ظهور طبقه پزشكان ميلياردر در ايران

روزنامه قانون: «دكتر شو تا پولدار شوي.» از بچگي اين جمله را در گوش ما مي‌خواندند. اينكه اگر مسيرت را به سمت پزشكي تنظيم كني، قطعا آينده پرپولي در انتظار توست. از دوران مدرسه مي‌دانستيم كه پزشكان ثروت بسيار زيادي كسب مي‌كنند.

حالا كه اخبار را دنبال مي‌كنيم، متوجه مي‌شويم آن صحبت‌هاي گنگ دوران كودكي چندان هم پوچ نبودند. گرچه درآمد ماهانه پزشكان به ‌خاطر تخصص‌شان بالاست، اما در پاره‌اي موارد هم، اين درآمد ربطي به تخصص فرد ندارد، بلكه فقط بستگي به اين دارد كه چقدر براي راه انداختن كار مردم، از آنها پول دريافت كنند.

همين دو سال پيش بود كه خبر فرار مالياتي ۳۰۰ پزشك متخصص، رسانه‌اي شد. پزشكاني كه ماهانه بيش از يك ميليارد تومان درآمد داشتند! شنيدن اين خبرها بود كه باعث شد وزير بهداشت دولت يازدهم قبل از زدن كلنگ طرح تحول نظام سلامت بگويد قرار است در اين طرح، تعرفه‌هاي دريافتي پزشكان يكسان‌سازي شود. اما همين باعث شد درآمد پزشكان به شكل قابل ملاحظه‌اي بالا برود.

رقم‌هاي نجومي دريافتي پزشكان ايراني در حالي است كه اكثر مردم به لحاظ سطح و سبك زندگي زير استانداردهاي معمولي هستند؛ يعني درآمدشان بيشتر از يك ميليون تومان نمي‌شود و بيمه هم درصد زيادي از هزينه‌هاي درمان را نمي‌پردازد. اين گزارش اختصاص دارد به طبقه پزشكاني كه درآمد بالايشان، آنها را از سطح مردم عادي، بسيار بالاتر مي‌برد و جزو «طبقه بي‌رحم» دسته‌بندي مي‌كند!

پخش سريال «در حاشيه» مهران مديري از تلويزيون ، مخالفان زيادي در جامعه پزشكي داشت، تا حدي كه حتي وزارت بهداشت و وزير هم به ماجرا ورود كردند و در نامه‌اي بلندبالا به صداوسيما خواستار جلوگيري از پخش سريال شدند. سيبل هدف يكي از تيرهاي انتقاد اين سريال، ماجراي درآمد بالاي پزشكان و زيرميزي گرفتن آنها بود. گرچه اين تير به سينه هدف مي‌نشست اما چون آهويي رام كرده، خودش را به همه جا كوبيد و وزير بهداشت و سازمان نظام پزشكي و جامعه پزشكي را پريشان كرد.

آماری که وزارت بهداشت منتشر كرده است نشان مي‌دهد بین ۱۰ تا ۱۵ درصد از کل بازار ۷۰ هزار میلیارد تومانی سلامت کشور، پول‌های زیرمیزی و غیرقانونی است که چیزی بین ۸ تا ۱۰ هزار میلیارد تومان می‌شود. اين حرف را محمدحسین‌میردهقان، ‌مدیرکل نظارت بر درمان و اعتباربخشی وزارت بهداشت‌، ارديبهشت ماه امسال تاييد كرد و گفت: «آماری که ما داریم نشان می‌دهد حجم پول‌های زیرمیزي، سالانه بین ۸ تا ۱۰ هزار میلیارد تومان است.» اما همه چيز زيرميزي نيست.

درآمد پزشكان ايراني بالاتر از نرم جهاني

دکتر مسعود پزشکیان، وزیر اسبق بهداشت و عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس اعتراف كرده كه متخصصان ایرانی در مقایسه با پزشکان آمریکایی (نسبت به درآمد سرانه)، هفت برابر درآمد بيشتري دارند. دکتر محمدحسن طریقت‌منفرد، وزير بهداشت در دولت دهم هم گفته است درآمد یک ساعت کار در بخش خصوصی ایران برابر با ۲۰۰ ساعت کار پزشکان فوق‌تخصص آلمان است.

اما این اظهارات با واکنش شدید دکتر سید حسن قاضي‌زاده هاشمی، وزیر بهداشت دولت حاضر روبه‌رو شد. بعد از آن دکتر علیرضا زالی، رئیس کل سازمان نظام پزشکی ایران هم در اظهارنظري گفت: «درآمد بالای پزشکی سرابی بیش نیست!» اما بد نيست با آمار و ارقام اين حرف‌ها را بررسي كنيم. هم آن هفت برابر بيشتر و هم اين «درآمد پزشكي سرابي بيش نيست».

درآمد پزشكان آمريكايي ۶۵ ميليون تومان در ماه

براساس گزارش اداره کار ایالات متحده که در ۲۵ مارس ۲۰۱۵ (۵ فروردین ۱۳۹۴) منتشر شد، متوسط درآمد سالانه یک جراح در ایالات متحده ۲۴۰ هزار و ۴۰۰ دلار است. يعني چيزي در حدود ۶۵ ميليون تومان در ماه. درآمد سالانه یک متخصص داخلی ۱۹۰ هزار و ۵۳۰ دلار گزارش شده يعني ۵۱ ميليون تومان در ماه. درآمد متوسط سالانه برای پرستاران آمریکایی هم ۶۹ هزار و ۷۹۰ دلار در سال است که مي‌شود در حدود ۱۹ ميليون تومان در ماه.

از طرفي حقوق متوسط برای تمامی مشاغل در ایالات متحده ۴۷ هزار و ۲۳۰ دلار در سال است، يعني در حدود ۱۳ ميليون تومان در ماه. بر اساس گزارش اداره سلامت عمومی بریتانیا در اکتبر ۲۰۱۴ (مهر ماه ۱۳۹۳) درآمد متوسط پزشکان در انگلستان حدود ۷۴هزار پوند در سال بوده كه مي‌شود ۵/۳۱ ميليون تومان در ماه. درآمد سالانه پرستاران و گروه مامایی در انگلستان سالانه حدود ۳۱هزار پوند در سال ۲۰۱۴ بوده است. از طرفي میانگین درآمد سالانه تمامی مشاغل در بریتانیا حدود ۲۷هزار پوند معادل ۱۱ میلیون تومان در ماه است.

اداره فدرال کار آلمان هم اعلام كرده است درآمد متخصصان رشته‌های گوناگون پزشکی بر اساس سابقه خدمتی و محل خدمت (بیمارستان دانشگاهی یا خصوصی) بین ۵۳۰۰ تا ۶۸۰۰ یورو (متخصصان بین یک تا۱۳ سال کار) است. يعني بين ۱۹ ميليون تا ۲۵ ميليون تومان در ماه. اگر متخصصی بتواند به رتبه ریاست کل یک بخش درمانی با درجه پروفسوری برسد حدود ۸۰ میلیون تومان درآمد ماهانه کسب می‌کند. گرچه از اين درآمدها با توجه به شرايط كاري، خانوادگي و طبقه، مالياتي حدود ۱۵ تا ۴۰ درصد كسر مي‌شود!

كارانه ماهانه ۷۰ ميليون توماني پزشكان در ايران!

در كشور ما، اعلام كردن درآمد هر صنفي، كار مرسومي نيست! جالب اينكه وقتي بخشي از دستمزدهاي پزشكان در يك برنامه تلويزيوني اعلام شد، روز بعدش با اعتراض شديد افراد اين صنف مواجه شد! اما در نامه‌ای که از سوی ۶ تن از نمایندگان اقتصاددان مجلس به رئیس‌جمهور در خصوص تعرفه پزشکان منتشر شد، آمده است: دریافتی معاون درمان وزیر محترم بهداشت که متخصص قلب است از بیمارستان امام حسین(ع) در تابستان ۱۳۹۱ ماهانه بین ۶۱ تا ۸۳ میلیون تومان بوده است!

همچنین در فروردین ۱۳۹۴، حسن غفوری فرد وزیر و نماینده سابق مجلس اذعان داشته که «مدیر یکی از بیمارستان‌ها خودش به من گفت فقط ۴۵ میلیون تومان کارانه می‌گیرم». دکتر ایرج خسرونیا، رئیس جامعه پزشکان متخصص داخلی ایران نیز بیشترین کارانه‌ها را مربوط به جراحان قلب و مغز و اعصاب دانست که می‌تواند به ماهانه تا ۷۰ میلیون تومان هم برسد؛ بیشترین درآمد را هم متعلق به همين تخصص دانست که بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون تومان در ماه است. طریقت منفرد در سال ۹۲ اعلام کرد درآمد کارکرد پزشکان در بخش دولتی برای ۱۵۰ ساعت کار ماهانه ۳۴ میلیون تومان است.

نگاه انساني چه مي‌شود؟!

گرچه بسيار ديده‌ايم پزشكاني را كه از مريض‌هاي بي‌بضاعت حق‌الزحمه‌اي دريافت نمي‌كنند اما يادمان نرفته است رها شدن بيماري در كنار خيابان در سال ۹۰ را به دليل اينكه پول ماندن در بيمارستان نداشت. پزشكاني كه براي قتل يك هم‌صنف، اينچنين جري شده‌اند كه خواستار پيگيري شديد از طرف پليس هستند، در آن زمان و براي آن بيمار، هيچ سنگي به سينه نزدند و حتي هيچكس هم پاسخگو نبود. انگار همه يادشان رفته بود قسم پزشكي معروفي را كه همه مردم دنيا از آن حرف مي‌زنند. از هركسي كه در رشته‌هاي مختلف پزشكي درس مي‌خواند، سوال كنيد، مي‌گويد عشق كمك به بيماران و مردم ما را به اين مسير كشاند اما پزشكاني را داريم كه با چشيدن مزه پول زير دندان‌شان، آن حرف‌ها را فراموش مي‌كنند.

قرار نيست قتل پزشك اردبيلي را كوچك كنيم كه كشتن يك انسان، مثل كشتن تمام انسان‌هاست. اما اين قتل كه ثابت شده است به دليل خصومتي شخصي رخ داده‌است، كمتر از مرگ بيماراني نيست كه به دليل نداشتن پول حتي به داخل بيمارستان هم راه داده نمي‌شوند. به نظر مي‌رسد درآمدهاي بالا و چند صدميليون توماني، ديوار حائلي ساخته بين جامعه پزشكي و ديگر اقشار جامعه و نگاهي از بالا به پايين به وجود آورده. ديواري كه حتي با اشك چشم همراهان بيماران بي‌بضاعت هم «آخ» نمي‌گويد و همچنان چون كوه، قد علم مي‌كند. ديواري كه با پول روي پول ساخته شده است.