گشتی در خانه‌موزه آیت‌الله هاشمی رفسنجانی
خانه‌موزه آیت‌الله هاشمی در حسینیه جماران تهران واقع شده است، محله جماران هنوز بافت روستایی خود را حفظ کرده. به محض ورود به آنجا، با دیدن کوچه‌های باریک، مغازه‌هایی به سبک قدیم و ساختمان‌های کهنسال این موضوع را به‌خوبی لمس خواهید کرد.
وب‌سایت روزیاتو - فروغ بیداری: خانه-موزه مرحوم آیت الله اکبر هاشمی رفسنجانی عصر شنبه سوم شهریور ماه با حضور اسحاق جهانگیری معاون اول رییس جمهوری، محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه، حجت الاسلام سید حسن خمینی، خانواده آن مرحوم و جمعی از مقامات و مسئولان افتتاح شد.
سوم شهریور ماه مصادف است با زادروز هاشمی رفسنجانی و به همین بهانه، مراسم گشایش این خانه‌موزه در این تاریخ صورت گرفت. ما نیز این فرصت را مغتنم شمرده و راهی این خانه شدیم تا از نزدیک شاهد سبک ساده‌زیستی و ابعاد مختلف زندگی رییس سابق مجمع تشخیص مصلحت نظام باشیم.
خانه‌موزه آیت‌الله هاشمی در حسینیه جماران تهران واقع شده است، محله جماران هنوز بافت روستایی خود را حفظ کرده. به محض ورود به آنجا، با دیدن کوچه‌های باریک، مغازه‌هایی به سبک قدیم و ساختمان‌های کهنسال این موضوع را به‌خوبی لمس خواهید کرد.
پس از ورود به کوچه باریکی که حسینیه جماران در آن قرار دارد، باید مسافت کوتاهی را با پای پیاده طی کنید تا به در اصلی حسینیه برسید. آقایان از ورودی اصلی اجازه ورود دارند. اما خانم‌ها باید از در فلزی کوچکی که در سمت راست قرار دارد وارد شوند.
در قسمت بازرسی وسایلی همچون شارژر موبایل، مودم‌همراه یا پاوربانک ضبط و تا بازگشت مراجع در کمدی اختصاصی نگهداری می‌شوند.
خانه عالیجناب سرخ‌پوش اولین در سمت چپ کوچه اختصاصی حسینیه جماران است. به محض پا گذاشتن به حیاط خانه اولین چیزی که جلب نظر می‌کند، صدای آبنمای کوچکی است که مرحوم هاشمی رفسنجانی با دست‌های خود و با قلوه‌سنگ‌های معمولی آن را در پشت در ورودی منزلش ساخته تا صدای آرامش‌بخش آب طنین‌انداز فضا شود.
در راستای تغییر کاربری خانه شخصی این سیاست‌مدار پرنفوذ به موزه، تابلوی شیشه‌ای بزرگی روی دیوار روبه‌روی در حیاط نصب شده که یادآور تاریخ‌های مهم زندگی آیت‌الله هاشمی هستند. از جمله می‌توان به تاریخ تولد و مرگ این بزرگوار (زادهٔ ۳ شهریور ۱۳۱۳ در رفسنجان - درگذشتهٔ ۱۹ دی ۱۳۹۵ در تهران)، تاریخ ازدواج و تایم‌لاینی از فعالیت‌های سیاسی و فرهنگی ایشان در کشور اشاره کرد.
نمای کلی این خانه به‌خوبی سبک زندگی قدیمی اما بسیار باصفای گذشته را در ذهن تداعی می‌کند که به لطف دیوارچسب‌های سبز و زیبا و درختان سن و سال‌دار سرشار از انرژی‌های خوب است.
ورودی این خانه یک حیاط باریک دارد که از انتهای آن می‌توان به حیاط پشتی رسید و شاهد باغچه و استخر کوچکی بود که در آنجا خودنمایی می‌کنند.
این ساختمان سفیدرنگ دو طبقه و یک زیرزمین دارد. با ورود به طبقه اول، مجسمه تمام قد آیت‌الله هاشمی با لبخندی مهربان پذیرای بازدیدکننده‌هاست. در پشت مجسمه، تابلوهای شیشه‌های متعددی که روی همه دیوارها نصب شده‌اند، ابعاد مختلف زندگی آیت‌الله هاشمی را در قالب و عکس و متن‌نوشته‌های کوتاه و مختصر به تصویر کشیده‌اند.
گفتنی است که در مقابل ورودی باید کفش‌های خود را در بیاورید زیرا در این خانه‌موزه سعی شده تا وسایل و امکانات زندگی این بزرگوار، اشیا، مبلمان و کتابخانه‌ها با همان چیدمان و شرایطی که وجود داشت حفظ شود و در معرض دید همگان قرار گیرد. به‌طوری که حتی مثلا کاسه‌های کریستالی همچنان روی میزها هستند و ریموت‌کنترل‌های تلویزیون و ماهواره را می‌توان روی میز تلویزیون مشاهده کرد.
آیت‌الله هاشمی از سال ۶۰ در این خانه زندگی می‌کرد. به گفته فرزند ایشان، محسن هاشمی، در سال ۶۰ و در جریان ترورهای گروه فرقان و حوادثی که در آن سال‌ها روی می‌داد امام (ره) و حاج احمد خمینی برای حفاظت هاشمی رفسنجانی، دستور خرید خانه کناری حسینیه جماران را به دولت وقت دادند و از همان تاریخ این خانه به محل زندگی ایشان و خانواده‌شان تبدیل شد.
حدود ۳۵ سال آیت‌الله هاشمی در این خانه زندگی کرد و ساده‌زیستی ایشان را می‌توان در گوشه و کنار آن به خوبی دید.
طبقه اول ساختمان متشکل از یک آشپزخانه، سالن پذیرایی، اتاق نشیمن و دو اتاق است. در یکی از اتاق‌ها که عاری از هرگونه مبلمانی است، روی دیوارها شاهد تصاویری هستیم که فعالیت‌های هاشمی رفسنجانی را نمایش می‌دهند. در یک باکس شیشه‌ای در کنار اتاق، شناسنامه و دفاتر خاطرات و وسایل شخصی ایشان نگهداری می‌شوند.
اتاق دوم در واقع نوعی کتابخانه شخصی است و سرتاسر اتاق را قفسه‌های کتاب‌های موردعلاقه آن مرحوم تشکیل داده‌اند. حتما می‌دانید که رازدار اسرار جمهوری اسلامی ایران، مفسر قرآن نیز بود و تعدادی کتاب با عنوان مجموعه خاطرات روزانه دارد. وی انگیزه‌اش را از نوشتن خاطرات روزانه علاقه به نویسندگی عنوان کرده‌بود.
از میان تالیفات هاشمی رفسنجانی می‌توان به کتابی با عنوان «امیرکبیر: قهرمان مبارزه با استعمار» اشاره کرد که به زندگی و وقایع دوران امیرکبیر می‌پردازد و در سال ۱۳۴۶ منتشر شد و در آن از امیرکبیر تجلیل شده‌است. دیگر اثر ایشان، تفسیر راهنما است که از تفاسیر موضوعی قرآن بشمار می‌رود.
علاوه بر این اتاق، زیرزمین خانه نیز مملو از کتاب‌های مختلف است که تعلق آنها به یکی از تعیین‌کننده‌ترین سیاستمداران ایران به‌هیچ‌عنوان جای تعجب ندارد.
در اتاق دوم طبقه اول موزه خانه آیت‌الله هاشمی مجسمه دیگری از ایشان وجود دارد که در حالی که میزی متشکل از چند کتاب در مقابلش قرار دارد، روی صندلی نشسته است.
در سالن پذیرایی این خانه موزه، چیدمان مبلمان و میزناهارخوری به همان شکل عادی خود حفظ شده است. روی میزهایی که در گوشه‌های این سالن قرار دارند، قاب عکس‌های شخصی خانواده هاشمی را می‌توان دید که از کودکی تا بزرگسالی فرزندان ایشان را شامل می‌شود. برخی از قاب عکس‌های بزرگ که روی دیوار نصب شده‌اند، نشان‌دهنده‌ی لحظه‌های شاد خانواده شاگرد امام خمینی (ره) هستند.
از دیگر آثاری که در این سالن نگهداری می‌شود باید به اسناد ترورها از جمله ترور گروه فرقان (خرداد ۱۳۵۸) و ترور کوروش نیک‌اختر (بهمن ۱۳۷۲)، هدایای دریافتی، یادگاری‌های سفر، تابلوها فرش‌ها و دست‌نوشته‌های ایشان اشاره کرد.
در اتاق نشیمن، تایم‌لاین زندگی، هجرت به قم و تولد و کودکی ایشان به تصویر کشیده شده است.
از پلکان مارپیچی در گوشه سالن نشیمن می‌توان به طبقه دوم موزه-خانه رفت. این طبقه نیز شامل هال و چهار اتاق است. بزرگ‌ترین اتاق، اتاق خواب آیت‌الله هاشمی است. در کنار تخت و میزتوالت، کمد دیواری با درهای شیشه‌ای در گوشه‌ای از اتاق خودنمایی می‌کند که حاوی وسایل شخصی ایشان است.
دو اتاق تقریبا از هر گونه وسیله‌ای خالی هستند و فقط روی دیوار اسناد و تصاویر و تاریخ زندگی آیت‌الله هاشمی نمایش داده شده‌اند. در اتاق سوم باز هم شاهد کتابخانه، میز تحریر و تردمیل هستیم.
برای تردد بین دو طبقه این خانه یک آسانسور یک نفره نیز وجود دارد که فقط یک صندلی دارد.
طراحی خانه موزه آیت‌الله هاشمی
در خصوص طراحی خانه موزه آیت‌الله هاشمی باید بدانید که مسابقه‌ای برای انتخاب طرح مناسب برگزار شده بود. طرح‌های زیادی در قالب این مسابقه ارسال شد و در نهایت، خانم الهه‌سادات ذوقی حسینی از دانشگاه آزاد اسلامی مشهد طرحشان پذیرفته شد. به گفته‌ی مهدی هاشمی این خانم با اخلاص تمام بدون هیچ حق‌الزحمه‌ای در طول یکسال و نیم این کار را انجام دادند.
مقدمات پروژه و فاز مطالعاتی آن که باید به بررسی ابعاد مختلف زندگی آیت الله هاشمی پرداخته می‌شد، حدود ۷ ماه به‌طول انجامید. در این مرحله باید ۸۲ سال زندگی پربار ایشان مورد بررسی قرار می‌گرفت.
همچنین برای مشاهده و انتخاب عکس از میان حدود ۴ هزار قطعه عکس، به زمان زیادی نیاز بوده است. تعدد عناصر موجود و الزام بر حفظ و عدم جابه‌جایی آنها از طرف کارفرما یکی از محدودیت‌های ذکر شده برای پروژه است.
به طور کلی طراحی این موزه دارای ابعاد زیر است:
- حفظ و نمایش واقعی منزل، اشیا و سبک زندگی ایشان
- نمایش زندگی شخصی و خانوادگی ایشان
- به تصویر کشیدن مجدد خاطرات و جلسه‌هایی که در همین خانه برگزار شده‌اند (با کمک فناوری واقعیت افزوده اجرا خواهد شد)
- نمایش دوران زندگی ایشان
- ساماندهی یک پژوهش‌کده محدود برای علاقه‌مند
کارفرمای این خانه‌موزه، دفتر نشر معاونت انقلاب است. شهرداری منطقه یک نیز گویا در اواسط کار ورود کره و در اجزای امنیتی و نگهداری موزه کمک موثری انجام داده تا این خانه موزه تکمیل شود.
تاسیس این موزه-خانه با تصویب هیات وزیران انجام شده است.
در آخر بد نیست یادآوری کنم، آیت‌الله هاشمی رفسنجانی که از ایشان به عنوان شناسنامه انقلاب اسلامی نیز یاد می‌شود، در همه ایام انقلاب از استقرار نظام تا جنگ، صلح، سازندگی و اصلاحات دارای نقش ویژه‌ای بود و همواره در میانه میدان حضور فعال داشت.
رفسنجانی از سیاستمدارانی بود که اعتقاد داشت هیچ وقت در کشور بن‌بستی وجود نخواهد داشت و بن‌بست شکنی یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های او بود.
نظر کاربران
کشتنش
کار ارزشمندی است دستشان درد نکند آیت الله رفسنجانی بسیار برای انقلاب زحمت کشیدند ولی حق این مرد بزرگ نبود که فرزندانش باعث بشوند اینهمه ایثار وزحمت آنطور بشود روحش شاد
کار جالبی انجام دادن ان شاءالله موفق باشند کسانیکه سادگی ایشان را بعد از آنهمه تهمت نشان دادن
باشه ما هم باور کردیم، اینا سوار مترو میشن واگن لاکچری میارن واسشون، بعد این وسایل خونشون باشه؟ خانواده هاشمی بدون تجملات مگه میتونن نفس بکشن؟
پاسخ ها
چرا اینقدر شماها ابله هستید
واگن لاکچری از کجا میارن تو مترو آخه
نادان نباش !!!
تو مگه باهاشون زندگی کردی مگه دیدی چراچرت میگین چرا به همه چی بدبین هستید واقعا فازتونو نمی‌فهمم
هزینه این همه مجسمه خفن چقدر میشه؟ عین خودشه، کلا این خانواده لاکچری پسندن
پاسخ ها
هزینه اش زیاد نمیشه
چقدر همه چی ساده
حتی استخرش هم کوچیکه