کمک گل پیچک به شکل‌گیری حیات در سیارات دیگر!

وبسایت بیگ بنگ - معصومه رحیمی: دانشمندان پی‌ برده‌اند که دانه‌های گل پیچک در مقابل مقدار زیادی از اشعه‌ی ماوراء بنفش مقاوم است. این اکتشاف نشان می‌دهند که انواع مختلفی از گیاهان می‌توانند در سیارات مختلف و در اعماق فضا رشد کنند، این یک ایده‌ی شناخته شده به نام پان اسپرمیا می‌باشد.

بر اساس پان اسپرمیا حیات می تواند از طریق شهاب‌سنگ‌ها، دنباله‌دارها، سیارات و حتی سفینه‌های فضایی در کیهان پخش شود. و این اکتشاف نحوه‌ی انجام این کار را نشان می‌دهد. دیوید تپفر از مرکز تحقیقات ورسای فرانسه که یکی از اعضای تیم تحقیقاتی است می‌گوید: « ما نمی‌توانیم بگوییم برای فرضیه‌ی پان اسپرمیا شواهد در اختیار داریم اما می‌توانیم بگوییم با کشف مقاومت این دانه‌ها در برابر شرایط موجود در فضا این فرضیه محتمل‌تر خواهد بود.»

دانه‌های دیگر استفاده شده در این آزمایش به شدت سوختند که نشان می‌دهد دانه‌های پیچک مشخصه‌های خاصی دارند که باعث مقاوم شدن آنها شده است. دانه‌های این گیاه پس از قرار گرفتن شدید در معرض تابش نیز رشد کرده و به گیاه تبدیل شدند دانه‌های پیچک نسبتا بزرگ، با پوششی ضخیم می‌باشند و می‌تواند دهه‌ها پیش از آنکه جوانه بزند در خاک زمین سالم بماند و این همان دلیلی می‌باشد که برای شرکت در آزمایش در نظر گرفته شد.

محققان فکر می‌کنند فلاونوئیدهای موجود در پوشش دانه‌ که به عنوان یک ضدآفتاب طبیعی عمل می‌کنند می‌تواند نقش بزرگی در کمک به زنده ماندن دانه‌های پیچک داشته باشد. دانه‌های تنباکو و رشادی گوش‌موشی (آرابیدوپسیس تالیانا) نیز در این آزمایش مورد بررسی قرار گرفتند. این دانه‌ها از آزمایش سال ۲۰۰۹ گرفته شدند که یک از پنج دانه‌های این نوع‌ها توانستند پس از گذراندن ۵۵۸ روز در فضا، بر روی زمین جوانه بزنند.

اما برخلاف نتایج امیدوارکننده، دانه‌های رشادی گوش موشی و تنباکو نتوانستند دوز بیشتری از اشعه‌ی ماورابنفش را تحمل کنند و همگی از بین رفتند. بنابراین احتمالا بهترین دانه‌هایی که می‌توانیم در اولین سفرمان به مریخ با خود ببریم این‌ها نیستند. دانشمندان همچنین با بررسی دی ان ای دانه‌‌هایی که قبلا در فضا بوده‌اند متوجه شدند که قسمت کوچکی از کد ژنتیکی آنها آسیب دیده‌ است اما با این وجود آسیب با رشد دانه ترمیم می‌شود.

اگر حیات واقعا بتواند راهی به فضا بیابد به این معناست که امکان آمدن حیات از فضا به زمین نیز وجود دارد. همچنین به ما کمک می‌کند تا نحوه‌ی فرستادن ارگانیسم‌ها را از سیاره‌ی خود به سیارات دیگر را متوجه شویم. این مطالعه محدودیت‌های خود را دارد. دانه‌های پیچک باید علاوه بر آزمایش در آزمایشگاه در فضا هم مورد بررسی قرار بگیرند. تپفر می‌گوید تحقیقات ما مسیری بالقوه را نشان می‌دهند تا پیش از کاوش سیارات دور دست حیات را بر روی آنها ایجاد کنیم.

تپفر می‌گوید: « تصور کنید که دانه‌های خفته را به سیارات فراخورشیدی بفرستیم تا حتی اگر جوانه نزنند، زندگی میکروبی یا بلوک‌های سازنده‌ی حیات را بر روی این سیارات آزاد کنیم. ما انسان‌ها باید بر روی زمین بمانیم و گندهایی که به زمین زده‌ایم را درست کنیم اما در طول این سالیان که نسل ما زنده بوده و از لحاظ تکنولوژی پیشرفت می‌کند باید نقش خود برای اشاعه‌ی حیات (شاید به وسیله‌ی دانه‌های گیاهان که مملو از میکروارگانیسم‌ها می‌باشند.) را انجام دهیم.» جزئیات بیشتر این پژوهش در نشریۀ Astrobiology منتشر شده است.