ستاد مبارزه با چرندیات (۶۸)

برترین ها: «ستاد مبارزه با چرندیات» عنوانِ یک جریان بود که با صفحه ای در فیسبوک شروع به کار کرد و بسیار قوی و حساب شده به جنگ دروغ های اینترنتی و شایعاتی که به عنوان واقعیت به خورد مردم داده می‌شد، رفت.

در این سری مطالب سعی داریم به کمک داده های این صفحه و سایت های مرتبط، به بررسی دروغ ها و شایعات مشهوری که در هر از چند گاهی در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی به راه می افتند بپردازیم و با مستندات آن ها را برای شما تحلیل کنیم تا شاید قدم کوچکی در مسیر آگاه سازی مخاطبان عزیز باشد و باعث شود مِن بعد هر چیزی را که در شبکه های اجتماعی و فضای مجازی دیدیم، سریع باور نکنیم. جدا از این گونه موارد، سعی در معرفی تکنیک های مبارزه با شایعات و مغالطه ها را در این سری مطالب داریم. با ما همراه باشید.

******

سوژه اول؛ مجسمه ی بی شباهت از پروین اعتصامی

در شبکه‌های اجتماعی مجسمه‌ای به مشهورترین شاعر زن ایرانی نسبت داده شده که کمترین شباهتی به او ندارد. این روزها شاهد آن هستیم که در شبکه های اجتماعی مجسمه ای را منتسب به پروین اعتصامی مشهورترین شاعر زن ایرانی دانسته اند که هیچ گونه شباهت ظاهری به وی ندارد!

مجسمه مذکور تندیس یکی از بانوان مبارز تبریزی است که « زینب پاشا » یا «زینب باجی» نام دارد. وی پیشتاز بیداری زن ستمدیده ایرانی بوده و نامش در نهضت مبارزه با واگذاری امتیاز تنباکو غرورآفرین و افتخارآمیز است.

از جمله اقدامات این شیرزن تبریزی می توان به شرکت در نهضت تحریم توتون و تنباکو، پیشگام در گشودن انبارهای محتکران تبریز در زمان قحطی نان و مصادره انبار میرزا عبدالرحیم قائم مقام اشاره کرد.

بنابر منابع موجود زینب باجی در آخرین سفر خود که به همراه کاروانی عازم زیارت کربلا شده پنجه در نقاب خاک کشیده، به طوری که پیکر وی هیچ گاه به شهرش تبریز نرسیده و در کربلا مدفون شده است.

عکس زینب پاشا برای نخستین بار در اوایل دهه ۱۳۸۰ از سوی سازمان اسناد و کتابخانه ملی تبریز در اختیار محققان قرار گرفت، اما سال ها بعد به درخواست و سفارش سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان آذربایجان شرقی مجسمه این زن قهرمان و نامدار تاریخ آذربایجان، توسط هنرمند معروف احد حسینی ساخته شده و در موزه «خانه مشروطه تبریز» جهت بازدید عموم قرار گرفته است.

رخشنده یا همان پروین اعتصامی نیز در سال ۱۲۸۵ و در شهر تبریز دیده به جهان گشود و آرامگاه وی در کنار پدر بزرگوارش «اعتصام الملک» و در حرم مطهر حضرت معصومه (س) واقع شده است.

اما سال ها بعد خانه بانوی شعر ایران توسط شهرداری تبریز خریداری و مرمت شده و به یک مرکز فرهنگی و یا چیزی شبیه موزه تبدیل شده است. در این خانه تندیس هایی نیز از این شاعر نامی کشور به چشم می خورد.

بنابراین شاید بتوان گفت تنها وجه تشابه این دو بانوی ایران زمین که هر یک افتخاری برای تاریخ و تمدن کشور محسوب می شوند زادگاه آنان؛ شهر تبریز و همشهری بودن آن هاست و نه چیز دیگر...!

سوژه دوم؛ ارتباط «بزنم به تخته» و صلیب مسیحیان

اصطلاح "زدن به تخته"، بدون در نظر گرفتن ملیت، مذهب و جغرافیا، در تمام دنیا یک خرافه ی مرسوم است. از جهان عرب گرفته تا فنلاند و برزیل و یونان و سوئد و انگلیس و آمریکا همگی عبارتی مشابه برای این خرافه دارند.

متن شایعه

« چرا می گوییم "بزنم به تخته"،

نمی گوییم "ماشاءالله"

یکی از دوستان نقل میکرد که یک روز با یکی از دوستان انگلیسی خود چت میکردم بهش گفتم: کار تو خیلی عالی بود …

بهم گفت: بزنم به تخته (Touch wood)

سپس گفت: شما مسلمونها حتما به جای این اصطلاح چیزی دارید

من گفتم: ماهم همین را استفاده میکنیم

رفیقم خیلی تعجب کرد وگفت: عجب…!!

بهش گفتم چه چیز عحیبی بود؟!

اون گفت: ما منظورمان از تخته همان تخته صلیب است که شر خون آشامان و پلیدی را از ما دور میکند…!!

تازه فهمیدم که سالهاست که ما به صلیب پناه میبریم از چشم شور

ما نادانسته بجای اینکه با گفتن: ماشاءالله ٬ به خداوند پناه ببریم به چوب وتخته صلیب پناه میبردیم.!

ای کاش اصل هرکلمه را قبل از اینکه به زبان بیاوریم بشناسیم.

تا بحال اگر نادانسته میگفتیم اشکالی نداره چون نمیدونستیم.

اما از این به بعد این کلمه را بکار نبریم.

چون ما مسلمانیم.

بسم الله، ماشاءالله، ولا حول ولا قوه الابالله

لطفاً این متن را برای دیگر دوستان هم به اشتراک بگذارید.

آموزه های قرآن »



پاسخ شایعه

اصطلاح "زدن به تخته"، بدون در نظر گرفتن ملیت، مذهب و جغرافیا، در تمام دنیا یک خرافه ی مرسوم است . از جهان عرب گرفته تا فنلاند و برزیل و یونان و سوئد و انگلیس و آمریکا همگی عبارتی مشابه برای این خرافه دارند.

منشا واقعی این عبارت نامعلوم است، اگر چه بسیاری از حدس و گمان ها دال بر این است که می تواند منشایی دینی و مذهبی داشته و برگرفته از وجود افسانه هایی مبنی بر قرار گرفتن روح های سرگردان در تنه ی درختان باشد.

برخی خواستگاه این خرافه را یهودیان یا مسیحیان می دانند؛ عقیده ی دیگری منشا "زدن به تخته" را از ایرلند می داند ؛ چرا که ایرلندی ها برای آگاه ساختن و تشکر از Leprechauns (فرشته های ایرلندی در شمایل مردی پیر با شنل های سبز یا قرمز) به تنه ی درختان می کوبیدند تا بد اقبالی را از آنان دور نگاه دارد. عقیده ی مطرح دیگری می گوید که با این کار شیطان قادر به شنیدن حرف های شما نخواهد بود و نمی تواند برای شما نقشه ی شومی بکشد.

در ایران ، این عقیده به اینصورت است که هنگام تعریف از خوبی های کسی یا چیزی، برای چشم نخوردن به تخته یا وسیله چوبی می زنند تا از چشم بد و بدشانسی محفوظ باشد.

سوژه سوم؛ شخصیت اساطیری حاجی فیروز!

این شایعه با متن های متفاوتی مانند متون زیر منتشر می گردد . . .

• « در سال ۶۴۴ میلادی ، عمر بن خطاب خلیفه ی دوم مسلمین ، توسط پیروز نهاوندی به قتل رسید …

در آن دوران به سبب آشفتگی در دربار ایران ، تیسفون بدست تازیان افتاد، و اسیران زیادی اعم از زن و مرد به بازارهای برده فروشی روانه شدند

پیروز نهاوندی، که بعدها ملقب به ،،فیروز ابو لؤلؤ،، شد نیز در بازار برده فروشان توسط حاکم بصره خریداری شد

از آنجا که پیروز ، فردی هنرمند و صنعتگر بود و در فنون آهنگری و نجاری ، رنگرزی و نقاشی سرآمد بود، بعد از چندی با حاکم بصره به توافق رسید که با پرداخت سهمی از درآمدش، به مدینه ، یعنی جایگاه خلافت عمر خلیفه ی مسلمین فرستاده شود.

و به این شکل پیروز خود را به دستگاه خلافت نزدیکتر گردانید.پیروز حدودا یکسال پس از سقوط تیسفون ، در نوامبر یا دسامبر سال ۶۴۴ میلادی، عمر بن خطاب و همراهانش، را حین خروج از مسجد توسط خنجری آغشته به زهر که خود ساخته بود ،به قتل رساند.بنا به روایت تاریخ ،فیروز ، چندین ضربه ی متوالی و پی در پی ، (شش ضربه )به عمر وارد نمود که اوج کینه و انتقامجویی ایرانیان را به سبب جنایات اعراب در زمان خلافت عمر نشان میدهد.

برخی گفته اند پس از اینکار ، پیروز خودکشی کرد و اما برخی گفته اند که او گریخت و مقبره ی او امروزه در فین کاشان است.شاید بتوان گفت این خبر برای ایرانیان بقدری اهمیت داشت که یادآوری این حماسه را در جشن نوروز تحت عنوان حاج فیروز ، زنده نگه داشتند

حاج فیروز با چهره ای سیاه به نشان بردگی در سرزمین سوزان عربستان ، و پیشوند ،،حاجی،، بعنوان کسی که به سرزمین حجاز رفت و با انتقامجویی پیام اور شادی شد….

منبع:کتاب دوقرن سکوت نوشته ی دکتر زرین کوب صفحات ۸۶ تا ۹۰ ،… »

• « حاجی فیروز در فرهنگ باستانی ما کسی بود که در آتشکده نگهبان آتش بود و نمیذاشت آتیش خاموش بشه…

روی سیاه اون به خاطر دود ناشی از آتیش بود نه چیز دیگه ای، در ضمن گدایی نمی کنه بلکه اون با عجله پیش تر از همه می اومد به کوچه و خیابونها و شروع به جار زدن این موضوع که مردم آگاه باشید که بهار چند روز دیگه میرسه در واقع نوید بخش اومدن بهار بود…

و مردم به خاطر این خبر خوش به اون مژدگانی میدادند، اگه لباسش قرمزه بخاطر اینه که در فرهنگ میترایسم نگهبان آتش لباسی قرمز داشت و باید بدونید که فرهنگ مسیحیت و کریسمس بر گرفته از آیین میترایسم هست.

لطفا برای آگاهی برای همه دوستانتان بفرستید. »

پاسخ شایعه

نسبت دادن حاجی فیروز به جریان قتل عمربن خطاب، نسبتی ناروا و ساختگی است و نه تنها در کتاب دو قرن سکوت در این مورد صحبتی به میان نیامده است که در هیچ منبع معتبر دیگری نیز از این ارتباط نامعقول حرفی در میان نیست.

رویداد قتل عمربن خطاب به دست پیروز نهاوندی ، کاملا به شکل متن شایعه نیست و تحریف هایی در آن صورت گرفته است. جریان این قتل، به طور کامل در صفحات ۶۸-۷۰کتاب دو قرن سکوت چاپ ۱۳۳۶ و صفحه ۷۷-۷۹ چاپ ۱۳۸۹ آمده است. طبق نوشته های این کتاب، پیروز نهاوندی، درودگر، نقاش و آهنگری بود که قبل از اسلام به اسارت روم درآمده بود و سپس مسلمانان او را اسیر کرده و به غلامی درآمده بود. روزی وی برای شکایتی نزد عمر آمد و جوابی نگرفت. آنگاه دست به توطئه و قتل عمر زد. پس از انجام قتل نیز از مسجد بیرون جست و بگریخت، آن گاه مردی از بنی تمیم او را بگرفت و بکشت.

ماجرای قتل عمربن خطاب در سال ۶۴۴ میلادی اتفاق افتاده است؛ حال آن که برخی تحقیقات جدید، شخصیت اساطیریِ حاجی فیروز را بسیار قدیمی تر و متعلق به دوران قبل از تمدن بابل (اکد) در ایران (حدودا ۴۰۰۰ هزار سال قبل از میلاد) دانسته اند که این تناقض تاریخی نشان دهنده ی عدم صحت ادعای متن شایعه می باشد.

جشن نوروز و آیین های مربوط به آن از جمله حاجی فیروز، ارتباط مستقیمی با ازدواج مقدس دارد. در داستان های اساطیری باستان این ازدواج بدین شکل توضیح داده شده است: "الهه اینانا یا ایشتر (خدای عشق ، بارداری و جنگاوری) عاشق 'دوموزی' یا 'تموز' می‌شود و او را برای ازدواج انتخاب می‌کند. آن گاه یک روز الهه تصمیم می گیرد که به زیرِ زمین برود. پس از رفتن او، باروری روی زمین متوقف می شود. در پی چاره جویی ها، تصمیم گرفته می شود که کسی را به زیرِزمین بفرستند تا الهه بتواند به روی زمین بیاید و باروری از سر گرفته شود. آنگاه پس از اینکه مقرر شد نیمی از سال را دوموزی و نیمی دیگر را خواهرش به زیرزمین بروند، دوموزی را با لباس قرمز در حالی که دایره، دنبک، ساز و نی لبک دستش می‌دهند، به زیرزمین می‌فرستند.

اسطوره ی حاجی فیروز و شادمانی‌های نوروز، نمادی از بازگشت دوموزی از زیرِ زمین و آغاز دوباره باروری در روی زمین می باشند و استفاده از عنوان حاجی (=زائر) برای این سرخ پوش، نشانه ی مسافر بودن او از دنیای زیرین است. چهره سیاه وی نیز نماد بازگشت از جهان مردگان می باشد.

یکی دانستن اسطوره حاجی فیروز با نگهبان آتش در آتشکده نیز غیرقابل قبول می باشد. چرا که اسناد، تولد پیامبر دین زرتشت را ۱۰۰۰سال پیش از میلاد مسیح می داند، درحالی که همچنان که قبلا ذکر شد، تاریخچه اسطوره حاجی فیروز به ۴۰۰۰ سال پیش از میلاد مسیح برمی گردد . ضمن اینکه به وجود آمدن آتشکده ها را به عنوان نیایشگاه های زرتشتیان، مربوط به دوران پادشاهان هخامنشی (۵۵۰-۳۳۰ پیش از میلاد) دانسته اند و تا ۴۰۰ سال پیش از میلاد مسیح، زرتشتیان در فضای آزاد نیایش می کرده اند.

میتراییسم یا آیین مهر ، آیینی بود که بر پایه ی پرستش میترا (مهر)، خدای خورشید، عدالت، پیمان و جنگ، در دوران پیش از آیین زرتشت بنیان نهاده شد. به عبادتگاه های این آیین، میترائیوم یا مهرکده گفته می‌شود. ساختمان میترائیوم‌ها از یک ورودی سپس دهلیز درونی که به سه راهرو منتهی می‌شد تشکیل شده‌است. مهراب بالای تالار اصلی قرار می‌گرفت و عبارت بود از گودی اندکی در دیوار که نقش مهر، در حال کشتن گاو در آن دیده می‌شد. این پرستشگاه ها با آتشکده های زرتشتی متفاوتند و اثری از آتش در آنها یافت نمی شود.


سوژه چهارم؛ درمان سرطان با مصرف ویتامین B۱۷

این مطلب یک شایعه بین المللی قدیمی است که بیش از یک قرن و نیم قدمت دارد. اولین استفاده ی از این ماده به عنوان یک درمان برای سرطان، در سال ۱۸۴۵ در روسیه و در ایالات متحده آمریکا از سال ۱۹۲۰ گزارش شده است.

متن شایعه

« سرطان یک مرض نیست، بلکه کمبود ویتامین B17 است.سرطان انقدر شیوع پیدا کرده که پیر و جوان هر کس را مبتلا میکند,لطفا این مطلب را به دقت مطالع کنید … این مطلب تعجب آور بود و بسیاری از"دستهای پنهان گردانندگان دنیا"را ناراحت میکند…انقدر که به عنوان مثال کتاب"world without cancer"یعنی"دنیایی بدون سرطان"هنوز اجازه ترجمه به خیلی از زبانهای دنیا را پیدا نکرد.این را بدانید که,مرضی به نام سرطان وجود ندارد!…سرطان عبارت است از فقط کمبود ویتامین B17…وچیز دیگری جز این بوده نمیتواند!!!!!از کیمیای طبی, جراحی و یا خوردن دواهای با عوارض سنگین خوداری کنید.به یاد اورید که چرا در زمانهایی تعداد بسیار زیادی از دریانوردان جان خود را از دست دادند؟اسکوربیت؟ بیماری که جان انسانهای بیشماری را گرفت و تعدادی از این راه درامد هنگفتی بدست اوردند.بعدها چه چیزی کشف شد؟ مگر اسکوربیت فقط کمبود ویتامینCبوده!!یعنی اینکه یک بیماری نبوده؟سرطان هم همچنین!صنعت سرطان ایجاد شده؟از سرطان درامدهای میلیارد میلیارد میلیاردی کسب میکنند؟این موضوع بسیار طولانی و عمیق است,تاریخچه پیدایش صنعت سرطان ازجنگ جهانی دوم به بعد بوده.در پشت پرده چه اتفاقاتی در حال رخ دادن است…شما باور نکنید! هر روز فقط ۱۵تا۲۰عدد خوردن هسته زرد الو کافیست!اگر سرطان دارید اول تلاش کنید تا بفهمید سرطان چیست!نترسید!اول تحقیق کنید,تکرار میکنیم,امروزه کسی از بیماری به نام اسکوربیت میمیرد؟نه!چون دیگر تداوی میشود…سرطان چه؟به صورت صنعت در امده در حالی که راه درمانش خیلی وقت پیش پیدا شده..کمبود ویتامین B17…فقط همین!جوانه گندم بخورید,جوانه گندم دوایی است اعجاب اور سرطان است.جوانه گندم منبع غنی اکسیجن مایع و حاوی قویترین ماده ضد سرطان طبیعت به نام"Ieatril"میباشد,که این ماده در هسته سیب نیز موجود است.صنعت دواسازی امریکا آغاز به اجرای قانون منع تولید"Leatril"نموده،ولی این دوا در مکزیک تولید و فروخته میشود و به صورت قاچاق وارد امریکا میشود.مانر در کتابی به نام "مرگ سرطان"موفقیت درمان با"leatril"را بالای۹۰% از مبتلایان بیان کرده است. »

پاسخ شایعه

این مطلب یک شایعه بین المللی قدیمی است که بیش از یک قرن و نیم قدمت دارد. اولین استفاده ی از این ماده به عنوان یک درمان برای سرطان ، در سال ۱۸۴۵ در روسیه و در ایالات متحده آمریکا از سال ۱۹۲۰ گزارش شده است.

" آمیگدالین " با نام مستعار ویتامین ب۱۷، عنوان ماده ای است که در دانه میوه‌هایی مانند زردآلو و هلو یافت می شود. این ماده به دست بشر و در آزمایشگاه نیز ساخته شده که نام آن "لاتریل" می باشد که به فرم قرص، داروی تزریقی و لوسیون پوستی عرضه می شود. این ماده یک ترکیب گیاهی حاوی قند و سیانید (گلیکوزید سیانو‌ژن) است که در بدن به دنبال هضم توسط باکتریها و بر اثر آنزیم های گوارشی، ترکیبات سیانید را آزاد می کند.

سیانید یک نوع سم عصبی (نوروتوکسین) است که اگرچه ممکن است که از رشد سول های سرطانی جلوگیری کند اما عوارض مسمومیت با این ماده مشهود است و اثرات زیانبار بیشماری بر روی سلول های سالم بدن دارد که باعث سردرد، تهوع، استفراغ، تشنج، آسیب های کبدی شدید، افت شدید فشار خون، کما و در نهایت مرگ می گردد.

نتایج مطالعات در خصوص تاثیر لاتریل بر سلولهای سرطانی، تا کنون متناقض بوده است. مطالعه ای در یکی از دانشگاههای کره جنوبی نشان داد که عصاره آمیگدالین در محیط آزمایشگاه می تواند از رشد سلولهای سرطانی پروستات جلوگیری نماید. همچنین در یک مطالعه بر روی مدل حیوانی، آمیگدالین تاثیرات خوبی بر مرگ سلولهای سرطانی ریه داشت . در حالیکه تکرار مطالعات، نتایج مشابه نداشتند و همچنین مطالعات دیگری نشان داد که این ماده هیچ گونه تاثیری بر روی سلولهای سرطانی در انسان نداشته است .

برخی مطالعات حاکی از مشاهده مسمومیت های شدید به دنبال مصرف لاتریل به عنوان درمان جایگزین و یا مکمل برای سرطان بوده اند.

سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) تاثیر مثبت آمیگدالین و لاتریل بر سرطان را تایید نکرده ‌است و مصرف آن را در افراد مبتلا به این بیماری، به جایِ درمان های اتخاذ شده، دلیلی بر تاخیر در درمان و کم نتیجه کردن روند درمانی آنها می داند.

میتوان اینگونه نتیجه گرفت که آمیگدالین شاید در برخی موارد اثرات درمانی مفیدی در از بین بردن سلولهای سرطانی داشته است؛ اما ظاهرا به منظور تایید اثرگذاری واقعی این ماده در پیشگیری و یا درمان سرطان در کنار در نظرگرفتن عوارض جانبی آن، لزوم انجام پژوهش های گسترده و دقیق تری در این حوزه احساس می شود.

پیامد اصلی و نامطبوب اینگونه پیامها، ترغیب بیمارانِ کشورهای جهان سوم به خرید مکمل‌ها از سوی شرکت‌هایی است که بازارهای فروش را در آمریکا و اروپا از دست داده‌اند و همچنین عدم پیگیری لازم و جدی در درمان، از سوی بیماران و در نتیجه کم اثر کردن روند درمانی آنها می باشد.