وجه تسمیه شب قدر
امام صادق (ع) مى‌فرمایند: «خدا در شب قدر آنچه از سختى یا خوشى یا باران است به مقدارى كه تا سال آینده خواهد، معین فرماید.»
باشگاه خبرنگاران جوان: خداوند در بین ماه‌ها، ماه مبارک رمضان را برگزیده و در بین روزهای این ماه شریف، شب قدر را برگزیده است. شب نزول قرآن است و عبادت هم در این شب، مضاعف اجر و پاداش دارد.
در وجه تسمیه این شب مبارک به قدر وجوهی را ذکر کرده‌اند؛ که جمع بین این وجوه هم ممکن است. از آن جمله:
۱- چون این شب شب شریفی است، به آن «لیلة القدر» می‌گوییم. یعنی شبی که صاحب قدر و منزلت و شرافت است. چرا که خداوند تبارک و تعالی قدر را در آیه‌ای در این معنی استفاده کرده است: «و ما قدر الله حقّ قدره» یعنی: قدر خدا را چنان که در خور و شایسته اوست نشناختند. چنانکه عرب‌ها می‌گویند: فلان له قدر، یعنی فلانی دارای شرافت و عظمت است.
۲- چون در این شب فرشتگان زیادی به زمین می یند و زمین به این خاطر تنگ می‌شود، لذا آن را شب قدر می‌نامند. زیرا قدر در آیه‌ای به معنای ضیق و تنگی آمده است. و مَن قُدِر علیه رزقه. یعنی: روزی او تنگ شد. شاهدی بر این مدعاست.
۳- به معنای شب تقدیر و سرنوشت است. چرا که در این شب امور بندگان تا سال آینده مقدّر می‌گردد؛ و این وجه را بسیاری از مفسران از جمله علامه طباطبائی استوار دانسته‌اند.
در تفسیر برهان از امام محمد باقر (ع) روایت می‌کند: یُقَدّرُ فی لیلة القدر کلّ شیءٍ یکونُ فی تلک السّنة الی مثلها من قابلٍ، من خیرٍ و شرّ، طاعة و معصیة، و مولودٍ و اجلٍ، او رزقٍ فما قُدّر فی تلک السیّنةَ و قُضیَ فهو المحتوم و لله عزوجل فیه المشیة؛ یعنی: در شب قدر هر امری از امور بندگان تا شب قدر سال آینده معیّن می‌گردد، از خیر و شرّ، طاعت و معصیت، ولادت و مرگ و روزی موجودات و هر آنچه در آن سال مقدّر گشته حتمی است و خداوند را در آن مشیّت است.
اگر کسی شب قدر را با توبه و تصمیم بر ترک گناه و عزم بر اجرای احکام نورانی قرآن سپری کرد، مقدرات سال آینده‌اش به نیکی رقم خواهد خورد، و گرنه در جا خواهد زد و طعم تلخ خسران را خواهد چشید.
امام صادق (ع) می‌فرماید: یُفَرّقُ اللهُ فی لیلة القدر ، ما کان من شدّةٍ او رخاءٍ او مطرٍ ؛ بقدرٍ ما یشاءُ الله عزوجل اَن یُقَدّر الی مثلها من قابلٍ ؛ یعنی: خدا در آن شب قدر آنچه از سختی یا خوشی یا باران است به مقداری که تا سال آینده خواهد، معیّن فرماید.
۴- و یک قول زیبای دیگری در نام‌گذاری این شب به شب قدر است که گفته شده: اَنزلَ فیها کتاب ذو قدر ، الی رسول ذی قدر ، لأجل اُمّة ذات قدر، علی یدی ملک ذی قدر ؛ یعنی: نازل شده در این شب کتاب صاحب قدر و منزلت، بر رسول و پیامبر صاحب قدر و والا قدر، برای امت با قدر و ارزش، به دست ملائکه‌ای صاحب قدر.
۵- گفته شده که چون شبی است که در آن شب مقدر شده که قرآن در آن نازل شود.
۶- یا از آن رو که هر کس این شب را زنده بدارد و احیا نگه دارد صاحب قدر و منزلت می‌گردد؛ به لیلة القدر معروف شده است.
چمع بین این وجوه نیز امکان دارد.
فضائل شب قدر
۱- شب آمرزش گناهان
رسول الله (ص) می‌فرمایند: «هر کس شب قدر را احیا دارد و مومن باشد و به روز جزا اعنقاد داشته باشد، تمامی گناهان آمرزیده می‌شود.»
۲- شب قدر قلب ماه رمضان است؛
امام جعفر صادق ع می فرمایند: «از کتاب خدا استفاده می‌شود که شمره ماه‌های سال نزد خداوند، دوازده ماه است و سرآمد ماه‌ها ماه رمضان است و قلب ماه رمضان، لیلة القدر است.»
۳- از هزار ماه بهتر است
لیلة القدر خیر من الف شهر
در وجه تسمیه این شب مبارک به قدر وجوهی را ذکر کرده‌اند؛ که جمع بین این وجوه هم ممکن است. از آن جمله:
۱- چون این شب شب شریفی است، به آن «لیلة القدر» می‌گوییم. یعنی شبی که صاحب قدر و منزلت و شرافت است. چرا که خداوند تبارک و تعالی قدر را در آیه‌ای در این معنی استفاده کرده است: «و ما قدر الله حقّ قدره» یعنی: قدر خدا را چنان که در خور و شایسته اوست نشناختند. چنانکه عرب‌ها می‌گویند: فلان له قدر، یعنی فلانی دارای شرافت و عظمت است.
۲- چون در این شب فرشتگان زیادی به زمین می یند و زمین به این خاطر تنگ می‌شود، لذا آن را شب قدر می‌نامند. زیرا قدر در آیه‌ای به معنای ضیق و تنگی آمده است. و مَن قُدِر علیه رزقه. یعنی: روزی او تنگ شد. شاهدی بر این مدعاست.
۳- به معنای شب تقدیر و سرنوشت است. چرا که در این شب امور بندگان تا سال آینده مقدّر می‌گردد؛ و این وجه را بسیاری از مفسران از جمله علامه طباطبائی استوار دانسته‌اند.
در تفسیر برهان از امام محمد باقر (ع) روایت می‌کند: یُقَدّرُ فی لیلة القدر کلّ شیءٍ یکونُ فی تلک السّنة الی مثلها من قابلٍ، من خیرٍ و شرّ، طاعة و معصیة، و مولودٍ و اجلٍ، او رزقٍ فما قُدّر فی تلک السیّنةَ و قُضیَ فهو المحتوم و لله عزوجل فیه المشیة؛ یعنی: در شب قدر هر امری از امور بندگان تا شب قدر سال آینده معیّن می‌گردد، از خیر و شرّ، طاعت و معصیت، ولادت و مرگ و روزی موجودات و هر آنچه در آن سال مقدّر گشته حتمی است و خداوند را در آن مشیّت است.
اگر کسی شب قدر را با توبه و تصمیم بر ترک گناه و عزم بر اجرای احکام نورانی قرآن سپری کرد، مقدرات سال آینده‌اش به نیکی رقم خواهد خورد، و گرنه در جا خواهد زد و طعم تلخ خسران را خواهد چشید.
امام صادق (ع) می‌فرماید: یُفَرّقُ اللهُ فی لیلة القدر ، ما کان من شدّةٍ او رخاءٍ او مطرٍ ؛ بقدرٍ ما یشاءُ الله عزوجل اَن یُقَدّر الی مثلها من قابلٍ ؛ یعنی: خدا در آن شب قدر آنچه از سختی یا خوشی یا باران است به مقداری که تا سال آینده خواهد، معیّن فرماید.
۴- و یک قول زیبای دیگری در نام‌گذاری این شب به شب قدر است که گفته شده: اَنزلَ فیها کتاب ذو قدر ، الی رسول ذی قدر ، لأجل اُمّة ذات قدر، علی یدی ملک ذی قدر ؛ یعنی: نازل شده در این شب کتاب صاحب قدر و منزلت، بر رسول و پیامبر صاحب قدر و والا قدر، برای امت با قدر و ارزش، به دست ملائکه‌ای صاحب قدر.
۵- گفته شده که چون شبی است که در آن شب مقدر شده که قرآن در آن نازل شود.
۶- یا از آن رو که هر کس این شب را زنده بدارد و احیا نگه دارد صاحب قدر و منزلت می‌گردد؛ به لیلة القدر معروف شده است.
چمع بین این وجوه نیز امکان دارد.
فضائل شب قدر
۱- شب آمرزش گناهان
رسول الله (ص) می‌فرمایند: «هر کس شب قدر را احیا دارد و مومن باشد و به روز جزا اعنقاد داشته باشد، تمامی گناهان آمرزیده می‌شود.»
۲- شب قدر قلب ماه رمضان است؛
امام جعفر صادق ع می فرمایند: «از کتاب خدا استفاده می‌شود که شمره ماه‌های سال نزد خداوند، دوازده ماه است و سرآمد ماه‌ها ماه رمضان است و قلب ماه رمضان، لیلة القدر است.»
۳- از هزار ماه بهتر است
لیلة القدر خیر من الف شهر
امام جعفر صادق ع می فرمایند: «العمل فیها خیرٌ من العمل فی الف شهرٍ لیس فیها لیلة القدر. یعنی: عمل در این شب بهتر است از عمی در هزار شبی که در آن هزار ماه لیلة القدری نباشد.»
4- نزول قرآن در این شب
در شب قدر قرآن دفعةً بر پیامبر نازل شده است.
5- نام‌گذاری یکی از سوره ها به قدر
6- شب مبارک و با برکت ؛ انا انزلناه فی لیلةٍ مبارکة.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
ارسال نظر