افزایش نرخ ارز، تورم را چقدر بالا می‌برد؟
روزنامه دنیای اقتصاد نوشت: افزایش ۱۰ درصدی نرخ ارز در بلندمدت ۳ درصد تورم را بالا می‌برد.
روزنامه دنیای اقتصاد نوشت: افزایش ۱۰ درصدی نرخ ارز در بلندمدت ۳ درصد تورم را بالا می‌برد.
یکی از نگرانی های عموم مردم در زمان تلاطم های ارزی به خصوص قیمت دلار ، اثر آن بر افزایش تورم در کالاها است. برخی نیز در مصاحبه ها در این چند روز به این نگرانی ها دامن زده اند. اما جدیدترین گزارش ها و بررسی ها از تغییرات قیمت خرده‌فروشی در تهران نشان می‌دهد که بین نوسان ارز و تغییرات قیمت مواد خوراکی در هفته‌های اخیر ارتباط قابل اعتنایی وجود ندارد.
برای نمونه طی یک ماه منتهی به هفته نخست دی‌ماه، نرخ آزاد ارز ۷/ ۸ درصد افزایش یافته؛ اما تنها گروه میوه‌ها با افزایش قیمت قابل‌توجه روبه‌رو شده که آن هم دلیل دیگری داشته و سایر گروه‌ها به خصوص اقلام با پایه وارداتی، دارای نوسان طبیعی بودند. اکثر پژوهش‌ها و مقالات مستقل نیز اگرچه افزایش قیمت‌ها از محل رشد نرخ ارز را می‌پذیرند، اما تاکید دارند این رشد در مقایسه با دیگر متغیرهای اثرگذار بر تورم، بالا نیست.
به‌نظر می‌رسد که در چند روز اخیر، نسبت به فشار قیمتی نوسان ارزی، بزرگنمایی در حال شکل‌گیری است. در شرایط کنونی بیش از آنکه افزایش قیمت دلار عامل تهدید‌کننده ثبات قیمتی باشد، گزارش‌های غیرمستند و اظهارنظرهای اغراق‌آمیز، به نوسان قیمت‌ها دامن می‌زند. بررسی آمارهای گزارش خرده‌فروشی بانک مرکزی در سه بازه هفتگی، ماهانه و سالانه نشان می‌دهد که نوسان ارزی هفته‌های اخیر در بازار مواد خوراکی به‌خصوص اقلام وارداتی اثر قابل توجهی نداشته است. مطابق این بررسی‌ها، نوسان‌های هفتگی و ماهانه بیشتر در اقلام میوه و سبزی‌ها بوده که تحت‌تاثیر دو عامل «اثر فصلی» و «افزایش تقاضا در شب یلدا» بوده است و مواد خوراکی پرتقاضای دیگر کم‌نوسان بوده‌اند.
این در حالی است که برخی از خبرهای منتشر شده با بزرگنمایی اثر دلار بر تورم مصرفی و بدون استناد به آمار رسمی، سعی دارند که تورم انتظاری را هدف‌گیری کنند، اگر چه افزایش نرخ ارز در نرخ تورم موثر است، اما اثر آن محدود بوده است و مطابق آمار رسمی بانک مرکزی، می‌توان عنوان کرد که در هفته‌های اخیر اثر هیجانی در قیمت‌های خوراکی منعکس نشده است. با آنکه اکثر پژوهش‌های مستقل و رسمی انجام شده با درجه‌های متفاوت، اثر تورمی افزایش نرخ ارز را پذیرفته‌اند، بررسی‌های سه پژوهش در حوزه ارزی نشان می‌دهد که اثرات تورمی رشد نرخ ارز در اقتصاد ایران با بزرگنمایی همراه بوده است.
مطابق این بررسی‌ها، افزایش ۱۰ درصدی نرخ ارز در کوتاه‌مدت ۲/ ۱ واحد درصد تورم را افزایش می‌دهد و این اثر در بلندمدت نیز حدود ۳ تا ۴ واحد درصد خواهد بود. از همین جهت کارشناسان به سیاست‌گذاران توصیه می‌کنند که واقعی کردن نرخ ارز را در طی زمان انجام دهند و اجازه ندهند که انباشت تورمی سبب جمع شدن فنر قیمت ارز شود زیرا رها شدن این فنر به یکباره در اقتصاد ایجاد شوک خواهد کرد. اما آنچه در حال حاضر دارای اهمیت است فاصله‌گیری از بزرگنمایی در فشارهای هزینه‌ای نرخ ارز است. در هفته منتهی به ۳ دی ماه میانگین نرخ ارز در هفت روز، نسبت به هفته قبل از آن رشد ۳/ ۱ درصدی داشته است.
این افزایش نرخ ارز سبب شد که گروهی مدعی شوند اقلام مصرفی خوراکی نیز با افزایش قیمت مواجه بوده است، درحالی‌که نتایج به دست آمده از گزارش جدید بانک مرکزی نشان می‌دهد که این نوسانات روند طبیعی خود را داشته است و اثری از رفتار هیجانی در قیمت‌ها مشاهده نمی‌شود. در میان ۱۱ گروه غذایی «لبنیات»، «تخم‌مرغ»، «برنج»، «حبوب»، «میوه‌های تازه»، «سبزی‌های تازه»، «گوشت قرمز»، «گوشت مرغ»، «قند و شکر»، «چای» و «روغن نباتی» متوسط قیمت ۷ گروه غذایی افزایش، ۲ گروه غذایی کاهش و ۲ گروه غذایی نیز بدون تغییر باقی مانده است.
گزارش بانک مرکزی نشان می‌دهد در هفته منتهی به ۳ دی متوسط قیمت ۷ گروه غذایی افزایش یافته است که در میان آنها چهار گروه لبنیات، حبوب، میوه‌های تازه و سبزی‌های تازه تورم بالای یک درصد را ثبت کرده‌اند. بر همین اساس در هفته مذکور به ترتیب میوه‌های تازه به‌طور متوسط ۱/ ۴ درصد، سبزی‌های تازه ۲ درصد، حبوب۹/ ۱ درصد، لبنیات ۵/ ۱ درصد، گوشت مرغ و گوشت قرمز ۶/ ۰درصد و برنج ۱/ ۰ درصد تورم داشته‌اند. با توجه به اینکه دو گروه میوه‌ها و سبزی‌ها، بیشتر تحت‌تاثیر نوسان فصلی قرار دارند، نمی‌توان این افزایش را به نرخ ارز نسبت داد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که در میان این اقلام گزارش شده برخی کالاها مشخصا وارداتی بوده است به‌طور مثال برنج و چای وارداتی می‌توانند کاملا متاثر از ارز باشند، اما آمار نشان می‌دهد این دو گروه غذایی تغییرات قیمتی چندانی را تجربه نکرده است.
در گروه برنج قیمت برنج وارداتی غیرتایلندی ثابت بود. بهای برنج داخله درجه یک معادل ۱/ ۰درصد کاهش و برنج داخله درجه دو ۹/ ۰ درصد افزایش یافت که در مجموع افزایش ۱/ ۰ درصدی را به همراه داشت. قیمت هر بسته ۵۰۰ گرمی چای خارجی نیز در سطح شهر تهران به ۲۰ هزار و ۴۱ تومان رسید که در یک هفته گذشته تغییر قیمتی را تجربه نکرده است. از سوی دیگر حتی گروه گوشت‌مرغ، تخم‌مرغ و گوشت قرمز نیز که می‌تواند به‌دلیل افزایش نرخ خوراک مرغ تحت‌تاثیر افزایش قیمت دلار باشد با افزایش قیمت چشمگیری مواجه نبوده است.
در گروه گوشت مرغ متوسط قیمت هر کیلو مرغ در سطح شهر تهران به ۶ هزار و ۱۹۰ تومان رسیده است، به این ترتیب گروه غذایی گوشت مرغ تورمی معادل ۶/ ۰ درصد در هفت روز داشته است. همچنین متوسط قیمت هر کیلو گوشت گوسفند با استخوان نیز ۴۰ هزار و ۴۲۵ تومان به فروش رسید و رشد ۶/ ۰ درصدی را نسبت به هفته قبل از آن، ثبت کرده است.
ارسال نظر