پنج پاسخ به منتقدان برجام

خبرآنلاین: «برجام» و ابعاد و پیامدهای آن از جمله موضوعاتی بود که شش نامزد انتخاباتی در دومین دور از مناظره ها به اظهار نظر در مورد آن پرداختند؛ مباحث مطرح شده ای که بیش از آگاه سازی، مخاطبان را با تردید مواجه می کرد و ابهام زدایی از آن اهمیت می یابد.

نامزدهای ریاست جمهوری بر این که برجام به عنوان تعهد و سندی ملی لازم الاجرا است و دولت بعدی نیز باید به آن متعهد باقی بماند، متفق القول بودند اما نگاه آنها به این توافق، مفاد و پیامدهای آن متفاوت بود؛ برخی بر اهمیت این توافق تاکید داشتند و شماری نیز آن را یکسویه و به نفع غرب می پنداشتند.

در تحلیل مواضع نامزدهای انتخاباتی در ارتباط با برجام چند پرسش کلیدی مطرح است:

توافق هسته ای در چه شرایطی انجام گرفت؟

علاوه بر آن، صدور قطعنامه های ششگانه شورای امنیت و قرار گرفتن ایران در زیر فصل هفتم منشور ملل متحد با عنوان «اقدام در موارد تهدید علیه صلح، نقض صلح و اعمال تجاوز»، جایگاه ایران را در وضعیت نامناسبی قرار داده بود که برون رفت از آن شرایط بسیار دشوار به نظر می رسید. ضمن آن که در کنار تحریم های شورای امنیت، شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز ۱۲ قطعنامه علیه کشورمان تصویب کرده بود تا با تنگ تر کردن حلقه انزوای ایران، جمهوری اسلامی را زیر فشار جامعه جهانی قرار می داد.

مخالفان برجام پیش و پس از توافق چه رویکردی را در پیش گرفته اند؟

هنوز هم برخی مخالفان برجام با بی اعتنایی به دستاوردهای آشکار این توافق و آینده روشن آن، برجام را زیر سوال می برند بی آن که بگویند چه طرح و برنامه ای خود برای آن دارند و اگر به جای دولت یازدهم بودند چه راهکاری را در پیش می گرفتند.

آیا با برجام تحریم ها برداشته نشد؟

برپایه برجام، لغو یکجای تحریم های اقتصادی و مالی در حوزه های بانکی، مالی، نفتی، گازی، پتروشیمی، تجاری، بیمه، حمل و نقل وضع شده از سوی شورای امنیت، اتحادیه ی اروپا و آمریکا که به بهانه برنامه هسته ای ایران وضع شده بودند کلید خورد که از جمله می توان به لغو تحریم ۸۰۰ شخص حقیقی و حقوقی همانند بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، کشتیرانی جمهوری اسلامی، شرکت ملی نفت ایران، شرکت ملی نفت کش و شرکت های تابعه، ایران ایر و بسیاری از دیگر نهادها، بانک ها و موسسات کشورمان از فهرست تحریم های اروپا و آمریکا اشاره کرد.

این موضوع را نیز نباید از نظر دور داشت، زمانی که دو سال برای امضای سندی صرف می شود ، بسترسازی برای استفاده از آن نیز امری زمانبر است چرا که طی دهه گذشته بسیاری از مراودات و مناسبات ایران با جهان به طور کامل قطع شده بود. اینکه برخی نامزدها معتقدند نتیجه برجام در زندگی مردم احساس نشده به همین موضوع زمانبر بودن ثمرچینی از توافق مربوط است.

بنابراین محدود کردن دستاوردهای برجام به ارتباط با یک بانک دست چندم متوسط در ترکیه نمی تواند گویای واقعیت های حاصله از این توافق باشد.

آیا دانش هسته ای در ایران تعطیل شده است؟

آیا غرب به برجام پایبند نبوده است؟

دوم این که، پایبند نبودن طرف غربی به تعهدات برجامی امر صحیحی نیست و تنها آمریکا است که به قول معروف همانند قبل دبه می کند از این رو اجرای برجام با آن سرعتی که انتظار می رفت پیش نرفته است.

از همان ابتدای ورود ترامپ به کاخ سفید، وی با هجمه ای از سوی سران قدرت های بزرگ مواجه شد و به رغم میل باطنی و وعده انتخاباتی مبنی بر پاره کردن برجام، هرگز نتوانسته است به این موضوع ورود کند. این است که گفته می شود برجام دست دشمنان ایران را در مقابل ایران بسته و آنها را در انزوا فرو برده است.