ستاره اردوغان در حال افول است؟
نتایج همه‌پرسی ترکیه اصل موضوع آن را تحت‌الشعاع قرار داد زیرا نزدیکی نسبی طرفداران و مخالفان این رفراندوم موجب شد تا تحلیل‌های ضدونقیضی درباره آن منتشر شود زیرا نفس این نزدیکی آرا اهمیت خاصی داشت و دیدیم بعضی از این امر استفاده کرده و نتیجه گرفتند جایگاه رجب طیب اردوغان نسبت به گذشته تغییر کرده و نتایج رفراندوم را دلیلی بر آن آوردند که همین امر نشانه کاهش محبوبیت اوست.
روزنامه شرق: نتایج همه‌پرسی ترکیه اصل موضوع آن را تحت‌الشعاع قرار داد زیرا نزدیکی نسبی طرفداران و مخالفان این رفراندوم موجب شد تا تحلیل‌های ضدونقیضی درباره آن منتشر شود زیرا نفس این نزدیکی آرا اهمیت خاصی داشت و دیدیم بعضی از این امر استفاده کرده و نتیجه گرفتند جایگاه رجب طیب اردوغان نسبت به گذشته تغییر کرده و نتایج رفراندوم را دلیلی بر آن آوردند که همین امر نشانه کاهش محبوبیت اوست.
تاجایی‌که برخی به این نتیجه رسیدند ستاره او در حال افول است. این مسئله به‌ویژه در مصر و در میان دشمنان سیاسی اردوغان بازتاب بیشتری داشت و در رسانه‌ها به آن بسیار پرداخته شد. برای مثال الاهرام در یادداشتی نوشت نخستین کسی که به اردوغان تبریک گفت امیر و وزیر خارجه قطر و پس از او شیخ راشد الغنوشی، رهبر حزب نهضت تونس، بود. حال آنکه روزنامه الشرق‌الاوسط چاپ عربستان خبر داد شورای وزیران سعودی به ریاست ملک‌سلمان نیز به اردوغان تبریک گفت؛ چنان‌که دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا.
كسي در این بحث ندارد که تقریبا نیمی از مردم ترکیه با انتقال از نظام پارلمانی به ریاستی مخالف بوده‌اند؛ امری که بیانگر شکافی عمیق در ترکیه است و به این وسیله پیامی روشن را به اردوغان و حزبش می‌دهد. ازاین‌رو کسانی که نتیجه این رفراندوم را «پیروزی با طعم شکست» یا «پیروزی تلخ» یا «هشدار به اردوغان» تعبیر کردند، راه دوری نرفته‌اند. همه این تعبیر‌ها درست بود هرچند نیاز به دقت و مراقبت بیشتری دارد و دراین‌باره نباید شتاب‌زدگی به خرج داد. کسی با تفکر نظام ریاستی مخالفتی ندارد زیرا این یکی از اشکال دموکراسی است که در آمریکا هم اجرا می‌شود.
بنابراین من تردید ندارم بر این اساس می‌شود حکومتی را اداره کرد. اما موفقیت چنین نظامی در جامعه‌ای قوی که دارای نهادهای مستقل باشد و بتوانند جلوی تمایلات یک دولت به سمت استبداد و طغیان را بگیرند تضمین شده است. چون به‌هرحال این امکان وجود دارد که زمامداران از قدرت‌های بی‌حدوحصر خود علیه جامعه استفاده کنند. یادم می‌آید چگونه دستگاه قضائی آمریکا تصمیم‌های دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور جدید را درباره منع ورود اتباع بعضی کشورها به آمریکا لغو کرد. پرسش من این است که آیا دستگاه قضائی ترکیه نیز قادر خواهد بود رئیس‌جمهور را کنترل کند یا اگر پایش را کج گذاشت و خودمحوری پیشه کرد جلویش را بگیرد؟
به زبان دیگر ایراد من به تفکر نظام ریاستی نیست، بلکه به فقدان شرایط مناسب برای آن است به گونه‌ای که بتواند واقعا نظامی دموکراتیک بر سر کار آورد نه اینکه دشمن دموکراسی جامعه ترکیه باشد. می‌دانیم تابه‌حال چندین نفر از رهبران پیشین ترکیه از نظام ریاستی حمایت کرده بودند و برای مقابله با نوسانات سیاسی کشور آن را لازم می‌شمردند (سلیمان دمیرل یکی از آنها بود). اما اردوغان تنها کسی بود که توانست این کار را انجام دهد؛ زیرا اطمینان داشت از پشتوانه خوبی به دلیل حزب عدالت و توسعه برخوردار است؛ حزبی که در سال‌های ٢٠٠٢ و حتی ٢٠٠٥ پیروزی‌های درخشانی را به دست آورده بود.
اما وقتی ٥١,٣ درصد از مردم ترکیه از نظام ریاستی حمایت و ٤٧.٧ درصد با آن مخالفت می‌کنند این یعنی این بار اردوغان به‌اصطلاح فقط یک نمره «قبولی» گرفته است. یعنی نتوانسته است از آن فراتر رفته و چنان‌که در گذشته مشاهده می‌شد پیروزی درخشانی به دست آورد. تا آنجا که من می‌دانم میزان مخالفت‌ها حتی در داخل اعضای حزب عدالت و توسعه هم کم نبود. اینها همه پیامی هشدار‌دهنده را با خود دارد که امیدوارم رئیس‌جمهور ترکیه آنها را دریافت کند.
موفقیت محدود اردوغان پرسش‌های زیادی را درباره گام‌های بعدی او به میان می‌کشد؛ اینکه آیا او تلاش خواهد کرد رقیبانش را حتی درون حزب که با او مخالفت کردند از دور خارج کند یا اینکه همچنان بی‌احتیاط به بلندپروازی‌هایش در داخل حزب یا خارج آن ادامه خواهد داد؟ مسئله رفراندوم تمام شد و نتایجش را اعلام کردند؛ مسئله مهم‌تر بعد از این رفراندوم است که باید سخت مراقب آن بود زیرا پیروزی دموکراسی در ترکیه بسیار مهم‌تر از پیروزی اردوغان است.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
نظر کاربران
اردوغان علیرغم اقتدار وجدیتش بهتر است الان که در اوج است برود کنار شاید بعدها در یک موقعیت بهتر بیاد وبتونه به مردمش خدمت کند ... بعید است یک حاکم برای همیشه بتواند بر مردمش پیروز بماند .