کارخانه تولید بازیکن بارسلونا چطور متوقف شد؟
در دسامبر ۲۰۱۲ ما با ویکتور والدز برای نخستین‌بار در زمین تمرین جدید بارسلونا ملاقات کردیم. یک ماه قبل از این ملاقات بارسلونا در حالی در زمین لوانته به میدان رفته بود که هر یازده بازیکن این تیم محصول آکادمی باشگاه بودند. اتفاقی که از نظر والدز بسیار غرورانگیز بود.
روزنامه اعتماد: در دسامبر ۲۰۱۲ ما با ويكتور والدز براي نخستين‌بار در زمين تمرين جديد بارسلونا ملاقات كرديم. يك ماه قبل از اين ملاقات بارسلونا در حالي در زمين لوانته به ميدان رفته بود كه هر يازده بازيكن اين تيم محصول آكادمي باشگاه بودند. اتفاقي كه از نظر والدز بسيار غرورانگيز بود.
وي گفت: «شما نمي‌توانيد چيزي بيشتر از اينكه هر يازده بازيكن تيم‌تان از آكادمي خودتان آمده باشند درخواست كنيد. اين چيزي است كه همه تيم‌هاي بزرگ دنيا بايد به عنوان يك هدف در نظر بگيرند. براي داشتن باشگاهي عالي نيازي به قراردادهاي بزرگ نيست.» او ادامه داد: «اين نتيجه كارهايي است كه ۱۵ تا ۲۰ سال قبل انجام شده است. يك شبه اتفاق نيفتاده است.
افرادي كه اين وضعيت مديون آنهاست ديگر در باشگاه نيستند. من بعد از هر بازي پيام‌هاي زيادي از مربيان قديمي دريافت مي‌كنم. آنها بخشي از موفقيت هستند.» آن مسابقه، رقابت جالبي بود. والدس، مونتويا، پيكه، آلبا، بوسكتس، ژاوي، فابرگاس، پدرو، اينيستا و مسي در پيروزي ۴ بر صفر بارسلونا همگي از لاماسيا فارغ‌التحصيل شده بودند.
مربي تيم تيتو ويلانوا خودش دانشجوي سابق لاماسيا بود. كسي كه تبديل به گوارديولاي شماره دو شده بود. مجموعه آموزشي كاتالان‌ها اكنون به نام ويلانوا نامگذاري شده است كه در سال ۲۰۱۴ بر اثر ابتلا به سرطان درگذشت. زمين آموزش واقع در پنج مايلي از نيوكمپ در دره رودخانه لوبروگات احداث شده است. يك مزرعه كشاورزي و خانه (ترجمه تحت‌اللفظي لاماسيا در زبان كاتالان) كه خارج از ورزشگاه معروف بارسا قرار دارد. از سال ۲۰۰۷ به اين سو توريست‌ها مي‌توانند از داخل اتوبوس تمرين تيم اول بارسلونا را در اين زمين مشاهده كنند.
شرايط جديد باعث افزايش محدوديت‌هايي شد.
باشگاه نياز به امكانات بيشتر و ارتقاي تجهيزات و زميني جادارتر داشت. زمين تمرين آنها به اندازه رئال مادريد بزرگ نيست اما هنوز 84 ساختمان در آن وجود دارد كه مانند يك هتل زنجيره‌اي است. اما تصاوير ديوارهاي اين كمپ تمريني به جاي اينكه با تصاويري از طبيعت پر شده باشد با عكس فارغ‌التحصيلان سابق كه موفق شدند بارسا را به تيم اول دنيا تبديل كنند آذين‌بندي شده است. در سال 2010 هر سه بازيكن نامزد توپ طلاي جهان يعني مسي و ژاوي و اينيستا فارغ‌التحصيل لاماسيا بودند.
هنگامي كه آنها اتاق خود را در كمپ ترك مي‌كنند با اين جمله مواجه مي‌شوند كه «ما با هم قوي هستيم.» همچنين تصاويري از يوهان كرايوف و لوريانو رويز به چشم مي‌خورد كه در انقلاب بارسلونا در دهه‌هاي 70 و 80 قرن بيستم تاثيرگذاري زيادي داشتند و به هلندي‌هاي الهام‌بخش معروف شدند. بارسا مي‌خواهد افرادي برجسته و بازيكناني بزرگ توليد كند. آموزش مهم است. احترام آموخته مي‌شود. مخالفان هرگز دشمن شناخته ناميده نمي‌شوند. بحث ساختن است نه خراب كردن. بازيابي توپ نه توپ‌ربايي! واي‌فاي شب‌ها خاموش است و اينترنت تعطيل!
استاديوم يوهان كرايوف كه در سال 2010 افتتاح شد با ظرفيت 6000 نفر بازيكنان را به خود جذب مي‌كند. اين قرار است زمين تيم B بارسلونا باشد كه طي يك دهه گذشته متوسط 2900 تماشاچي در بازي‌هايش را به ثبت رسانده است. تيم زنان بارسلونا نيز يكي از بهترين تيم‌هاي اروپاست و فيناليست ليگ قهرمانان به حساب مي‌آيد. آنها هم قرار است از اين زمين استفاده كنند. تيمي كه تماشاچيان زيادي را جذب مي‌كند.
تصاوير و نقل‌قول‌هايي از يوهان كرايوف براي الهام بخشيدن به بازيكنان جوان به چشم مي‌خورد. از جمله «فوتبال بازي‌اي است كه شما با مغز خود آن را بازي مي‌كنيد.» يا «من ترجيح مي‌دهم 5 بر 4 ببرم تا يك بر صفر.» اين يك شهرت جهاني براي لاماسيا به عنوان بهترين آكادمي جهان است.
اما آنچه جديدا اتفاق مي‌افتد قرابتي با لاماسياي سابق ندارد. به دلايل مشخصي بازي با لوانته در سال 2012 نقطه خوبي براي قافله بارسا بود كه تمام بازيكنانش از معدن لاماسيا آمده بودند. تيم بارسا كه در بين سال‌هاي 1974 تا 1991 تنها يك عنوان كسب كرده بود، موفق شد با همين تيم لاليگا و ليگ قهرمانان را ببرد و به‌طور كلي دگرگون شود. با استفاده از بازيكنان محلي كه با برنامه‌ريزي و آموزش درست تبديل به وزنه‌هاي بين‌المللي شده بودند. فران سوريانو كه اكنون مدير ارشد اجرايي منچسترسيتي است و به مدت 5 سال معاون رييس باشگاه بارسلونا بود نصيحت كرد اين يك محفل پر فضيلت است و در آن موفقيت باعث موفقيت مي‌شود.
جائومه لوپيس فوتباليست سابق، دوست نزديك كرايوف و اقتصاددان برجسته اسپانيايي كه جزيي از گروه بازيكنان سابق بارسلوناست، مي‌گويد: «در سال 2010 ستارگان تيم باهم همتراز بودند و سه بازيكن اين تيم بهترين‌هاي جهان به حساب مي‌آمدند. اين اتفاق هرگز در تاريخ فوتبال تكرار نخواهد شد. آن زمان لاماسيا پايگاه تيم اول باشگاه بود و در هر بازي هشت فارغ‌التحصيل آكادمي براي تيم بازي مي‌كردند.
در بازي مقابل لوانته اين عدد 11 بود.» پس چرا هيچ چيز ديگر مثل سابق نيست؟ كاتالان چه كار كرد كه در مسير اشتباه افتاد؟ مربي جوان كاتالونيا كه در بارسا و اسپانيول كار مي‌كند، معتقد است بارسا معناي لاماسيا را از دست داده. او مي‌گويد: «اين تئوري اصلي از يوهان كرايوف، رينوس ميشل، لورائو رويز و افرادي شبيه به خوزه لوييز نونز رييس سابق باشگاه آمده بود. سپس لوييس فن‌خال و پپ گوارديولا به دنبال آنها از لاماسيا مراقبت كردند. آنها بهترين بازيكنان كاتالونيا، اسپانيا و بعدها مسي از آرژانتين را به دست آوردند. اين كار مقرون به صرفه و منطقي بود. بازيكنان كاملا آماده بودند به تيم اول برسند و شانس خود را به دست آورند.»
جوردي كوييژانو به عنوان رييس روزنامه El Pais كه روزانه اخبار بارسلونا را پوشش مي‌دهد مي‌گويد باشگاه مبلغ زيادي را براي توسعه مجدد نيوكمپ خرج كرده است. او معتقد است: «بارسلونا مدل اصلي‌اش را از دست داد زيرا مسوولان باشگاه چشم‌انداز بلندمدت و پشتيبان‌هاي خوبي ندارند.» البته كوييژانو به سرعت در ادامه مي‌افزايد كه بارسلونا اصرار دارد كه لاماسيا در اولويت است و پيشرفت‌هايي در اين زمينه انجام شده است. او توضيح مي‌دهد: «آنها قصد بازگشتن به آن فلسفه را دارند اما شك دارم كه بتوانند به آنجا برگردند. خيلي چيزها تغيير كرده است. بسياري از بازيكنان اكنون در ليگ برتر انگليس مبلغي را دريافت مي‌كنند كه بارسلونا از پرداخت آن عاجز است. ركود احتمالا در بارسلونا عميق خواهد بود.»
كاتالان‌ها بيشترين دستمزد را بين تيم‌هاي جهان پرداخت مي‌كنند كه شامل 70 درصد كل گردش مالي آنها در سال 2018 مي‌شد. آنها نياز به كاهش هزينه‌ها داشتند اما امضاي قرارداد با آنتوان گريزمان، فيليپه كوتينيو و عثمان دمبله كه به ترتيب تبديل به چهارمين، پنجمين و ششمين بازيكنان گران‌قيمت تاريخ شدند و البته نتوانستد به هر دليلي فرم خوب خود را به بارسلون بياورند وضعيت را به هم ريخت. حقوق مسي به تنهايي آن‌قدر زياد است كه عدم تعادل را به وجود مي‌آورد. رييس باشگاه جوزپ بارتومئو مي‌گويد كل كار او معادل تلاش براي به دست آوردن پول كافي براي پرداخت دستمزدهاي مسي است.
فوق ستاره آرژانتيني مطمئنا بزرگ‌ترين فوتباليست دنياست و از طريق تيم جوانان پيشرفت كرده است. اما او هم اعتراف مي‌كند كه سيستم فعلي شبيه به سيستم سابق نيست. او در سال 2018 گفت: «ما كمي از تعهد خود را نسبت به آكادمي از دست داده‌ايم. بازيكنان جوان مهمي باشگاه را ترك كردند و اين اتفاقي است كه در باشگاه‌هاي بزرگ دنيا كمتر رخ مي‌دهد.» مانولو ماركز از مربيان كاتالونيايي كه در لاس‌پالماس عملكرد خوبي داشت، فكر مي‌كند هواداران بايد برخي تقصيرها را به گردن بگيرند. او مي‌گويد: «بارسلونا چلسي نيست. خيلي از طرفداران اعتراف مي‌كنند اين ايده را دوست دارند اما حاضر نيستند بازيكنان جوان را امتحان كنند. ارنستو والورده اين را مي‌دانست و در استفاده از بازيكنان جوان مردد بود. ستين دوستي كه احترام زيادي برايش قائلم ايده‌هاي زيبايي در فوتبال دارد اما او بايد جام به دست آورد.» در آخرين بازي بارسا قبل از ورود اسپانيا به پاندمي كرونا كه يك پيروزي مقابل سوسيه‌داد بود تنها 4 بازيكن از آكادمي در زمين حضور داشتند. مسي، جرارد، پيكه و بوسكتس كه همه بالاي 30 سال بودند. آيا نيمكت با استعداد و جواني وجود داشت؟ نه! فقط سه بازيكن از هفت تعويضي از لاماسيا آمده بودند. ريكي پيوگ، الكس كولادو و آنسو فاتي 17 ساله. فاتي تنها بازيكني است كه توانست در اين فصل بازي كند و به نظر مي‌رسد تنها موفقيت لاماسيا باشد.
تيم B بارسلونا هم‌اكنون در دسته سوم اسپانيا بازي مي‌كند كه اين يك افت به حساب مي‌آيد. با اين حال ماركز معتقد است مربي فعلي آن تيم يعني ژاوي گارسيا پيمنتا وينگر سابق بارسلونا از سياست فعلي باشگاه پيروي نمي‌كند. «او مدت‌هاست در آنجا بوده و به بازيكنان بزرگي كمك كرده است تا به رده‌هاي بعد برسند. او مربي تيم بارسلونا در ليگ قهرمانان سال 2018 بود. مي‌توانم روزي او را نفر اول تيم ببينم. او در حال حاضر در دسته سه با بازيكنان 20 يا 21 ساله كار مي‌كند. البته اكثر بازيكنان خوب جوان فروخته شده‌اند.» ريرا كاپيتان سابق تيم B بارسلونا معتقد است فشار در تيم اول بسيار بيشتر است.
او گفت: «وقتي من براي آموزش همراه با تيم اول تمرين كردم از اينكه آنها چقدر سريع هستند تعجب كردم. من در يك تيم خوب B بازي كردم. مسي، والدز، اينيستا، اولگوئر، تياگو موتا و فرناندو ناوارو تيم اول را تشكيل دادند. همه ما اميدوار بوديم كه اين كار را انجام دهيم. اما مي‌دانستيم چقدر سخت است بتوانيد در بالاترين حالت بمانيد، در هفته دو بار بازي كنيد، اگر خوب نبوديد با فشار رواني بالا مقابله كنيد و تنها روي فوتبال متمركز بمانيد.» با اين حال فلسفه اصلي كل تيم‌هاي بارسا يكسان بود. ريرا كه بعدا در تيم‌هاي ساندرلند و سوتند‌اند فالكرك بازي كرد، ادامه مي‌دهد: «برو حركت كن، توپ را سريع بازيابي كنيد، تملك داشته باشيد.
توپ را سريع انتقال دهيد. به ما گفته شد اگر توپ را در اختيار داشته باشيد نزديك شدن به هدف راحت‌تر است. تمرين‌هاي كمي به صورت 11 در مقابل 11 انجام مي‌گرفت. معمولا تعداد نفرات بالا با تعداد نفرات كمتر در تمرينات جلوي هم قرار مي‌گرفتند ما فقط مي‌توانستيم دو بار لمس توپ كنيم.» پس چطور شد كه بارسا به اينجا رسيد؟ دوست كرايوف انگشت اتهام را به سمت رييس سابق باشگاه ساندرو روزل و رييس فعلي بارتومئو مي‌گيرد. «آنها ايده‌آل‌هاي لاماسيا را تخريب و ويران كردند.
آنها 47 بازيكن براي تيم B به خدمت گرفتند و هيچ كدام‌شان به تيم اصلي نرسيدند.» راسل در بين سال‌هاي 2009 تا 2013 مسوول جذب بازيكنان جديد بود و در آن زمان 10 بازيكن بين‌المللي زير 18 سال را به خدمت گرفت و قوانين فيفا را شكست. لوپيس اعتراف مي‌كند: «اين خسارت زيادي به باشگاه زد.»
يكي از اين ستاره‌ها مهاجم كره‌اي لي سوونگك يا اصطلاحا مسي كره‌اي بود. او اكنون 22 ساله است و در ليگ بلژيك بازي مي‌كند. بارسا او را در سال 2017 با مبلغ 1.5 ميليون پوند فروخت. بازيكناني هم هستند كه تيم را براي درآمد بيشتر درك كردند از جمله پدرو و تياگو آلكانتارا و جرارد دلوفئو. كارلوس گوارديا كه مدتي همراه اسطوره هلندي باشگاه است، مي‌گويد همه بازيكنان جهان در 15 سالگي مسي بعدي نيستند.
او مي‌گويد: «لاماسيا يك تجارت است. ما بايد از پاندمي كرونا درس بگيريم و بفهميم لاماسيا ضروري است زيرا هميشه نمي‌توان با نرح فعلي بازيكنان خريد. اما اين مديريت به چنين فلسفه‌اي اعتقاد نداشت و بازيكنان خيلي زيادي فروخته شدند.» البته بارسا تنها تيمي نيست كه چنين سياسيتي در پيش دارد. منچسترسيتي هم روي همين خطوط مشابه فعاليت مي‌كند. غول‌هاي ليگ برتر جوانان را به باشگاه مي‌آورند به اين اميد كه براي تيم اول بازي كنند. ديد فعلي به اين شكل است كه سرمايه‌گذاري روي بازيكنان جوان سودآور است.
لوپيس مي‌گويد: «خيلي بهتر است كه مسي در سن 14 سالگي جذب شود تا 24 سالگي. بارسلونا قبلا در مورد فابرگاس و پيكه اين كار را كرد و آنها را از آرسنال و يونايتد بازگرداند. در اين بين البته ايجنت‌هايي مثل كركس هستند كه صدمات زيادي وارد كرده‌اند. كساني كه با وعده پول والدين را متقاعد مي‌كنند فرزندشان را به جاهاي ديگر ببرند.»
او مي‌افزايد: «مقررات فيفا بارسا را خراب كرد. حقوق بالايي كه توسط باشگاه‌هاي ديگر ارايه شد هم مزيد بر علت شد. ضمن اينكه اگر شما مي‌خواهيد از جوانان استفاده كنيد بايد كسي مثل پپ را به عنوان سرمربي داشته باشيد.»
باشگاه‌هاي بزرگ دنيا نگاه متفاوتي به بازيكنان جوان پيدا كرده‌اند. ميسون گرينوود در حال حاضر فيكس منچستر است و اين يعني عدول از سياست‌هاي جوان‌گرايي فرگوسن در حال از بين رفتن است. سيتي به عنوان يك تيم پرخرج براي جذب ستاره در حال حاضر بيشتر از 5 برابر 5 سال قبل خود براي جوانان هزينه مي‌كند. سيتي حاضر شد براي هانيبال ميبري بازيكن 16 ساله موناكو 9.3 ميليون پوند بدهد. او در سن 14 سالگي يك ميليون پوند قيمت داشت. بارسا اما اين هزينه‌ها را تحت پوشش قرار نمي‌دهد.
نه تنها او پول براي بازيكن جوان نمي‌دهد بلكه بازيكنان جوان تيم را هم فروخته است. آدريان برنابئو، سرخيو گومز، پابلو مورنو، جوردي مابولا، هابيل رويز، كارلز پرز و رابرت ناوارو بازيكناني بودند كه از بارسا رفتند. وحشتناك‌ترين خروجي هم اريك گارسيا بود كه در 2017 به سيتي پيوست. مدارس فوتبال بارسا در سراسر دنيا وجود دارد و آنها 50 آكادمي را در جاهاي مختلف جهان مديريت مي‌كنند. بسياري از كارشناسان معتقدند رييس جديد باشگاه كه در سال 2021 انتخاب مي‌شود بايد به اين آكادمي‌ها توجه بيشتري داشته باشد.
لوپيس معتقد است: «رييس جديد بايد هدف اول خود را احياي لاماسيا بگذارد و آن را به مثالي براي جهان تبديل كند. با وقوع هر بحراني از جمله ويروس كرونا تنها راه‌حل مراجعه به لاماسيا ست كه هنوز دي‌ان‌اي آن در خون بارسا وجود دارد.»
نظر کاربران
فکر کردن نداره که حتما ور شکسته شدن دیگه خخخخخخخخخخخخخخحخخ