۶ مهر - ۲۸ سپتامبر؛ در تاریخ چه گذشت؟

برترین ها: امروز ۶ مهر برابر با ۲۸ سپتامبر تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

رویداد ها:

۲۸۰ - پيشنهاد روم به ايران: تقسيم خاورزمين ميان دو ابرقدرت!

۲۸ سپتامبر سال ۲۸۰ ميلادي بهرام دوم شاه ساساني ایرانزمین در آستانه برگزاري جشن مهرگان پيشنهاد «مارکوس اورلیوس پروبوس Marcus Aurelius Probus» امپراتور وقت روم را براي تقسيم خاورزمين ميان دو ابرقدرت ايران و روم رد كرد و به فرستاده امپراتور روم تاكيد كرد كه دولت روم بايد دست خود را از آسيا كوتاه كند و از مديترانه شرقي پا فراتر نگذارد، ولي اضافه كرد كه ايران آماده است با روم در صلح و صفا به سر برد. فرستاده امپراتور روم تقاضا كرده بود كه نماينده اي با او به رم برود و پاسخ به آن پيشنهاد را مستقيما در آنجا مطرح كند كه بهرام دبير اول دفتر خودرا با وي به رم فرستاد و يك صلح كوتاه مدت ميان دو كشور برقرار شد.

مورخاني كه زمان رد اين پيشنهاد را پس از محاسبات تقويمي تازه و بويژه جشن سالانه مهرگان به دست داده اند نوشته اند: اين نخستين پيشنهاد تقسيم خاورزمين بود كه بعدا و بويژه در قرون جديد و معاصر چندبار از سوي قدرتهاي وقت (قدرتهاي اروپايي ميان خود) تكرار شد اما هيچگاه عملي نشد.

اندیشه این تقسیم دو سال پیش از ارسال پیشنهاد، در ذهن پروبوس به وجود آمده بود. پروبوس پس از سرکوبی پنج قبیله ژرمن در اروپای مرکزی و مطیع ساختن آنها و تحکیم سلطه روم بر مصر، در صدد لشکرکشی به شرق مدیترانه برآمده بود که با چند شورش در اروپا و نافرمانی برخی از ژنرالهایش رو به رو شد و اولویت را در پایان دادن به این مسائل دیده بود و لذا، وارد شدن به یک صلح دائمی با ایران ناسیونالیست وقت.

پروبوس در 19 آگوست 232 میلادی در شمال صربستان امروز ـ شهر سیرمیوم Sirmium (امروزه سرمسکا Sremska) که از شهرهای امپراتوری روم بود به دنیا آمده بود، نظامی و ژنرال و بالاخره بسال 276 میلادی با رای سنا، با عنوان «کُنسول» امپراتور روم شده بود. وی مدتی با درجه ژنرالی در منطقه دانوب شرقی و بالکان جنوب شرقی بسر برده و از قدرت نظامی ایرانیان و قوانین سخت سپاهیگری و تعصب ناسیونالیستی آنان آگاه بود.

امپراتور شدن پروبوس همزمان با پیدایش حالت تعرض طوایف ژرمن به اراضی اطراف بود که در کنترل رومیان بودند. این طوایف عبارت بودند از گُتسٍ هاGoths، «آلمان ـ ی هاAllemangne = Alamani = Aleman»، فرانک ها Franks، لونگیون ها Longiones = Ligii، وندال ها Vandals و .... ملل مجاور، این طوایف را به این نام ها می خواندند حال آنکه خودشان ژرمن بودند و دارای یک زبان و یک فرهنگ. به نوشته آگاتیاس Agathias مورخ رومی متولد آناتولی، اقوام لاتین گروهی از ژرمن ها را که در منطقه راین علیا ساکن بودند و بعدا بخشی از سویس [سویس شمالی آلمانی زبان امروز] و آلزاس را گرفتند آلمانی می خواندند (آل من All - Men = همه آنها مرد) که باقی مانده است. [این نام از طریق فرانسه به کشورهای دور دست ازجمله ایران منتقل شده که کشور ژرمن ها را آلمان می گویند، کشورهای دیگر جرمنی = ژرمانی و ... و خودشان دویچلند. دولت آلمان اصرار به تصحیح نام نداشته است]. آن دسته از ژرمن ها که در منطقه راین سُفلی زندگی می کرد و بعدا بلژیک و هلند را گرفت و وارد فرانسه شد فرانک ها خوانده شد که نام فرانسه از «گل» به فرانسه = کشور فرانک ها تبدیل شد. به ژرمن های مناطق شرقی گتُس ها می گفتند. لونگیون ها در سودتن Sudeten=sudetes و دامنه های یک رشته کوه به همین نام که از شرق آلمان و جنوب جمهوری چک تا لهستان امتداد دارد زندگی می کردند. [هیتلر پس از کسب توافق انگلستان و فرانسه، با فرستادن نظامی منطقه سودتنلند ژرمن نشین را به خاک آلمان بازگردانید]. کلویس پادشاه فرانکها در سال 481 بسیاری از طوایف ژرمن را متحد و یکپارچه ساخت.


پروبوس در پی برقراری کنترل مجدد روم بر اقوام ژرمن، برای بیکار نماندن نظامیان، قانون تازه ای وضع کرد که طبق آن یک نظامی نباید بیکار بماند و در زمان صلح باید به آبادکردن اراضی بایر و ساختن پل و کانال آبیاری سرگرم باشد. این قانون او به آرامی در مصر به اجرا در آمد ولی در اروپا با مخالفت رو به رو شد و هنگامی که برای دیدار از زادگاهش به شهر سیرمیوم (در صربستان امروز) رفته بود بر ضد او کودتا کردند که در اکتبر 282 کشته شد. بازهم یکی از افسران ارشد گارد امپراتوری طراح این توطئه بود و نظامیان گارد پروبوس را کشتند.

1066 - افتادن انگلستان به دست فرانسويان

ويليام دوم، حكمران نرماندي (فرانسه) كه تاريخ از او به عنوان ويليام فاتح و پاره يي ازتاريخ نگاران ويليام حرامزاده نام مي برند دراين روز (28 سپتامبر) در سال 1066 ميلادي با شش هزار مرد جنگي مركب از فقط نخبگان و جنگ آزمودگان فرانسوي و كشورهاي ديگر اروپايي براي تصرف انگليس قدم به خاك اين كشور گذارد و ظرف 16 روز آن را تصرف كرد و در آنجا به بسط فرهنگ و زبان فرانسوي پرداخت كه واژه هاي فرانسوي در زبان انگليسي بازمانده از همان زمانند. آخرين و قاطع ترين جنگ ويليام با انگليسي ها روز 14 اكتبر در هاستينگ (هاستاينگ) روي داده بود. دليل حمله ويليام به انگليس آسوده خاطر كردن خود از تعرض هاي بدون اطلاع قبلي (شبيخون زدن) انگليسي ها بود كه وي را از پرداختن به امور غير نظامي و پيشرفت كشور باز مي داشتند. بعلاوه، انگليسي ها به تعهداتي كه مي سپردند عمل نمي كردند.


ويليام فرمانروايي بر ضد فساد اداري بود و همه آمار و حسابهاي انگلستان در دست خودش بود، حتي مي دانست كه در هر واحد زمان چند مرغ و گوسفند در اين سرزمين وجود دارد. انگليسي ها دهها سال پس از سلطه فرانسوي ها، زبان خود را دوباره احياء كردند كه جهانگير شده است. پس از اشغال طولاني اين سرزمين توسط فرا نسويان، اين نيروي ناسيوناليسم بود که زبان انگليسي را زنده کرد.

قرنها پيش از ويليام هم آنگلوساكسونها از آلمان به انگلستان هجوم برده و آنجا را متصرف شده بودند. به همين سبب زبان انگليسي از ريشه زبان آلماني (خانواده زبانهاي هند ـ اروپا) است كه پارسي هم از همين دسته از زبانها است.

پس از ورود انگلوساكسونها به مركز انگلستان، اسكاتلندي ها به نقاط شمالي تر و ولش ها به نقاط جنوبي تر رانده شدند.

1781 - نبرد «يورك تاون» و تكميل استقلال ايالات متحده

9 هزار انقلابي مسلح مهاجر نشيان 13 گانه انگليسي آمريکاي شمالي 28 سپتامبر سال 1781 با كمك شش هزار سرباز فرانسوي و حمايت توپهاي ناوگان فرانسه نيروهاي انگليسي را در «يورك تاون Yorktown» واقع در ساحل خليج چساپيك (ايالت ويرجينيا) مورد حمله قراردادند كه اين نبرد چندروزه به شكست انگليسي ها و تامين استقلال مهاجر نشين ها تحت نام «ايالات متحده آمريکا» انجاميد. يورك تاون از شهر ويليامزبورگ پايتخت وقت حكومت انگليسي آمريكا فاصله چنداني ندارد و هدف فرماندار انگليسي از استقرار در يورك تاون اين بود كه از آتش ناوهاي خود برخوردار شود كه ناوگان اعزامي فرانسه ناوهاي وي را غرق كرد. اگر دشمني فرانسه با انگلستان در كار نبود، بعيد بود که در آن زمان مهاجر نشين ها به تنهايي به پيروزي نظامي بر انگليسي ها كه بر آنها حكومت مي كردند نائل مي آمدند. در آن زمان سران مهاجرنشين ها از خصومت آن دو كشور اروپايي و رقابت هاي استعماري شان بايكديگر، نهايت استفاده را بردند.


1359 - سقوط سوسنگرد توسط دشمن متجاوز بعثي

در زمان جنگ ارتش عراق ۳ بار برای تصرف سوسنگرد تلاش کرد که با مقاومت شدید مردم مواجه گردید ولی در حمله سوم شهر در محاصره ارتش عراق قرار گرفت. با حمله عراق در ۳۱ شهريور، عناصر تيپ ۳ زرهي لشکر ۹۲ اهواز، مستقر در پاسگاه صفريه و سوبله، نتوانستند حملات دشمن را دفع کنند و به ناچار به عقب رانده شدند. لشکر ۹ مکانيزه عراق کم کم به محور سوبله، تنگه چزابه و ارتفاعات الله اکبر مي رسيد. عراقي ها موفق شدند روي رودخانه کرخه و رميم پل شناور نصب کنند.


به اين ترتيب بستان به طور کامل سقوط کرد و عراقي ها از شمال و غرب وارد شهر شدند. آن ها با پيشروي در محور بستان - سوسنگرد اين شهر را از سمت غرب مورد تهديد قرار دادند. علاوه بر اين عراقي ها در جنوب کرخه و از محوه نشوه، کوشک، طلائيه و جفير وارد ايران شده و در اين محور رو به شمال پيشروي کرده و به کرانه جنوبي کرخه کور رسيده بودند. آنها با عبور از کرخه کور، به قصد تصرف حميديه و سوسنگرد در دو ستون پيشروي کردند. به حاشيه جنوبي حميديه و سوسنگرد رسيدند. دشمن پس از شکستن مقاومت مدافعان اندک ( پاسدار و ژاندارم ) آن در ۶ مهر ماه سوسنگرد را اشغال کرد.

۱۳۶۶ - پاسدار سید مهدی هاشمی، اعدام شد

سید مهدی هاشمی که پیش از انقلاب رهبری گروه چریکی «هدف» در اصفهان را برعهده داشت، در فروردین ماه ۱۳۵۵ به جرم معاونت در قتل سیدابوالحسن شمس‌آبادی بازداشت و محکوم شد. او با پیروزی انقلاب از زندان آزاد شد و مدتی به عنوان مسئول واحد روابط عمومی و عضو شورای عالی فرماندهی سپاه فعالیت کرد. هاشمی که از پیش از انقلاب همراه با شهید محمد منتظری با گروه‌های مسلح در لبنان و لیبی ارتباط داشت، چندی بعد مسئولیت واحد نهضت‌های آزادی‌بخش سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را برعهده گرفت و تا انحلال این واحد به فعالیت در این سمت ادامه داد.

هاشمی که برادر داماد آیت‌الله منتظری بود در سال ۶۵ پس از ماجرای مک فارلین بازداشت و چند ماه بعد با حضور در تلویزیون اعتراقاتی را در باب اقدامات خود بیان کرد.


او پس از چند جلسه محاکمه در دادگاه ویژه روحانیت به ریاست حجت‌الاسلام رازینی، به اعدام محکوم شد.

در متن حکم دادگاه درباره مهدی هاشمی آمده بود: «متهم به دلیل تشکیل گروه‌های ترور و ایجاد رعب و وحشت در منطقه قهدریجان، با انجام کارهایی نظیر قتل، تیراندازی، تخریب مزارع و چاه‌های آب توسط ایادی وی و به دلیل تسلط بر سپاه و سایر ارگان‌های قهدریجان و خارج کردن منطقه از کنترل مسئولین مرکزی و جمع‌آوری و اخفای سلاح و مهمات غیرمجاز فراوان جهت تحقق اهداف قدرت‌طلبانه خود، محارب است و نیز به دلیل گمراه نمودن تعداد قابل توجهی از جوانان منطقه و غیر آن و کشاندن آنان به مسیر انحرافی خود و اخلال و کارشکنی در تحقق اهداف مقدس جمهوری اسلامی در داخل و خارج و توطئه و تحریک فراوان علیه مسئولین جمهوری اسلامی، در حدی که توطئه علیه نظام اسلامی محسوب می‌شود، مفسد فی‌الارض می‌باشد...لذا در اجرای آیه کریمه «إِنَّمَا جَزَاء الَّذِینَ یُحَارِبُونَ اللَّه وَرَسُوله وَیَسْعَوْنَ فِی الْأَرْضِ فَسَادًا أَنْ یُقَتَّلُوا أَوْ یُصَلَّبُوا...» و آیات شریفه: «لئن لم ینته المنفقون والذین فی قلوبهم مرض والمرجفون فی المدینة لنغرینک بهم ثم لایجاورونک فیهآ الا قلیلا * ملعونین اینما ثقفوا اخذوا وقتلوا تقتیلا» و به استناد فتاوای فقهای عظام در مورد حد محارب و مفسد، نامبرده به عنوان محارب و مفسد به اعدام محکوم می‌گردد. حکم صادره قطعی و لازم الاجراست.»

مهدی هاشمی سرانجام در ۶ مهر ۱۳۶۶ اعدام شد.

2013 - گزارش CBS آمریکا و خبرگزاری فارس از تماس تلفنی جمعه 27 سپتامبر 2013 روحانی و اوباما.


زادروزها

۵۵۱ پیش از میلاد - زادروز کنفوسیوس مشهورترین آموزگار، فیلسوف و نظریه‌پرداز سیاسی کشور چین
۱۸۰۳ - زادروز پروسپه مریمه نویسنده، مورخ و باستان‌شناس فرانسوی


۱۱۲۵ - زادروز سِر ویلیام جونز؛ زبان‌شناس و ادیب و خاورشناس انگلیسی.
۱۹۲۴ - زادروز مارچلو ماستریانی هنرپیشهٔ ایتالیایی


۱۹۳۴ - زادروز بریژیت باردو بازیگر، مُدل و خوانندهٔ پیشین فرانسوی
۱۹۴۴ - زادروز میلوش زمان رئیس جمهور چک، اقتصاددان، سیاستمدار، نخست وزیر جمهوری چک از سال ۱۹۹۸ تا سال ۲۰۰۲


۱۹۶۸ - زادروز نائومی واتس هنرپیشهٔ انگلیسی-استرالیایی


درگذشت‌ها

۱۸۹۱ - درگذشت هرمان ملویل رمان‌نویس، شاعر و نویسندهٔ آمریکایی
۱۸۹۵ - درگذشت لویی پاستور شیمی‌دان و زیست‌شناس مشهورفرانسوی


۱۹۵۳ - درگذشت ادوین هابل دانشمند اخترشناس آمریکایی
۱۹۶۶ - درگذشت آندره بِرتون شاعر فرانسوي و باني مكتب سورئاليسم


۱۹۷۰ - درگذشت جمال عبدالناصر رئیس‌جمهور مصر از ۱۹۵۶ تا هنگام مرگ
۱۹۷۸ - درگذشت ژان پل یکم از پاپهای کلیسای کاتولیک روم


۱۹۹۱ - درگذشت مایلز دیویس موسیقیدان برجسته و تأثیرگذار سبک جاز
۲۰۰۳ - درگذشت الیا کازان کارگردان برجستهٔ فیلمهایی چون اتوبوسی به نام هوس، برندهٔ سه جایزه اسکار


*****
منابع:

-پايگاه نوشيروان کيهاني زاده
-ویکی پدیای فارسی
-صفحه امروز در تاریخ در توئیتر
-راسخون