شغلی مقطعی برای گذران امور ایرانی ها

روزنامه آرمان - زهرا سلیمانی: هر روز شاهد افزایش تعداد وسایل نقلیه تحت عنوان پیک موتوری‌ها در شهر هستیم. این وسایل نقلیه به دلیل محدودیت‌های ترافیکی، گره‌های ترافیکی، سوخت و هزینه اندک بیش از گذشته جای خود را در بین شهروندان باز ‌کرده‌‌اند.

پیک موتوری یکی از شغل‌های پرخطری است که اغلب افراد فعال در آن تحت پوشش سازمان‌های بیمه‌گر نیستند. اغلب افراد شاغل در این حرفه جزو گروه سنی جوان هستند. این در حالی است که آنها روزانه با تصادفات و خطرات فراوانی رو به رو هستند. بر اساس آمار استفاده از کلاه ایمنی استاندارد ۴۰ درصد خطر مرگ و ۷۰ درصد خطر مصدومیت را در موتورسواران کاهش می‌دهد، اما هنوز استفاده از این وسیله برای راکبان فرهنگسازی نشده است.

معمولا در تصادفات به موتور سیکلت سواران عوارضی تحمیل می‌شود که اگر منجر به مرگ نشود باعث مصدومیت‌های فراوان همچون ضربه‌های مغزی، قطع نخاع، ناتوانی کامل سر و... می‌شود. در موتورسواران مصدومیت‌های جدی سر و گردن شایع است، طوری که حدود ۷۵ درصد کل مرگ‌هایی که در سوانح موتورسیکلت سواران رخ می‌دهد به دلیل مصدومیت‌های سر و گردن است. البته در صورت بروز حادثه هم شخص موتورسوار و هم ترک سوار در معرض خطرهای جدی قرار می‌گیرند. باید به این امر تاکید کرد که موتورسیکلت علاوه بر اینکه برای راکب و ترک‌ نشین خطرناک است، برای عابران پیاده هم خطرات فراوانی را به همراه دارد، چون در سطح شهر کم نیستند عابران پیاده‌ای که قربانی موتورسیکلت‌ها می‌شوند. از اینها گذشته، استفاده از کلاه ایمنی در کشور اجباری است، اما بر اساس آمار تنها حدود ۳۰ درصد از راکبان موتورسیکلت‌ها از کلاه ایمنی استفاده می‌کنند و به نسبت ترک نشینان نیز به تعداد کمتری از این وسیله برای افزایش ایمنی استفاده می‌کنند.

در برخی مواقع نیز مشاهد می‌شود که موتور سوار از کلاه ایمنی‌ای استفاده می‌کند که از استانداردهای لازم برخوردار نیست. در واقع استفاده از آن فقط برای رفع تکلیف است. در بسیاری موارد موتور سیکلت سواران قانون را رعایت نمی‌کنند. متاسفانه در شهرهای بزرگ بسیاری از آنها از مسیرهای غیر مجاز همچون محل عبور عابر پیاده عبور می‌کنند. همچنین در محل‌های غیرمجازی همچون خط کشی‌های عابر پیاده پارک می‌کنند. عدم توجه به سرعت مجاز و عبور از چراغ قرمز نیز از معضلاتی است که در حرکت و بی‌قانونی موتور سواران در شهرهای بزرگ مشاهده می‌شود. بی‌شک عدم توجه به مسائل یاد شده علاوه بر اینکه راکب را در معرض آسیب قرار می‌دهد به دیگران نیز آسیب می‌رساند.

شغلی مقطعی برای گذران امور

حمید در یک رستوان واقع در خیابان ستارخان پیک غذاست. او درباره شغلش به خبرنگار «آرمان» می‌گوید:‌ پیک موتوری‌هایی که در رستوران‌ها مشغول به کار هستند می‌توانند در دو نوبت فعالیت کنند. شیفت کاری از ساعت ۱۱ تا ۱۶ برای پخش ناهار و از ساعت ۱۹ تا ۲۴ برای سرویس شام است. او درباره درآمدش بیان می‌کند: بنده با فعالیت تمام وقت در این رستوران حقوقم ماهانه یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان است. در ضمن علاوه بر این در صورت نبود سفارش به مسافرکشی با موتور هم مشغولم. به گفته این جوان ۲۲ ساله کارفرما برای پیک موتوری‌ها صبحانه، نهار، شام و جای خواب نیز در نظر گرفته است.

حمید بیمه و گواهینامه موتور نداشته و حتی به خدمت سربازی هم نرفته است و درباره نحوه فعالیتش در این شغل می‌گوید: این شغل برای من و افراد جوانی که در حرفه خاصی مهارت ندارند فقط برای گذران امور مناسب است. او تاکنون چندین تصادف با موتور داشته و در این باره چنین توضیح می‌دهد: سال گذشته در اتوبان شیخ فضل ا... در حال عبور بودم که با یک خودرو تصادف کردم. در آن تصادف به سمت گاردریل اتوبان پرتاب شدم و حدود شش ماه طول کشید تا شکستگی‌ام در ناحیه زانو درمان شود، اما هنوز همچنان زانو درد دارم. او توضیح می‌دهد: قبل‌تر در یک مرکز پیک موتوری مشغول به کار بودم و روزانه هم سفارشات فراوانی را جا‌به‌جا می‌کردم، اما وقتی از کارفرما درخواست بیمه درمانی داشتم، او نیز با فعالیتم در آنجا مخالفت کرد.

مسافرکشی با موتور سیکلت در شهر

فرشاد در تقاطع هفت تیر- صادقیه به مسافرکشی با موتورسیکلت مشغول است. او درباره شغلش به خبرنگار «آرمان» می‌گوید: اگر به طور تمام وقت کار کنم روزانه ۱۰۰ هزار تومان درآمد دارم. او با بیان اینکه مسافرکشی با موتور مشکلات خاص خود را دارد، می‌افزاید: چندین بار به دلیل نداشتن کلاه ایمنی و همراه نداشتن کارت موتور از سوی ماموران راهور ناجا موتورم ضبط و به پارکینگ ارجاع داده شد، اما بعد از گذشت چند روز با پرداخت جریمه توانستم موتور را پس بگیرم. او با بیان اینکه قبل‌تر در یک شرکت خصوصی تسهیلات‌دار بوده است، می‌افزاید: یک روز برای انجام کارها به بیرون از اداره رفتم که به دلیل سرعت غیر مجاز کنترل موتور از دستم خارج شد و با کامیون مقابل برخورد کردم. در آن تصادف کلاه ایمنی‌ام استاندارد نبود و باعث شکستگی استخوان فک و دندان‌های فک پایین شد و چون در آن روز مدت بیمه موتورم تمام شده بود در آن تصادف مقصر شناخته شدم.

به گفته او شاید شغلی همچون فعالیت با موتورسیکلت از سوی بسیاری از افراد جامعه چندان مناسب نباشد، اما فعالیت من با ۴۰ سال سن در این شغل از سر ناچاری و احتیاج است. همین که برای خودم کار می‌کنم و مجبور به ارائه مبلغی از درآمدم به کسی تحت عنوان رئیس دفتر پیک نیستم، راضی‌ام. او می‌گوید: چندی پیش اخباری درباره ارائه تسهیلات برای نوسازی موتورسیکلت‌های کاربراتوری منتشر شد، اما هیچ اقدامی از سوی مسئولان امر در این زمینه تاکنون انجام نشده است. با ارائه شرایط مناسب در زمینه نوسازی موتورسیکلت‌ها هم راکبان آنها می‌توانند در زمینه نوسازی این وسایل اقدام کنند و هم شهر از آلودگی‌های ناشی از تردد موتور سیکلت‌های دودزا نجات می‌یابد.

موتورسیکلت عامل۴۰ درصد حوادث درون‌شهری

آبان سال گذشته رئیس مرکز اطلاعات و کنترل ترافیک پلیس راهور نیروی انتظامی اعلام کرد: موتور سیکلت‌ها، عامل ۳۸ درصد حوادث درون‌شهری هستند. نادر رحمانی افزود: با بررسی آمار شش ماه نخست سال ۹۵، مشخص شد سواری‌ها ۵٤ درصد تصادفات درون شهری را رقم زده‌اند و موتورسیکلت‌ها با سهم ٣٨ درصدی در رتبه دوم هستند. بنابر گفته مقامات پلیس راهنمایی و رانندگی ۵/۳ میلیون دستگاه موتورسیکلت و ۲/۳ میلیون خودروی شماره گذاری شده در تهران وجود دارد. موتورسیکلت سال‌هاست به‌عنوان متهم ردیف اول تصادفات منجر به فوت در تهران شناخته شده است. در تهران روزانه سه نفر در اثر تصادف کشته می‌شوند. او درباره عوامل بعدی شکل‌گیری حوادث داخل شهر گفت: وانت‌ها پنج درصد و کامیون‌ها دو درصد حوادث را شکل داده‌اند.

رئیس مرکز اطلاعات و کنترل ترافیک پلیس راهور نیروی انتظامی اضافه کرد: وسایل مسافربری عمومی با یک درصد، کمترین سهم را در حوادث درون شهری داشته‌اند. رحمانی گفت: سواری‌ها و موتورسیکلت‌ها بیشترین حوادث برون شهری سال ۹۵ را رقم زدند. بر اساس آمار سازمان پزشکی قانونی در پنج ماه نخست سال گذشته نسبت به مدت مشابه سال ۹۴، هفت هزار و ۸۳ تن در اثر تصافات جان باختند که این رقم ۷/۲ درصد نسبت به مدت مشابه سال ۹۴ کاهش داشته است. همچنین در پنج‌ماهه نخست سال گذشته ۱۴۵ هزار و ۷۴۷ تن در اثر تصادفات مصدوم شدند که این میزان نسبت به مدت مشابه سال ۹۴، ۷/۷ درصد افزایش نشان می‌دهد.

خطراتی که راکبان موتور را تهدید می‌کند

بر اساس بررسی‌های انجام شده خطر مرگ برای موتورسیکلت سواران حدود ۲۰ برابر رانندگان خودروهاست. با توجه به اینکه موتور سوار از محافظت کمتری نسبت به اتومبیل سوارها برخوردار است و موتورسیکلت وسیله تندرویی است که با سرعت بالا حرکت می‌کند و از قدرت مانور بیشتری برخوردار است، طبیعتا جوانان تمایل به استفاده از موتورسیکلت دارند و بی‌تردید جوانان اصلی‌ترین قربانیان موتورسیکلت سواری به شمار می‌روند. گروه سنی ۱۵ تا ۴۵ سال بیشتر قربانیان سوانح موتورسیکلت سواری را تشکیل می‌دهند. از سوی دیگر آمارها نشان می‌دهد بیشترین کشته شدگان در شهرهای بزرگی همچون تهران مربوط به موتورسیکلت سواران و عابران پیاده است.

متاسفانه شفاف نبودن قانون و عدم استمرار نظارت بر اجرای قانون از مسائلی است که هر روز بر تعداد کشته‌شدگان و مصدومیت‌های ناشی از رانندگی‌های پر خطر می‌افزاید. امروزه در دنیا مساله موتورسیکلت سواران و سوانح رانندگی به عنوان یکی از مسائل جدی و خطرناک در زمینه تهدید جان انسان‌ها به شمار می‌رود. از بین یک میلیون و ۲۴۰ هزار نفری که در دنیا در طی یک سال به دلیل سوانح ترافیکی کشته می‌شوند ۲۳ درصد آن مربوط به موتورسواران است، طبیعتا تعداد کشته‌ها در تصادفات به وسیله موتورسیکلت در کشورهای کم درآمد و متوسط از کشورهای توسعه‌یافته به مراتب بیشتر است.

همچنین در جهان کشورهایی همچون ویتنام، تایلند، مالزی و... که موتور سیکلت سواری در آنها رایج‌تر است از آمار مرگ و میر و مصدومیت‌های بیشتری برخوردارند. همچنین در برخی کشورهای جنوب شرقی آسیا بیش از ۶۰-۷۰ درصد مرگ و میر سوانح رانندگی به موتور سواران اختصاص دارد و سهم ایران در این بین ۲۳ درصد است. در حالی که آمار کشته‌شدگان سوانح موتور سیکلت در اروپا ۱۲ درصد است.