جزئیات تازه از درخواست بولتون برای حمله به تهران

تابناک: مقامات ارشد پنتاگون عمیقاً نگرانی خود را از این‌که مشاور امنیت ملی ترامپ، جان بولتون، اقدام به ایجاد مناقشه با ایران کند ـ آن ‌هم در زمانی که آقای ترامپ دستور خروج نیروهای آمریکایی از خاورمیانه را صادر کرده است ـ ابراز نموده اند.

روز یکشنبه وزارت دفاع آمریکا و مقامات ارشد آمریکایی اعلام کردند که شورای امنیت ملی در سال گذشته از پنتاگون خواسته تا گزینه‌های نظامی برای حمله به ایران را در اختیار کاخ سفید بگذارد.

این درخواست که منجر به اعلام هشدار از سوی جیم ماتیس وزیر دفاع وقت و دیگر مقامات پنتاگون شد، پس ‌از این ادعا بود که نظامیان تحت حمایت ایران، سه خمپاره یا موشک را به سفارت ایالات‌متحده در بغداد در ماه سپتامبر، شلیک کردند.

در پاسخ به درخواست آقای بولتون، که اولین گزارش آن را وال‌استریت ژورنال منتشر کرده، پنتاگون گزینه‌های کلی را پیشنهاد داد، از جمله یک حمله فرامرزی به یک مرکز نظامی ایران که بیشتر نمادین بود. اما آقای ماتیس و سایر رهبران نظامی به ‌شدت با حمله تلافی‌جویانه مخالف بودند و اعتراض کردند که حمله صورت گرفته در بغداد بی‌اهمیت بوده است؛ استدلالی که به گفته مقامات درنهایت موردقبول واقع شد.

یک مقام ارشد آمریکایی که نخواسته است نامش فاش شود گفته، ممکن بود، چنین حمله‌ای به یک درگیری مسلحانه منجر شود و می‌توانست عراق را مجاب کند که دستور خروج ایالات‌متحده از این کشور را بدهد.

از زمانی که بولتون در ماه آوریل جانشین هربرت مک مستر شد، سیاست‌های دولت ترامپ برای انزوا و فشار بر ایران را تشدید کرده است، که منعکس‌کننده دشمنی وی علیه رهبران ایران است که باقی‌مانده از خاطرات گذشته او به‌عنوان یک مقام رسمی در دولت جورج دبلیو بوش است. بعد از آن ‌هم به‌ عنوان یک شهروند عادی، وی بارها خواستار حمله نظامی به ایران و نیز تغییر نظام ایران شده بود.

بولتون البته برخی از این مسائل ضد ایرانی را به پیش برده است، مانند متقاعد کردن ترامپ به خروج از معاهده هسته‌ای ایران، اما در دیگر مسائل همچون حفظ حضور نظامی آمریکا در شمال شرقی سوریه برای مقابله با نفوذ ایران توفیقی نداشته است- این همان چیزی است که بولتون تنها چند هفته قبل از اینکه رئیس‌جمهور آمریکا در ماه دسامبر تصمیم به خروج از سوریه را اعلام کند قول آن را داده بود.

یک مقام ارشد دولتی می‌گوید، بولتون در درخواست گزینه‌های نظامی، صرفاً کار خود را به‌عنوان مشاور امنیت ملی کرده است. وی اشاره نمود که نظامیان تحت حمایت ایران نیز کنسولگری آمریکا در بصره را هدف قرار داده‌اند.

گرت مارکیس سخنگوی شورای امنیت ملی در این ‌باره گفته: شورای امنیت ملی اقدام به هماهنگ کردن سیاست‌ها و فراهم نمودن اختیارات رئیس‌جمهور برای پیش‌بینی و واکنش به تهدیدات مختلف می‌کند.

بولتون هفتاد ساله، تنها ضد ایرانی حاضر در حلقه مشاوران ارشد ترامپ نیست. وزیر امور خارجه مایک پامپئو در سخنرانی هفته گذشته در دانشگاه آمریکایی قاهره اعلام کرد که همه کشورها به‌طور فزاینده‌ای درک می‌کنند که ما باید با آیت‌الله‌ها مقابله کنیم نه این‌که با آن‌ها مدارا کنیم.

در اوایل ماه جاری، او به ایران در خصوص پرتاب سه ماهواره فضایی هشدار داد و آن‌ها را به‌عنوان بهانه‌ای برای آزمایش تکنولوژی‌های موشکی که برای حمل کلاهک هسته‌ای و حمله به ایالات‌متحده و دیگر کشورهاست، توصیف کرد.

به نظر می‌رسد هدف بیانیه او ترتیب دادن یک پرونده قانونی برای اقدامات دیپلماتیک، نظامی یا مخفیانه علیه برنامه موشکی ایران است.

این اقدام تعجب‌آور بود زیرا ایران از سال ۲۰۰۵ این‌گونه مأموریت‌های فضایی مرسوم، عمدتاً برای استقرار ماهواره‌ها در فضا را صورت داده است. یک مقام ارشد آمریکایی گفته که پنتاگون و سازمان‌های اطلاعاتی با تفسیر آقای پامپئو از تهدید ناشی از پرتاب ماهواره مخالفت کرده‌اند.

پامپئو روز یکشنبه در جریان سفر به ابوظبی در امارات متحده عربی و این استدلال را رد کرده که تصمیم ترامپ برای خروج ۲ هزار سرباز آمریکایی از سوریه در ماه‌های آینده، موجب کاهش توانایی واشنگتن برای دستیابی به اهداف دیگر خود در منطقه است.

اما به گفته یکی از مقامات پیشین ارشد دولتی، حتی پامپئو نیز با ایده حمله هوایی به ایران پس از حمله به سفارت مخالفت کرد. در روز یکشنبه، او در مورد گزارش وال‌استریت ژورنال اظهارنظر نکرد. پامپئو، افسر سابق ارتش، در هر توقف سفر خاورمیانه‌ای خود، از نیاز به مقابله با ایران سخن گفته اما از اقدام نظامی صحبت نکرده است.

هنگامی‌که مک مستر، ژنرال سه ستاره ارتش، در اوایل سال ۲۰۱۷ به‌عنوان مشاور امنیت ملی منصوب شد، دستور جدید برای برنامه‌ریزی جنگ سراسری علیه ایران صادر کرد. آقای ماتیس، که او هم از روزهای خدمت خود به ‌عنوان یک فرمانده نیروی دریایی در منطقه، یک ضد ایرانی تمام‌عیار است، گزینه‌های خود در این خصوص را ارائه کرد. اما این برنامه برای آن دست حمله‌هایی را که بولتون پس از حمله به سفارت آمریکا در ۶ سپتامبر پیش‌بینی کرده بود، نیست.

روز یکشنبه بعد از آن حمله، یک مقام ارشد آمریکایی گفت، معاون آقای بولتون در آن زمان، میرا ریکاردل، اقدام به برگزاری یک جلسه اضطراری با حضور مشاوران امنیتی ملی ترامپ، و یک جلسه از کمیته نمایندگان کرد که در این جلسات گزینه‌های تلافی‌جویانه را خواستار شده بود.

در یازدهم سپتامبر، کاخ سفید در بیانیه‌ای اعلام کرد: ایالات‌متحده حکومت تهران را برای هر حمله‌ای که منجر به آسیب رساندن به کارکنان ما و آسیب رساندن به تأسیسات دولتی ایالات‌متحده شود، مسئول و پاسخگو می‌داند. پاسخ آمریکا در دفاع از زندگی آمریکایی‌ها سریع و قاطعانه خواهد بود.

آنچه بعدازآن اتفاق افتاد سبک مدیریت بولتون را نشان می‌دهد. او به‌ عنوان مشاور امنیت ملی رئیس‌جمهور، عمدتاً مناقشات سیاست داخلی را که می‌تواند ناهماهنگی‌های سطح بالایی در دولت ایجاد کند، حذف کرده است.

مقامات ارشد دولتی می گویند بولتون نمی‌خواهد دیدگاه‌های مخالف را بشنود، نگران افشای اطلاعات درونی است و می‌خواهد همه‌ چیز را که به رئیس‌جمهور منتهی می‌شود کنترل کند؛ اما نتیجه کار این است که توجه اندکی به گزینه‌های جایگزین شده و مهم‌تر از همه، ریسک افزایش تنش‌ها وجود دارد.

پنتاگون از ارائه پیشنهاد به درخواست بولتون برای گزینه‌های نظامی علیه ایران سرباز زده و در بیانیه‌ای گفته: وزارت دفاع یک سازمان برنامه‌ریز است و گزینه‌های نظامی برای انواع تهدیدات را در اختیار رئیس‌جمهور می‌گذارد؛ به‌ طور منظم به بررسی و به‌روزرسانی برنامه‌ها و فعالیت‌ها برای مقابله با تهدیدهای متعدد ازجمله تهدیدات از سوی ایران، می‌پردازد تا اقدام به جلوگیری و در صورت لزوم واکنش به تجاوزات کند.

یک مقام ارشد دولت گفته که ایالات‌متحده همچنان به دنبال خروج نیروهای تحت حمایت ایران از سوریه و ایجاد یک راهکار سیاسی در آن کشور است. وی گفته که ایالات‌متحده تعدادی نیروی آمریکایی را در پایگاه الطنف در جنوب سوریه به ‌عنوان مانعی برای تحرکات ایران در این منطقه نگاه خواهد داشت.

به گزارش نیویورک‌تایمز، چند روز گذشته برای بولتون روزهای آشفته‌ای بود. او به ترکیه سفر کرده تا فهرست شرایط آمریکا برای خروج از سوریه، از جمله تعهد ترک‌ها به عدم حمله به متحدان کردی آمریکا در سوریه را ارائه دهد. رئیس‌جمهور رجب طیب اردوغان این درخواست را رد و از دیدن آقای بولتون خودداری کرده است.

در روز یکشنبه، ترامپ از مشاور امنیت ملی خود حمایت و در توییتر تهدید کرده که اگر ترکیه به کردها حمله کند، ایالات‌متحده اقتصاد آن کشور را ویران خواهد کرد.