باشگاه‌هایی که تیم دوم ندارند

ایران ورزشی: سوال این است؛ چند درصد از تیم‌های لیگ برتر و حتی لیگ یک از تیم‌های «ب» یا همان تیم‌های دوم خود سود می‌برند؟ پاسخ را می‌توان با نگاهی گذرا یافت. کافی است نظری بیندازیم به تیم‌های حاضر در لیگ برتر و لیگ یک. به جز معدود تیم‌هایی که در رده‌های پایه فعالیت‌هایی دارند که این فعالیت‌ها نیز چندان جدی گرفته نمی‌شود، باقی تیم‌های فوتبال ایران از این مزیت بی‌بهره‌اند. حال فوتبال اروپا را در ذهن تداعی کنید. آیا شاخص‌های باشگاهداری نیز همینگونه است که در فوتبال ایران مشاهده می‌کنیم؟ و آیا اجازه داده می‌شود تیم‌های بدون پشتوانه در فوتبال فعالیت کنند؟ در همین لیگ برتر کشورمان تیم‌هایی هستند که اساسا داشتن تیم‌های دوم و تیم‌های پایه در قوانین داخلی‌شان محلی از اعراب ندارد و قوانین فوتبالی نیز به گونه‌ای تعریف شده که دست این تیم‌ها را باز می‌گذارد تا با وجود همین نواقص در سطح اول فوتبال ایران فعالیت کنند. در لیگ یک که این وضعیت اسفبارتر است. همین حالا اگر تیم‌های حاضر در این سطح را برانداز کنیم به نتایج ناامیدکننده‌ای می‌رسیم. به جز تیم‌هایی همچون صنعت نفت آبادان و فجرشهید سپاسی و یا شاید انگشت‌شمار تیم‌های دیگر، این ویژگی به طور محسوس در باشگاه‌های فوتبال ایران دیده نمی‌شود و غالب باشگاه‌ها حتی برای تامین خواسته‌های تیم‌های اصلی خود نیز با مشکلات عدیده مواجهند.

این وضعیت ناشی از دو اشکال بزرگ و اساسی است. بحران از همان نقطه‌ای شروع می‌شود که قانونگذار فوتبال ایران هیچ‌گاه تراز مالی باشگاه‌ها را پیش از آنکه تشکیل شده و فعالیت خود را آغاز کنند، مورد سنجش و ارزیابی قرار ندادند تا باشگاه‌ها با اقتصاد قوی و نه چالش‌برانگیز وارد عرصه حرفه‌ای شوند. اگر پول و بودجه به اندازه کافی وجود داشت شاید همه باشگاه‌های ایران می‌توانستند در زمینه تشکیل تیم‌های دوم و تیم‌های پایه، قدم‌هایی را بردارند. قانونگذاری در این سطح از فوتبال ایران آنجا مورد نقد قرار می‌گیرد که درمی‌یابیم علاوه بر آنکه به بخش‌های اقتصادی باشگاه‌ها توجه نشده بلکه این بی‌توجهی زمینه را برای فعالیت‌های ناقص و پرایراد بعدی باز گذاشته است. درحالی که اگر در قوانین ذکر می‌شد که تیم‌های حرفه‌ای چه در سطح لیگ برتر و چه در سطح لیگ یک ملزم به داشتن تیم‌های دوم و تیم‌های پایه بودند شاید بسیاری از تیم‌های بی‌سر و سامان خود عرصه را خالی می‌کردند تا آنها که واجد شرایط هستند وارد چرخه فوتبال ایران شوند.

اکنون در فوتبال ایران ضعف‌های بسیاری را در بخش بازیکن‌سازی مشاهده می‌کنیم و به زعم بسیاری از کارشناسان فوتبالیست‌هایی متولد نشده‌اند که تماشاگران را مجذوب خود کنند که البته یکی از دلایل فقدان بازیکنان باکیفیت همین نادیده گرفته شدن تیمداری در سطوح پایین‌تر از سوی باشگاه‌های به ظاهر حرفه‌ای فوتبال ایران است. اگر قانونی بود که اجازه نمی‌داد باشگاه‌های حاضر در لیگ برتر و لیگ یک بدون داشتن چنین تیم‌هایی فعالیت کنند نه تنها آینده فوتبال ایران روشن‌تر تصور می‌شد بلکه همه ساله شاهد شکوفایی و تبلور بازیکنان تازه‌ای در این سطح بودیم و فوتبال ایران از این یأس و ناامیدی خارج می‌شد. مثال‌های بسیار می‌توان در این باب زد. در تیم‌هایی همچون رئال مادرید و بارسلونا، تیم‌های دومی با اهدافی چندگانه تشکیل می‌شوند.

اولا این تیم‌ها فعالیت می‌کنند که بازیکنان کم‌کیفیت‌تر را آبدیده و آماده حضور در تیم‌های بزرگتر کنند، درثانی این تیم‌ها می‌توانند محلی برای بازگشت بازیکنان مصدوم باشند. برای نمونه در فوتبال انگلیس تیم‌های دوم با همین اهداف تشکیل می‌شوند و حتی برای آنها در طول سال بازی‌هایی برگزار می‌شود که بازیکنان اصلی نیز که گاهی با مصدومیت‌هایی مواجه می‌شوند در این تیم‌ها به میدان می‌روند تا به شرایط بازی برسند. چنانچه سازمان لیگ فوتبال ایران و متولیان این بخش مهم اهمیت تشکیل این تیم‌ها را درک کنند و قوانینی لازم‌الاجرا در این سطح تدوین کنند تیم‌های لیگ برتری و لیگ یکی فوتبال ایران مجبور می‌شوند در این بخش‌ها سرمایه‌گذاری کنند. البته که تیمداری در این سطح نیاز به بودجه هم دارد و باید پیش از انجام این واجبات مساله اقتصادی باشگاه‌ها مورد توجه قرار بگیرد و بساط تیم‌های فقیر و بی‌مایه از فوتبال ایران برچیده شود.

تکمله: تیم‌های استقلال اهواز، سیاه‌جامگان، پدیده، گسترش فولاد و استقلال خوزستان که در سطح اول فوتبال ایران بازی می‌کنند از داشتن تیم‌های دوم بی‌بهره‌اند. علاوه بر آن تیم‌های بزرگ‌تر نیز که ظاهرا در سطح پایه فعالیت‌هایی دارند، این تیم‌ها را چندان جدی نمی‌گیرند در حالی که بخش اعظمی از فوتبالیست‌های آینده می‌توانند از این تیم‌ها شکوفا شوند و مربیان را در فصل نقل و انتقالات از گرفتاری‌های معمول در راستای انتخاب بازیکن جدید خارج کنند.