوده به فساد اداری و در نتیجه، خزانه کشور خالی از پول.

1923 - نخستین فیلم ناطق جهان به نمایش در آمد . این فیلم نگهبان گیج نام داشت که در شهر نیویورک ایالات متحده آمریکا به نمایش عمومی گذاشته شد.


۱۹۲۶ - اختراع تلويزيون توسط جان بيرد مخترع اسكاتلندي

تلويزيون عبارت است از دستگاهي كه صحنه‏هاي ثابت يا متحرك را به وسيله برق انتقال مي‏دهد. از نخستين پيش‏گامان موفق در ساخت اين دستگاه، "جيوواني كازلي" دانشمند ايتاليايى است كه در سال ۱۸۶۲م موفق به ساخت دستگاهي شد كه با استفاده از سيستم دستگاه تلگراف قادر به مخابره نقوش و تصاوير ساده بود. سال‏ها طول كشيد تا اين دستگاه براي انتقال عكس آماده شود. اما اولين كسي كه عملاً يك تلويزيون ابتدايى ساخت "جان بيرْدْ" پژوهشگر اسكاتلندي بود. وي با كمك ابزار و آلات اوليه در سال ۱۹۲۲م دستگاهي ساخت كه براي اولين بار انتقال تصوير را امكان‏ پذير نمود، گرچه در مراحل اوليه فقط قادر به انتقال يك تصوير از يك اتاق به اتاق ديگر در همان خانه بود. تلاش‏هاي جان بيرد ادامه يافت و سرانجام در ۱۷ آوريل ۱۹۲۶م اولين تصوير تلويزيوني براي انجمن سلطنتي انگلستان به نمايش گذاشته شد. تكنيك اصلي تلويزيون عبارت است از تصويربرداري از صحنه‏ هاي مورد نظر و تجزيه اين تصاوير به صورت نقاط و خطوط و سپس پخش آن از فرستنده پس از تبديل به امواج الكترومغناطيسي.

پس از تكميل اين دستگاه، سرانجام اولين برنامه‏هاي تلويزيوني در سال ۱۹۳۶م در ايستگاه‏هاي فرستنده تلويزيوني تهيه و ارسال گرديد. در طي سال‏هاي بعد تحولاتي در تلويزيون پيدا شد كه دستيابي به تكنيك تلويزيون رنگي، استفاده از ماهواره براي پخش جهاني و كاربردهاي علمي و آموزشي از آن جمله است. تلويزيون در مسير خود همچنان راه پيشرفت را طي مي‏نمايد و در هر مدت پديده‏اي جديد در اين عرصه ارائه مي‏گردد.


۱۹۵۲ - مشاجره دكتر مصدق و انگلستان بر سر بحرين

دولت دكتر مصدق ۲۸ فروردين سال ۱۳۳۱ (۱۷ اپریل ۱۹۵۲) نسبت به ديدار مشاور امورخارجي دولت انگلستان از بحرين شديدا اعتراض كرد و اين عمل را مداخله در امور ايران اعلام داشت. دولت انگلستان در پاسخ اعتراض دكتر مصدق گفت كه بحرين يك منطقه تحت الحمايه آن دولت است، و از آن پس اختلاف دو دولت در اين زمينه هم گسترش يافت.

مطبوعات ناسيوناليستهاي ايراني (غیر چپ و غير متمايل به غرب) در مقاله هایی نوشته بودند که ادامه تحریک انگلستان از این دست، سبب خواهد شد که اگر روزگاری هم بخواهد از خلیج فارس خارج شود به شیوخ منطقه تعهد دفاع نظامی خواهد سپرد و ترتیباتی خواهد داد که قدرت های دیگر جای فیزیکی انگلستان را در خلیج فارس بگیرند و بازهم ايرانيان نتوانند به حق تاريخي خود برسند.


مرور زمان درستی این پیش بینی ناسيوناليستهاي ايراني را ثابت کرد. به این ترتیب که نه تنها تعهدات دفاعی انگلستان و در نتیجه نفوذ این دولت در منطقه خليج فارس به جای خود باقی مانده که يک نمونه اش در اوایل دهه ۱۹۶۰ و در دفاع از کویت در برابر تهدید عراق (ژنرال قاسم) مشاهده شد بلکه خلیج فارس (به مرکزيت بحرين) پایگاه ناوگان پنجم آمریکا شده و فرانسه هم اواخر دهه يکم قرن ۲۱ ابراز تمايل کرد که مي خواهد در ابوظبی (امارات) پایگاه نظامی دایر کند. تصمیم فرانسه به استقرار نظامی در خلیج فارس که از طریق بررسی های کمپانی نفتی خود ـ توتال نقشه های ذخایر نفت و گاز آف شور ایران را به دست آورده تامل برانگیز تلقي شده بود. تعجب در این است که این دولت پنج قرن پس از ورود اروپاییان به آبهای مشرق زمین قصد استقرار در خلیج فارس و به فاصله کوتاهی از آبهای ساحلی ایران را کرده بود.

۱۹۶۴ - شورش مسلحانه ایل قشقایی در فارس

۲۸ فروردین ۱۳۴۳ (۱۷ آوریل ۱۹۶۴) در تهران اعلام شد که ايل قشقايي بر دامنه مخالفت خود با اصلاحات ارضي افزوده و افراد مسلح اين ايل همزمان به چند پاسگاه انتظامی در فيروزآباد فارس حمله برده و در جريان اين تعرض، تلفاتی وارد آمده است. اعلاميه دولت وقت (دولت حسنعلي منصور) حكايت داشت كه براي تنبيه اين افراد، از تهران نيروي كمكي و ازجمله هنگ چهارم ژاندارم (مستقر در پادگان ژاندارمری واقع در خيابان مولوي تهران ـ اينك در اختيار نيروي انتظامي) با ۱۲ زره پوش به محل اعزام شده است. قبلا و در زمان نخست وزىرى علم، چند واحد ژاندارم و سرباز به فيروزآباد فرستاده شده بودند.

مخالفت ايل قشقايي از زمان نخست وزيري اميراسدالله علم آغاز شده بود که ۱۷ اسفندماه ۱۳۴۲ پس از ۱۹ ماه و ۱۹ روز نخست وزيري کناره گيري کرده و حسنعلي منصور بر جايش نشسته بود. علم اصلاحات ششگانه ازجمله اصلاحات ارضي و ملي شدن جنگلهارا پس از تصويب اين اصول در رفراندم ششم بهمن ۱۳۴۱ اجرايي کرده بود و مخالفان اصلاحات ارضي را هواداران فئوداليسم و ضد انقلاب (انقلاب سفيد) و ضد اصلاحات مي خواند.


اجرای برنامه اصلاحات ارضی در فیروزآباد فارس (منطقه ايل قشقايي) با مخالفت رو به رو شده بود و اين مخالفت به تدريج و با قتل ملک عابدی رئیس سازمان اصلاحات ارضی محل، رنگ مسلحانه به خود گرفته بود .... علم که در بلوچستان نفوذ داشت تصمیم به استخدام چریک بلوچ برای سرکوب قشقایی ها گرفته بود و حتي چند نفر را براي انجام اين برنامه به بلوچستان فرستاده بود که ژاندارمری مخالفت کرد و لذا، چند دسته ژاندارم از تهران و یکانهایی از لشکرهای فارس، خوزستان و اصفهان به فیروزآباد اعزام شدند. (اعزام هنگ ۴ ژاندارم در زمان نخست وزيري منصور صورت گرفت.).

طولي نكشيد كه شورش قشقایی ها سرکوب شد و مسببان اين ياغيگري دستگير و به دادگاه نظامي تحويل و محاكمه آنان از تيرماه همان سال (سآل ۱۳۴۳) آغاز شد.

۱۳۵۷ - روزی که دولت ایران دست به مبارزه همه جانبه با دودکردن سیگار زد

۲۸ فروردین ۱۳۵۷ هجری شمسی دولت وقت تصمیم به مبارزه با دود کردن سیگار در اماکن عمومی و نیز کاهش مصرف دخانیات و بیزارساختن جوانان از اعتیاد به این ماده زیان آور برای بهداشت و سلامتی گرفت و این تصمیم و برنامه های اجرای آن در روزنامه هاي آن روز درج و خبر اول رادیو ـ تلویزیون قرارگرفت. سردبير وقت روزنامه اطلاعات این تصمیم را تیتر نخست صفحه اول اين روزنامه کرد.

در اجرای این تصمیم قرار شده بود که دود کردن سیگار در ادارات و اماکن عمومی دیگر ازجمله سینماها و رستوران ها ممنوع شود، رادیو ـ تلویزیون برنامه هایی تنظیم و پخش کند که ایرانیان به زیان های ناشی از دودکردن سیگار پی ببرند و از آن بیزار شوند، در گوشه و کنار کشور بیلبورد ضد سیگار نصب و بر بدنه اتوبوس های شهری شعار ضد دود نوشته شود، در مدارس در ذم سیگار جلسات سخنرانی برای دانش آموزان برگزار شود و دبیران دبیرستانها مضار دود را سوژه انشاء دانش آموزان کنند.

در همین روز دولت آمار مصرف سیگار کشور را برپایه میزان واردات آن و نیز ساخت داخله منتشر ساخت و ورود سیگار خارجی ممنوع شد. طبق اعلامیه دولت، ایرانیان در سال ۱۳۵۶ (سال ۲۵۳۶ آن زمان) ۱۲ میلیاردنخ ـ سیگار دود کرده بودند.

این برنامه که اجرای آن آغاز خوبی داشت چند ماه بعد در میان موج اعتصابات و انقلاب ناپدید شد.


1930 - «آبخاز = آبخازيا = آبخيزستان» در چارچوب جمهوري سوسياليستي گرجستان، يك منطقه خود مختار اعلام شد. اين منطقه، قرنها و تا اوايل قرن نوزدهم گوشه اي از امپراتوري ايران بود.

1961 - شكست حمله به كوبا موسوم به نبرد خليج خوك ها

جان اف كندي رئيس جمهوري وقت آمريكا 17 اپریل سال 1961، كمتر از سه ماه از آغاز زمامداري اش با شكست يك تعرض نظامي به كوبا رو به رو شد. نقشه اين تعرض در دوران حكومت آيزنهاور كه 20 ژانويه آن سال پايان يافته بود طرح شده و در نيمه اپريل با حمايت سازمان اطلاعات مركزي آمريكا (سيا) به اجرا در آمده بود.

طبق اين طرح، صدها تن از فراريان كوبايي كه توسط آمريكا مسلح شده بودند و شماري ديگر، در منطقه خليج خوك ها به خاك كوبا حمله بُردند كه اين تعرض شكست خورد و 743 تن از حمله كنندگان اسير شدند كه بعدا فيدل كاسترو هركدام از آنان را با يك تراكتور معاوضه و آزاد كرد.


دشمني دولت آيزنهاور با دولت كاسترو در كوبا از زماني آغاز شد كه كاسترو اعلام كرد يك سوسياليست است و نظام كوبا سوسياليستي خواهد بود و سپس دست به ملّي كردن شركتها و كسب و كار آمريكائيان در كوبا زد. قدمت فعاليت بازرگاني بعضي از موسسات آمريكائي در كوبا به اوايل قرن 20 و اندكي پس از پيروزي آمريكا در جنگ با اسپانيا در سال 1898 مي رسيد.

حزب سوسياليست کوبا (پيرو ماركسيسم ــ لنينيسم) در سال 1925 تاسيس شده بود. اين حزب پس از پيروزي انقلاب كاسترو در 1959 به تدريج زمام امور اين كشور را به دست گرفته بود. فيدل كاسترو كه مبارزه اساسي خود را از 1953 آغاز كرده بود پس از يك شكست، در سال 1959 از تبعيد به كوبا بازگشت و با 9 هزار انقلابي مسلح به ديكتاتوري باتيستا پايان داد. دولت واشنگتن در آغاز كار گمان نمي كرد كه كاسترو كمونيست باشد، و چپگرايي را خصلت هر انقلابي مي دانست.

24 اپريل 1961 كندي مسئوليت شكست حمله به خليج خوكها را كه طرح آن در زمان او به اجرا در آمده بود پذيرفت و از آن زمان بود كه روابط آمريكا با كوبا تيره تر و دولت كوبا هم به كشورهاي سوسياليستي نزديكتر شد.

كريستف كلمب در نخستين سفر دريايي خود به سوي غرب، در 1492 به كوبا رسيد و اين جزيره را از مستملكات اسپانيا اعلام داشت كه اين سلطه تا پايان قرن 19 ادامه داشت و پدر كاسترو از مهاجران اسپانيايي بود.

1986- شرکت رایانه‌ای آی بی ام نخستین چیپ با ظرفیت مگابایت را به جهان رایانه عرضه کرد.

زادروزها

525 - سنایی غزنوی، شاعر و عارف بزرگ
۱۹۱۶ - زادروز سیریماو بندارانایکه سیاست‌مدار سری لانکایی ، نخستین زن نخست‌وزیر دنیا


۱۹۱۸ - زادروز ویلیام هولدن بازیگر آمریکایی ، برنده جایزه اسکار.
۱۹۵۹ - زادروز شون بین بازیگر انگلیسی.


۱۹۷۲ - زادروز جنیفر گارنر بازیگر آمریکایی


۱۹۷۴ - زادروز ویکتوریا بکهام خواننده، ترانه سرا، نویسنده، مدل، بازیگر، طراح مد و بازرگان انگلیسی


۱۳۳۸ - مجید مجیدی، کارگردان، فیلم‌نامه‌نویس و بازیگر ایرانی
۱۳۵۶ - لیلا صادقی، نویسندهٔ ایرانی


درگذشت‌ها

۱۷۱۱ - درگذشت یوزف یکم، امپراتور مقدس روم پادشاه مجارستان، بوهم و آلمان
۱۷۹۰ - درگذشت بنجامین فرانکلین، دانشمند ، نویسنده، ناشر، روزنامه نگار، سیاستمدار و دیپلمات دوران انقلاب استقلال آمریکا


۱۹۴۲ - درگذشت ژان باتیست پرن فیزیک‌دان برنده جایزه نوبل فرانسوی
۱۹۷۶ - درگذشت هنریک کارل پیتر دام زیست‌شناس و شیمیدان برنده جایزه نوبل پزشکی۱۹۴۳ از دانمارک


۱۹۹۳ - درگذشت تورگوت اوزال هشتمین رئیس جمهور ترکیه
۲۰۰۸ - درگذشت امه سزر شاعر سیاه پوست فرانسوی‌زبان و فعال سیاسی فرانسوی


۱۳۵۶ - محمدباقر پرورش از استادان معاصر هنر زرگری و نقره سازی در اصفهان
۱۳۸۱ - اعدام سعید حنایی قاتل ۱۶ زن در مشهد.
۱۳۹۳ - گابریل گارسیا مارکز، نویسنده مشهور کلمبیایی


*****
منابع:

-پايگاه نوشيروان کيهاني زاده
-ویکی پدیای فارسی
-صفحه امروز در تاریخ در توئیتر
-راسخون