جاباما
۶۸۹۴۹۹
۸ نظر
۵۰۰۴
۸ نظر
۵۰۰۴
پ

زیباکلام: بورسیه‌های احمدی‌نژاد را جایگزین می‌کنند

شوک به دانشگاه آزاد و جامعه علمی کشور؛ دکتر صادق زیباکلام، دکتر رضا داوری اردکانی و دکتر گودرز افتخار جهرمی از جمله اساتید برجسته و شناخته شده علمی کشور از دانشگاه آزاد اخراج شدند. خبری تکان دهنده که به رویکرد هاشمی زدایی از دانشگاه آزاد رنگ و بوی جدی تر داد و همه نگاه ها را به سمت مدیران جدید دانشگاه آزاد معطوف کرد.

سالنامه آرمان امروز: شوک به دانشگاه آزاد و جامعه علمی کشور؛ دکتر صادق زیباکلام، دکتر رضا داوری اردکانی و دکتر گودرز افتخار جهرمی از جمله اساتید برجسته و شناخته شده علمی کشور از دانشگاه آزاد اخراج شدند. خبری تکان دهنده که به رویکرد هاشمی زدایی از دانشگاه آزاد رنگ و بوی جدی تر داد و همه نگاه ها را به سمت مدیران جدید دانشگاه آزاد معطوف کرد. این که چرا علی اکبر ولایتی که روزی یکی از نزدیکان آیت الله هاشمی بود و در دولت سازندگی یکی از کلیدی ترین سمت ها را برعهده داشت دست به رویکرد هاشمی زدایی از دانشگاه آزاد زده، جای سوال و تردیدهای زیادی با خود به همراه داشته است.

آیت الله هنگامی شکل جدی تر به خود میگیرد که ولایتی با انتخاب فرهاد رهبر به عنوان رییس دانشگاه آزاد که از جمله مشاوران ابراهیم رییسی در انتخابات ریاست جمهوری بود تلاش کرده قطار دانشگاه آزاد را از مسیر گذشته به سمت دیگری که برخی آن را «ایدئولوژی زدگی» می نامند هدایت کند. به همین دلیل و برای تحلیل دلایل و ریشه های اتفاقات اخیر در دانشگاه آزاد با دکتر صادق زیباکلام استاد برجسته علوم سیاسی کشور گفت و گو کردیم که در ادامه متن آن را از نظر می گذرانید.

زیباکلام: بورسیه‌های احمدی‌نژاد را جایگزین می‌کنند

آیا هنگامی که آقای ولایتی رییس هیات امنای دانشگاه آزاد شدند و آقای رهبر را به ریاست دانشگاه آزاد انتخاب کردند شما انتظار رویکرد هاشمی زدایی را در دانشگاه آزاد داشتید؟ این سوال در همان مقطع نیز از شما پرسیده شد. آیا به خاطر می آورید؟

بله؛ کاملا به خاطر می آورم. در آن مقطع من در پاسخ به این سوال گفتم: فکر نمی کنم آقای ولایتی در دانشگاه آزاد دست به رویکرد هاشمی زدایی بزند. من فکر نمی کردم مدیرانی که در دوران آیت الله هاشمی و به صورت مصداقی در دوران مدیریت آقای جاسبی در دانشگاه آزاد حضور داشتند پس از درگذشت آیت الله هاشمی و روی کار آمدن آقای ولایتی از دانشگاه آزاد کنار گذاشته شوند.

آقای دکتر چرا در آن مقطع فکر نمی کردید در دانشگاه آزاد رویکرد هاشمی زدایی صورت بگیرد؟

من ایرادات زیادی به مدیریت دانشگاه ا زاد در دوران مرحوم آیت الله هاشمی داشتم. به صورت دقیق تر به شیوه مدیریت آقای جاسبی در دانشگاه آزاد اشکالات و ایراداتی وارد می دانستم. با این وجود کسانی که به عنوان استاد در دانشگاه آزاد فعالیت می کردند از حداقل توانایی علمی و شایستگی برخوردار بودند. من نمی گویم در آن مقطع زمانی بهترین اساتید در دانشگاه آزاد حضور داشتند؛ بلکه معتقدم هیات علمی دانشگاه آزاد در دوران مدیریت آقای جاسبی اگر از خیلی از دانشگاه های دولتی وضعیت بهتری نداشت قطعا بدتر هم نبود. روش و منش مدیریت آقای جاسبی به تعبیر امروزی «اصولگرایی» بود. با این وجود ایشان هیچ گاه گرایش و نوع تفکر سیاسی خود را در مدیریت دانشگاه آزاد دخالت ندادند.

من قصد ندارم از آقای جاسبی قدیس بسازم. به هر حال اگر قرار بود آقای جاسبی برای یکی از دانشگاه های مهم زیرمجموعه خود مانند دانشگاه آزاد اصفهان یا شیراز یک مدیر انتخاب کند در شرایط برابر مدیری را انتخاب می کرد که به خطر فکری و سیاسی خود یعنی اصولگرایی نزدیک تر بود. ابن وجود نکته مهمی که در این زمینه وجود دارد این است که من در طول حیات و حضور آیت الله هاشمی و آقای جاسبی در دانشگاه آزاد ندیدم که فردی عنوان کند که بنده از قابلیت و شایستگی های علمی برخوردار بودم اما به دلیل گرایش سیاسی ام از فعالیتم در دانشگاه آزاد ممانعت به عمل آمده است. بنده واقعا چنین چیزی را مشاهده نکردم.

از سوی دیگر هیچ استادی در این دوران عنوان نکرد آقای جاسبی به دلیل این که من لیبرال، سکولار و یا اصلاح طلب بودم بنده را از دانشگاه آزاد اخراج کرده باشد. بنده در این گفت و گو شهادت می دهم اگر کسی از نظر علمی دارای صلاحیت و شایستگی بود آقای جاسبی ایشان را به دلیل گرایش های سیاسی از دانشگاه آزاد کنار نمی گذاشت.
این وضعیت درباره انتخاب و رویکرد مدیریتی نیز در دانشگاه آزاد وجود داشت. شرایط به شکلی نبود که آقای جاسبی براساس گرایش های سیاسی مدیران بخش های مختلف دانشگاه آزاد را انتخاب کند و بلکه ایشان بدون در نظر گرفتن گرایش های سیاسی افراد و براساس شایستگی و صلاحیت مدیران بخش های مختلف دانشگاه آزاد را انتخاب می کردند.

آیا آقای جاسبی علاقه مند بودند اساتید برجسته علمی دانشگاه های دولتی در دانشگاه آزاد حضور داشته باشند؟ یعنی ایشان شرایطی را به وجود آورده بودند که نخبگان علمی بتوانند در دانشگاه آزاد فعالیت کنند؟

بله؛ یکی از سیاست های آقای جاسبی در دانشگاه آزاد که با رهنمودهای مرحوم آیت الله هاشمی صورت می گرفت این بود که در هر استان از اساتید نخبه و مجرب به صورت حق التدریس و یا پاره وقت استفاده کنند. هدف اصلی از این رویکرد نیز این بود که کیفیت علمی و آموزشی دانشگاه آزاد بالا برود. به عنوان مثال آقای جاسبی از اساتید بازنشسته حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی و دانشگاه تهران در دانشگاه آزاد استفاده می کردند. به همین دلیل نیز وضعیت علمی دانشگاه علوم و تحقیقات در رشته حقوق هیچ چیز از دانشگاه تهران کم نداشت. بنده درباره رشته علوم سیاسی صحبت نمی کنم چون ممکن است خودم ذی نفع به شمار بروم. با این وجود در رشته حقوق این تغییرات بسیار ملموس و تاثیرگذار بود.

این درحالی است که دانشگاه تهران قطب علمی کشور در رشته حقوق است. سیاست خوبی که آقای جاسبی در دانشگاه آزاد در پیش گرفته بودند، این بود که اساتید حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران را پس از دوران بازنشستگی در دانشگاه علوم و تحقیقات استخدام می کردند. دکتر محمد آشوری، دکتر حسین صفایی، دکتر گودرز افتخار جهرمی، مرحوم دکتر عراقچی و... نخبگان علمی بودند که علاوه بر دانشگاه های دولتی در دانشگاه آزاد نیز تدریس می کردند. شرایط به شکلی بود که هنگامی که بنده در راهروی گروه حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علوم و تحقیقات قدم می زدم مانند این بود که در راهروی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران قدم می زدم. این وضعیت درباره گروه علوم سیاسی نیز وجود داشت.

به عنوان مثال دکتر ابوالقاسم طاهری به عنوان یکی از برجسته ترین اساتید علوم سیاسی کشور که متدولوژی تحقیق، عموما با ایشان شناخته می شود از جمله اساتید گروه علوم سیاسی دانشگاه علوم و تحقیقات بودند. به جز ایشان اساتید ممتاز دیگری مانند دکتر صلاحی، دکتر احمد سعی و دکتر زاغندی نیز که در دانشگاه شهید بهشتی تدریس می کردند نیز در دانشگاه آزاد تدریس می کردند. به همین دلیل نیز بود که بنده فکر نمی کردم در دانشگاه آزاد رویکرد هاشمی زدایی صورت بگیرد. دلیل این مسئله نیز این بود که این افراد ربطی به تفکرات و دیدگاه های سیاسی آیت الله هاشمی نداشتند.

زیباکلام: بورسیه‌های احمدی‌نژاد را جایگزین می‌کنند

علی اکبر ولایتی

پس شما از کنار گذاشته شدن این افراد از دانشگاه آزاد شگفت زده شدید؟

بله، بنده از این اتفاق شگفت زده شدم و بیشتر برای آینده دانشگاه آزاد و به خصوص دانشگاه علوم و تحقیقات احساس خطر و نگرانی می کنم. دانشگاه علوم و تحقیقات تا حدودی مانند فرزند آقای جاسبی به شمار می رفت و به همین دلیل ایشان تا سال های زیادی برای این واحد دانشگاه رییس انتخاب نکرده بود. این واحد دانشگاهی تا حدود زیادی تحت مدیریت ایشان بود و آقای جاسبی روی بالا بردن کیفیت علوم و تحقیقات تاکید زیادی داشتند. به همین دلیل نیز ایشان تلاش کردند از بهترین اساتید علمی کشور در این دانشگاه استفاده کنند.

در نتیجه آقای جاسبی به دنبال این بودند که دانشگاه علوم و تحقیقات از نظر علمی دارای استانداردهای مطلوب باشد. به همین دلیل هم بود که دانشگاه علوم و تحقیقات علاوه بر این که از همه دانشگاه های آزاد کشور یک سر و گردن بالاتر بود و بلکه از بسیاری از دانشگاه های دولتی نیز وضعیت بهتری داشت. دلیل این مسئله نیز تاکید مدیران دانشگاه آزاد برای استفاده از اساتید نخبه و ممتاز در این دانشگاه بود. به نظر من آن چیزی که یک دانشگاه را ممتاز و برجسته می کند وجود امکانات و آزمایشگاه های نیست و بلکه حضور اساتید برجسته و صاحب نام است که سبب بالا رفتن سطح علمی و کیفی آن دانشگاه خواهدشد.

آقای دکتر با توجه به فرمایشات شما و رویکردی که آقای ولایتی و رهبر در دانشگاه آزاد در پیش گرفته اند چه آینده ای برای دانشگاه آزاد متصور هستید؟

«سعدی به روزگاران مهری به دل نشسته/ بیرون نشایدش کرد الا به روزگاران». دانشگاه علوم و تحقیقات و یک شبه به این درجه از اعتلا دست پیدا نکرده که یک شبه این اعتلا از بین برود. دانشگاه علوم و تحقیقات عصاره سیاست های دو و یا سه دهه گذشته مدیران گذشته دانشگاه آزاد و به خصوص مرحوم آیت الله هاشمی و جاسبی بوده و این بنای علمی نسبتا معتبر به صورت یک شبه از بین نمی رود. با این وجود سیاست هایی که آقای ولایتی و رهبر در دانشگاه آزاد در پیش گرفته اند سبب صدمه و لطمه به این دانشگاه خواهدشد.

برای بنده هنوز این مسئله مشخص نیست که مدیریت جدید دانشگاه آزاد به جای این اساتید نخبه و ممتاز از چه کسانی قرار است استفاده کند؟ البته در شرایط کنونی در برخی خبرگزاری های تندرو عنوان می کنند که این اساتید در دانشگاه آزاد فسیل شده بودند و اجازه نمی دادند نسل جدید وارد چرخه علمی کشور شوند که این مطالب بیشتر شبهه افکنی و تشویش اذعان عمومی است. این افراد دانشگاه را با کارخانه اشتباه گرفته اند.

در دانشگاه فکر و اندیشه ملاک عمل است و یک استاد تا زمانی که دارای اندیشه و علم است می تواند در محیط علمی تاثیرگذار باشد. من با ورود نسل جدید به چرخه علمی کشور آن هم در کسوت استاد مخالف نیستم و بلکه معتقدم این رویکرد باید با حساب و کتاب و با برنامه ریزی دقیق صورت بگیرد. به همین دلیل نیز اگر این رویکرد در دانشگاه آزاد ادامه پیدا کند به نظر من آینده درخشانی در انتظار دانشگاه علوم و تحقیقات خواهدبود.

آقای دکتر آیا ملاحظات دیگر در این تسویه سیاسی و یا رویکرد هاشمی زدایی از دانشگاه آزاد دخالت نداشته اند؟

بله؛ من فکر می کنم چند دغدغه دیگر نیز برای کنار گذاشتن اساتید باسابقه این دانشگاه وجود داشته است. در دولت دوم آقای احمدی نژاد یعنی در بین سال های 88 تا 92 در حدود چهار هزار نفر بورسیه شدند که به ماجرای بورسیه ها معروف شد. ماهیت این ماجرا نیز این بود که در حدود چهار هزار نفر بدون در نظر گرفتن ضوابط علمی بورسیه شده بودند. برای بسیاری از این افراد ملاحظات سیاسی نسبت به ملاحظات علمی چربش داشت. در شرایط کنونی بسیاری از این افراد مدرک دکترای خود را گرفته اند و در شرایطی قرار دارند که باید وارد چرخه علمی شوند. به صورت طبیعی نیز این افراد باید جایگزین افراد دیگری شوند. به نظر من اگر این وضعیت ادامه پیدا کند آینده خوبی در انتظار آموزش عالی کشور نخواهدبود و به مخاطره خواهدافتاد.

زیباکلام: بورسیه‌های احمدی‌نژاد را جایگزین می‌کنند

رضا داوری اردکانی

مسئله علم اسلامی چه تاثیری در رویکرد جدید دانشگاه آزاد داشته است؟ این در حالی است که به نظر می رسد آقای داوری اردکانی نیز به دلیل اعتراض نسبت به علوم اسلامی از دانشگاه آزاد کنار گذاشته شده است. این مسئله را به چه میزان در این رویکرد تاثیرگذار می دانید؟

اسلامی کردن علوم انسانی و دانشگاه ها یک مسئله قدیمی است که از ابتدای انقلاب اسلامی تاکنون وجود داشته است. با این وجود در فضای بعد از انتخابات سال ۸۸ مشخص شد که بخش عظیمی از دانشجویان دانشگاه های کشور با تفکرات و دیدگاه های اصولگرایان مخالف هستند. این وضعیت به خصوص درباره اصولگرایان رادیکال و تندرو وجود داشته است. در نتیجه در این شرایط این سوال برای برخی از مسئولان به وجود آمد که چه اتفاقی در محیط دانشگاه ها رخ می دهد که یک جوان ۱۸ یا ۱۹ ساله وارد دانشگاه می شود و پس از چهار سال که دانشگاه را ترک می کنند به یک معترض و منتقد وضعیت موجود تبدیل می شود. البته این وضعیت برای کسانی که در رشته های فنی و پزشکی تحصیل می کنند تا حدود زیادی خفیف تر است.

دلیل این مسئله نیز این است که این افراد اغلب با دروس اثباتی و ریاضیات سر و کار دارند و به همین دلیل کمتر می توان در این حوزه ها مانور دارد. با این وجود کسانی که در رشته هایی مانند علوم سیاسی، جامعه شناسی، فلسفه و اقتصاد تحصیل می کنند شرایط دیگری دارند و اغلب به صورت معترض از دانشگاه ها فارغ التحصیل می شوند. به همین دلیل نیز برخی از مسئولان به این مسئله فکر می کردند که باید در رویکرد دانشگاه های کشور تغییراتی صورت بگیرد که میزان فارغ التحصیلان معترض کاهش پیدا کند.

در نتیجه پس از اتفاقات سال ۸۸ ایده اسلامی کردن دانشگاه ها در شورای عالی انقلاب فرهنگی مطرح شد. به همین دلیل نیز کمیته هایی در وزارت علوم و شورای عالی انقلاب فرهنگی تشکیل شده که دارای بودجه های خاص خود نیز بود. با این وجود از ابتدا نیز مشخص بود که این کار نشدنی است. این تجربه در اغلب حکومت های ایدئولوژیک در گذشته اتفاق افتاده است. بسیاری از حکومت های ایدئولوژیک تلاش کردند شرایط دانشگاه ها را به شکلی رقم بزنند که فارغ التحصیلان دانشگاه ها طرفدار ایدئولوژی حکومت باشند.

نمونه بارز این کشورها نیز اتحاد جماهیر شوروی، چین و کوبا بود که در هیچ کدام از این کشورها نیز این رویکرد جوابگو نبود. به نظر من این رویکرد در جمهوری اسلامی نیز به نتیجه نخواهدرسید. علم و ایدئولوژی دو مقوله جدا از همدیگر هستند و با هم در یک جا جمع نمی شوند. جمهوری اسلامی به دنبال این است که دانشجویان علوم سیاسی و جامعه شناسی و رشته های دیگر علوم انسانی پس از دوران فارغ التحصیلی ایدئولوژی حکومت را پذیرفته باشند و براساس آن رفتار کنند. این در حالی است که این مسئله نشدنی است. نمی توان نام این رویکرد را علم گذاشت و بلکه باید آن را ایدئولوژی نام نهاد.

نمی توان ایدئولوژی را در پوشش علم وارد دانشگاه ها کرد. البته در جمهوری اسلامی تا حدودی نیز این اتفاق رخ داده است. با این وجود نتیجه مطلوب به بار نیاورده است. این در حالی است که در جمهوری اسلامی فضا نیز باز شده است در حالی که در کشوری مانند چین این اتفاق در فضای بسته رخ داد. با این وجود آقای ولایتی و آقای رهبر گمان می کنند می توانند با این رویکرد به نتیجه برسند. چهل سال است که این عده در این زمینه به جایی نرسیده اند و اگر تا چهارصد سال دیگر نیز این رویکرد ادامه پیدا کند به نتیجه نخواهدرسید.

پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن برترین ها را نصب کنید.
درآمد ماهیانه 5-20 میلیون از توی خونه با موبایل

آموزش رایگان کسب درآمد 5-20 میلیون ماهیانه از خونه و فقط با یه موبایل ساده رو در یک وبینار رایگان آموزشی یاد بگیر

محتوای حمایت شده

تبلیغات متنی

سایر رسانه ها

    نظر کاربران

    • sam

      وای که چقدر تو حرف میزنی
      یمدت حرف نزن ببین کسی دلتنگت میشه اصلا

    • بدون نام

      صادق چرت و پرت کلام چرا زندانی نشد؟؟

    • بدون نام

      دمش گرم . نون جمهوری اسلامی بخوره به نفع رژیم صهیونیستی حرف بزنه .
      نبود اینها دانشگاه آزاد را تمیزتر میکنه .

    • احمدم

      دکتر زیبا کلام بسیار فرهیخته و با سواد هستند خدا حافظ و پشتیبان ایشون باشه.امیدواریم از عقاید بی نظیر ایشون استفاده بشه.

    • بدون نام

      بورسیه هامأموران ویژه بودندوقراربوداین کش تنبون زیادکشیده نشود..

    • بدون نام

      تو فقط زیبا غلام اسرائیلی که وقتی حرف میزنی دل ی عده خاص خوشحال میکنی تا کی باشه گندت بالا بیاد هرچند خیلی وراجی ..

      پاسخ ها

      • بدون نام

        اقای ولایتی کارش خوب بلده

    • بدون نام

      مگر این کذاب زشت کلام به ممنوعیت مصاحبه محکوم نشده؟ پس چجوری هنوز داره لجن پراکنی میکنه؟

    ارسال نظر

    لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.

    از ارسال دیدگاه های نامرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.

    لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.

    در غیر این صورت، «برترین ها» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

    بانک اطلاعات مشاغل تهران و کرج