اثری دیگر از خالق «درخت گلابی»

تازه‌ترین کتاب گلی ترقی با عنوان «دیوهای خوش» منتشر شد

روزنامه شهروند: گلی ترقی در کتاب «من هم چه گوارا هستم» سعی می کند به شکل مرسوم قصه بنویسد، در رمان «خواب زمستانی» به سمت سمبولیسم پیش می‌رود که فضای دهه ۶۰ دارد و در «خاطره‌های پراکنده»، صرفاً به گذشته و کودکی خود بر می‌گردد و سعی می‌کند کشف‌هایی را که در آن دوره کرده ارائه دهد.

گلی ترقی بی‌شک مهم‌ترین نویسنده دهه هفتاد است اما سال 93 دو کتاب چاپ کرد با عنوان «فرصت دوباره» و «اتفاق» که حال و هوای آثار اسبق او را نداشتند. «اتفاق» در آن روزها به يك اتفاق در صفحات مجازي بعضي از نويسندگان و منتقدان تبدیل شد. تا جایی که بعضی از آن‌ها به‌تندی آن را رمانی با کیفیت بسیار پایین ارزیابی کردند.

برخی نیز از پایان این نویسنده بزرگ سخن گفتند چون بر این باور بودند که گویا رمان جديد خانم ترقي پهلو به آثار عامه‌پسند مي‌زند. ماجراي «اتفاق» از اين قرار است كه خواهر و برادر دوقلويي در دهه‌ي بيست به دنيا مي‌آيند كه علاقه‌ فراواني به هم دارند. آن‌ها با هم بزرگ مي‌شوند و در اين ميان پسر عاشق دختري مي‌شود كه فرجامي تراژيك دارد. بعد از مدتي پسر به خارج مي‌رود و خواهر دوقلويش در ايران مي‌ماند.

او براي ديدار برادرش بي‌تاب است اما مرگ پدرشان اجازه نمي‌دهد كه آرزويش تحقق پيدا كند. پس از آن هم مادر مي‌ميرد و دوباره خواهر نمي‌تواند برادر دوقلويش را ببيند. در اين ميان انقلاب اسلامي نيز به پيروزي مي‌رسد و ديدار اين دو را به تأخير مي‌اندازد. اما بالاخره برادر بعد از پنجاه سال برمي‌گردد. در اين ميان خواهر هم با كسي كه عاشقش بوده ازدواج مي‌كند.

و به اين ترتيب رمان با خوبي و خوشي به پايان برسد. البته اينكه رماني «پايانِ خوش» داشته باشد هيچ عيب و ايرادي تلقي نمي‌شود اما شيوه‌ روايت ترقي به اعتقاد نويسندگان و منتقدان، اُفت محسوسي داشت. تا جايي كه ديالوگ‌ها را حتا به ديالوگ‌هاي سريال‌هال ضعيف ايراني تشبيه كرده بودند. با این حال نباید سابقه گلی ترقی را نادیده گرفت.

داستان «بزرگ بانوی روح من» از مجموعه «جایی دیگر» در سال 1986 میلادی به عنوان برترین قصه سال فرانسه (از میان قصه‌های غیر فرانسوی) برگزیده شد. در سال 1380 داستان‌های «اناربانو و پسرهایش»، «بزرگ بانوی روح من» و «درخت گلابی» از همان مجموعه توسط داوران دوره اول جایزه هوشنگ گلشیری به عنوان داستان برگزیده انتخاب شدند.

در سال 1382 داستان‌های «آن سوی دیوار» و «گل‌های شیراز» از مجموعه «دو دنیا» توسط داوران دوره سوم جایزه هوشنگ گلشیری دوباره برگزیده شدند. فیلم «درخت گلابی» یکی از آثار تأثیرگذار داریوش مهرجویی بر اساس داستان او ساخته شد و… گلی ترقی در واقع نویسنده‌ای بود که طیف علاقه‌مندان فراوانی را با داستان‌های خود همراه کرد.

در واقع اگر بخواهیم طبقه‌بندی کلی از آثارش ارائه بدهیم باید بگوییم او در مجموعه «من هم چه گوارا هستم» سعی می کند به شکل مرسوم قصه بنویسد. در رمان «خواب زمستانی» به سمت سمبولیسم پیش می‌رود که فضای دهه 60 دارد و سیاسی است. در «خاطره‌های پراکنده» هر دو نوع را کنار گذشته، صرفاً به گذشته و کودکی خود بر می‌گردد و سعی می‌کند کشف‌هایی را که در آن دوره کرده ارائه دهد.

در «جایی دیگر» که اکثر قصه‌ها در فرودگاه، هواپیما یا در حرکت‌های مهاجران یا اوایل ورودشان اتفاق می‌افتد سعی می‌کند این مسائل را نمایش دهد و در «دو دنیا»، تناقض‌های انسان مهاجر را نمایش می‌دهد. ترقی در کتاب جدیدش که به تازگی منتشر شده دوباره به داستان کوتاه روی آورده؛ شش داستان در کتابی با عنوان «دیوهای خوش‌پوش». او در این داستان‌ها نقب می‌زند به گذشته‌های دور و جهان نوستالژی خود را بازسازی می‌کند. البته نوستالژی در آثار ترقی چندان استحکامی ندارد؛ گویی رایحه‌ای بر دیوار است که چندان هم نمانده است و نویسنده حسرتی از این بابت ندارد.

«دیوهای خوش‌پوش» را شاید بتوان بازگشتی دوباره به روزهای اوج ترقی دانست؛ داستان‌هایی که مخاطبان پی‌گیر آثار ترقی را یاد «جایی دیگر» و «دو دنیا»‌ می‌اندازد. این کتاب به‌تازگی از سوی انتشارات «نیلوفر» منتشر شده و باید منتظر ماند و نظرات منتقدان را درباره آن دید.