براي آنكه فرزندتان راحت غذا بخورد

از يك‌سالگي به بعد روند رشد كودك نسبت به سال اول كندتر شده و نياز كودكان به مواد غذايي كاهش مي‌يابد؛ بنابراين بايد ميزان شير روزانه كاهش يافته (حداكثر ۴بار در روز با شيرخودتان كه در سال دوم نيز ارزش و اهميت بسيار بالايي دارد، كودك را تغذيه كنيد) و با حذف غذاهاي دوران شيرخواري، كودك با سفره خانواده‌ آشنا شود اما توجه داشته باشيد با حضور او سر سفره و خوردن يا نخوردن غذاي تهيه شده نبايد هيجاني از خود نشان دهيد، زيرا هرگونه عكس‌العمل مثبت يا منفي و تشويق و توبيخ شما در اين مورد كودك را متوجه خواهد كرد كه چقدر غذا خوردن او براي اعضاي خانواده اهميت دارد؛ بنابراين از اين حربه براي به كرسي نشاندن خواسته‌هاي كودكانه و گاهي نامعقول خود استفاده مي‌كند؛ در اين موارد:

۱- در مورد زمان، مكان و نوع غذاي عرضه شده قاطع باشيد ولي عصباني نشويد تا نظم لازم در كودك ايجاد و نهادينه شود.

۲- گرچه بايد به تمايل و علاقه كودك توجه كرد، ولي نبايد اجازه داد كه او همواره عقيده خود را مبني بر دوست داشتن يا نداشتن غذايي خاص به خانواده تحميل كند.
در چنين مواردي مادر بايد غذاي تهيه شده را در بشقاب كودك ريخته و به او بگويد اگر دوست دارد غذا را بخورد، زيرا غذاي ديگري وجود ندارد.

3 - بايد توجه كنيد اگر در قبال خواسته فرزندتان به هر دليلي مخالفت كرديد‌ تحت هيچ‌ شرايطي، حتي با وجود توصيه‌هاي دلسوزانه خانواده، عقب‌نشيني نكنيد؛ زيرا اولين تسليم شما در قبال خواسته نامعقول فرزندتان آخرين انصراف شما از تصميم‌گيري‌هاي عاقلانه و مشفقانه‌تان نخواهد بود و همواره مجبور خواهيد شد تسليم خواسته‌هاي ناتمام كودك‌تان شويد. به اين ترتيب كودك‌سالاري به‌تدريج بر تمام امور تربيتي شما حاكم خواهد شد و نمي‌توانيد به طور صحيح و شايسته به تربيت او بپردازيد.

4- بهتر است با توجه به شناخت و تجربه خود در مورد كودك غذاهايي را تهيه كنيد كه مورد علاقه او باشد؛ اما در اين مورد نيز اصرار زيادي به خوردن يا تمام كردن غذاي او نداشته باشيد.

5- غذاي كمتري در ظرف كودك بريزيد و از ظروف و سفره و حتي غذاهايي استفاده كنيد كه رنگ‌هاي گرم و شاد دارند (مثل نارنجي يا قرمز) زيرا رنگ‌ها و غذاهاي خوشرنگ و بو موجب تحريك اشتهاي كودك مي‌شوند. در ضمن، هنگام صرف غذا، مرتبا به بشقاب كود‌تان نگاه نكنيد همچنين توضيح درباره محسنات غذا يا اصرار براي خوراندن غذايي خاص سبب خواهد شد بچه به‌طور دائم حتي در سنين بعدي از خوردن آن خودداري كند.

6- بچه‌ها دوست دارند با دست خود غذا را لمس و با غذا بازي كنند، اجازه دهيد كود‌ك‌تان اين كار را انجام دهد. مطمئن باشيد در آينده‌اي نه چندان دور غذا خوردن با قاشق و چنگال را كاملا ياد خواهد گرفت و از ليوان آب يا شير خود با مهارت بيشتري استفاده خواهد كرد.

7- اگر مي‌خواهيد كودك وعده‌هاي اصلي غذا يعني صبحانه، ناهار و شام را با اشتها بخورد، نبايد خسته و خواب‌آلوده دور ميز يا سر سفره بنشيند. خانواده‌هايي كه اجازه مي‌دهند بچه‌ها تا پاسي از شب بيدار بمانند و همواره او را با كارتون و برنامه‌هاي تلويزيوني سرگرم مي‌كنند، فرزندان آن‌ها رشد و نموكامل نداشته و اشتهاي چنداني به غذا ندارند در نتيجه روند رشد مناسبي را طي نخواهند كرد.

8- قاطعانه از دادن نوشابه‌هاي رنگارنگ، هله‌هوله، شكلات و بستني‌هاي رنگي، چيپس و پفك كه فاقد موادمغذي لازم و مواد نگهدارنده با طعم و رنگ‌دهنده‌هاي مختلف يا بسيار شور يا شيرين و چرب دارند، خودداري كنيد. هرماده بي‌ارزشي اگر بيش از 6 تا 8 بار در ماه به كودك عرضه شود، چنان او را وابسته مي‌كند كه تمام عمر قادر به كنار گذاشتن آن نخواهد بود.

9- سعي كنيد محيط آرام و درعين حال شادي هنگام صرف وعده‌هاي غذايي فراهم شود. گلايه و شكايت، بگوومگو، توصيه، تربيت، عصبانيت و تهديد را به زمان ديگري موكول كنيد. همچنين اگر در روش‌هاي تربيتي و تغذيه كودك با همسرتان تضادي داريد، بهتر است اين موضوع را به طور خصوصي حل و فصل كنيد نه در سر سفره يا حين صرف غذا.

10- در حضور كودك‌تان راجع به نحوه غذا خوردن يا نخوردن فرزندتان با مادران ديگري كه كودك هم‌سن و سال دارند صحبت و ابراز خوشحالي يا تاسف و دلتنگي نكنيد. او نبايد متوجه شود با نخوردن غذاهاي موجود مي‌تواند خود را در كانون توجه بيشتر پدرومادر و خانواده قرار دهد و خواسته‌هاي خود را از اين طريق عملي كند. از طرفي‌، هرگونه ابراز شادي و قدرداني شما موجب خواهد شد كودك پرخور و چاق شود.

11- اگر بنا به تشخيص متخصص كودك و تغذيه، كودك شما از نظر جسمي سالم است و روند رشد طبيعي دارد، جاي نگراني نيست. خواسته‌هاي معقول شما به مرور زمان و با كنترل منطقي عملكردتان تحقق خواهند يافت.

12- نه تنها الگوي مصرف موادغذايي در بين كودكان هم‌سن‌و‌سال و هم‌جنس متفاوت است، بلكه رفتارهاي غذايي آن‌ها نيز غيرقابل پيش‌بيني است. ممكن است، بچه‌ها مدت‌ها غذايي را با ميل و رغبت بخورند ولي بناگاه از خوردن غذاي موردعلاقه‌شان خودداري كنند. اين عكس‌العمل اغلب موقتي و زودگذر است؛ به شرط آن‌كه مادران هيجان‌زده نشده و به زور كودك را وادار به خوردن آن نكنند، زيرا در اين صورت نبود ميل و رغبت آن‌ها ماندگار خواهد شد يا اشتهاي كاذب و پرخوري‌هاي دائمي جايگزين احساس گرسنگي واقعي مي‌شود. با كمي دقت و حوصله ايجاد عادات غذايي خوب و ارزشمند امكان‌پذير مي‌شود.



الف) غذاي كودك بايد سرساعت معين و در محيط روشن و خوشايند و در ظروف خوش‌رنگ (قرمز- نارنجي) در اختيار او قرار گيرد. توجه داشته باشيد كه رنگ‌هاي سرد،‌ مثل آبي، سبز و محيط تاريك و بدون نور كافي، اشتهاي كودك را كاهش مي‌دهد. در بين وعده‌هاي اصلي و ميان‌وعده‌ها صبحانه اهميت ويژه‌اي دارد. استفاده از غذاهايي مانند نان و غلات آماده شده،‌ شير، پنير، هليم، كره،‌ تخم‌مرغ، ميوه يا آبميوه، سوپ و عدسي براي صبحانه بسيار مناسب است.

ب) غذا خوردن به همراه خانواده، به شرط آن‌كه با سروصدا و بگوومگو نباشد، شوق و ذوق كودكان را به غذا خوردن برمي‌انگيزد. محل نشستن كودك بايد راحت و بشقاب غذايش گود باشد. قاشق و چنگال او بهتر است از جنس پلاستيك‌هاي قابل ضدعفوني و ليوانش خوش‌رنگ و كمي سرخالي باشد.

ج) كودكان تمايلي به غذاهاي تند و تيز و پرادويه ندارند و چنين غذاهايي آن‌ها را بي‌اشتها مي‌كند. همچنين دسر، شيريني و شكلات نبايد به‌طور مداوم و بيش از اندازه به كودكان داده شود. درضمن كودكان بيشتر تمايل دارند از گوشت‌هاي چرخ‌كرده، ميوه و سبزي‌هاي قاچ و بريده شده و تكه غذاهايي مثل كتلت، همبرگر خانگي، شامي و برش‌هايي كه با دست كوچك آن‌ها قابل لمس و برداشتن باشد، استفاده كنند.
د) خود را در مقابل شيرين‌كاري‌ها يا اشتباهات كودكانه بچه‌ها كنترل كنيد. خنديدن، قهر و دعوا در برابر رفتارهاي عمدي يا سهوي كودكان هر 2 زيانبار است و موجب بدآموزي آن‌ها مي‌شود.


از ظروف و سفره و حتي غذاهايي استفاده كنيد كه رنگ‌هاي گرم و شاد دارند (مثل نارنجي يا قرمز) زيرا رنگ‌ها و غذاهاي خوشرنگ و بو موجب تحريك اشتهاي كودك مي‌شوند. در ضمن، هنگام صرف غذا، مرتبا به بشقاب كود‌تان نگاه نكنيد همچنين توضيح درباره محسنات غذا يا اصرار براي غذا خوراندن غذايي خاص سبب خواهد شد بچه به‌طور دائم حتي در سنين بعدي از خوردن آن خودداري كند