پرنده های آبی
بزرگ ترین و جالب ترین هواپیماهای آب نشین دنیا
شاید از دید خیلی از ساکنان کنونی شهرهای ساحلی دوری مثل سیدنی استرالیا، عجیب باشد که ساحل طلایی شان علاوه بر لنگرگاه قایق های خسته از سفر، روزگاری فرودگاه شلوغی بوده است.
مجله همشهری دانستنیها: شاید از دید خیلی از ساکنان کنونی شهرهای ساحلی دوری مثل سیدنی استرالیا، عجیب باشد که ساحل طلایی شان علاوه بر لنگرگاه قایق های خسته از سفر، روزگاری فرودگاه شلوغی بوده است که در دهه های ۳۰ و ۴۰ میلادی (دهه های ۱۳۱۰ و ۱۳۲۰) انبوه هواپیماهای آب نشین و قایق های پرنده میهمان آب های گرم ساحلی آن بوده اند.
تا پیش از جنگ بزرگ، ساخت قایق های پرنده عملا بهترین راه ساخت هواپیماهای غول آسا به شمار می رفت، ما وقتی صنعت هوایی سرانجام تسلیم هواپیماهای خشکی نشین شد، مثل سابق خیلی ها حاضر نشدند با موج تغییرات کنار بیایند و برخی از بزرگ ترین غول های آب نشین مثل سابق ظاهر شدند. با این حال همانند زیلین ها، قایق های شکوهمند هم پرنده های رویایی رو به فنا بودند. رویایی که این روزها فقط ردی کمرنگ از بازماندگان آن ها در میان جزایر پراکنده اقیانوس و آب های گرم استوایی دیده می شود. هواپیماهای غول آسیایی که در این مطلب آورده شدند، برخی از متفاوت ترین هواپیماهای تمام دوران هوانوردی به شمار می روند.
ANT-۲۲
فیل پرنده
این هواپیمای غول آسای عجیب را توپولوف در سال ۱۹۳۴ (۱۳۱۳) برای شوروی ساخت. هواپیما دو بنده جدا از هم داشت که از شش موتور با سه ملخ برای پرواز کمک می گرفت. اگرچه این هواپیما در اصل به عنوان پرنده شناسایی طراحی شده بود، اما توانایی حمل زیردریایی ها یا قایق های گشتی کوچک را با خود داشت. این هواپیما در ۱۹۳۶ (۱۳۱۵) با حمل باری با وزن بیش از ۱۰ تن، رکورد آن زمان قایق های پرنده را جا به جا کرد.
BOEING 314 CLIPPER
لوک نیمه خوش شانس
کلیپر ۳۱۴ یکی از اولین هواپیماهای مسافربری غول آسای بویینگ بود. هواپیمایی که به سفارش پن امریکن- بزرگ ترین خط هوایی دنیا در قرن بیستم- ساخته شد. این هواپیما طراحی شده بود تا روی آب با ثباتی بالا شناور بماند تا به این ترتیب مسافرین راحت تر سوار شوند. هواپیما در پروازهای معمولی ۷۴ نفر ظرفیت داشت که این تعداد در پروازهای درجه یک شبانه به ۳۶ نفر کاهش پیدا می کرد. هر مسافر می توانست با خود ۳۶ کیلوگرم بار داشته باشد. این هواپیما به طور خاص در مسیرهای دوربرد خسته کننده، پرطرفدار بود. یک پرواز مستقیم آن از سان فرانسیسکو به هونولولو، ۱۹ ساعت طول می کشید.
برخلاف بیشتر قایق های پرنده غول آسا، پرنده بویینگ برای پن امریکن بسیار سودآور ظاهر شد. وقوع جنگ جهانی دوم، همه بویینگ های فعال را از پرواز مسافربری بازداشت و به کار جا به جایی سرباز و محموله مشغول کرد. جنگ که تمام شد کلیپر به پن امریکن بازگشت، اما با ظاهر شدن هواپیماهای مسافربری جدید دیگر مجالی برای موفقیت دوباره نیافت.
MARTIN JRM MARS
آخرین دایناسور
مارس بزرگ ترین قایق پرنده ای بود که متفقین در طول جنگ جهانی دوم ساختند. این غول فلزی به سفارش نیروی دریایی آمریکا ساخته شد تا حمل و نقل در شرق آسیا را برعهده بگیرد. با این حال خیلی دیرتر از چیزی که باید، در اواخر جنگ جهانی دوم به خدمت وارد شد و ارتش خیلی زود آن را کنار گذاشت.
در اواخر دهه پنجاه میلادی، اگرچه نمونه های سالم مارس را برای اوراق شدن فروختند، اما چند فروندی جان سالم به در برد و در کانادا به عنوان هواپیمای آتش نشانی برای جنگل بانی شغلی تازه پیدا کرد. در این شغل جدید، در نقش تانکر آب پاش می توانست با یک اسکی روی آب، ظرف ۲۲ ثانیه ۳۰ تن آب را به داخل تانک خود جمع آوری کند. ظرفیت کامل هواپیما ۲۷ هزار لیتر آب بود که در شرایط عملیاتی منطقه ای به وسعت ۱.۶ هکتار را پوشش می داد. آخرین نمونه های این دایناسور فلزی، هم چنان پس از گذشت بیش از شش دهه در حال خدمت هستند.
CAPRONICA.60
ایتالیایی عجیب
در بین قایق های پرنده شاید هیچ اسطوره ای به اندازه این غول شکست خورده، بی نظیر نبود، طرح جاه طلبانه ای برای یک هواپیمای مسافربری بزرگ ۱۰۰ نفره، آن هم در فاصله کمتر از ۲۰ سال از پرواز اولین هواپیما که توسط کاپرونی طراح مشهور ایتالیایی پیاده شد. این هواپیما نه بال داشت که در سه ردیف روی هم سوار شده بودندو از هشت موتور نیرو می گرفت. کابین مسافرین کاملا بسته بود و پنجره های بزرگی با میدان دید گسترده سرتاسر هواپیما را پوشانده بودند. هواپیما کلا دو بار پرواز کرد که در دومین پرواز خود دچار سانحه شد و با وجود تلاش کاپرونی هیچ وقت دوباره توسعه نیافت.
H-4
غاز چوبی
اچ-۴ بزگ ترین قایق پرنده دنیا بود که برای سال ها رکورد بزرگ ترین هواپیمای جهان را هم به دوش می کشید. البته همچنان هم رکورد بیشترین پهنای بال را به نام خود دارد. تولید این هواپیما به اواسط جنگ جهانی دوم باز می گردد. زمانی که تلفات کشتی ها در اثر حملات زیردریایی های آلمانی در اقیانوس اطلس بسیار بالا بود و وزارت جنگ، هواپیمای ترابری دوربرد و بزرگی می خواست که بتواند محموله های حجیم و سنگین را با امنیت به انگلیس برساند. این نیاز، سبب شد تا ایده ساخت اچ- ۴ شکل بگیرد.
این غول بی شاخ و دم، زاییده افکار هنری قیصر (Henry J.Kaiser)، کارخانه درا مشهور و پدر صنعت کشتی سازی آمریکا و هاوارد هیوز، سرمایه دار، هوانورد و مخترع مشهور بود. ایده جاه طلبانه ای که طراحی شده بود تا بتواند ۷۵۰ سرباز کاملا مسلح یا دو تانک ۳۰ تنی شرمن را با خود از روی اقیانوس عبور دهد.
شرکت هیوز برای حل مشکل وزن، هواپیما را تماما از چوب ساخت و به آب انداخت. برای همین هم نام مستعار غاز چوبی را به آن داده بودند. نامی که هیوز به شدت از آن نفرت داشت. ساخت هواپیما تا سال ۱۹۴۷ (۱۳۲۶) یعنی اتمام جنگ تمام نشد. در آن زمان هم دیگر کسی این غول شناور و گران را نمی خواست.
اچ-۴ فقط یک بار پرواز کرد و پس از آن به خاطر بی علاقگی دولت به ادامه برنامه زمین گیر شد. هزینه این برنامه آن قدر سنگین بود که سنا، هیوز را برای شهادت در مورد هزینه آن احضار کرد و او بیانیه شدیداللحنی در دفاع از آن قرائت کرد. با این حال غاز چوبی او برای همیشه به تاریخ پیوست. تنها نمونه این هواپیما هم چنان در موزه Evergreen در مکمینویل اورگن حفظ شده است.
SR. 45 PRINCESS
پرنسس فراموش شده
خطوط هوایی ایمپریال ایرویز، یکی از اولین شرکت های هواپیمایی انگلیس بود که بعد از جنگ جهانی با بریتیش ایرویز ترکیب شد تا BOAC (جد بریتیش ایرویز امروزی) را بسازد. این شرکت هواپیمایی، برای مدت ها یکی از مهم ترین کاربران قایق های پرنده بزرگ برای خطوط هوایی دوربرد خود بود. وقتی جنگ جهانی دوم تمام شد، این شرکت به فکر جانشینی و گسترش ناوگان قایق های پرنده مسافربری خود بود. این شد که دولت وقت انگلیس از شرکت- Saunders Roe- یکی از مهم ترین سازندگان قایق های پرنده آن روزها- خواست که هواپیمایی مسافربری آّتشین طراحی کند.
حاصل کار طرح پرنسس بود. پرنسس غول فلزی ای بود به طور ۴۵ متر و پهنای بال ۶۷ متر با شش ملخ که از ده موتور توربوپراپ برای پرواز استفاده می کرد. نوآوری نهای مهمی مثل کابین تحت فشار و متورهای توربوپراپ در طراحی آن لحاظ شده بودند. هواپیما دو طبقه بود و ظرفیت ۱۰۵ مسافر را در کابینی بسیار لوکس (در حد کشتی های اقیانوس پیما) داشت. تنها سه فروند پرنسس ساخته شد که فقط یکی از آن ها پرواز کرد، در نهایت هم ظهور هواپیماهای مسافربری مدرنی مثل «کامت» مجالی برای موفقیت به پرنسس نداد. اما به هر حال نمی توان از این واقعیت گذشت که این قایق پرنده، بزرگ ترین قایق پرنده تمام فلزی است که در تمام طول تاریخ تا به امروز ساخته شده است.
تا پیش از جنگ بزرگ، ساخت قایق های پرنده عملا بهترین راه ساخت هواپیماهای غول آسا به شمار می رفت، ما وقتی صنعت هوایی سرانجام تسلیم هواپیماهای خشکی نشین شد، مثل سابق خیلی ها حاضر نشدند با موج تغییرات کنار بیایند و برخی از بزرگ ترین غول های آب نشین مثل سابق ظاهر شدند. با این حال همانند زیلین ها، قایق های شکوهمند هم پرنده های رویایی رو به فنا بودند. رویایی که این روزها فقط ردی کمرنگ از بازماندگان آن ها در میان جزایر پراکنده اقیانوس و آب های گرم استوایی دیده می شود. هواپیماهای غول آسیایی که در این مطلب آورده شدند، برخی از متفاوت ترین هواپیماهای تمام دوران هوانوردی به شمار می روند.
ANT-۲۲
فیل پرنده
این هواپیمای غول آسای عجیب را توپولوف در سال ۱۹۳۴ (۱۳۱۳) برای شوروی ساخت. هواپیما دو بنده جدا از هم داشت که از شش موتور با سه ملخ برای پرواز کمک می گرفت. اگرچه این هواپیما در اصل به عنوان پرنده شناسایی طراحی شده بود، اما توانایی حمل زیردریایی ها یا قایق های گشتی کوچک را با خود داشت. این هواپیما در ۱۹۳۶ (۱۳۱۵) با حمل باری با وزن بیش از ۱۰ تن، رکورد آن زمان قایق های پرنده را جا به جا کرد.
BOEING 314 CLIPPER
لوک نیمه خوش شانس
کلیپر ۳۱۴ یکی از اولین هواپیماهای مسافربری غول آسای بویینگ بود. هواپیمایی که به سفارش پن امریکن- بزرگ ترین خط هوایی دنیا در قرن بیستم- ساخته شد. این هواپیما طراحی شده بود تا روی آب با ثباتی بالا شناور بماند تا به این ترتیب مسافرین راحت تر سوار شوند. هواپیما در پروازهای معمولی ۷۴ نفر ظرفیت داشت که این تعداد در پروازهای درجه یک شبانه به ۳۶ نفر کاهش پیدا می کرد. هر مسافر می توانست با خود ۳۶ کیلوگرم بار داشته باشد. این هواپیما به طور خاص در مسیرهای دوربرد خسته کننده، پرطرفدار بود. یک پرواز مستقیم آن از سان فرانسیسکو به هونولولو، ۱۹ ساعت طول می کشید.
برخلاف بیشتر قایق های پرنده غول آسا، پرنده بویینگ برای پن امریکن بسیار سودآور ظاهر شد. وقوع جنگ جهانی دوم، همه بویینگ های فعال را از پرواز مسافربری بازداشت و به کار جا به جایی سرباز و محموله مشغول کرد. جنگ که تمام شد کلیپر به پن امریکن بازگشت، اما با ظاهر شدن هواپیماهای مسافربری جدید دیگر مجالی برای موفقیت دوباره نیافت.
MARTIN JRM MARS
آخرین دایناسور
مارس بزرگ ترین قایق پرنده ای بود که متفقین در طول جنگ جهانی دوم ساختند. این غول فلزی به سفارش نیروی دریایی آمریکا ساخته شد تا حمل و نقل در شرق آسیا را برعهده بگیرد. با این حال خیلی دیرتر از چیزی که باید، در اواخر جنگ جهانی دوم به خدمت وارد شد و ارتش خیلی زود آن را کنار گذاشت.
در اواخر دهه پنجاه میلادی، اگرچه نمونه های سالم مارس را برای اوراق شدن فروختند، اما چند فروندی جان سالم به در برد و در کانادا به عنوان هواپیمای آتش نشانی برای جنگل بانی شغلی تازه پیدا کرد. در این شغل جدید، در نقش تانکر آب پاش می توانست با یک اسکی روی آب، ظرف ۲۲ ثانیه ۳۰ تن آب را به داخل تانک خود جمع آوری کند. ظرفیت کامل هواپیما ۲۷ هزار لیتر آب بود که در شرایط عملیاتی منطقه ای به وسعت ۱.۶ هکتار را پوشش می داد. آخرین نمونه های این دایناسور فلزی، هم چنان پس از گذشت بیش از شش دهه در حال خدمت هستند.
CAPRONICA.60
ایتالیایی عجیب
در بین قایق های پرنده شاید هیچ اسطوره ای به اندازه این غول شکست خورده، بی نظیر نبود، طرح جاه طلبانه ای برای یک هواپیمای مسافربری بزرگ ۱۰۰ نفره، آن هم در فاصله کمتر از ۲۰ سال از پرواز اولین هواپیما که توسط کاپرونی طراح مشهور ایتالیایی پیاده شد. این هواپیما نه بال داشت که در سه ردیف روی هم سوار شده بودندو از هشت موتور نیرو می گرفت. کابین مسافرین کاملا بسته بود و پنجره های بزرگی با میدان دید گسترده سرتاسر هواپیما را پوشانده بودند. هواپیما کلا دو بار پرواز کرد که در دومین پرواز خود دچار سانحه شد و با وجود تلاش کاپرونی هیچ وقت دوباره توسعه نیافت.
H-4
غاز چوبی
اچ-۴ بزگ ترین قایق پرنده دنیا بود که برای سال ها رکورد بزرگ ترین هواپیمای جهان را هم به دوش می کشید. البته همچنان هم رکورد بیشترین پهنای بال را به نام خود دارد. تولید این هواپیما به اواسط جنگ جهانی دوم باز می گردد. زمانی که تلفات کشتی ها در اثر حملات زیردریایی های آلمانی در اقیانوس اطلس بسیار بالا بود و وزارت جنگ، هواپیمای ترابری دوربرد و بزرگی می خواست که بتواند محموله های حجیم و سنگین را با امنیت به انگلیس برساند. این نیاز، سبب شد تا ایده ساخت اچ- ۴ شکل بگیرد.
این غول بی شاخ و دم، زاییده افکار هنری قیصر (Henry J.Kaiser)، کارخانه درا مشهور و پدر صنعت کشتی سازی آمریکا و هاوارد هیوز، سرمایه دار، هوانورد و مخترع مشهور بود. ایده جاه طلبانه ای که طراحی شده بود تا بتواند ۷۵۰ سرباز کاملا مسلح یا دو تانک ۳۰ تنی شرمن را با خود از روی اقیانوس عبور دهد.
شرکت هیوز برای حل مشکل وزن، هواپیما را تماما از چوب ساخت و به آب انداخت. برای همین هم نام مستعار غاز چوبی را به آن داده بودند. نامی که هیوز به شدت از آن نفرت داشت. ساخت هواپیما تا سال ۱۹۴۷ (۱۳۲۶) یعنی اتمام جنگ تمام نشد. در آن زمان هم دیگر کسی این غول شناور و گران را نمی خواست.
اچ-۴ فقط یک بار پرواز کرد و پس از آن به خاطر بی علاقگی دولت به ادامه برنامه زمین گیر شد. هزینه این برنامه آن قدر سنگین بود که سنا، هیوز را برای شهادت در مورد هزینه آن احضار کرد و او بیانیه شدیداللحنی در دفاع از آن قرائت کرد. با این حال غاز چوبی او برای همیشه به تاریخ پیوست. تنها نمونه این هواپیما هم چنان در موزه Evergreen در مکمینویل اورگن حفظ شده است.
SR. 45 PRINCESS
پرنسس فراموش شده
خطوط هوایی ایمپریال ایرویز، یکی از اولین شرکت های هواپیمایی انگلیس بود که بعد از جنگ جهانی با بریتیش ایرویز ترکیب شد تا BOAC (جد بریتیش ایرویز امروزی) را بسازد. این شرکت هواپیمایی، برای مدت ها یکی از مهم ترین کاربران قایق های پرنده بزرگ برای خطوط هوایی دوربرد خود بود. وقتی جنگ جهانی دوم تمام شد، این شرکت به فکر جانشینی و گسترش ناوگان قایق های پرنده مسافربری خود بود. این شد که دولت وقت انگلیس از شرکت- Saunders Roe- یکی از مهم ترین سازندگان قایق های پرنده آن روزها- خواست که هواپیمایی مسافربری آّتشین طراحی کند.
حاصل کار طرح پرنسس بود. پرنسس غول فلزی ای بود به طور ۴۵ متر و پهنای بال ۶۷ متر با شش ملخ که از ده موتور توربوپراپ برای پرواز استفاده می کرد. نوآوری نهای مهمی مثل کابین تحت فشار و متورهای توربوپراپ در طراحی آن لحاظ شده بودند. هواپیما دو طبقه بود و ظرفیت ۱۰۵ مسافر را در کابینی بسیار لوکس (در حد کشتی های اقیانوس پیما) داشت. تنها سه فروند پرنسس ساخته شد که فقط یکی از آن ها پرواز کرد، در نهایت هم ظهور هواپیماهای مسافربری مدرنی مثل «کامت» مجالی برای موفقیت به پرنسس نداد. اما به هر حال نمی توان از این واقعیت گذشت که این قایق پرنده، بزرگ ترین قایق پرنده تمام فلزی است که در تمام طول تاریخ تا به امروز ساخته شده است.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
ارسال نظر