مشاهده ۲۱ فرد یوزپلنگ در سمنان از ابتدای سال

خبرگزاری ایسنا: حدود چهار سال گذشته تخمین زده شد که کمتر از ۴۰ فرد یوزپلنگ در ایران وجود دارد. این یوزها آخرین بازمانده‌های گونه یوزپلنگ آسیایی بودند که به شدت در معرض خطر انقراض‌اند. اکنون تعداد دقیقی از یوزها و نوسانات جمعیتی آن‌ها در دسترس نیست اما مدیرکل حفاظت محیط زیست سمنان می‌گوید که از ابتدای سال تاکنون در این استان - به عنوان زادآورترین زیستگاه یوز - ۲۱ فرد یوزپلنگ مشاهده شده که برای ۱۳ فرد از آن‌ها شناسنامه تهیه شده است.

امیر عبدوس با بیان اینکه برنامه ما برای حفظ بقای یوز پلنگ در ایران، حفاظت از آن در زیستگاه و طبیعت است، اظهار کرد: توفیقاتی که ما در زیستگاه به دست آوردیم بیشتر از توفیقات حاصل از پروژه تکثیر در اسارت است.

۵۰۰ هزار هکتار از منطقه توران خالی از دام شده است

وی با اشاره به اقدامات انجام شده برای حفاظت از یوزپلنگ‌ها در طبیعت گفت: مهمترین عامل تهدید زیستگاه‌های یوز، حضور دام و سگ گله در آن است. در حال حاضر حدود ۵۰۰ هزار هکتار از محدوده ۱.۵ میلیون هکتاری توران - از جمله تمام وسعت ۱۰۰ هزار هکتاری پارک ملی توران - خالی از دام شده است و عرصه امنی را در مرکز ذخیره‌گاه زیست کره توران برای یوز ها ایجاد کرده‌ایم.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان سمنان با بیان اینکه ما نمی‌توانیم تمام دام‌های منطقه توران را اخراج کنیم، تصریح کرد: بر اساس توافق سازمان جنگل‌ها با سازمان حفاظت محیط زیست تنها یک پنجم مساحت مناطق حفاظت شده و پناهگاه‌های حیات وحش را می‌توان از حضور دام خالی و به عنوان محدوده امن برای حیات وحش تجهیز کرد.

مشاهده یوزپلنگ‌های جدید در سمنان

عبدوس در ادامه با اشاره به مشاهده یوزپلنگ‌های جدید در منطقه توران اظهار کرد: بر اساس تصاویر دوربین‌های تله‌ای و عکس‌هایی که افراد محلی ثبت کرده‌اند، از ابتدای امسال تاکنون ۲۱ فرد یوزپلنگ در استان سمنان مشاهده شده است که برای ۱۳ فرد از آن‌ها شناسنامه تهیه و نامگذاری شده‌اند. این کار به ما کمک می‌کند که در صورت مشاهده مجدد آن‌ها شمارش تکراری نداشته باشیم.

وی درباره هشت فرد یوزپلنگی که دیده شده اما برای آن‌ها شناسنامه‌ای تهیه نشده است، گفت: تصاویر موجود از این هشت فرد یوزپلنگ واضح و قابل تبدیل شدن به شناسنامه بود چراکه این شناسنامه‌ها بر اساس خال‌های موجود روی بدن یوزها - که در هر فرد یوزپلنگ منحصر به فرد است - تهیه می‌شود.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان سمنان افزود: در حال حاضر دو خانواده چهار فردی و سه یوزپلنگ تک در منطقه توران شناسنامه‌دار شده‌اند همچنین برای دو یوزپلنگ مشاهده شده در منطقه چاه شیرین سمنان نیز شناسنامه تهیه شده است. یک خانواده پنج فردی از یوزپلنگ‌ها دوبار طی امسال - فروردین و شهریور ماه - در توران مشاهده شدند که با توجه به واضح نبودن عکس‌ها شناسنامه‌ای برای آن‌ها هنوز تهیه نشده است.

عبدوس با اشاره به اینکه سر شماری یوزها فقط با دوربین‌های تله‌ای و تهیه شناسنامه امکان‌پذیر است، گفت: ما تاکنون ۱۴ دستگاه دوربین تله‌ای در محدوده پارک ملی توران نصب کرده‌ایم. ۱۹ دستگاه دوربین دیگر نیز با کمک انجمن یوزپلنگ تهیه و تحویل ما داده شده است که به زودی برای نصب آن‌ها اقدام می‌کنیم. در حال حاضر تمام تلاش ما این است که دوربین‌های تله‌ای را از پارک ملی توران به کل منطقه گسترش دهیم.

فقط دو قلاده سگ با هر گله می‌تواند وارد منطقه توران شود

به گفته وی یکی از اقدامات سازمان حفاظت محیط زیست درجهت امن کردن منطقه توران برای یوزپلنگ‌ها کاهش تعداد سگ‌های گله است. تعداد سگ‌هایی که می‌توانند با هر گله وارد منطقه توران شوند تنها دو قلاده است.

عبدوس در ادامه تصریح کرد: طی سال گذشته برخی از دامداران این موضوع را رعایت نکردند اما امسال تلاش ما این است که مسئله ممنوعیت ورود بیش از دو قلاده سگ با هر گله را برای دامداران منطقه جا بیندازیم.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان سمنان با بیان اینکه اگر یوزپلنگ و پلنگ خسارتی به دام‌های اهلی وارد کنند، محیط زیست خسارت آن را به صورت کامل پرداخت می‌کند، تصریح کرد: البته باید به ما به اثبات شود که خسارت وارده از جانب یوزپلنگ یا پلنگ بوده است. این موضوع از طریق جای دندان‌های به جا مانده روی شکار کاملا مشخص است.

وی ادامه داد: باید به این موضوع نیز اشاره کرده که شکار یوزپلنگ مانند گرگ نیست و اگر یوزی به گله‌ای حمله کند فقط یک طعمه را با خود می‌برد و نهایت خسارتی که به گله می زند یک راس گوسفند است.

گزینه زنده‌گیری یوز نر از طبیعت فعلا منتفی است

عبدوس در ادامه درباره سه فرد یوزپلنگی که در پارک ملی توران و در اسارت هستند، تصریح کرد: درحال حاضر مکان نگهداری این یوزپلنگ‌ها کاملا استاندارد شده و ما در تلاشیم که کوشکی - یوزپلنگ نری که در اسارت است - با یکی از یوزهای ماده جفت‌گیری کند بنابراین فعلا گزینه زنده‌گیری یوز نر از طبیعت و انتقال آن به محوطه فنس‌کشی شده منتفی است.

وی با بیان اینکه تاکنون یوز نری از منطقه توران جذب محوطه فنس‌کشی شده یوزهای ماده نشده است، گفت: یوز نر زمانی به سمت محوطه جذب می‌شود که حداقل یکی از دو یوز ماده‌ای که در اسارت نگهداری می‌شوند به دوره فحلی رسیده باشند و هورمون‌هایی را ترشح و یوز نر را جذب کند اما ما تاکنون علایم فحلی را در هیچ کدام از یوز های ماده ندیده‌ایم.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان سمنان در پایان گفت: متاسفانه در حال حاضر ایران و دلبر - دو یوزپلنگ ماده در اسارت - هیچ توجهی به کوشکی- یوزپلنگ نر در اسارت - ندارند و اگر موفق به جفت گیری طبیعی در آن‌ها نشویم باید گزینه‌های دیگری را امتحان کنیم چرا که نمی‌توانیم اجازه دهیم سن تولید مثل ایران مانند دلبر بگذرد و به سرنوشت او دچار شود.