کارگردان «سد معبر»: «دودمان»، پر از اتفاق است

خبرگزاری ایلنا: محسن قرایی که این روزها تهیه‌کنندگی نمایش «دودمان» را برعهده دارد، درباره فضای تئاتر گفت: من استقلال تئاتر را خیلی دوست دارم. به نظرم در تئاتر برخلاف سینما، تجربیات نو در حال رخ دادن است. این هم‌صدایی که در سینما به صورت نانوشته اتفاق افتاده و همه فیلم‌ها به نوعی نزدیک هم هستند را در تئاتر نمی‌بینیم.

محسن قرایی که سال ۹۵ با دومین فیلم سینمایی خود یعنی «سد معبر» توانست جوایز متعددی را از جشنواره‌های داخلی و خارجی به دست بیاورد، تهیه‌کنندگی نمایشی به نام «دودمان» به نویسندگی و کارگردانی فرزاد باقری به عهده دارد. نمایشی با بازی پدرام شریفی، شیرین اسماعیلی، فرزاد باقری، آسیه سلطانی، رضا خسروی، ژیلا شاهی و محسن نوری که تا تا ۲ خرداد در عمارت ارغنون روی صحنه است.

محسن قرایی، تهیه‌کننده نمایش «دودمان» در گفتگو با ایلنا، با بیان اینکه این اثر نخستین کار تهیه‌کنندگی او در تئاتر است، گفت: «دودمان» چندی پیش اجرا شد و موفق هم بود و من درباره‌اش شنیده بودم. از طرفی فرزاد باقری، نویسنده و کارگردان این نمایش در فیلم «خسته نباشید» که من و افشین هاشمی ساخته بودیم یکی از نقش‌های اصلی را ایفا می‌کرد در نتیجه این آشنایی قبلی را با او داشتم.

قرایی ادامه داد: وقتی فرزاد پیشنهاد کرد متن را بخوانم و نظرم را درباره‌اش بگویم؛ خیلی دوستش داشتم. به نظرم ویژگی‌هایی داشت که هم برای مخاطب عام و هم مخاطب خاص تئاتربین کاملا جذاب بود. به این ترتیب راغب شدم کمک کنم کار اجرا برود. چون اعتقاد دارم که جوان‌های کاربلد درجه یکی هستند که متاسفانه از آنها حمایت نمی‌شود و نیاز به حمایت دارند. فکر کردم باید این کار را بکنم. از طرفی دیگر، آنقدر کار خوبی بود که ترغیب به همکاری شدم. برای این اجرا، بچه‌ها یک پروسه تمرینی دو ماهه را پشت سر گذاشتند تا برسیم به اجرا.

کارگردان فیلم «سد معبر» یادآور شد: چیزی که برای من خیلی جذاب بود؛ وجه بومی بودن کار است. اینکه داستان در تهران روایت نمی‌شود و درباره آدم‌هایی است که در کرمان زندگی می‌کنند و دارای فرهنگ و سنت خاصی هستند. ما در تهران کمتر با چنین آدم‌هایی و چنین شکلی از زندگی مواجهه هستیم و نوع روابط‌شان را کمتر می‌بینیم. فکر می‌کردم این بخش هم برای مخاطب تهران‌نشین جذاب باشد که بتواند یک فرهنگ جدید را با روابط جدید و جزئیاتی که برآمده از همان سنت و فرهنگ آن منطقه از کشور است، آشنا شود.

قرایی، جذابیت دیگر «دودمان» را دیگر، جزئیات خیلی خوب نمایشنامه خواند و ادامه داد: نمایشنامه بسیار پرجزئیات است. شاید بخشی از آن به این دلیل است که این متن یک پروسه تمرینی را پشت سر گذاشته و به شدت اجرایی نوشته شده و پر از شخصیت‌پردازی‌های نو و جزئیات روابط خیلی پیچیده است که در متن هم به‌خوبی به نگارش درآمده. بخش دیگر که برای مخاطب هم جذاب است قصه‌گو بودن متن است. «دودمان» خیلی کلاسیک قصه می‌گوید و مخاطب دائم می‌خواهد ببینید در مرحله بعدی زندگی این خانواده چه اتفاقاتی می‌افتد و به کدام سمت می‌رود. من تصورم این بود که برای مخاطب خیلی جذاب است. جدا از بخش خانوادگی بودن اثر و طبقه‌ای که شاید دیدنش برای مخاطب خیلی جذاب باشد، بخش قصه‌گو بودن مهم است که تکیه همه گروه بر آن است و بخشی است که فکر می‌کنم مخاطب هم با آن به خوبی ارتباط برقرار می‌کند.

کارگردان فیلم سینمایی «خسته نباشید!» خود را مخاطب جدی تئاتر خواند و گفت: من تقریبا همه تئاترهایی که مطرح هستند یا فکر می‌کنم آثار خوبی باشند و برایم جذابیت داشته باشند را می‌بینم. می‌شود گفت در طول هفته حداقل سه، چهار نمایش را حتما تماشا می‌کنم.

قرایی با ارزیابی‌اش از وضعیت کنونی تئاتر به عنوان یک مخاطب جدی و پیگیر گفت: من استقلال تئاتر را خیلی دوست دارم. به نظرم در تئاتر برخلاف سینما، خیلی تجربیات نویی در حال رخ دادن است. این هم‌صدایی که در سینما به صورت نانوشته اتفاق افتاده و همه فیلم‌ها به نوعی نزدیک هم هستند را در تئاتر نمی‌بینیم.

او ادامه داد: هر تئاتری حاوی تجربیات نو است؛ حتی اگر ناقص یا درنیامده باشد و کاملا از فضای خودش مستقل است و این بخش برای من جذاب است که بچه‌ها در تئاتر هیچ حد و مرزی را برای ارائه تجربیات‌شان نمی‌شناسند و بنابراین هر تئاتری که می‌بینم، برایم یک تجربه متفاوت است و چیز جدیدی برای ارائه دارد. این تفاوت فضای تئاتر با سینماست که برایم جذابیت دارد.

قرایی با بیان اینکه «در سینما شما به محض اینکه تریلر یک فیلم با جمع بازیگران را دیده یا خلاصه داستان را می‌خوانید، می‌توانید حدس بزنید قرار است با چه اثری مواجه شوید» گفت: ولی در تئاتر اینطور نیست. وقتی وارد سالن تئاتر می‌شوید درکی از این ندارید که قرار است چه چیزی را برای شما به نمایش بگذارند و این برای من خیلی جذاب است.

تهیه‌کننده نمایش «دودمان» با اشاره به مسائلی که پیرامون تهیه‌کنندگی در تئاتر و تحمیل ستاره‌ها و بازیگران خاصی به کارگردان‌های تئاتر وجود دارد، گفت: فکر می‌کردم این تئاتر یک مختصاتی دارد که باید رعایت شود. تئاتر بی‌ادعایی درباره یک خانواده در یک گوشه کشور است و فکر می‌کردیم اگر با جنس ستارگان سینما بخواهیم این کار را روی صحنه ببریم از بخش باورپذیری و واقع‌گرایی کار کاسته می‌شود و شکل دیگری پیدا می‌کند برای همین سعی کردیم سمت بازیگرانی برویم که آن را فضا درک کرده و در آن زندگی کرده‌اند. به جز دو سه بازیگر، چون آن تعداد بازیگر بومی در دسترس‌مان نبوده است.

قرایی ادامه داد: بازیگران غیربومی هم مثل شیرین اسماعیلی و پدرام شریفی به انتخاب کارگردان بوده‌اند. من فقط نقش مشورتی داشته‌ام و فکر کرده‌ام نویسنده و کارگردان باید بتواند صد در صد چیزی که خودش مدنظر دارد را روی صحنه ببرد. به‌هرحال می‌توان متوجه شد که کارگردان روی کارش تسلط دارد و می‌داند که واقعا چه می‌خواهد. وقتی به کارگردان و نویسنده اعتماد می‌کنی باید به‌عنوان تهیه‌کننده دست‌اش را باز بگذاری تا آنطور که خودش دلت می‌خواهد کارش را روی صحنه ببرد. مشورت داده‌ام اما هیچ‌گونه دخالتی در انتخاب بازیگر و اجرای کار نداشته‌ام.

کارگردان فیلم سینمایی «سد معبر» همچنین از ساخت فیلم جدیدی در سال جاری نیز خبر داد.