گزارشگران شهرستانی شورش را درمی‌آورند

هفته نامه تماشاگران امروز - احسان رحیم زاده: در سال های نه چندان دور دو تیم سرخابی هر سال قهرمانی فوتبال را بین خودشان تقسیم می کردند و تیم های شهرستانی هم به ماندن در وسط جدول و حتی نیفتادن از لیگ راضی بودند. با رشد فوتبال در گوشه و کنار کشور، تیم های شهرستانی مدعی کسب رتبه های بالای جدول شدند و ابهت رو به افول دو تیم سرخابی را زیر سوال بردند اما برخی از گزارشگران شهرستانی همپای تیم شان رشد نکرده اند و درجا زده اند.

کیفیت کار گزارشگران مراکز استان در یک سطح نیست. در برخی مراکز گزارشگرانی داریم که با اصطلاحات من درآوردی، قضاوت یکطرفه از تیم شهرشان و اظهارنظر درباره داوری، تماشای فوتبال را به کام بینندگان تلویزیونی زهر می کنند.

در هفته های گذشته گزارشگر اصفهانی بازی سپاهان و پرسپولیس با انتقادات زیادی مواجه شد. او عملکرد برانکو و پرسپولیس را زیر سوال برد و از آن طرف تا می توانست از تیم سپاهان تعریف و تمجید بی مورد کرد.

در شهر تبریز هم گزارشگر بازی تراکتورسازی کنایه ای به هواداران سپاهان زد و پرسید که چرا اصفهانی ها دارند شیوه تشویق کردن تبریزی ها را تقلید می کنند و چند بار با انتقاد از تصمیمات داور دست به تحریک هواداران تبریزی زد.

در شهر مشهد هم عنایتی به عنوان کاپیتان سیاه جامگان از گزارشگر بازی های تیمش انتقاد کرد. ظاهرا شیوه جانبدارانه گزارشگران تبریز و اصفهان و اهواز تبدیل به یک سنت شده و انتقاد از این شیوه تازه آغاز شده است. در این گزارش، سر این رشته را گرفته ایم.

اهالی فوتبال تا به حال اظهارنظرهای زیادی درباره گزارشگران شهرستانی داشته اند. مثلا یک بار مهدی تاج، رییس سازمان لیگ گفت: «گزارشگران استانی را گاهی جو می گیرد و صحبت هایی مطرح می کنند که بازتاب های بدی دارد و از آنجایی که مسابقات پخش مستقیم می شود، نمی شود آن را کاری کرد.»

علی خسروی، کارشناس داوری فوتبال کشورمان هم تاکید کرد: «گزارشگر تبریز مشکل دارد چون همیشه بر علیه داوران حرف می زند.»

برای آنکه بفهمیم موضع تلویزیون درباره گزارشگران استانی که یکطرفه گزارش می کنند چیست با حسین ذکایی دبیر شورای سیاست گذاری ورزش صداوسیما تماس گرفتیم. او پس از آنکه سوژه گزارش را شنید، گفت: «بنده در جلسه هستم و ساعت دو و نیم تماس بگیرید.» ساعت دو و نیم هم پس از تماس ما پیامک داد که «در جلسه هستم». پس از آن هم با وجود تماس های مکرر خبرنگار «تماشاگران امروز» تلفن همراهش را دیگر جواب نداد.

حتی علیفر هم نیامد

پژمان نجات پور، تهیه کننده برنامه «دنیای فوتبال» که از شبکه ورزش تلویزیون پخ شمی شود، در یک اقدام ابتکاری سراغ گزارشگران شهرستانی رفته و از آنها خواسته که فوتبال های زنده خارجی را گزارش کنند.

با این تهیه کننده درباره نحوه تعاملش با گزارشگران مرکز، هم صحبت شده ایم. نجات پور به معضل کمبود گزارشگر اشاره می کند و اینکه گزارشگران تهرانی حاضر به گزارش هر بازی نمی شوند. جالب است که برخی بازی ها را حتی علیفر هم گزارش نمی کند! تهیه کننده برنامه «دنیای فوتبال» می گوید: «تعداد گزارشگران تهران کم است و همین تعداد کم هم رغبت ندارند برخی بازی های خارجی را گزارش کنند. وقتی با آقای ایکس تماس می گیری، می گوید یک طرف بازی باید بارسا یا منچستر باشد تا من بیایم. من خودم می خواستم یک تعداد گزارشگر جدید کشف کنم. مزدک میرزایی و پیمان یوسفی را آوردم تا از جوان ها تست بگیرند.

حدود هزار نفر آمدند که در نهایت کار یک نفر خوب بود. با مشورت شبکه ورزش سراغ گزارشگران شهرهای مشهد، رشت و قم رفتیم. این طرح خوب جواب داد. البته برخی از گزارشگران، تخصصی در حوزه فوتبال اروپا نداشتند و برای این کار مناسب نبودند. به نظر من باید این طرح را در داخل هم پیاده کنیم. الان هیچ گزارشگری برای گزارش بازی نفت و راه آهن نمی آید. گزارشگران شبکه سه می گویند یک طرف مسابقه باید استقلال یا پرسپولیس باشد تا ما بیایم. اینطور مواقع باید برویم سراغ گزارشگر شهرستانی که خودش ذی نفع نیست. مثلا گزارشگر رشت بیاید بازی دو تیم تهرانی را گزارش کند. اینجاست که گزارشگر واقعی محک می خورد و معلوم می شود که به درد این کار می خورد یا نه.»

به گزارشگر فشار می آورند

گزارشگر فوتبال یکی از مراکز استان ها که نمی خواهد نامش عنوان شود، به «تماشاگران امروز» می گوید: «ما بر اساس ضوابط سازمان صداوسیما فقط در بازی های ملی حق طرفداری از تیم کشور خودمان را داریم. طرفداری گزارشگر از تیم بومی استان کار درستی نیست اما الان این ضد ارزش تبدیل به یک ارزش شده است. برخی مربیان و بازیکنان به گزارشگر فشار می آورند که شما چرا مثل اصفهانی ها، تبریزی ها و اهوازی ها گزارش نمی کنید.

گزارش به شیوه این دوستان ممکن است مردم یک استان را خوشحال کند ولی در عوض منجر به ناراحتی مردم 30 استان دیگر می شود. مربی که کنار نیمکت نشسته در کنفرانس مطبوعاتی اش از شیوه گزارش انتقاد می کند. او که خودش بازی را از تلویزیون ندیده چه اظهارنظری می تواند داشته باشد؟ وقتی شهر کوچک باشد و این انتقادهای نابجا هم ماجرا را بغرنج کند، گزارشگر چاره ای ندارد تا در گزارش های بعدی اش هوای تیم شهرش را داشته باشد. مقایسه با ما گزارشگران تهرانی که توپ هم تکان شان نمی دهد، کار درستی نیست.»

25 تا 30 هزار تومان برای هر بازی

گزارشگران شهرستانی علاقه ای ندارند که رقم دستمزدشان جایی عنوان شود. این گزارشگران بعضا کارمند صداوسیما هستند و رابطه استخدامی دارند و بعضا برنامه ای و حق التصویری کار می کنند. یکی از گزارشگران که نمی خواهد نامش آورده شود، می گوید: «من کارمند سازمان هستم و بابت هر بازی 25 تا 30 هزار تومان دستمزد می گیرم. البته چون کارمند رسمی هستم از این رقم حدود 10 درصد هم مالیات کسر می شود.»

درباره برخی دیگر از گزارشگران، شایعه شده که با باشگاه های بزرگ ارتباط نزدیک و تنگاتنگی دارند و گاهی عضوی از روابط عمومی باشگاه ها قلمداد می شوند. یعنی در برنامه های ویژه و جشن ها، اجرای برنامه را به عهده دارند و هدیه هایی از باشگاه دریافت می کنند. هر چند خبرنگار «تماشاگران امروز» موفق نشد با چنین نمونه ای مصاحبه کند و از رقم های رد و بدل شده سر در بیاورد ولی اگر این اتفاقات تایید نشده را در کنار دستمزد اندک و محیط محدود شهرستان ها و جو و فشار عمومی بر گزارشگر بگذارید، قبول می کنید که گزارش های جانبدارانه در شهرستان ها چیز عجیبی نیست و فعلا تنها راه، تحمل کردن است؛ شاید که مسئولان روزی پاسخگو باشند و شرایط یکدستی را برای همه بازی های فوتبال فراهم کنند.

گزارشگر شمالی لیگ برتر از هم شغلانش جانانه دفاع می کند

تهرانی ها هم از تیم خودشان حمایت می کنند

افشین وهابی، گزارشگری است که امسال بازی های خانگی تیم ملوان بندر انزلی را گزارش می کند. او در این مصاحبه کوتاه درباره نقاط ضعف عملکرد برخی همکارانش صحبت می کند.

گزارشگران برخی شهرستان ها در معرض این اتهام هستند که هنگام گزارش اصل بی طرفی را رعایت نمی کنند. شما هم این انتقاد را قبول دارید؟

- بله. متاسفانه بعضی وقت ها بچه های گزارشگر مراکز استان شورش را درمی آورند. جوری گزارش می کنند که روان آدم را به هم می ریزد. در برخی مراکز استان ها آدم فکر می کند که گزارشگر خودش جزو بازیکنان تیم است. الان مردم از شبکه های ماهواره ای بازی های شهرستان ها را نگاه می کنند و صدای گزارشگر در تمام دنیا شنیده می شود. حمایت گزارشگران از تیم خودشان دارد به یک نقطه ضعف بزرگ تبدیل می شود. برخی گزارشگران واقعا روی اعصاب راه می روند. وقتی تیم خودشان گل می زند، فریاد می زنند و صدای شان را بالا می برند یا در داوری دخالت می کنند و ...

پس این همه انتقاد که می شود، خودتان قبول دارید.

- بله ولی اینطوری هم نیست که بگوییم فقط در مراکز استان این اتفاق می افتد. در تهران هم از تیم های استقلال و پرسپولیس حمایت می کنند. آنها هم گاهی وقتی تیم تهرانی گل می زند خوشحالی می کنند. وقتی استقلال یا پرسپولیس بازی دارد یک ساعت برایش آنالیز می گذارند. آیتم های ویژه ای پخش می کنند که هیجان بازی بیشتر بشود. گزارشگران مراکز با صدای شان حمایت می کنند و تهرانی ها با ویژه برنامه هایی که دارند. بازی های استقلال و پرسپولیس پخش زنده دارند ولی چرا بازی تیم های فولاد، اهواز و سپاهان اصفهان که سابقه قهرمانی دارند از شبکه سراسری پخش نمی شود؟

خب چرا در شهرستان ها بیشتر این اتفاق می افتد؟

- در شهرستان ها همه همدیگر را می شناسند. مخاطبان شما در یک منطقه کوچک زندگی می کنند. محل سکونت گزارشگر و بازیکنان به هم نزدیک است. در کوچه و خیابان از شما می پرسند که چرا از تیم فلان شهر طرفداری کردی یا طرفداری نکردی. وقتی یک استان دوتا تیم مطرح داشته باشد این اتفاق بیشتر می افتد.

گزارشگران شهرستانی مهارت گزارش را چگونه کسب کرده اند؟

- گزارشگران شهرستانی ما کلاس گزارشگری ندیده اند، هیچ دوره خاصی برگزار نشده و جایی نبوده که به ما آموزش آکادمیک بدهند. ما در طول کار تجربه کسب کرده ایم و برای همین هم هست که هر کس با اصطلاح و استاندارد خودش گزارش می کند.