معنی جدید «سواد» چیست؟

عصر ایران: در زمانی نه چندان دور ، "بی سواد" کسی بود که خواندن و نوشتن نمی دانست. این تعریف ، قرن ها و هزاره های متوالی معتبر بود تا آن که به هزاره سوم رسیدیم.

از ابتدای قرن ۲۱ ، این تعریف از بی سواد رواج بسیار یافت: بی سواد کسی است که با رایانه و زبان انگلیسی آشنا نباشد، حتی اگر سواد خواندن و نوشتن داشته باشد.

امروز و در میانه دهه دوم قرن حاضر، سرعت رشد تحولات علمی - از علوم انسانی گرفته تا مهندسی و پزشکی - به حدی بالاست که بقا در دایره دانش، منوط به همراهی با این تحولات است.

در عرصه تحولات دانش بنیان نیز دو اتفاق مهم رخ می دهد: یا دانسته های قبلی ، نقض و باطل می شوند و یا دانش موجود تکمیل و پربار تر می شود.

از این رو امروزه، بی سواد کسی نیست که فقط خواندن و نوشتن نمی داند، یا بی سواد تنها به کسی اطلاق نمی شود که با رایانه و زبان بین المللی انگلیسی غریبه است ، بلکه بی سواد کسی است که اولاً «نتواند دانسته هایش را بروزرسانی کند» و ثانیاً «جرأت دور ریختن دانسته های باطل شده اش را نداشته باشد.»

این دومی، از آن جهت اهمیت مضاعف دارد که خیلی ها در برابر آن مقاومت می کنند، چه آن که تصور می کنند هویت شان با معلوماتی که عمری با آن زیسته اند گره خورده است.

بنابراین ، به جای آغوش گشودن به مرزهای جدید دانش ، از دانسته های پیشین خود همانند گنجی تاریخی مراقبت می کنند و مانند معشوقی دیرین، بدان وفادار می مانند.

فراموش نکنیم کاروان دانش - که مانند گذشته شتر سوار نیست بلکه با سرعت فوق تصور حرکت می کند - منتظر نمی ماند تا تک تک افراد خود را با آن همراه کنند ، بلکه در این مسیر ، زبدگان را با خود همراه می کند. بقیه ، شکست خوردگانی بیش نیستند ، هر چند بتوانند برای مدتی با سرمایه گذشته ، در مسیر بقا باقی بمانند.

در این میان ، کسانی که مدیریت می کنند ، بیش از بقیه نیازمند سواد جدید که همان "بروزرسانی دانسته و دور ریختن دانسته های تاریخ مصرف گذشته" هستند.

اگر مجموعه ای را مدیریت می کنید ، بخشی از زمان و توان تان را صرف سواد جدید بکنید و الّا ناگهان متوجه خواهید شد که چقدر از قافله عقب مانده اید.

از این که دانسته های جدید به گنجینه دانش تان اضافه شوند، استقبال کنید و از این که گاه در سطل زباله تان ، دانسته های باطل شده تان وجود داشته باشد، نترسید.