۷۶۹۵۸۰
۴۶ نظر
۵۰۱۱
۴۶ نظر
۵۰۱۱
پ

زیباکلام:روح انگلیس از وضعیت رضاشاه خبر نداشت

صادق زیبا کلام در روزنامه ایران نوشت: عنوان مطلب من پاسخ به این پرسش است که آیا رضا شاه و به‌قدرت رسیدن او (از سوم اسفند ۱۲۹۹ تا ۳ شهریور ۱۳۲۰) معلول شرایط تاریخی ایران بود؟ آیا آن ۲۰ سال محصول شرایط سیاسی، اجتماعی اقتصادی و فرهنگی ایران بود؟

صادق زیبا کلام در روزنامه ایران نوشت: عنوان مطلب من پاسخ به این پرسش است که آیا رضا شاه و به‌قدرت رسیدن او (از سوم اسفند ۱۲۹۹ تا ۳ شهریور ۱۳۲۰) معلول شرایط تاریخی ایران بود؟ آیا آن ۲۰ سال محصول شرایط سیاسی، اجتماعی اقتصادی و فرهنگی ایران بود؟

یا حسب روایت محصول خواست و اراده انگلستان بود. من معتقدم که روح انگلستان از به قدرت رسیدن رضا شاه خبر نداشت بعلاوه اقدامات رضا شاه را از هر منظر که به آن نگاه شود ارتباطی با منافع انگلستان پیدا نمی‌کند. این دوگانگی؛ یعنی اینکه دولت انگلستان نقشی در روی کار آمدن رضا شاه نداشت و اینکه اقدامات رضا شاه خوب بود، بد بود، زشت بود، درست بود، غلط بود، ارتباطی به منافع انگلستان پیدا نمی‌کند را نمی‌شود.

در این کلام کوتاه بیان کرد یعنی از تاریخ اسفند ۱۲۹۹ که کودتا اتفاق می‌افتد و رضا خان میر پنج در رأس سه - چهار هزار لشکر قزاق آقا بابای قزوین وارد تهران می‌شوند و جزء دیگر کودتا، یعنی سید ضیا‌الدین طباطبایی تا شهریور ۱۳۲۰ که او دارد بسرعت از کشور خارج می‌شود، چون انگلستان او را کنار گذاشته و حکومتش را ساقط کرده؛ واقعاً نمی‌شود جز به جز بررسی کرد.

که آیا این رویداد محصول و معلول شرایط داخلی ایران بوده یا اینکه یک طرح بزرگی بوده است از جانب انگلستان! اما بگذارید با خود کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹ شروع کنیم. ببینیم زمانی که آن کودتا اتفاق افتاده است و در حدود پنج سالی که به طول می‌انجامد تا در آبان ۱۳۰۴ که رضا خان، رضا شاه می‌شود ایران چه شرایطی داشته، من معتقدم اگر آدم با حوصله و دقت به خود ایران در آن زمان نگاه کند متوجه می‌شود.

که رضا خان میرپنج و رضاخان سردار سپه و رضا شاه بعدی؛ بیش از آنکه محصول اراده غربی‌ها، انگلیسی‌ها و امریکایی‌ها و ... باشد معلول شرایط و وضعیت سیاسی و اجتماعی ایران بود. مقارن با وقوع کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹ در سیستان و بلوچستان قبایل بلوچ حکمرانی می‌کنند. در بیرجند (خراسان جنوبی) خاندان بزرگ علم جد پدری اسدالله علم در آنجا فرمانروایی می‌کنند. در مشهد و یکی دو سه شهر بزرگ مشهد کلنل محمدخان پسیان که فرمانده ژاندارمری بود، ارتباط خود را با حکومت مرکزی قطع کرده است.

همچنین بیرون شهر‌های بزرگ ترکمن‌ها و قبایل ترکمن همه کاره هستند. در مازندران هم بخشی را تنکابنی‌ها گرفته‌اند و در مابقی نقاط نیز دیگران قدرت را به دست گرفته‌اند. گیلان رسماً دارای حکومتی است که به رهبری میرزا کوچک خان جنگلی اعلام جمهوری کرده است. در آذربایجان فرقه دموکرات مدت‌هاست که علم خودمختاری برداشته است. بخش دیگر آذربایجان هم دست اقبال السلطنه ماکویی است که رهبری شمال آذربایجان را بر عهده دارد.

اسماعیل سیمیتقو مدت‌هاست که بر منطقه‌ای که الان آذربایجان غربی و کردستان نام دارد در حال حکومت است. شیخ خزعل در خوزستان فرمانروایی می‌کند. تکلیف جنوب ایران هم که با بختیاری‌ها، قشقایی‌ها و چهارلنگه‌ها و سایر قبایل جنوب کشور روشن است. در کنار این قدرت‌های اصلی باید از یک دوجین گردنه بگیر، کسانی که قشونی برای خود دارند نام برد. سؤالی که مطرح می‌شود این است که پس حکومت مرکزی کجاست؟

دربار کجاست؟ پاسخ کوتاه: دربار و قدرت مرکزی به آنچنان فلاکتی سقوط کرده، به آنچنان بی‌قدرتی سقوط کرده که دربار شاهنشاهی ممالک محروسه ایران برج به برج ۱۵ هزارتومان دستی از سفارت انگلستان می‌گیرد که دربار سرپا باشد. در این شرایط احمد شاه اصرار دارد تاج پادشاهی را کنار گذارد و ترجیح می‌دهد در اروپا زندگی کند. احمد شاه در تهران هم نمی‌توانست اعمال قدرت کند.

در چهار سالی که جنگ جهانی اول است یعنی از سال ۱۲۹۳ تا ۱۲۹۷ دو سال مانده به کودتای نظامی ۱۲۹۹، پانزده بار دولت درایران تغییر می‌کند. سؤال؟ چرا این‌طور شد؟ من معتقدم اگر قرار باشد برای این وضعیت متهمانی را به دادگاه تاریخ فرابخوانیم با وجود همه عشق و اراده که به مشروطه و انقلاب مشروطه دارم، اما مشروطه را به دادگاه فرا می‌خوانم. با آنکه معتقدم بعد از خداوند متعال هر چه که امروز داریم از صدقه سر دوران مشروطه داریم.

یعنی ادبیاتمان، گفتمانمان، فرهنگمان، اینکه باید آزادی بیان باشد، اما چرا مشروطه متهم ردیف اول است؟ برای آنکه قاجار‌ها به هر حال بیش از یکصد سال بر ایران حکومت کردند. قبول دارم که خدمات چندانی به ایران نکردند، اما قاجار‌ها توانسته بودند ثبات و امنیت و یکپارچگی کشور را برقرار کنند.

به هر حال کسی که در کردستان بود کسی که در خوزستان بود، کسی که در گیلان یا مازندران بود، خود را مطیع پادشاه و حکومت می‌دانست. مشروطه این را متزلزل کرد و این شکاف بزرگ را به وجود آورد. در این حالت قدرت دو تکه شد قدرتی که تا قبل از انقلاب مشروطه یکپارچه بود و در دربار خلاصه می‌شد، تضعیف شد. در این وضعیت یک فرد گمنام نظامی پادشاه آینده ایران می‌شود که هیچ ارتباطی با انگلستان ندارد.

پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن برترین ها را نصب کنید.
آموزش هوش مصنوعی

تا دیر نشده یاد بگیرین! الان دیگه همه با هوش مصنوعی مقاله و تحقیق می‌نویسن لوگو و پوستر طراحی میکنن
ویدئو و تیزر میسازن و … شروع یادگیری:

همراه با تضمین و گارانتی ضمانت کیفیت

پرداخت اقساطی و توسط متخصص مجرب

ايمپلنت با ١٥ سال گارانتي 9/5 ميليون تومان

ویزیت و مشاوره رایگان
ظرفیت و مدت محدود

محتوای حمایت شده

تبلیغات متنی

سایر رسانه ها

    نظر کاربران

    • علی

      آفرین بر تو.

      پاسخ ها

      • بدون نام

        آفرین به تو چرت کلام.خیلی خوب تاریخ دست کاری می کنی.

    • بدون نام

      نه آمریکا و انگلیس دخالت داشتن نه خارجی ها ـــبلکه با رای مستقیم مردم اومد روی کار .... خخخخخ
      علی برکت الله

      پاسخ ها

      • علیرضا

        بدون نام 16:22
        شمام که هرجات میسوزه فکر میکنی دست آمریکا تو کاره!

      • علی

        دورو تر از این فرد وجود نداره .....یر اطمینان اقایون

    • بدون نام

      حکومت قاجار با اینکه در حال سقوط بود و به آنچنان بی‌قدرتی رسیده بود ، برج به برج ۱۵ هزارتومان دستی از سفارت انگلستان قرض می‌گیرد ولی الکی پول بدون پشتوانه که مایه بدبختی همه مردم است چاپ نکرد .خدا بیامرزدشان.

      پاسخ ها

      • بدون نام

        به دلیل اینکه حکومت قاجار اجازه چاپ پول نداشت و امتیاز چاپ پول قبلاً به بانک شاهنشاهی انگلستان فروخته شده بود

    • ا

      خدا رحمت کند شاه رو
      متاسفانه جرات نداری برترینها
      همش جناحی و حزبی عمل میکنی
      ای کاش مثل یک خبرگزاری که اسم شو نمیدم ترس نداشتی

      پاسخ ها

      • بدون نام

        دوست عزیز من یعنی خود شما جناحی فکر نمی کنید؟

    • بدون نام

      پیش خودت زیاد فکر نکن بشین با توکلی باهم تخمه بشکونید و قصه بگید

      پاسخ ها

      • بدون نام

        نامش جاوید رضا خان میرپنج

    • سیاوش

      درود خدا بر استاد زیباکلام
      به راستی که کلامتان زیبا ، صحیح و درست بود
      جناب استاد
      کاش کمی هم
      از وضعیت اقتصادی و اجتماعی و بهداشتی آن زمان هم می‌فرمودید تا کسانی که خبر ندارند آگاه شوند .
      و ای کاش
      این چند سطر مرقوم شده از طرف این حقیر به دست جنابعالی می رسید .
      یاعلی مدد

      پاسخ ها

      • بدون نام

        آن زمان ژاپن نسبت به ما چه شرایطی داشت و الان اونا کجا قرار دارن ما کجا!؟ اینجوری باید مقایسه کنی. وگرنه اگه خشایار شاه هم تا الان حکومت می‌کرد بهر حال با این شرایط امروز جهانی وضع بهداشت و... ما مطمئنا بدتر از الان نبود امارات الان لوکس ترین کشور خاورمیانه ست ما عقب افتاده. اگه درک داشته باشی متوجه میشی

    • علی

      اگر زییا کلام یک حرف درست زده باشد همین درمورد رضاشاه است.......البته استاد مواظب باش حدادخان عادل نشنود که چشماتو در میاره.....او به خدمات رضا شاه حساسیت داره

    • بدون نام

      ی مدتی از دست ننه غلوم راحت بودیما دوباره اومد زر اضافی بزنه

      پاسخ ها

      • بدون نام

        زیبا کلام.....این فامیل کی واسش انتخاب کرده

    • بدون نام

      زنده باد رضا خان روحش شاد یادش گرامی،ما کلا مردم نمک نشناسی هستیم وفقط کافیه چند تا کتاب تاریخ بدون سانسور خوانده شود،مانند مرد چوپانی که به اسکندر راه را نشان داد وتاریخ برای ایران عوض شد،مانند مرداویج،سلمان فارسی،ونمونه بارز ان امیر کبیر بعد از اینهمه خدمات شایان باز کشته میشود،مانند مصدق،ورضاخان که یه عده نخود مغز حتی از درک عمق کارهایی که انحام داده عاجزند یا در دوران معاصر مانند علی دایی که اینهمه خدمات برای زلزله زدگان انجام داده باز براش پاپوش میسازیم،...

    • بدون نام

      اقای زیبا کلام از صدققه سر رضا شاهه که ایران هنوز پا برجاست چون اگر دست قجری بود که همشو مثل شما فروخته بودن که الان دارن این کار رو میکنن اگر رضا شاه نبود شما الان معلم مکتب خونه بودی وقران وبویتان وگلستان میخوندی نه مثل الان روزی یکتزی بدی

    • بدون نام

      درود بر رضاشاه کبیر

    • بدون نام

      کسی که تاریخ رو خونده این رو میفهمه، و میفهمه که یک عمر دروغ به خوردمون دادن تو خیلی موارد! ولی ملت تازه آگاه شدن یا دارن میشن

    • کاوشگر فضایی

      زشت کلام در مورد بحران اقتصادی بیانه ای برای صادر کردن دارد یا نه ؟

    • کاوشگر فضایی

      زشت کلام در مورد بحران اقتصادی بیانه ای برای صادر کردن دارد یا نه ؟

    • بدون نام

      آقای زیبا کلام خیلی خوب وبه حق گفتی رضاشاه نه تنها ارتباطی با انگلستان نداشت بلکه مخالف سرسخت سلطی انگلستان بر ایران بود.

      پاسخ ها

      • بدون نام

        البته که بود برای همین انگلستان از تخت به پایین کشیدتش ولی حیف که یک ذره از خون پدر تو بدن پسر نبود.... :-(

    • بدون نام

      آقای زیبا کلام خیلی خوب وبه حق گفتی رضاشاه نه تنها ارتباطی با انگلستان نداشت بلکه مخالف سرسخت سلطی انگلستان بر ایران بود.

    • بدون نام

      رضاشاه روحت شاد

    • محمد

      زیبا کلام کلا آدم باسوادی نیست و بیشتر حرف مفت میزنه.
      ولی میشه رگه هایی از حقیقت رو توی این حرفاش دید.

    • بدون نام

      استاد خودت میگی میر پنج پس سرهنگ آیرون ساید کی بوده بر آمو خودتو دست انداختی

    • بدون نام

      جناب سلام اولا مشکل مملکت چکونه به قدرت رسیدن رضا خان نیست ثانیا شما از سیاست که اجرا میشود اگاه نیستی و نمیتوانی سیاست لحظه وتئوری مندراوردی وداشته باشی هر وقت دلت خواست سرمایه داری نیاز شد بشی کمونیست فریاد بزنی اسلام نظر بدهی و استفاده کنی و با اینگونه سیاست همراه شوی بهانه برای توجیه مشکلات نده بخاطر حرف شما فردا عده ای را مهندسی کرده و پرچم کاغذ بر سر قمه قداره میکنند و فریاد میزنند چون زیبا کلام گفته انگلیس نقشی نداشته دلار گران تورم زیاد فلانی اختلاس کرده و باعث بیکاری مردم شده مثل حکیمی باش بگو مریض پالان خر خورد تفسیر کن و نظر بده برای ارزان دلار تورم مهار بیکاری مبارره با اختلاس فساد باید نام خودمان کالایمان را بنویسم و ببندیم به موشک و پرتاب کنیم هم زودتر میرسد و کم هزینه است هم میترسند پس نمیفرستند و زود میخرند یا یه چهار دیواری بساز تابلو بزن کارخانه موشک و یا یه برج بساز چنتا کارگر روسی استخدام کن بگو در اینجا اتم را میشکافیم و اینطور مسائل خواهش سکوت کن چون بعضی وقتها سکوت کردن خودش کمک است

    • بدون نام

      اقای زیبا کلام فرافکنی نکن تمام آن مشکلاتی که ایران قبل از کوتوتای رضاخان برشمردی خود رضاخان با هم دستی انگلیس به وجود آورده بود تا دست به تغییر حکومت در ایران بزند ومشروطه ودمکراسی را از ایران برچیند ومانع پیشرفت ایران تحت حکومت مجلس مشروطه ونمایندگان ملت شود ودوباره استبداد ودیکتاتوری را برقرار کند ودست به استعمار ایران بزند چون مجلس مشروطه با قراردادهای استعماری انگلیس مخالف بود

    • بدون نام

      انگار زیبا کلام هم از ام ای سیکس حقوق میگیرد نهاد های نظارتی باید در موردش تحقیق کنند حتما به نتیجه خواهند رسید چقدر از پولهایی که از انگلیس گرفته در اروپا وامریکا سرمایه گذاری کرده وتابیعتی دوگانه دارد

    • بدون نام

      مرگ بر رضا شاه دیکتاتور

      پاسخ ها

      • بدون نام

        تاریخ از آنجا خنده دار می شود که بزرگترین دانشگاه خاورمیانه را رضا شاه می سازد سپس در همان دانشگاه به ما یاد می دهند او بیسواد بود...

      • بدون نام

        18:00 واقعا گل گفتی...

      • بدون نام

        کار بر 18:00 آفرین

    • اص

      من نظرم اینه که وقتی یک ادم بیسواد وکیس را که بخاطرکله شقی ودیوانگی لغب میرپنج بهش دادن به پادشاهی میرسد این کار خدا ودستی از غیب اورا به این درجه ومقام رسانده .اگرخدماتش را با خیانتش را بسنجیم اگرخدماتش بیشترنباشد کمترهم نیست

      پاسخ ها

      • بدون نام

        جوابتو کاربر 18:00 داد برو بابا....

    • مهدی

      خدا تو وامثال تو را برا‌این‌مملکت‌نگه‌‌داره‌استاد‌زیبا‌کلام .
      حالا حالا‌ها کو‌تا‌خدمات‌رضا شاه‌و خاندانش دیده‌بشه.

    • بدون نام

      کاربر 1704 شما که نگران دست آمریکا هستی تاریخ هم خوندی برو ببین همین اروندرود را میرپنج چطور به عراق بخشید

    • بدون نام

      رضاشاه نامش کنار پادشاهان بزرگ می درخشه آفرین به نویسنده

    • بدون نام

      رضاشاه مردمت را ببخش

      پاسخ ها

      • بدون نام

        رضاشاه: بخشيدمشون. كار ديگه‌اى نداريد؟

    • بدون نام

      رضاشاه اشتباهاتی داشتی ولی خوبی های زیادی هم کنارش داشتی اونقدر که تو رو برترین می دونم منو ببخش که نتونستم کاری برای مومیاییت بکنم یعنی ما رو ببخش

      پاسخ ها

      • بدون نام

        رضا شاه: اشكال نداره فرزندم زياد خودتو ناراحت نكن

    • مقدم

      بسیارمطلب منطقی و واقع گرایانه درباره حکومت های گذشته ایران وبه قدرت رسیدن رضاخان میرپنج وخاندان پهلوی ها!؟واقیعت امرجابجایی‌حکم رانان حکومتی کشوربرهمین منوال بوده

    • احمد

      من تا منابع معتبر رو نبینم حرف هیچ کس رو باور نمی کنم من فقط ویکی پیدیا رو مطلباشو میخونم چون منابع داره

    ارسال نظر

    لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.

    از ارسال دیدگاه های نامرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.

    لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.

    در غیر این صورت، «برترین ها» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

    بانک اطلاعات مشاغل تهران و کرج