«دست‌ فروشی بنزین» چند برابر نرخ مصوب

خبرگزاری تسنیم: «دست فروش بنزین» عنوانی است که مردم به فروشندگان دبه‌ای بنزین در حاشیه جاده ها و خیابان‌های درون شهری و برون شهری می دهند. این دستفروشان، بنزین را با نرخ هایی بعضا دو تا چند برابر نرخ مصوب عرضه این فرآورده نفتی در جایگاه‌ها به مردم می فروشند.

دست فروشی بنزین در ایام پرتردد و در جاده های برون شهری بیش از ایام کم تردد و جاده های درون شهری صورت می گیرد اما در تمامی ایام، هر زمان که نیازی به بنزین باشد و جایگاه‌های عرضه این فرآورده نفتی در نزدیکی محل استقرار متقاضی نباشند، این دستفروشان و دلالان بنزین حضوری پررنگ دارند.

چند روز پیش خبرگزاری تسنیم خبری با تیتر "فروش بنزین ۲هزارتومانی در شمال تهران" منتشر کرد که انتشار این خبر، ده‌ها واکنش از سوی مردم و نهادهای دولتی در پی داشت.

* عرضه بنزین ۲ هزار تومانی در جاده های شمالی تهران

رفت و آمد به مسیرهای برفی شمال استان تهران در این روزها با حواشی متعددی همراه است؛ از لیزخوردن خودروها در مناطق برفی تا ترافیک‌های چندین ساعته در ساعات پایانی روز، اصلی‌ترین حاشیه سفری کوتاه به مناطق برف‌خیز استان تهران است. اما یکی از جالب‌ترین حواشی این سفرهای روزانه به نقاط شمالی استان تهران، عرضه بنزین با نرخ غیرمصوب ۲هزار تومان در هر لیتر است.

در برخی نقاط در جاده‌های منتهی به شهرها و روستاهای شمالی استان تهران که دسترسی به جایگاه‌های عرضه بنزین، طی مسافتی ۵ تا ۱۰ کیلومتری در نقاط کوهستانی را نیاز دارد، رانندگان برخی خودروهای عبوری که پیش‌بینی درستی از میزان مصرف بنزین خود نداشته‌اند، با کسری در ذخیره بنزین باک خودروی خود مواجه می‌شوند.

به‌منظور درآمدزایی از این نیاز، افرادی در حاشیه جاده‌های برون‌شهری شمال استان تهران با نصب آزادانه بنرهای تبلیغاتی، اقدام به عرضه بنزین دبه‌ای می‌کنند. در این بنرها در خصوص قیمت بنزین چیزی نوشته نشده اما وقتی به این افراد مراجعه می‌کنید، دو انتخاب پیش روی شما می‌گذارند: دبه‌های ۵لیتری بنزین با قیمت ۱۰ هزار تومان و دبه‌های ۱۰لیتری بنزین با قیمت ۲۰ هزار تومان.

* خودروهای امداد بنزین ۲ هزار تومانی می فروشند؟

مخاطبان تسنیم نسبت به خبر فروش بنزین ۲ هزار تومانی در جاده های تهران واکنش‌های جالبی داشته اند.

حسام: دست فروشی بنزین وسط شهرها هم اتفاق میفته. ولی موضوع مهم تر از قیمت چندبرابری سواستفاده گران، بحث مهم ذخیره بنزین است. برخی خودروها از جمله تاکسیها بنزین رو توی دبه هایی توی صندوق عقب نگه می دارند. آیا این خطر آتش سوزی و انفجار ندارد؟ همینطور کسانی که در مغازه، سوپرمارکت یا آژانس اقدام به ذخیره بنزین می کنند و می فروشند؟ چه کسی باید نظارت کند؟

سوادکوهی: الکی الکی بنزین را گران نکنید جون مادرتون.

کچمان: در شهرهای کوچک که پمپ بنزین نیست مثل ماسوله در گیلان، تاکسی ها بنزین می فروشند. لیتری ۳ تا ۴ هزار تومان.

ناشناس: اگه حتی در غیر اینجا و در وسط تهران هم شما بنزین ماشینت تموم بشه و با تلفن امداد خودرو تماس بگیری برات بنزین میاورند و با نرخ ۲۰۰۰ تومان محاسبه می کنند...خیلی وقت است که این منوال است.

مرتضی: توی خوزستان جاده ایذه، بنزین لیتری ۳ تومن خریدم. کجای کارید... خدانکنه یه جا گیربیفتی همون جا میشه سرگردنه. راستی این فروش دستی بنزین خطر نداره؟

سرابی: آقا فقط توی تهران نیست. توی جاده های شمال توی عید بیایید.همه چی حتی بنزین هم میفروشن.

کی‌مرام: خداییش راسته. آره منم یه سری توی مسیر شمشک بنزین کم آوردم یه دبه خریدم.

متولی رسیدگی به "دستفروشی بنزین" کیست؟

وزارت نفت پس از انتشار این خبر در واکنش به آن تأکید کرد "عرضه فرآورده هایی نظیر بنزین و گازوئیل خارج از باک خودرو و در داخل ظروف بر اساس قوانین شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی تخلف محسوب شده و در صورت مشاهده با جایگاه های متخلف برخورد خواهد شد."

در گزارش رسمی این نهاد دولتی آمده : "با ورود موج جدید سرما در بیشتر استانهای کشور گزارشهایی مبنی بر اینکه برخی افراد سودجو این فرصت را مغتنم شمرده و با عرضه بنزین با قیمت غیر مصوب، مسافران مستاصل و در راه مانده را سرکیسه می کنند، به گوش می رسد. این سودجویان در ظروف چهار، ۱۰ و ۲۰ لیتری بنزین را با قیمت دو هزار تومان در جاده های مواصلاتی پوشیده از برف به در راه ماندگان می فروشند.

هرچند سازمان های ذی ربط نظیر اداره تعزیرات (بابت عرضه گرانتر از قیمت مصوب)، شهرداری (به لحاظ برخورد با سد معبر) و نیروی انتظامی به لحاظ حفظ امنیت باید با این متخلفان برخورد کنند، اما در کنار آنها نیز لازم است رانندگان با برخی پیش بینی های ساده نظیر پر کردن باک بنزین پیش از سفرهای برون شهری به ویژه در مسیرهای کوهستانی، خود این فرصت را از افراد سودجو بگیرند.

شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی با تامین کافی سوخت در جایگاه ها و مجاری رسمی عرضه سوخت و حتی از طریق برپایی جایگاه های سیار نسبت به تامین سوخت خودروها اقدام می کند و از سوی دیگر از طریق نظارت دائم بر نحوه توزیع بنزین در جایگاه های عرضه با استفاده از دوربین های مدار بسته، تلاش می کند تا در فرآیند عرضه تخلفی صورت نگیرد و در صورت مشاهده و یا گزارش تخلف در جایگاه نیز طبق آیین نامه با متخلفان برخورد می کند. با این وجود این احتمال وجود دارد که افراد سودجو با راهکارهایی نظیر دریافت بنزین از باک خودروی خود، اقدام به فروش غیرقانونی و گران تر این فرآورده کنند که در این صورت وظیفه سایر نهادهای ذیربط است که با این موضوع برخورد کنند."

* خطر در کمین فروشندگان بنزین دبه‌ای

اخبار واصله از نهادهایی چون سازمان آتش نشانی و سازمان امداد و نجات هلال احمر نشان می دهد که در اغلب موارد، انبار کردن بنزین با نیت دست‌فروشی آن و همچنین جابه‌جایی این فرآورده نفتی با ظرف‌های نامناسب و در شرایط غیرایمن موجب بروز انفجار و آتش سوزی هایی شده که فرد خاطی به عنوان اولین شخص دچار خسارات جانی و مالی شده است. لذا توصیه اکید شده که جز با سوخت‌گیری از جایگاه‌های مجاز عرضه بنزین، از سوخت گیری با ظروف متفرقه و همچنین از انبار کردن و خرید و فروش خارج از چهارچوب بنزین جلوگیری شود.

* مردم چه می گویند؟

برای کسب نظر مردمی در بین شهروندان تهرانی حاضر شدیم و نظر تعدادی از آنها را در خصوص "دستفروشی بنزین" جویا شدیم.

مردی ۵۵ ساله با بیان اینکه "دستفروشی بنزین در سایه نبود نظارت ارگانهای مختلف گسترش پیدا کرده"، گفت: قریب به ۳۰ سال راننده هستم و ده‌ها بار در جاده های برون شهری با عرضه بنزین دبه ای در کنار جاده مواجه شده ام. وقتی راننده ای نیاز داشته باشد به هر میزان که قیمت برای بنزین مشخص کنند می خرد. اما وقتی فاصله بین جایگاه‌های سوخت گیری در نقاط مختلف کشور یک فاصله استاندارد باشد، دیگر فضایی برای کار دلالان بنزین به وجود نمی آید. در خیلی از جاها وقتی فکرش را هم نمی کنی، هیچ دسترسی سریعی به جایگاه عرضه بنزین نداری و این موجب می شود خودت داوطلبانه دنبال دستفروشان بنزین باشی.

مردی ۴۲ ساله در این خصوص گفت: دستفروشی بنزین صرفاً به معنای این نیست که یک نقطه کسی بنشیند و بنزین بفروشد. زمانی که بنزین سهمیه بندی بود، مخصوصا زمانی که بنزین ۱۰۰ تومانی عرضه می شد، بسیاری از تاکسی ها و خودروهای عمومی مثل وانت بارها سهمیه خود را می فروختند. حتی کارت سوخت خود را اجاره می دادند. یعنی بخشی از درآمد برخی دارندگان این خودروها فروش سهمیه ۱۰۰ تومانی به ۴۰۰ یا ۳۰۰ تومان بود. وقتی سهمیه ها برداشته شد، بازار این سوءاستفاده هم برچیده شد اما باز هم شاهد این هستیم که اگر کسی در جایی حتی وسط اتوبان های تهران نیاز به بنزین داشته باشد اتومبیل هایی توقف می کنند و بنزین باک خودروی خودشان را ۲ یا ۳ هزار تومان در لیتر به متقاضی می فروشند.

مردی ۴۹ ساله موضوع "دستفروشی بنزین" را از بی معرفت شدن مردم پس از فشارهای اقتصادی دانست و گفت: زمانی در همین تهران، وقتی خودرویی کنار خیابان به خاطر تمام کردن بنزین متوقف می شد، مردم با نیت کمک به همشهری خود توقف می کردند و بدون چشم داشت از بنزین باک خودروی خود به فردی که نیاز داشت بنزین می دادند. الان بعد از یک دهه فشار بیش از حد اقتصادی به مردم که ناشی از سوء مدیریت برخی مسئولان اجرایی کشور است، معرفت ها هم نایاب شده و اگر کسی به ظاهر برای کمک رسانی هم توقف کند، در پس نیتش افکار تجارت و درآمدزایی است و به دنبال این است که استیصال طرف مقابل برای چاپیدنش استفاده کند و این بدِ روزگار است. در به وجود آمدن این شرایط هم مسئولان مقصرند و هم ما، مردمی که حتی به خودمان هم رحم نمی کنیم.

مردی ۳۶ ساله با هشدار نسبت به خطرات دستفروشی بنزین گفت: در بیشتر خیابان های جنوبی تهران و در اطراف پایانه پرتردد جنوب تهران، در اکثر خودروهای عمومی به خصوص وانت بارها و نیسان‌ها، پیت ها و دبه های فلزی حاوی بنزین وجود دارد. حتی در صندوق کناری اتوبوس های شهری هم پیت های فلزی حاوی بنزین نگه می دارند. اینکه در خودروهای عمومی مثل اتوبوس ها، علاوه بر باک، در صندوق و یا حتی درون اتوبوس و در خوردوهای عمومی حمل بار مثل وانت بارها و خاورها، در جای بار، محموله های بنزین هر چند اندک مثلاً ۱۰ لیتری یا ۲۰ لیتری و یا بیشتر حمل می شود، مطمئناً خطرآفرین است و اینکه کسی رسیدگی نمی کند و از چشمان مسئولان مربوطه دور مانده عجیب است.