ماکرون، مرکل جدید اروپاست؟
صدراعظم آلمان، آنجلا مرکل چهرهای بود که رهبری اتحادیه اروپا را به دست گرفته بود، اما حالا رئیسجمهور فرانسه، امانوئل ماکرون، به آرامی در حال گرفتن جای اوست؛ با این حال، هر دو به یکدیگر وابستهاند.
روزنامه همدلی: صدراعظم آلمان، آنجلا مرکل چهرهای بود که رهبری اتحادیه اروپا را به دست گرفته بود، اما حالا رئیسجمهور فرانسه، امانوئل ماکرون، به آرامی در حال گرفتن جای اوست؛ با این حال، هر دو به یکدیگر وابستهاند.
در چندین سال گذشته، غلبه مرکل بر اروپا بدون چالش برقرار بود. حتی بعد از انتخاب دونالد ترامپ، بعضی نشریات انگلیسیزبان صدراعظم آلمان را «رهبر دنیای آزاد» اعلام کردند؛ اما اوضاع فرق کرده: حزب راست میانه مرکل، دمکرات مسیحی (CDU) در سپتامبر گذشته انتخابات عمومی بدی را گذراند و مرکل هنوز نتوانسته دولت جدید را تشکیل دهد. تا وقتی این کار انجام نشود، مرکل به طور موقت در سمت خود میماند و جایگاهش به عنوان رهبر اروپا قطعاً از این بابت ضربه خورده است.
در چندین سال گذشته، غلبه مرکل بر اروپا بدون چالش برقرار بود. حتی بعد از انتخاب دونالد ترامپ، بعضی نشریات انگلیسیزبان صدراعظم آلمان را «رهبر دنیای آزاد» اعلام کردند؛ اما اوضاع فرق کرده: حزب راست میانه مرکل، دمکرات مسیحی (CDU) در سپتامبر گذشته انتخابات عمومی بدی را گذراند و مرکل هنوز نتوانسته دولت جدید را تشکیل دهد. تا وقتی این کار انجام نشود، مرکل به طور موقت در سمت خود میماند و جایگاهش به عنوان رهبر اروپا قطعاً از این بابت ضربه خورده است.
در عین حال امانوئل ماکرون، در دنیای سیاست به ستارهای تبدیل شده است. این سیاستمدار جوان و کاریزماتیک در انتخابات ریاستجمهوری فرانسه با اختلاف زیادی ماری لوپن، کاندیدای راست افراطی را شکست داد. او در اصلاح بازار کار فرانسه نیز موفق بود که با توجه به مخالفتهای جدی در مقابلش، موفقیت چشمگیری به حساب میآید. آمارهای اقتصادی اخیر هم او را بیش از پیش تقویت کرده اند و نظرسنجیها هم نشان میدهند که بعد از افتی کوتاه در شاخص حمایتش، ماکرون دوباره در حال کسب حمایت عمومی است.
در دسامبر، زمانی که ماکرون تازه ۴۰ ساله شده بود، اکثریتی از شهروندان فرانسوی در نظرسنجی او را «رئیسجمهوری خوب» خواندند. مخالفان او را به این عنوان که مانند «پادشاه خورشید» رفتار میکند مذمت میکنند. این عنوان ارجاعی است به لویی چهاردهم، پادشاه فرانسه در قرن ۱۷ و ۱۸ میلادی. خود ماکرون هم در دوران کارزار انتخاباتی گفته بود اگر پیروز شود، رئیسجمهوری «ژوپیتری» خواهد بود. [به این معنا که رویکردی کلی و راهبردی خواهد داشت و وارد جزئیات نخواهد شد و کابینه باید طبق خط مشیهایی که او تعیین میکند عمل کنند. اشاراتی به خدایان رومی هم در این عنوان نهفته است.] با سکانداری ماکرون، به نظر میرسد فرانسه از دوره تردید به خود عبور کرده و غرور ملی خود را باز یافته است.
رهبری با اعتمادبهنفس در صحنه جهانی
وقتی پای روابط بینالمللی در میان باشد هم او چهرهای با اعتمادبهنفس نشان میدهد، البته اگر سیاستهای داخلی توجه او را به خود معطوف نداشته باشد. او ترامپ را به مجلس شامی مجلل بر فراز برج ایفل دعوت کرد؛ رئیسجمهور روسیه ولادیمیر پوتین را در کاخ ورسای پذیرفت، کنفرانس بینالمللی اقلیم را در پاریس میزبانی کرد، پروژههای سیاسی متنوعی را در قاره آفریقا آغاز کرد و اخیرا هم میزبان رئیسجمهور ترکیه رجب طیب اردوغان در به پایتخت فرانسه بود.
رهبری با اعتمادبهنفس در صحنه جهانی
وقتی پای روابط بینالمللی در میان باشد هم او چهرهای با اعتمادبهنفس نشان میدهد، البته اگر سیاستهای داخلی توجه او را به خود معطوف نداشته باشد. او ترامپ را به مجلس شامی مجلل بر فراز برج ایفل دعوت کرد؛ رئیسجمهور روسیه ولادیمیر پوتین را در کاخ ورسای پذیرفت، کنفرانس بینالمللی اقلیم را در پاریس میزبانی کرد، پروژههای سیاسی متنوعی را در قاره آفریقا آغاز کرد و اخیرا هم میزبان رئیسجمهور ترکیه رجب طیب اردوغان در به پایتخت فرانسه بود.
استفان سیدندورف، معاون موسسه فرانسویآلمانی لودویگزبرگ (DFI)، سیاست خارجی ماکرون را این گونه توصیف میکند: «قویاً در راستای دیپلماسی سنتی فرانسوی که در مسائل جهانی عمیقاً درگیر میشود و فرانسه را بازیگری در نظر میگیرد که از اتفاقات جهانی تاثیر میگیرد و در آنها درگیر است.» سیدندورف اما تاکید میکند که ماکرون آگاه است که «قدرتش به نقش او به عنوان یک اروپایی وابسته است».
با وجود این، ماکرون گاهی مسیری را در پیش میگیرد که مشخصاً با شرکای اروپاییاش زاویه دارد، مثل رویکرد او نسبت به رجب طیب اردوغان در مقایسه با رویکرد آنجلا مرکل. ماکرون آنکارا را «شریکی مهم» خوانده در حالی که مرکل در طول کارزار انتخاباتی در سپتامبر خواستار توقف گفتوگوها درباره پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا به دلیل نقض حقوق بشری که در این کشور جریان دارد، شد. با شرایط فعلی، سفر اردوغان به آلمان قابل تصور نیست.
ماکرون و مرکل در زمینه مقابله با رهبران سیاسی که تعامل با آنها مشکل است هم سبکهای متفاوتی داشته اند. مرکل در عین حال که مکالمه با ترامپ، پوتین و اردوغان را حفظ کرده، همواره رویکردی منطقی را برگزیده و اختلافات سیاسی خود با آنها را پنهان نکرده. ماکرون اما با رویکردهای نمایشی و صمیمانه به دنبال تحتتاثیر قراردادن این رهبران سیاسی است؛ مثلاً دستدادن ماکرون و ترامپ آن قدر طول کشید که حالتی تقریباً کمیک پیدا کرد. بعدتر ماکرون در بازی با کلمات خواست «سیاره را دوباره بزرگ کند»: اشارهای به شعار کارزار انتخاباتی ترامپ، «دوباره آمریکای بزرگ». به نظر میرسید ترامپ کنایه طنزآمیز ماکرون را پسندیده است.
رهبری یکجانبه اروپا اتفاق خوبی نیست
زمانی نهچندان دور، مجله آمریکایی Time، مرکل را «خانم اروپا» (Mrs. Europe) خوانده بود. حالا همان نشریه ماکرون را «رهبر بعدی اروپا» میخواند. سیدندورف اما هشدار میدهد که هیچ سیاستمدار یا کشوری نباید به تنهایی نقش رهبری در اروپا را بر عهده بگیرد: «خطرناک است وقتی یک کشور به تنهایی رهبری اروپا را برعهده میگیرد، چون دیگر کشورها ممکن است در پیروی از او بیمیلی یا مخالفت داشته باشند و بعد سیاستهایی که بر مبنای منافع ملی پیش میروند بر سیاستهای اروپایی ارجحیت داده میشوند.» سیدندورف با این توضیح استدلال میکند که ماکرون و مرکل باید به طور مشترک فرمان روابط اروپایی را در دست بگیرند.
رهبری یکجانبه اروپا اتفاق خوبی نیست
زمانی نهچندان دور، مجله آمریکایی Time، مرکل را «خانم اروپا» (Mrs. Europe) خوانده بود. حالا همان نشریه ماکرون را «رهبر بعدی اروپا» میخواند. سیدندورف اما هشدار میدهد که هیچ سیاستمدار یا کشوری نباید به تنهایی نقش رهبری در اروپا را بر عهده بگیرد: «خطرناک است وقتی یک کشور به تنهایی رهبری اروپا را برعهده میگیرد، چون دیگر کشورها ممکن است در پیروی از او بیمیلی یا مخالفت داشته باشند و بعد سیاستهایی که بر مبنای منافع ملی پیش میروند بر سیاستهای اروپایی ارجحیت داده میشوند.» سیدندورف با این توضیح استدلال میکند که ماکرون و مرکل باید به طور مشترک فرمان روابط اروپایی را در دست بگیرند.
ماکرون در عین حال اعلام کرده که در واقع به دنبال رهبری اختصاصی در اروپا نیست، بلکه به جای آن میخواهد در کنار آلمان اتحادیه اروپا را متحول کند. تا اینجا او هنوز منتظر بازخورد ایدههایش برای تغییر است. در میان پیشنهادات او، تعیین وزارت اقتصاد اتحادیه اروپا و بودجه منطقه اروپا به چشم میخورد. مرکل هنوز چندان وارد این بحث نشده اما علائمی نشان داده که آماده دریافت ایدههای جدید است؛ با این حال در حزب خودش، CDU و در حزب خواهر این حزب، اتحادیه سوسیال مسیحی بایرن، مخالفتهایی جدی با این اصلاحات وجود دارد.
قائممقام حزب CDU، جولیا کلاکنر اخیرا پیشنهادات ماکرون را رد کرده بود و گفته بود «ما با شراکت در بدهی دیگر کشورها مخالفیم. ما این را به مالیاتدهندگانمان بدهکاریم». کلر دمسمی، کارشناس سیاستهای فرانسه در شورای روابط خارجی آلمان، DGAP، میگوید این دیدگاه کلاکنر نهتنها در CDU و حزب دمکرات آزاد، FDP، بلکه در سراسر آلمان، موضعی پذیرفته است.
این احساس در آلمان وجود دارد که فرانسه امیداور است آلمان در تحمل بدهیها کمکش کند؛ با این حال، برای رسیدگی به جزئیات باید منتظر زمانی بود که مرکل بالاخره بتواند دولت تشکیل دهد. فقط آن وقت است که او میتواند با ماکرون به مسائل سیاستگذاریهای مهم بپردازد. فعلاً ماکرون بهتنهایی صحنه را در اختیار دارد.
پ
ارسال نظر