ترفندهای خرید کردن؛ مراقب باشید کلاه سرتان نرود!

روزنامه هفت صبح: روسای اتحادیه های مختلف به ما می گویند، به دیدن چه ترفندهایی می توان به صداقت و درستی یک فروشنده شک کرد. با جادوگران بازار آشنا شوید.

خرید از بازار فنون خاصی می طلبد. بعضی ها که کارکشته هستند، می دانند کالای مورد نظر را از کجا و چه زمانی بخرند تا کلاه سرشان نرود. آنها سال های سال فقط از یک فروشگاه خرید می کنند. وقتی به جایی اعتماد می کنند، دیگر سخت است که از آن فروشگاه دل بکنند و سراغ یک مغازه یا فروشنده دیگر بروند. حتی آنها می دانند که فروشنده چه زمانی جنس جدید می آورد.

همان موقع می روند خرید می کنند و خیال شان بابت تازگی کالا راحت است. عده دیگر هستند که تا فاکتور خرید را نگیرند ول کن ماجرا نیستند. هر چقدر فروشنده بگوید فاکتورهای مان تمام شده او می گوید پس من هم خرید نمی کنم. دسته دیگر، پیگیر بحث ارزش افزوده هستند. دقت می کنند که آیا باید حق سرویس و مالیات بر ارزش افزوده را به فروشنده بدهند یا نه. فرد دیگر می داند که باید از فروشگاهی خرید کند که پروانه کسب فروشنده در برابر دیدگان مشتری باشد.

بعضی افراد دیگر هم هستند که وقتی می خواهند خشکبار و مواد غذایی اولیه پخت غذا را بخرند، می دانند بعضی از فروشندگان، تهِ جنس شان با روی جنس شان متفاوت است، لذا از رو بر می دارند. آن یکی می داند که فلان کالا ممکن است مشکل تاریخ مصرف داشته باشد، بنابراین چشمانش پیگیر تاریخ انقضا می شود. در گزارش پیش رو در گفتگو با روسای سه اتحادیه صنفی، با زیروبم فنون تخلف فروشندگان آن صنف آشنا می شویم.

اولین مسئول صنفی که با او همکلام می شویم، رئیس اتحادیه تهیه و توزیع تجهیزات و لوازم پزشکی و آزمایشی است. قاسم نوده فراهانی همان اول کار می گوید: «در هر صنفی و در هر قشری، خوب و بد وجود دارد و همه را نمی توان با یک چوب زد.» او با بیان اینکه مسلما در حوزه تجهیزات پزشکی مشکلاتی هست ادامه می دهد: «عده ای هستند که مخفیانه کار می کنند. مثلا به جای این که کار تجاری خود را در یک واحد اداری یا تجاری انجام دهند، یک ملک مسکونی را کرایه می کند یا می خرد و این می شود محمل و پوششی برای فعالیت های خلاف قانونش.»

از فراهانی سوال می کنیم که آخر چه عیبی دارد؟ آرایشگاه ها نیز در منازل مسکونی فعالیت دارند. او در این باره عنوان می کند: «بازرسان اتحادیه ما، تعزیرات، وزارت بهداشت و سایر نهادهای نظارتی، کار بازرسی خود را از واحدهای تجاری و اداری انجام می دهند و به این ترتیب، واحدهای مسکونی از دید بازرسان مغفول باقی می مانند چون اصلا قانونا این بازرسان نمی توانند از واحدهای مسکونی بازرسی کنند.»

رئیس اتحادیه تهیه و توزیع تجهیزات و لوازم پزشکی و آزمایشی ادامه می دهد: «این شرکت های فروشنده تجهیزات پزشکی، بعضا شرکت خود را ثبت قانونی هم کرده اند اما همان مسئله واحدهای مسکونی باعث می شود ما نتوانیم نظارت درستی بر آنها داشته باشیم.» او تاکید می کند: «اگر شکایت از شرکتی شود که در واحد مسکونی فعالیت می کند، برای بازرسی باید از دادستانی یا نیروی انتظامی مجوز بگیریم.»

موضوع دیگر در حوزه تجهیزات پزشکی، وجود اجناس فراوان چینی در حضور نمونه های اصلی اروپایی و ژاپنی است. نوده فراهانی در این باره توضیح می دهد: «شاید اگر به دنبال دستگاه فشار خون باشید، فروشنده محصول بازار مشترک را به جای آلمانی می دهد اما واضح است که جنس آلمانی یا ژاپنی به زودی خراب نمی شود اما نمونه های چینی یا کشورهای شرق آسیا، نمونه های بدلی آنها را می سازند.»

او راهکار مقابله با این اتفاق را در «گرفتن فاکتور خرید از فروشنده» می داند. رئیس این اتحادیه اضافه می کند: «اگر خریداران فاکتور بگیرند، از طریق فاکتور می شود پیگیری کرد که محصول خریداری شده، تقلبی است یا اصلی.» او معتقد است مردم با همه تجهیزات پزشکی موجود در بازار، آشنا نیستند و دلیلش هم تخصصی بودن ۹۰ درصد تجهیزات پزشکی است.

از او می پرسیم چند درصد تجهیزات پزشکی موجود در بازار قاچاق است؟ پاسخ نوده فراهانی چنین است: «ما یکسری کالاها داریم که تولید داخل ندارد و لازم الواردات است. اما در زمان تحریم و به جهت محدودیت هایی که با آنها مواجه بودیم، از واسطه دوم یا سوم خریداری می شد. به هر حال دستگاهی مثل اِستَن قلبی باید حتما وارد شود. به همین خاطر از ترفندهای وارد کردن چنین کالاهایی استفاده می شد.»

او به مردم سفارش می کند که از محل هایی تجهیزات پزشکی بخرند که پروانه کسب شان مقابل دید مشتری باشد. یک سوال مهم دیگر هم از نوده فراهانی داریم. از او می پرسیم که آیا تجهیزات پزشکی وارداتی در کشور، نمایندگی و خدمات پس از فروش در داخل کشور دارند؟ رئیس اتحادیه پاسخ می دهد: «دستور وزارت بهداشت در ۲.۵ سال اخیر این است که اگر محصول وارد شده از مبدا تولید کننده صاحب نمایندگی نباشد، مجوز واردات به وارد کننده آن محصول داده نمی شود.»

از او می خواهیم به ما بگوید واقعا برندهای معروف این حوزه در داخل کشور صاحب نمایندگی هستند؟ او هم پاسخش مثبت است. نوده فراهانی تاکید می کند که قاچاق تجهیزات پزشکی به شدت کمتر از گذشته شده است.

به چلوکباب ارزان تر از ۱۶ هزار تومان شک کنید

رئیس اتحادیه چلوکباب و چلوخورش تهران وجود تعداد شکایات زیاد از این صنف را به شدت رد می کند. او دلیل این باور خود را توضیح می دهد: «تعداد شکایات از صنف ما خیلی کم است. به نوعی، مردم با معیارهای سفت و سختی که دارند سعی می کنند از چلوکبابی های با کیفیت و شناخته شده، غذا تهیه کنند.»

او با تاکید موکد می گوید: «کسانی که به مغازه من مراجعه می کنند، نسل دوم یا سوم یک خانواده هستند. یعنی می شناسند ما را. شناسنامه و کارنامه ما مشخص است. فلذا اعتبار خود را با یک تخلف، از بین نخواهیم برد.» او اما درباره شکایت ها توضیحاتی دارد: «مردم اگر ببینند، یک چلوکبابی کم فروشی می کند یا اشکالی در شیوه طبخ غذایش وجود دارد، مورد را با اتحادیه در میان می گذارند و شکایت می کنند.»

اما با این حال، دوباره از صنف خود دفاع می کند و اشکال کار را جای دیگری می داند: «صنف ما، یک صنف مذهبی است. آنهایی که بدون مجوز هستند ممکن است خلاف کنند نه ما. اداره بهداشت و سایر نهادهای نظارتی باید با فروشنده ای که در کنار خیابان غذا می فروشد برخورد کنند.»

ما اما از یک تجربه خاص روایت می کنیم. یک بار دوستی تعریف می کرد که در یک شهرستان چلوکبابی خریده و وقتی کباب را می خورده به نرمی بیش از اندازه کباب شک کرده است. گویا فروشنده در کنار گوشت و چربی و پیاز و ادویه دیگر، نان خشک به مواد اولیه کباب اضافه کرده بوده. البته این تصور آن دوست ماست.

این مسئله را با حسینی تبریزی در میان می گذاریم. او هم واکنش نشان می دهد که چنین موردی را تا به حال نشنیده است. رئیس اتحادیه چلوکباب و چلوخورش باز هم به افراد بدون مجوز می تازد و معتقد است آنها آبروی چلوکبابی ها و چلوخورشی ها را می برند. به مورد کشف رنگ به جای زعفران در رستوران نایب سهروردی در سال گذشته اشاره می کنیم. حسینی تبریزی هم می گوید: «آن شعبه نایب از پودری به جای زعفران استفاده کرده که صِرف استفاده از این پودر، غیرقانونی نیست بلکه آنها برای شیوه استفاده از این پودر به جای زعفران، باید حتما یک مهندس بهداشت بگذارند.»

نکته آخری که او یادآور می شود این است که اگر فقط هزینه مواد اولیه و طبخ یک پرس چلوکباب را حساب کنیم، کمتر از ۱۲ هزار تومان نمی شود که با هزینه کارگر و مکان و پول آب و برق و گاز و ... باید به چلوکباب هایی که با قیمتی کمتر از ۱۶ هزار تومان در هر پرس فروخته می شوند، شک کرد.

مواظب باشید آجیل زیر و رو یکی بخرید

رئیس اتحادیه صنف آجیل و خشکبار، مسئول صنفی بعدی است که با اتو صحبت می کنیم. مصطفی احمدی می گوید: «۹۰ درصد تخلفاتی که به اتحادیه گزارش می شود، ناشی از فعالیت واحدهای صنفی غیرمجاز است.» او بیشتر توضیح می دهد: «یک ماه قبل از عید، بعضی از فروشگاه ها، به آجیل فروشی تغییر کاربری می دهند و بعد از عید که می شود و می خواهیم برای پلمب آن واحد اقدام کنیم، اثری از آن فروشگاه وجود ندارد.»

احمدی تخلف دیگر برخی از فروشندگان این صنف را توضیح می دهد: «بعضی افراد، جنسی که عرضه می کنند با بارشان متفاوت است و یا جنسی که می فروشند، زیر و رو دارد.ب رخی هم جنس مانده می فروشند.»

او به برندهای مشهور حوزه آجیل اشاره می کند و می گوید: «البته برندها آنقدر معروف هستند که اعتبار خود را با تخلفی کوچک، از بین نمی برند. فروشگاه های چنین برندهایی، سال هاست که محل کسب خود را تغییر نداده اند. مسلم است که چنین واحدی به راحتی تخلف نمی کند.»

او درباره مناطقی که آجیل و خشکبار تولید می کنند می گوید: «آجیل و خشکبار منحصر به یک منطقه خاص نیست. در آذربایجان شرقی، تخمه کدو و بادام درختی؛ در تویسرکان و همدان، گردو؛ در قزوین، کشمش؛ در رودبار، فندق؛ در آذرشهر، بادام درختی؛ در صومعه سرا، بادام زمینی؛ در سبزوار، تخمه ژاپنی؛ در رفسنجان و کرمان، پسته و در کرمانشاه، تخمه کدو قلمی و آفتابگردان می ماند.»