راهکار ایران برای مواجهه با سیاستمدار تاجر پیشه

پایگاه خبری تحلیلی خرداد در مطلبی به راهکار ایران برای مواجهه با رییس جمهوری جدید آمریکا در ارتباط با توافق هسته ای پرداخته است.

در این مطلب آمده:

آنچه که در برابر افکار عمومی تاکنون ترسیم شده آنست که سیاستمداران با تجربه و اعضای کابینه ضد ایرانی ترامپ هر چند موافق افزایش فشارها بر ایران هستند اما تمایلی به برهم خوردن برجام ندارند و از طرف دیگر این ترامپ و نیکی هیلی هستند که موافق حذف برجام و مخالف پر و پاقرص آن هستند.

این روزها یکی از مهم ترین محورهای عرصه سیاست خارجی ایالات متحده در کنار چالش با کره شمالی، افزایش لفاظی ها و حملات کلامی به برجام از سوی ترامپ و نیز همراهی رسانه ای و پروپاگاندای پر حجم در حمایت از این گفتارهاست.

یک روز رویترز خبراز تدوین استراتژی تازه آمریکا برای مواجهه با ایران توسط تیلرسون و متیس می دهد و روز دیگر نیکی هیلی به شدت به برجام می تازد و در نهایت ترامپ خط و نشان کشیده و می گوید که بزودی می بینید که درباره برجام چه خواهم کرد.

همان حکایت قدیمی بازی موش و گربه در ادبیات ما یا آنچه که از آن« یکی به نعل و یکی به میخ زدن» تعبیر می کنیم.

علت این رفتارها البته به تفاوتهای اوباما و ترامپ در نوع نگاه و تاکتیک های سیاسی آنان باز می گردد.

عداوت و دشمنی آمریکا با اصل نظامی که از همان ابتدای پیروزی انقلاب سیاست متفاوتی نسبت به رژیم گذشته در عرصه سیاست خارجی دنبال می کرد و در قلب خاورمیانه یا هارتلند انرژی جهان در نقطه مقابل آمریکا قرار داشته و دارد، امر کتمان شدنی و پنهانی نیست، هم اوباما این سیاست را پی گرفت هم ترامپ اما یکی برجام را افتخار دوران زمامداری خود و دستاورد بزرگ می دانست و دیگری آن را بدترین توافق تاریخ.

این تفاوت عمیق ریشه در کجا دارد؟

اوباما نیک دانسته بود که ادامه تخاصم با ایران در پرونده هسته ای، می تواند شرایط بحرانی منطقه را به نقطه جوش نزدیک کند و از طرف دیگر سیاست های مهار ایران نیز نتوانسته برنامه هسته ای این کشور را متوقف کند، مضاف بر همه این ها خطر اسلام سلفی از نگاه اوباما بسیار جدی تر از ایران شیعی دشمن اما معقول و متعارف تر بود، اوباما عاشق و دلباخته ایران نبود اما می دانست ادامه روند پیشین منافع این کشور را تامین نمی کند، پس تصمیم گرفت که با اعطای برخی امتیازات ضمن آنکه تخاصم های ریشه ای را در جبهه های دیگر پی می گرفت از این بحران یک نتیجه بازی برد- برد را حاصل و خروجی معقول داشته باشد.

اوباما می دانست که برجام چون آبی بر آتش شرایط بحرانی است و در بلبشو بازار خاورمیانه یک حاشیه امن ایجاد خواهد کرد، ترامپ اما اکنون که داعش با کمک ایران مهار شده و خاورمیانه آرامش بیش تری دارد و طرف های عربی و اسرائیلی نیز در ورای این اتفاقات رقیب قدرتمندی چون ایران را با غنایم بسیار از جنگ های خاورمیانه قابل تحمل نمی دانند، دست به بازی متفاوتی زده است.

اوباما اگر فهمیده بود که چاره ای جز امتیاز دهی و حرکت در مسیر برد- برد ندارد، ترامپ تاجر پیشه قانع به این میزان سود نیست و منافع ایالات متحده را در شرایط فعلی در افزایش فشار بر ایران و حرکت در مسیر تسویه حساب های دیرین می بیند و به زعم خود می خواهد کار را یکسره کند اما این هندوانه دربسته چیزی نیست که براحتی قابل هضم باشد و بتوان به یکباره ایران را از صحنه معادلات حذف کرد.

ترامپ هر چند به برجام حمله می کند اما در نهایت و روی کاغذ تاکنون تحریم ها را معلق کرده است و به نظر هم نمی رسد در آینده اتفاق خاصی در این زمینه رخ دهد.

ترامپ با همین بازی یکی به نعل و یکی به میخ، امنیت روانی و سرمایه گذاری خارجی در ایران را مختل و مانع انتفاع ایران از ثمرات برجام شده و آن را به حداقل ممکن می رساند و از طرف دیگر از شرکای منطقه ای باج های فراوان سیاسی و اقتصادی می گیرد، درست است که که جنگ در خاورمیانه با ایران می تواند چند صد تریلیون دلار نفع آوری برای آمریکا به روایتی داشته باشد اما مشخص نیست که قدرت های جهانی چنین جنگی را تاب آورده و یا منطقه بار آن را تحمل کند و این قماری بسیار سخت است.

ترامپ با همین بازی ها همه هدف های خود را محقق می کند و تراز سود و منفعت خود را ارتقا می بخشد اما نکته آنجاست که ایران در این میان اگر می خواهد نقشه او را مختل کند، می بایست طرف های اروپایی و شرکایی چون چین و روسیه را تحت فشار گذاشته و از آنان برخورد عینی و عملی و نه شعاری و گفتار درمانی را مطالبه کند.

حضور ظریف و روحانی در نیویورک و در قالب مجمع عمومی فرصت خوبی برای حرکت در این مسیر است، اینکه ایران همانند آمریکا از گزینه های روی میز و پاسخ به تهدیدات بگوید، دردی از ایران دوا نخواهد کرد، چرا که در این بگو و مگوها آنکه متضرر خواهد بود، طرف ایرانی است که حاشیه امن روانی برای سرمایه گذاری خارجی در آن ملکوک شده و دستاوردهای برجام برای آن حداقلی خواهد بود، ترامپ باید به هر طریق ممکن این پالس را دریافت کند که ادامه این روند تنها برای آمریکا سود نداشته و می تواند ضررهای فراوانی نیز داشته باشد، او برجام را بر هم نخواهد زد اما تا آنجا که بتواند شیب بازی برد-برد را به سمت و سوی خود سنگین خواهد کرد و ایران می بایست با همه اهرم های در اختیار این بازی را به حالت متوازن خود بازگرداند.