کرونا چقدر خرج روی دست خانواده‌ها می‌گذارد؟

روزنامه جام جم: كرونا فقط ما را مریض نكرد، فقط ما را نینداخت روی تخت بیمارستان و فقط قیچی دست نگرفت تا رشته عمرمان را ببُرد.

كرونا با ما همه كار كرد؛ ما را كشت، داغدار كرد، بردمان تا لب مرز نیستی، یك بیمار رنجورمان کرد كه مداوایش داروی درست و حسابی ندارد، حتی ما را مشتی مردم بی‌دفاع کرد كه با این كه مواظبند اما دست آخر نمی‌فهمند از كجا می‌خورند و تسلیم می‌شوند.

دنیا با كرونا جای بدی است، دنیای ترسناكی است، هیچ جای این دنیا به آدم خوش نمی‌گذرد. اما این دنیا بدتر هم می‌شود وقتی به هزینه‌ها فكر كنی، به پولی كه هر روز باید خرج كنی تا شاید از شر كرونا مصون شوی.

اگر پول باشد البته كرونا و هزینه‌هایش چندان معادله زندگی را به هم نمی‌ریزد، ولی وای اگر پول كم باشد و هزینه زیاد. پنج ماه تمام است پنجه در پنجه كرونا انداخته‌ایم، پنج ماه است در جدول جهانی ابتلای كرونا یكی یكی كشورها را پشت سر می‌گذاریم و توقف بیماری در كشورهای موفق و پیشروی خودمان را می‌بینیم.

این پیشروی هزینه دارد، برای ما مردم، طولانی شدن حضور ویروس دركشور خرج دارد. ما باید هر روز ماسك بخریم، هرروز باید دست‌مان را ضدعفونی كنیم، باید دست‌ها را به وفور بشوییم و همه این كارها هزینه دارد. البته بیمارشدن و افتادن روی تخت بیمارستان بیشتر خرج دارد، حتی انجام یك تست خون،‌ یك سی‌تی اسكن ریه و یك تست حلق كه راحت به زبان می‌آید كلی خرج دارد.

بیمه‌های پایه كه دستشان بالاست و تسلیم هستند از بس حمایت نمی‌كنند و كارایی ندارند.

دولت نیز كه به‌جز وام یك میلیون تومانی كه به یارانه‌بگیرها داد و چهار مرحله بسته كمك معیشتی كه به عده‌ای خاص داد در این پنج ماه كار ویژه‌ای نكرده؛ دولت حتی نتوانسته غائله ماسك و تك‌نرخی‌شدنش را مدیریت كند تا لااقل دغدغه ماسك از گوشه ذهن ما ملت پاك شود.

برای همین ما مردم عادی مانده‌ایم و كلی خرج و برج و حمایت‌های مادی و معنوی كه نیست و كرونایی كه نمی‌دانیم تا كی شانه به شانه‌مان می‌آید و خرج تراشی می‌كند.

این گزارش روایتی است از بار گرانی كه كرونا از اسفندماه روی دوش خانواده‌های ایرانی انداخته و معلوم نیست تا چه زمانی روی گُرده ما ملت بماند، باری كه اگر بخواهیم خوشبینانه و به تومان محاسبه‌اش كنیم برای هر نفر درماه حدود ۱۴۰ هزار تومان و برای یك خانواده چهارنفره حداقل ۵۶۰هزار تومان است، هزینه‌ای كه البته فقط دو قلم ضروری یعنی ماسك و ضدعفونی‌كننده‌ها را شامل می‌شود.

البته با اضافه شدن هزینه حمل و نقل و تست کرونا این هزینه دست‌کم در ماه به ۲میلیون و ۶۰ هزار تومان می‌رسد

روسیاهی ماسك

دنیای كرونازده امروز برای مقابله با این ویروس هنوز سپری مطمئن‌تر از ماسك نشناخته و۱۲۰ كشور جهان ترجیح داده‌اند استفاده از این سپر پارچه‌ای و چند لایه را اجباری كنند.

ماسك، این سد دفاعی مطمئن كه حتی ایرج حریرچی، معاون كل وزارت بهداشت آن را كارآمدتر از تعطیلی اصناف و محدودیت‌های اجتماعی می‌داند؟ اما در كشور ما ماجراهای خاص خودش را دارد.

فعلا دعوا در كشور بر سر قیمت ماسك است،‌ بر سر این كه بالاخره ماسك كجا فروخته شود(داروخانه یا جاهای دیگر) نیز اختلاف نظر است. پنج ماه پس از ورود كرونا به كشور، بعد از این كه كمبودها و بازارسیاه ماسك به مدد افزایش تولید تمام شد،‌ حالا جنگ لفظی بر سر این است كه ماسك دارد گران فروخته می‌شود.

این ادعا را وزارت صمت دارد كه طرف حسابش داروخانه‌ها هستند كه البته این متهم تا این لحظه زیر بار اتهامات نرفته و رئیس انجمن داروسازان نیز گفته است تا به حال هیچ ماسكی با نرخ دولتی را تحویل نگرفته‌اند كه بخواهند با نرخ مصوب بفروشند. نرخ مصوب برای ماسك‌های صنعتی ۱۳۰۰ و برای ماسك‌های كارگاهی ۱۵۰۰ تومان است، اما صد توبه اگر بیشتر مردم ایران ماسك را با این نرخ‌ها خریده باشند.

آنچه از پرس و جوی ما و گفت‌وگو با مردم برمی‌آید اغلب ماسك‌هایی كه خریده‌اند بالای ۲۰۰۰ و حتی ۳۰۰۰ تومان بوده كه مخصوصا این روزها ماسك ۳۰۰۰تومانی بیشتر از بقیه یافت می‌شود.

در یك خانواده چهارنفره كه ملاك محاسبات تقریبی ماست اگر هر نفر روزی یك ماسك استفاده كند باید ماهی۳۰ ماسك در اختیارش باشد و این خانواده هر ماه ۱۲۰ ماسك بخرند كه ضربدر ۳۰۰۰ تومان می‌شود ۳۶۰ هزار تومان برای چهارنفر در یك خانه.

همین خانواده باید به طور میانگین ۲۰۰هزار تومان نیز مواد ضدشوینده و ضدعفونی‌كننده بخرد كه در هر ماه به حدود ۵۶۰هزار تومان برای یك خانواده چهار نفره می‌رسد.

بهای این دست پاكیزه

دست‌ها را كه با وسواس می‌شوییم، ۲۰ثانیه‌ها و۳۰ثانیه‌هایی كه دست‌ها را كف‌مالی کرده و بعد درست و حسابی آبكشی می‌كنیم،‌ زندگی دارد برایمان كنتور می‌اندازد.

هزینه آب، هزینه مایع دستشویی، هزینه دستمال كاغذی كه دستمان را با آن خشك می‌كنیم و احیانا هزینه ژل یا محلول ضدعفونی‌كننده‌ای كه بعد از این شست و شو به دست‌ها می‌مالیم واقعا قابل توجه است.

یك خانواده چهار نفره اگر بخواهد خانواده‌ای نظیف و متعهد به رعایت موازین بهداشتی باشد هر ماه به ازای هر عضو مجبور است حداقل یك لیتر الكل یا معادلش ژل ضدعفونی‌كننده بخرد كه به طور مانگین می‌شود ۵۰هزارتومان و ضربدر ۴ می‌شود ۲۰۰ هزار تومان در ماه.

این مبلغ البته جدا از هزینه شوینده‌هایی همچون مایع دستشویی و پودرهای لباسشویی و سایر گندزداهاست كه قیمت زیادی دارند.

هرخانواده اگر این پول را در جیب داشته باشد خرج می‌كند،‌ پول قبض آب را هم هر چه باشد می‌پردازد، ولی وقتی درآمد محدود و معین است به‌ناچار یا دست‌ها كمتر شسته می‌شود یا مصرف ضدعفونی‌كننده‌ها به حداقل می‌رسد، تازه اگر حذف نشود.

نتیجه چه می‌شود؟ افزایش احتمال بیمارشدن و آغاز سریالی از هزینه‌های درمان و تنهایی تاسف‌بار خانواده‌های متوسط و فقیر در این وادی.

ایاب و ذهاب گران

با این كه وزارت بهداشت اصرار دارد ترس و نگرانی مردم از كرونا ریخته اما هنوز خیلی‌ها از ترس این ویروس خیلی كارها را نمی‌كنند و خیلی جاها نمی‌روند؛ مثلا وارد مترو یا اتوبوس و حتی تاكسی نمی‌شوند و ترجیح می‌دهند از تاكسی‌های اینترنتی استفاده كنند.

این انتخاب با این كه راحت‌ترین و احتمالا امن‌ترین نوع رفت و آمد است ولی برای خانواده‌ها خرج دارد. ما در این تخمین البته از مردمی كه هنوز از اتوبوس و مترو استفاده می‌كنند فاكتور گرفته‌ایم، هرچند كه این نوع رفت و‌ آمد نیز كم خرج نیست و برای كسی كه مجبور است هر روز در شهر جابه‌جا شود هزینه‌ای قابل ملاحظه تلقی می‌شود.

ما فرض را گذاشته‌ایم به حضور دو فرد شاغل در یك خانواده چهار نفره كه برای حفاظت از خود در برابر ویروس كرونا روزی یك بار از تاكسی‌های اینترنتی با هزینه میانگین ۲۰ هزارتومان برای هر مسیر استفاده می‌كنند. مبلغ تقریبی كه اینها باید بپردازند روزی ۴۰ هزار تومان است كه در هر ماه می‌شود یك میلیون تومان،‌ هزینه‌ای قابل توجه و بی‌تعارف، سربار كه محصول كروناست.

اگر این دو نفر دراین خانواده چهار نفره بخواهند هر روز از تاكسی استفاده كنند نیز اوضاع چندان بهتر نمی‌شود، چرا كه تاكسی‌ها كه ملزم به سوار كردن سه مسافر هستند هزینه صندلی خالی مسافر چهارم را میان سه مسافر تقسیم می‌كنند و كرایه تاكسی به طرز معنی‌داری در یك ماه افزایش می‌یابد.

تست‌های پول‌خور

ما نه چین هستیم، نه كره جنوبی،‌ نه ژاپن و نه فنلاند و نه بقیه كشورهای دنیا كه تست‌گیری‌های كرونا را برای مردمشان رایگان كردند. ما ایرانیم، با همه شرایط و مختصات ویژه خودمان، با تحریم‌هایی كه هستیم، با سیاست دولت‌مان كه تست‌گیری همگانی نیست و همه استدلال‌هایی كه می‌كنند و می‌گویند تست‌گیری عمومی مقرون به صرفه نیست.

ما كه می‌خواستیم كرونا را شكست دهیم فعلا در مشت كرونا گرفتاریم و ما مردم كه می‌خواهیم تست بدهیم و از سلامت‌مان مطمئن شویم در چنگال هزینه‌ها اسیریم.

بیشتر مردم مایلند تست بدهند،‌ مخصوصا تست مولكولی كه از حلق گرفته می‌شود و می‌گویند مطمئن‌ترین راه تشخیص است. این تست گران است،‌ گران‌تر از هزینه خرید ماسك یك خانواده چهار نفره در ماه، حتی گران‌تر از شوینده‌ها و ضدعفونی‌كننده‌هایی كه چهار نفر در ماه مصرف می‌كنند.

ما مبنای محاسبه را روی این تخمین گذاشته‌ایم كه به‌طور میانگین هر ماه یك عضو از خانواده دچار علائم كرونا می‌شود و بعد از انجام تست آنتی‌بادی كه چندان مطمئن نیست، به انجام تست پی‌سی‌آر هدایت می‌شود.

این تست بیمه نیست، برای همین گران است و با توجه به مراكز درمانی مختلف از۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار تومان هزینه دارد. پس یك خانواده چهار نفره در یك ماه باید این هزینه را برای خودش در نظر بگیرد و امیدوار باشد با شروع فصل پاییز و بدترشدن اوضاع بیماری،‌ بیش از یك نفر از اعضایش به این تست محتاج نشوند.

این درحالی است كه در این بخش خبری از حمایت‌های دولتی نیست و حتی مراكز ۱۶ساعته كه گفته شده بود به صورت رایگان از افراد دارای علامت تست می‌گیرند، به بهانه‌های مختلف از پذیرش بیماران سر باز می‌زنند و جامعه هدف خود را افراد بالای ۶۰سال و بدحال معرفی می‌كنند.

در این آشفته بازار آیا برای خانواده‌ها راهی جز مراجعه به مراكز خصوصی و پرداخت هزینه‌ها به هر ترفندی و حتی صرف‌نظر كردن از انجام تست( اگر كفگیر خانواده به ته دیگ رسیده باشد) باقی می‌ماند؟

لاجرم صرفه‌جویی

كرونا نه با ما كه با بیشتر مردم جهان بد كرد. كرونا نه جان كه مال مردم جهان را هم گرفت و شغل‌هایشان را نابود كرد. تا آنجا كه به ما و كشورمان مربوط است نتایج مطالعه مركز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد بین دو میلیون و ۸۷۰ هزار تا شش میلیون ۴۳۱ هزار نفر از شاغلان فعلی، متأثر از شیوع ویروس كرونا شغل خود را از دست خواهند داد.

از پشت عینك مركز پژوهش‌ها این حقیقت دیده‌شده كه اقتصاد ایران درحالی با مشكل شیوع كرونا مواجه شده كه دو سال سخت ۹۷ و ۹۸ را پشت‌سر گذاشته و سال ۹۹ نیز تورم بالای ۲۵ درصد را با خود خواهد كشید كه نتیجه‌اش ناتوانی بسیاری از بنگاه‌های اقتصادی برای ادامه حیات است.

این جملات و پیش‌بینی‌های مركز پژوهش‌های مجلس همه به ما مربوط است و دارد نشان‌مان می‌دهد كه امسال كه خودش بالقوه سال سختی بود، به‌واسطه بروز كرونا تاچه حد سخت‌تر خواهد شد و زندگی خیلی از ما دشوارتر و سفره خیلی‌هایمان خالی‌تر خواهد شد.

كرونا هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیمی را به ما تحمیل كرده‌است.

كرونا هزینه آزمایش، درمان، مراقبت‌های ویژه،‌ تامین اقلام حفاظتی، تامین دارو و حتی به گفته ایرج حریرچی هزینه خوددرمانی مثل مصرف بی‌رویه ویتامین‌ها را افزایش داده‌است.

همچنین كرونا باعث از دست دادن شغل و بدتر، از دست رفتن مشاغل مبتلایان شده كه به گفته معاون وزیر بهداشت از ترس بیكار شدن به مراكز درمانی نمی‌روند. این هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم كرونا كه ناخواسته سربار زندگی‌مان شده به‌هیچ‌وجه هزینه‌های كمی نیست.

تخمین وزارت بهداشت این است كه هر خانوار ایرانی بابت مسائل بهداشتی و درمانی در ایام كرونا حدود یك میلیون و ۶۰۰ هزار تومان خرج می‌كند با این وصف كه هزینه‌های كمرشكن سلامت از ۷/۳ درصد به حدود ۸ درصد رسیده‌است. برای آنهایی كه درآمدی محدود و مشخص دارند و برای كسانی كه با هر سهل‌انگاری به زیر خط فقر سقوط می‌كنند در این شرایط به نظر می‌رسد راهی به‌جز صرفه‌جویی نیست.

برای كسانی كه می‌خواهند در هزینه‌های ضدعفونی‌كننده‌ها صرفه‌جویی كنند توصیه كارشناسی استفاده از سركه و جوش‌شیرین است، دست‌كم برای گندزدایی سطوح. برای كسانی نیز كه می‌خواهند از شر هزینه‌های خرید ماسك‌های بازاری خلاص شوند توصیه همچنان دوخت و دوز ماسك‌های خانگی است.

زدن ماسك و استفاده درست و بهداشتی از آن به قدری مهم است كه تشویق مردم به استفاده از ماسك به رسالت مهم این روزهای اصحاب هنر در جهان تبدیل شده. بنكسی هنرمند مشهور خیابانی چندی پیش با كشیدن یك دیوارنگاره در متروی لندن این رسالت را به‌جا آورد.

در هالیوود نیز رابرت دنیرو، تام هنكس، جنیفر آنیستون و مورگان فریمن به شیوه‌های مختلف از شركت در پویش‌های متعدد گرفته تا انتشار پست‌های مرتبط در صفحات خود، مردم را به استفاده از ماسک دعوت می‌كنند، آن هم ماسك‌هایی معمولا خانگی كه در ایران ما نیز روی صورت‌های زیادی درخشیدن گرفته است.