تابش: به نظر هیأت انتخاب اسکار احترام بگذاریم

روزنامه صبح نو: بین همه جشنواره‌های موجود در دنیا، به‌طور قطع اسکار یکی از شناخته‌شده‌ترین و مهم‌ترین رخدادهای سینمایی است که با همه معایب و مزایایش هر ساله دنیا را درگیر خود می‌کند، در این میان بازار سینمای ایران نیز از این همهمه و قائله مستثنی نیست و از زمان تعیین شده برای معرفی یک فیلم از بین تولیدات حاضر به اسکار، دائم اخبار متعددی پیرامون اسامی تعدادی از کارهای موجود به گوش می‌رسید.

بعد از شکل‌گیری این حرف و حدیث‌ها بالاخره در ۲۶ شهریور بود که لیستی شامل ۱۰ فیلم که کاندیدای این انتخاب شده بودند، اعلام شد. در این فهرست اسم فیلم‌های «برادرم خسرو» ساخته آقای احسان بیگلری، «بیست و یک روز بعد» ساخته سید محمد رضا خردمندان، «خانه‌ای در خیابان چهل و یکم» ساخته آقای حمید رضا قربانی، «رگ خواب» ساخته آقای حمید نعمت الله، «لاک قرمز» ساخته سید جمال سید حاتمی، «ماجرای نیمروز» ساخته آقای محمد حسین مهدویان، «مالاریا» ساخته آقای پرویز شهبازی، «نفس» ساخته خانم نرگس آبیار، «وارونگی» ساخته آقای بهنام بهزادی و «ویلایی‌ها» ساخته خانم منیر قیدی به چشم می‌خورد.

با اعلام این فهرست بازهم سؤال‌ها و اخبار جان گرفتند و هر گروهی هر ازگاهی گمانه‌زنی‌هایی را مطرح می‌کردند تا اینکه ۲ روز بعد در ۲۸ شهریور اسم ۴ فیلم نفس، ویلایی‌ها، رگ خواب و مالاریا به عنوان ۴ فیلم نهایی که در دست بررسی‌اند، اعلام شد. در این میان خیلی‌ها انتظار داشتند تا فیلم ماجرای نیمروز را نیز در بین اسامی موجود مشاهده کنند، اما این اتفاق نیفتاد و در نهایت به فاصله چند ساعت اخباری مبنی بر انتخاب فیلم «نفس» برای معرفی به اسکار، به‌عنوان نماینده ایران در این رویداد مهم بین‌المللی، منتشر شد.

آقای امیر اسفندیاری، سخنگوی هیات معرفی فیلم ایرانی، درباره این انتخاب اعلام کرد: «با انجام مباحثات نهایی و بررسی‌های کلی در خصوص چهار فیلم فهرست نهایی، این هیات با اکثریت آراء، فیلم «نفس» ساخته نرگس آبیار را برای نمایندگی سینمای ایران در رقابت اسکار بهترین فیلم خارجی زبان انتخاب کرد. اعضاء هیات امید دارند فیلم برگزیده بتواند با پشتیبانی کلیه مراکز تاثیرگذار فرهنگی کشور، نمودی دیگر از ظرفیت‌های سینمای نوین ایران را به طیفی گسترده‌تر از مخاطبان بین‌المللی بشناساند.»

لازم به ذکر است که این هیات به میزبانی بنیاد سینمایی فارابی و در نتیجه تعامل مستقیم با سازمان سینمایی و خانه سینما، با عضویت آقایان سیروس الوند (کارگردان)، مجید انتظامی (آهنگساز)، محمد بزرگ‌نیا (کارگردان)، کمال تبریزی (کارگردان)، سید جمال ساداتیان (تهیه‌کننده)، رسول صدرعاملی(کارگردان)، جواد طوسی (منتقد)، رضا کیانیان (بازیگر) و امیر اسفندیاری (معاون بین‌الملل بنیاد سینمایی فارابی) تشکیل شد.

باید جعفر پناهی را انتخاب می‌کردیم؟

آقای علیرضا تابش، مدیرعامل بنیاد فارابی در گفت‌و‌گو با «صبح نو» در پاسخ به میزان اعمال نظر بنیاد فارابی در کنار هیات انتخاب عنوان کرد: این هیات عاقل و شامل کارگردانان و کارشناسانی است که همه با تبادل نظر به این رأی رسیده‌اند و این که برخی‌ها عنوان می‌کنند اغلب افراد حاضر در این هیات با بنیاد فارابی در ارتباط‌اند، باید گفت در غیر این صورت ما باید چه کسی را انتخاب می‌کردیم؟! مثلاً جعفر پناهی را؟

اسکار قواعد مشخصی دارد

وی همچنین درباره شیوه و رویکردی که در انتخاب کارها وجود داشت، گفت: اسکار دارای قواعد مشخصی است، اتفاقی مثل فینال جام جهانی که دارای مقررات خاص خودش است؛ این یعنی هر جایی یک قاعده و چارچوب ویژه خود را دارد و ما نیز تلاشمان این بود طبق قواعد موجود در اسکار، فیلمی را انتخاب کنیم تا به آن چارچوب‌ها نزدیک باشد.

توفیقات بین‌المللی بحث مهمی بود

تابش اضافه کرد: بین کارهای موجود، قاعدتاً باید آثاری بررسی می‌شدند که توفیقات بین‌المللی هم داشته باشند و نقدهای جهانی نیز درباره آن‌ها موجود باشند. به همین دلیل نگاه ما این بود تا فیلمی را برگزینیم که شانس برنده شدن و انتخاب بین اسامی نهایی را دارد. فیلمی که نماینده شایسته‌ای از سوی ایران باشد و این یعنی آن کار، هم باید دارای ویژگی‌های لازم برای حضور در اسکار باشد و هم بتواند به‌عنوان نمایندگی سینمای ایران به نمایش دربیاید.

اتفاق نظر همه گروه‌ها

تابش در خصوص کنار گذاشتن ماجرای نیمروز یادآور شد: ما نمایندگانی از خانه سینما، سازمان سینمایی و فارابی داشتیم و این اتفاق به واسطه نظر تمام این گروه‌ها رخ دارد و از آن جایی که من و شما در جمع هیات انتخاب و بحث‌های کارشناسی نبودیم، نمی‌توانیم راحت قضاوت کنیم، چرا که ساعت‌ها در این جلسات درباره کارهای موجود، جوایز و نقدهایی که داشتند، ملاک‌ها و مواردی از این دست صحبت شده است، از همین رو قضاوت درباره علت نبود یا انتخاب یک کار درست نیست و در این‌جا بهتر است به نظر این هیات و خبری که سخنگو اعلام کرده است احترام بگذاریم.

شیوه کلی انتخاب فیلم‌ها برای اسکار غلط است

در کنار این صحبت‌ها، آقای شهرام خرازی‌ها منتقد سینما و تلویزیون نیز درباره روند انتخاب اثر برای اسکار به «صبح نو» گفت: تجربه روند انتخاب فیلم‌ها برای اسکار در طول این چند سال نشان می‌دهد که در این مسیر ابتدا، بیشتر به فیلمساز توجه می‌کنیم. به عبارت دیگر در درجه اول نام کارگردان و پیشینه، دوم محتوی و مضمون و سوم تکنیک آن کار در نظر گرفته می‌شود. این اتفاق غلطی است که باید برعکس شود و در درجه اول از نظر تکنیکی قابل دفاع باشد وبعد هم داستان و ... .

وی یادآور شد: علاوه‌بر این‌ها لازم است تا در این هیات‌ها، علاوه‌بر متخصصانی از هر حوزه‌ای چون کارگردانی، گریم، تهیه و...، حداقل سه منتقد حضور داشته باشند، چرا که در این سال‌ها غالباً هیات های موجود، ترکیب حرفه‌ای لازم را نداشتند و نتیجه این می‌شود که خیلی از فیلم‌هایی که شایستگی انتخاب دارند، از معرفی به اسکار باز بمانند.

او اضافه کرد: در این مسیر اگر سعی کنیم تا سیاست را کنار بگذاریم یا حداقل سینما را در اولویت اول و بعد سیاست را قرار دهیم، در این انتخاب‌ها کمی موفق‌تر خواهیم بود. وی همچنین فیلم ماجرای نیمروز را اثری قوی در قالب تکنیک‌ها خواند و گفت: این فیلم فراتر از یک فیلم بود و در واقع در آن ایدئولوژی خاصی وجود داشت که در صورت راهیابی آن به اسکار، به احتمال زیاد با ایدئولوژی آن‌ها همخوانی پیدا نمی‌کرد؛ اما در کل براساس جوایزی که ایران در این آکادمی برده است، می‌توان گفت که هیات انتخاب معرفی فیلم‌ها بهتر از قبل شده، اما هنوز تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله زیادی باقی مانده است.

با همه حرف و حدیث‌های موجود، این فیلم نفس بود که در نهایت نماینده ایران شد و در این میان تنها باید منتظر ماند و دید که اسکار با چه نگاه و رویکردی درباره نماینده سینمای ایران، تصمیم‌گیری می‌کند.