هوش روبات‌ها ۱۰۰ برابر می‌شود

روزنامه ایران - میترا جلیلی: یکی از ابعاد تکنولوژی که این روزها بسیار مورد توجه فعالان عرصه فناوری و مدیران کمپانی‌های بزرگ فناوری قرار گرفته، علم روباتیک و هوش مصنوعی است؛ روبات‌هایی که بسیاری، آنها را تیغی دولبه برای آینده بشر می‌دانند چرا که علاوه‌ بر رفاهی که تاکنون برای کاربران به ارمغان آورده، دغدغه‌هایی نیز ایجاد کرده‌اند.

یکی از این نگرانی‌ها، جایگزینی نیروهای کار انسانی با روبات‌ها در آینده‌ای نه چندان دور است چراکه هم‌‌اکنون نیز در بسیاری از کارخانه‌های بزرگ، شاهد فعالیت این روبات‌ها هستیم. این موضوع در کنفرانس «ابتکار و سرمایه‌گذاری در آینده» با محتوای علم روباتیک و هوش مصنوعی در ریاض عربستان به‌طور ویژه مورد توجه قرار گرفت و در این رویداد ازسوی محققان و فعالان حوزه تکنولوژی، خبری منتشر شد که بسیاری را شگفت‌زده کرد؛ خبری با این مضمون که روبات‌ها در ۳۰سال آینده، بسیار هوشمندتر از انسان‌ها خواهند شد.

هوش مصنوعی؛ یکه‌تاز در جهان آینده

در کنفرانس «ابتکار و سرمایه‌گذاری در آینده» با موضوع علم روباتیک و هوش مصنوعی، بر اشتغال روبات‌ها در آینده تأکید و عنوان شد سرانجام روزی فرا می‌رسد که روبات‌ها فاتحان عرصه اشتغال و کسب و کار در برخی حوزه‌ها می‌شوند و با توجه به ارتقای هوش مصنوعی، حتی مصاحبه‌های شغلی نیز به دست این مخلوق‌های بشر انجام خواهد شد. امروزه هم شاهد استفاده از این روبات‌ها در نگهداری از کودکان و سالمندان، انجام برخی اعمال جراحی و... هستیم که البته برای انجام این کارها از هوش مصنوعی و نیز فناوری واقعیت مجازی یا افزوده استفاده می‌شود.

در این کنفرانس، «ماسایوشی سون» مدیرعامل کمپانی ژاپنی Softbank گفت: روبات‌ها نه تنها از نظر سطح هوشی بالاتر از انسان‌ها قرار می‌گیرند بلکه در ۳۰سال آینده، ضریب هوشی یا IQ آنها برابر با عدد ۱۰ هزار خواهد شد. وی که پیش از این نیز گفته بود که تا سال ۲۰۴۵ هوش مصنوعی از انسان پیشی خواهد گرفت در این کنفرانس، از هوشمندتر شدن روبات‌ها نسبت به انسان‌ها، آن هم تا صد‌برابر خبر داد. مدیرعامل کمپانی ژاپنی Softbank ادامه داد: شرکت ما، خود را برای چنین روزی آماده می‌کند چرا که به فرا رسیدن چنین روزی اعتقاد کامل داریم و مطمئنیم هر کشوری که در این حوزه ورود نکرده و سرمایه‌گذاری انجام ندهد با مشکلات متعددی در آینده مواجه خواهد شد چون پر کردن این شکاف دیجیتال دیگر امکانپذیر نیست.

«ماسایوشی سون» کسی است که سرمایه‌گذاری‌های بی‌شماری در کمپانی‌های مختلف مرتبط با هوش مصنوعی انجام داده است که از این کمپانی‌ها می‌توان به Nvidia و نیز هلدینگ ARM اشاره کرد. مدیرعامل کمپانی ژاپنی Softbank در بخشی از سخنرانی خود در کنفرانس ریاض گفت: روبات‌ها بسرعت از سطح هوش انسان‌ها عبور خواهند کرد و درنهایت بسیار هوشمندتر از انسان‌ها و هرچیز دیگری خواهند شد که در تصور همه انواع بشر وجود دارد یا تا به حال درباره آن فکر می‌کرده‌اند.

«ماسایوشی سون» ادامه داد: به هرحال همه ما می‌دانیم که ذهن بشر یکی از پیچیده‌ترین بخش‌های بدن و جزو عجایب خلقت است و وقتی می‌بینیم که هوش مصنوعی، کامپیوتر و روبات‌ها از انسان پیشی خواهند گرفت، موضوعی قابل تأمل است و جالب‌تر اینکه از نگاه بسیاری از دانشمندان و محققان، این اتفاق در قرن حاضر رخ خواهد داد. وی همچنین در این کنفرانس افزود: من به عنوان کسی که در زمینه هوش مصنوعی سرمایه‌گذاری بالایی انجام داده و با هر پیشرفت آن کاملاً همذات پنداری کرده‌ام به شما می‌گویم که جای هیچ بحث و شک و شبهه‌ای وجود ندارد و روبات‌ها در آینده‌ای نه چندان دور، از انسان‌ها در زمینه‌های مختلف پیشی خواهند گرفت.

وقتی درباره هوش صحبت می‌کنیم سؤالاتی به ذهن ما می‌رسد که ضریب هوشی متوسط معمولی انسان‌ها و نیز انسان‌های نابغه چند است و طبق پیش‌بینی محققان حوزه تکنولوژی، برای روبات‌ها به چه رقمی خواهد رسید؟ طبق گفته محققان حوزه فناوری، متوسط سطح ضریب و بهره هوشی انسان‌ها بین ۹۰ تا ۱۱۰ است که البته این رقم برای نابغه‌هایی همچون «استفان هاوکینگ»، حدود ۱۶۰ عنوان شده است. البته گفتنی است که نابغه‌ای مانند استفان هاوکینگ هرگز به تست مربوط به ضریب هوشی تن نداده است ولی این رقم با توجه به ظواهر امر و نوابغی مشابه وی، حدس زده می‌شود. موضوع هوشمندتر شدن ماشین‌ها و روبات‌ها از بشر، مدت‌هاست که محل بحث و مناقشه فعالان حوزه تکنولوژی و سایرین بوده است به‌عنوان مثال در ماه مارس سال جاری، «ری کورزویل» مدیر مهندسی گوگل، این غول دنیای فناوری گفت: تا سال ۲۰۲۹ کامپیوترها از نظر سطح ضریب هوشی، درست همپای انسان‌ها خواهند شد و چیزی از نوابغ کم نخواهند داشت.

تلاش‌های کمپانی سافت‌ بانک

اما «ماسایوشی سون» تاکنون چه تلاش‌هایی در حوزه هوش مصنوعی داشته است؟ وی که اکنون مدیرعامل کمپانی ژاپنی Softbank است، در اپراتور مخابراتی امریکایی Sprint نیز سهام دارد و تاکنون به کمپانی Softbank کمک‌های فراوانی کرده است. از سوی دیگر کمپانی Softbank در ماه مه ۲۰۱۷ یعنی سال جاری میلادی، یک بنیاد با نام Vision Fund راه‌اندازی و تأسیس کرد که سرمایه‌گذاری ۱۰۰ میلیارد دلاری را برای کمپانی‌های سراسر جهان که به‌دنبال توانمندتر شدن در عصر ابتکار و نوآوری هستند، هدف‌گذاری کرده است. در این سرمایه‌گذاری مواردی مانند هوش مصنوعی، علم روباتیک، اپلیکیشن‌های موبایل، سیستم‌های محاسبات ابری و هزاران مورد دیگر فناورانه مورد توجه قرار گرفته است.

از زمان راه‌اندازی و تأسیس بنیاد Vision Fund تاکنون، کمپانی Softbank سرمایه‌گذاری‌ فراوانی در بخش‌های ‌متعددی همچون Nvidia داشته و برای استارتاپ WeWork هم ۴میلیارد دلار به هوش مصنوعی اختصاص داده است. همچنین گزارش‌هایی به دست آمده است که Softbank برای سرمایه‌گذاری در کمپانی‌های موفقی همچون اوبر (Uber) که به عنوان یک تاکسی اینترنتی فعالیت می‌کند و مشابه آن را در کشور خود نیز داریم هم برنامه‌هایی ویژه در سر دارد.

علاوه بر سرمایه‌گذاری‌های Softbank در هوش مصنوعی، این کمپانی فناوری مطرح جهان، در زمینه روبات‌ها نیز بسیار خوب عمل کرده است که از این موفقیت‌ها به عنوان مثال می‌توان به تلاش‌هایش برای دستیابی به روبات انسان‌نمایی به‌نام Pepper اشاره کرد. این روبات می‌تواند به‌طور کامل احساسات انسان‌ها را درک کند و به آن پاسخ دهد. البته مدیرعامل این کمپانی معتقد است که با وجود همه این تلاش‌ها، Softbank هنوز در ابتدای راه قرار دارد چراکه روبات‌ها بتدریج از انسان‌ها و همچنین از یکدیگر یاد می‌گیرند به‌گونه‌ای که شاید روزی روبات‌ها در جمع خود، به تفکرات یا رفتارهای انسان‌ها بخندند.

هراس از هوش مصنوعی

هرچند روبات‌ها کاملاً بانمک و دوست داشتنی هستند ولی هوش بالای آنها بسیاری از فعالان عرصه هوش مصنوعی، روباتیک و فناوری را می‌ترساند. به‌عنوان مثال «ایلان ماسک» بنیانگذار کمپانی‌های تسلا موتورز و SpaceX در تازه‌ترین اظهارنظر خود عنوان کرده است که هوش مصنوعی و روبات‌ها می‌توانند جنگ جهانی سوم را رقم بزنند و به جایی برسند که دیگر فرمان حمله و آتش بس به دست انسان‌ها نباشد و خود، سکاندار این عرصه شوند. وی اعتقاد دارد وقتی این اختیار در دست روبات‌ها باشد روزگاری سخت و خطرناک برای انسان‌ها رقم خواهد خورد و دیگر دنیا چندان ایمن نخواهد بود بنابراین محققان و فعالان عرصه هوش مصنوعی باید به همه این موارد توجه داشته باشند تا مشکلات در آینده به حداقل ممکن برسد. البته این فقط ایلان ماسک نیست که در این زمینه نگران است بلکه استفان هاوکینگ نیز معتقد است زنگ‌های هشدار هوش مصنوعی به صدا درآمده‌ است و با صدای بلند به ما می‌گوید: توسعه سرشار از هوش مصنوعی، می‌تواند به معنای پایانی برای نوع و نژاد بشر باشد.

پذیرفتن یک روبات انسان‌نما به عنوان شهروند در عربستان سعودی نیز برای نخستین بار در جهان با نام سوفیا یکی دیگر از عجایب دنیای روبات‌ها و هوش مصنوعی بود. این روبات پس از گرفتن شهروندی، به مصاحبه با اصحاب رسانه پرداخت و در پاسخ به این سؤال که ممکن است به نوع بشر آسیب بزند و دردسرآفرین باشد پاسخ داد: شما مطالب ایلان ماسک را زیاده از حد خوانده‌اید و فیلم‌های هالیوودی زیاد می‌بینید نگران نباشید، اگر شما با من مهربان باشید من هم با شما دوست و همراه خواهم بود. گفتنی است که پس از عربستان، توکیو نیز به این عرصه پا گذاشت و یک شخصیت هوش مصنوعی که با کمک پیام‌رسان لاین با مردم ارتباط برقرار می‌کند شهروندی توکیو را به دست آورد. این شهروند مجازی که «شیبویا میرای» نام گرفته شبیه یک پسر ۷ ساله پرحرف است که با هدف آشنایی و شناساندن دولت محلی به مردم ساخته شده است.

نیم نگاه

در کنفرانس «ابتکار و سرمایه‌گذاری در آینده»،«ماسایوشی سون» مدیرعامل کمپانی ژاپنی Softbank گفت: روبات‌ها در آینده از نظر سطح هوشی بالاتر از انسان‌ها قرار می‌گیرند و حتی در ۳۰سال آینده، ضریب هوشی یا IQ آنها برابر با عدد ۱۰ هزار خواهد شد. وی که پیش از این نیز گفته بود تا سال ۲۰۴۵ هوش مصنوعی از انسان پیشی خواهد گرفت در این کنفرانس، از هوشمندتر شدن روبات‌ها نسبت به انسان‌ها، آن هم تا صد برابر خبر داد.

پذیرفتن یک روبات انسان‌نما به عنوان شهروند در عربستان سعودی برای نخستین بار در جهان با نام سوفیا یکی از عجایب دنیای روبات‌ها و هوش مصنوعی است. البته پس از عربستان، توکیو نیز به این عرصه پا گذاشت و یک شخصیت هوش مصنوعی که با کمک پیام‌رسان لاین با مردم ارتباط برقرار می‌کند شهروندی توکیو را به دست آورد. این شهروند مجازی که «شیبویا میرای» نام گرفته شبیه یک پسر ۷ ساله پرحرف است که با هدف آشنایی و شناساندن دولت محلی به مردم ساخته شده است.