«اسکار» علیه ناسیونالیسم آمریکایی

روزنامه ایران در گزارشی نوشت: حضور در جام جهانی برای تیم ملی فوتبال هر کشور به خودی خود یک امتیاز است؛ این شاید ساده‌ و عامیانه‌ترین تعبیر برای پی بردن به اهمیت حضور آثار سینمایی کشورمان در جشنواره‌های معتبر جهانی باشد.

پذیرش هر کدام از آثار سینمایی کشورمان در بخش‌های مختلف جشنواره‌های الف جهانی اعم از کن، ونیز، برلین، اسکار و... فارغ از کسب جایزه به خودی خود ارزشمند است چرا که رسیدن به این مرحله از میان انبوه فیلم‌های تولید شده در جهان امتیاز بالایی است؛ حال اهمیت این حضور با کسب جایزه همراه باشد دیگر بی‌نیاز از هر توضیح و تفسیری است. بر این اساس نامزدی فیلم «فروشنده» در اسکار ۲۰۱۷ حتی بدون دریافت جایزه، افتخاری بزرگ برای سینما است. این افتخار قائم به ذات است و هیچ ربطی به فضای سیاسی شکل گرفته در امریکا ندارد.

آخرین ساخته اصغر فرهادی فارغ از نشستن هر شخصیتی بر مسند ریاست جمهوری امریکا در میان فیلم‌های معرفی شده برای بخش خارجی زبان اسکار استحقاق بالاتری برای دریافت اسکار دارد و این فضا امتیازی به فیلم اضافه نکرده است. اگر چه نمی‌توان کتمان کرد که هشتادونهمین دوره جوایز اسکار در حالی برگزار می‌شود که با حضور ترامپ فضای بسته‌ای در امریکا در حال شکل‌گیری است و ترس از بازگشت به دوران مک کارتی و تجربه شرایط متفاوت آن دوره وجود دارد. در چنین شرایطی تصمیم هوشمندانه اصغر فرهادی برای عدم حضور در مراسم اسکار قابل قدردانی است.

ابتدا تصمیم قاطعانه در تحریم حضور و پس از آن معرفی شایسته دو نماینده در این مراسم. معرفی انوشه انصاری و فیروز نادری نمایشی بی‌نظیر از ظرفیت و توان مردم ایران است و نه تنها به ترامپ بلکه به تمام جهانیان پیام می‌دهد که بر خلاف تبلیغات، ایرانیان از چه تباری هستند و این شایعات چه وصله ناچسبی برای آنها است.

فضای شکل گرفته پیرامون هشتادونهمین دوره جوایز سینمایی اسکار که سرنوشت برندگانش صبح فردا مشخص می شود، بیش از آنکه به سینما و نشانه های هنری ارتباط داشته باشد، به حواشی سیاسی اختصاص پیدا کرده است. فرمان دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری امریکا مبنی بر ممنوعیت ورود اتباع هفت کشور به امریکا اگرچه فعلاً ناکام مانده است اما دست کم سبب شد اتحادی بی نظیر در میان هنرمندان و سینماگران شکل بگیرد. بسیاری از آنها و از جمله آکادمی اسکار از اصغر فرهادی حمایت کردند و رسانه های خارجی مثل «هالیوود ریپورتر» نوشتند که «فروشنده» فقط یک نامزد اسکار نیست، بلکه به فریاد همبستگی هالیوود در اعتراض به قانون ترامپ تبدیل شده است.

روز گذشته هم ۵ نامزد شاخه بهترین فیلم خارجی جوایز سینمایی اسکار در فاصله‌ای کوتاه تا این رویداد سینمایی بیانیه‌ای مشترک و تکان‌دهنده منتشر کردند. به گزارش اسکرین، «مارتین زاندولیت» از دانمارک، «هانس هولم» از سوئد، اصغر فرهادی از ایران، «مارن اده» از «آلمان» و «مارتین باتلر» و «بنتلی دین» کارگردانان فیلم استرالیایی «تنا» به‌عنوان سازندگان ۵ فیلم نامزد شاخه بهترین فیلم غیرانگلیسی جوایز سینمایی اسکار در بیانیه‌ای مشترک، موج ناسیونالیسم را که درامریکا و دیگر کشورها ریشه دوانده تقبیح کردند.

پیام اصغر فرهادی در جمع معترضان به ترامپ در لس‌آنجلس اصغر فرهادی برای تجمع مخالفان علیه ترامپ یک پیام ویدئویی فرستاد و از حرکت آنها در مخالفت با سیاست‌های تفرقه‌افکنی رئیس جمهوری تازه امریکا حمایت کرد.

کمپ استعدادیابی

یو تی ای تجمعی در مخالفت با ترامپ و سیاست‌هایش برگزار کرد و اصغر فرهادی نیز برای این تجمع یک پیام ویدئویی فرستاد. فرهادی در پیام خود گفته است: اقدام شما باعث دلگرمی من شد و من از این اقدام خوشحالم. در زمانی که سیاستمداران سعی می‌کنند نفرت‌پراکنی کنند و بین ادیان فرهنگ‌ها و ملل اختلاف‌افکنی کنند، شما و جامعه سینمایی به مردم پیوستید و حرکت خوبی را علیه آنها انجام دادید و این اتحاد بسیار قابل توجه است. امیدوارم این اتحاد ادامه داشته باشد و سرانجام آن باعث شود تا بی‌عدالتی از بین برود.

مجسمه‌های طلایی مهیا می‌شوند

دیروقت امشب و بهتر بگوییم از ساعت 4 تا 8 صبح دوشنبه به وقت تهران مراسم توزیع هشتاد و نهمین دوره جوایز سینمایی اسکار در تالار کداک تئاتر شهر لس‌آنجلس امریکا برگزار می‌شود و فاتحان 24 شاخه این جوایز معرفی می‌شوند. هرچند فاتحان 3 رده درجه دوم و سوم از دوماه پیش و با اجرای مراسمی کوچک‌تر در همین شهر مشخص شده و مجسمه‌های طلایی معروف خود را نیز گرفته‌اند.

در اسکارهای 2017 «لالالند» موزیکال نوین دیمین شزل فیلمساز 32 ساله امریکایی با 14 نامزدی که برابر با رکورد بیشترین نامزدی‌ها در تاریخ اهدای معروف‌ترین و تبلیغاتی جوایز سینمای جهان است، بیشترین شانس را برای تصاحب جوایز اصلی دارد و اگر نشانه‌ها را در نظر داشته باشیم و سایر گزینش‌های بزرگ سال طی هفته‌های اخیر شامل بفتا و گلدن گلوب را مبنا بگذاریم، صبح دوشنبه جوایز اسکار بهترین فیلم و برترین کارگردانی نیز به «سرزمین‌لالا» و شزل، اهدا خواهد شد، اما تاریخ هالیوود و اسکار که از 1927 راه‌اندازی شدند سرشار از شگفتی‌ها است و در نتیجه احتمال دارد که فاتحان غیرمنتظره‌ای هم سربر آورند؛ یکی از آنها فیلم مبتنی بر تبعیض‌نژادی و تحسین شده «مهتاب» است که بازی ماهر شالاعلی سیاهپوست در آن به قدری خوب است که از حالا پیروزی او در شاخه برترین هنرپیشه مرد نقش دوم قطعی به نظر می‌رسد.

مدعیان نخست

فیلم فضایی «رسیدن» (ورود) ساخته دنیس ویله نوو امریکایی در تعداد نامزدی (8 مورد) با «مهتاب» برابر است اما در سالی که برخلاف سال قبل تعداد نامزدهای سیاهپوست بسیار زیاد است، برد ویولادیویس در قسمت بهترین هنرپیشه زن نقش دوم نیز به‌خاطر بازی مقتدرانه وی در یک فیلم دیگر پیرامون تبعیض نژادی با نام آشنای «حصارها» و براساس نمایشی کلاسیک از اگوست ویلسون حتمی جلوه می‌کند. «اما استون» به‌خاطر بازی در لالالند، شانس اول تصاحب اسکار برترین بازیگر زن نقش اول محسوب می‌شود و خطر عمده برای او از جانب ایزابل هوپر مسن و فرانسوی به سبب درخشش تازه‌اش در فیلم «الی» می‌آید. در شاخه برترین بازیگر مرد نقش نخست نیز شانس کیسی افلک به خاطر حضور حرفه‌ای‌اش در «منچستر بای‌دِسی» ساخته کنت لونرگان بیشتر از دنزل واشینگتن کهنه‌کار به‌نظر می‌رسد که در «حصارها» هم بازیگر اصلی است و هم کارگردانی را انجام داده است.

کارتون‌های شگفتی‌ساز

در قسمت برترین کارتون بعد از حذف شگفت انگیز «پیدا کردن دُری» پرفروش‌ترین انیمیشن سال‌ (بالای یک میلیارد دلار درآمد) شاید شانس «زوتوپیا» که آن هم بسیار پولساز بود، از چهار کاندیدای دیگر که فیلم‌های شگفتی‌ساز «لاک‌پشت قرمز» ساخته استودیوی گیبلی ژاپن و «زندگی من به‌عنوان یک زوکینی» محصول سوئیس نیز در میان آنها مشاهده می‌شوند بیش از سایرین باشد.

«تونی اردمن» جلودار است اما...

در شاخه برترین فیلم «خارجی» (غیر انگلیسی زبان) نرسیدن حیرت‌انگیز «او» برنده گلدن گلوب برترین فیلم خارجی سال به جمع کاندیداها شرایطی تازه و تا حدی غیرقابل پیش‌بینی را به وجود آورده است. از یک سو فیلم آلمانی «تونی اردمن» که ساخته یک سینماگر زن این کشور به نام مارن آده است، پس از درو کردن انبوهی از جوایز و بویژه 5 جایزه اصلی آکادمی سینمای اروپا خودش را مدعی اول می‌انگارد و از جانب دیگر سازندگان هر چهار فیلم دیگر بر این باورند که اگر حذف «او» امکانپذیر شده چرا پیروزی آنها بر «تونی اردمن» مقدور نباشد؟

یکی از آنها «فروشنده» فیلم خوب و شسته و رفته اخیر اصغر فرهادی است که اوایل خردادماه امسال دو جایزه عمده فستیوال بزرگ کن فرانسه را تصاحب کرد و اگر امشب هم پیروز شود، فرهادی را با احتساب تصاحب اسکار 2012 با فیلم «جدایی نادر از سیمین» صاحب دومین اسکارش در 5 سال اخیر خواهد کرد و از آنجا که اهالی هالیوود همیشه ضدجمهوریخواهان بوده و این روزها سایه دونالد ترامپ را هم با تیر می‌زنند، بایکوت مراسم امشب توسط فرهادی و یارانش اعتبار و شانس آنها را در مراسم بالاتر برده و اعضای بیشتری از آکادمی اسکار را که رأی‌دهندگان این جوایز هستند با آنها همسو ساخته است. سه فیلم دیگری که امکان دارد جلوداری «تونی اردمن» و امیدواری‌های «فروشنده» را بی‌اثر سازند و خود برنده اسکار این رده شوند، «تنا» از استرالیا، «سرزمین مین» از دانمارک و «مردی به نام اووه» از سوئد هستند.

آنها چیز زیادی نمی‌دانند

هر اتفاقی در مراسم اسکار 2017 روی بدهد یک نظرسنجی جدید نشان می‌دهد در فاصله فقط چند ساعت تا شروع مراسم، مردم امریکا یعنی ساکنان کشوری که سال هاست مجری و توزیع‌کننده اسکار از طریق آکادمی علوم سینمایی و هنرهای تصویری و به روایتی دیگر آکادمی اسکار است، اطلاعات چندانی از این مراسم ندارند و آنقدر درگیر کش و قوس‌های دونالد ترامپ هستند که نمی‌دانند کدام فیلم‌ها کاندیدای اسکار برترین فیلم شده‌اند و کدامین هنرمندان اقبال بیشتری را در مراسم امشب دارند.

پر‌س‌و جوی تازه و مشترک هفته نامه معروف اینترتی منت ویکلی امریکا و بنیاد تحقیقات ملی این کشور نشان داده 60 درصد از پرسش‌شونده‌ها نتوانستند نام حتی یکی از نامزدهای 9گانه قسمت بهترین فیلم را بیاورند و 39 درصد از هواداران هیلاری کلینتون شکست خورده و 26 درصد از طرفداران دونالد ترامپ پیروز گفتند چندان نمی‌دانند چه کسانی نامزد اسکارهای امسال شده‌اند و حتی در مورد «لالالند» اظهار بی‌اطلاعی کامل کردند. البته در میان هر دو قشر بودند افرادی که به سبب تم سیاسی- اجتماعی «مهتاب» و «حصارها» در مورد نامزدی این دو فیلم اطلاعاتی داشتند و در مورد آنها اظهارنظر کردند.