مصاحبه سایت رسمی جشنواره کن با آیدا پناهنده

سینمای ایران با آیدا پناهنده راه را برای نسل جدید فیلم‌سازان باز می‌کند. پس از ده سال فعالیت در عرصه تلویزیون، فیلم کوتاه و مستند، اینکارگردان جوان اولین فیلم بلند خود به نام «ناهید» را در جشنواره کن ارائه کرده است.


کار ساختن این فیلم را چگونه آغاز کردید؟

برای سال‌ها، هر زمان که من و همکارم، ارسلان امیری، شروع به نوشتن فیلم‌نامه می‌کردیم، همواره یک زن با پسری سرکش و یاغی به ذهنمان می‌آمد، سعی می‌کردیم این زن را وارد داستان کنیم. داستان هیچ‌گاه آنگونه که می‌خواستیم از آب در‌نمی‌آمد. تا اینکه نهایتاً داستان این زن شکل گرفت. هر دوی ما در خانواده‌هایی بدون حضور پدر بزرگ شدیم. ما شاهد مبارزه مداوم مادرهایمان بودیم، که تلاش می‌کردند خودشان را به عنوان زنانی مستقل در جامعه سنتی ایران اثبات کنند.

می‌توانید به ما بگویید که چگونه کار می‌کنید؟ آیا داستانی در این مورد به خاطر دارید؟

به محض اینکه شروع به نوشتن فیلم‌نامه کردم، دانستم که بهترین فصل برای داستان من پاییز است، چنانچه محیط ابری و خاکستری شهر به خوبی درونیات قهرمان داستان و دیگر شخصیت‌ها را بازتاب می‌داد و به غنای بصری فیلم نیز افزوده می‌شد. من باید دقت زیادی درباره انتخاب رنگ لباس شخصیت‌های داستان به خرج می‌دادم، استفاده از رنگ‌های سرد یا طبیعی باعث قوی‌تر شدن تاثیر رنگ قرمز به عنوان یک عنصر نمادین می‌شد.

لطفا کمی در مورد بازیگران فیلم بگویید.

ساره بیات(ناهید) بازیگر بااستعداد و درخشانی است، همه ما بازی او را در فیلم «جدایی» از اصغرفرهادی به یاد داریم. من نمی‌خواستم ساره زن مظلومی که در «جدایی» می‌دیدیم باشد، و در طول ساخت فیلم این نکته را مدام تکرار می‌کردم. ساره بازیگر حساسی است که می‌تواند احساسات مختلفی را بدون اینکه حرفی زده باشد، منتقل کند. پژمان بازغی(مسعود) در بازیگری به بلوغ رسیده و تجربه زیادی دارد. هنگام فیلمبرداری، به هوش و ابتکار او غبطه می‌خوردم. او پیشنهادها و نظرات مرا زود درک می‌کرد و بی‌درنگ اجرایشان می‌کرد. ارتباط احساسی او با دیگر بازیگران خوب بود.

نظرتان در مورد صنعت فیلم در ایران چیست؟

در خاورمیانه ایران تنها کشوری است که سینمایش را به تمام جهان صادر می‌کند. کیارستمی، فرهادی، بنی‌اعتماد و بسیاری دیگر افراد، نقش بزرگی در گسترش مرزهای فرهنگ ما بازی کرده‌اند. ما به راحتی اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها نمی‌توانیم فیلم بسازیم، چون به اندازه آنها سرمایه نداریم. دست‌هایمان برای به تحقق رساندن رویاهایمان بسته است.

از چه منبع الهام هنری در کارتان استفاده کردید؟

در تمام فیلم‌هایی که من ساخته‌ام، بزرگترین منبع الهامم خود زندگی بوده است. چیز دیگری که بدون آن زندگی من بی‌معنا می‌شود، ادبیات است. من فیلم‌های تارکوفسکی، برگمن، کیارستمی، عیاری، اُزو، میزوگوچی، کوروساوا، بیلی وایلدر، جین کامپیون، کوبریک و کاپولا را بارها دیده‌ام.

در مورد پروژه آینده خود برای ما بگویید.

فیلمنامه‌ای که روی آن کار می‌کنم در مورد عشق است، دو زن از دو نسل متفاوت، که در نهایت باید یکی بخاطر دیگری خود را کنار بکشد. بیشتر فیلمی روانشناسانه است، تا اینکه فیلمی اجتماعی باشد.