کواکبیان: تَکرارِ خاتمی هنوز هم اثر دارد

خبرآنلاین با مصطفی کواکبیان، نماینده سابق مجلس در دوره دهم گفتگو کرده که بخشی از آن را در ادامه می‌خوانید.

*آقای کواکبیان! شما چندی پیش اظهارنظری درباره آقای خاتمی داشتید و گفتید که او باید در مجموعه اصلاحات نقش مشورتی داشته باشد که این نظر جنجالی هم شد. بحث انتقاد از آقای خاتمی و جایگاه او مدتی است میان چهره های اصلاح طلب فراگیر شده و آقای کرباسچی هم آن را مطرح کرده است. می خواهم بدانم بحث عبور از لیدری آقای خاتمی چقدر می تواند جدی شود و نهایتا چه جایگزینی برای او وجود دارد؟ مثلا آقای موسوی‌خوئینی‌ها؟

ما در رفتار سیاسی حزب مردم‌سالاری بحث های مفصلی داشتیم و اینجا بحث اشخاص مطرح نیست، بلکه بحث ساز و کار اهمیت دارد. اما ساز و کار دستیابی به اجماع اصلاح‌طلبان چیست؟ دو سال است که طرح پارلمان اصلاحات را مطرح کردیم که در شورای هماهنگی جبهه اصلاحات هم تصویب شده اما هنوز اجرا نشده است، این یک ساز و کاری است که ما گفتیم ۴ هزار نفر بتوانند در یک جایی باشند (مثلا حتی در فضای مجازی) و کاندیداها برنامه های خودشان را ارائه دهند و از میان آنها یک نفر که بیشترین نظرها را جلب می کند بیاید، برای انتخابات شوراها کمیته شکل گیرد و آنها لیست تعیین کنند، برای بحث خبرگان هم یکجور دیگر و برای بحث های میان‌دوره‌ای هم همینطور، اما اصل موضوعِ با اهمیت برای انتخابات ریاست جمهوری است.

هرچند طرح های دیگری هم مطرح است، مثلا پیش از این شورای عالی سیاست گذاری اصلاح‌طلبان را داشتیم که الان ۹ ماه است تعطیل شده؛ البته ما بر سر آن ساز و کار هم مقداری بحث داریم که چطور بود، در مجموع نظر ما این است که ازعقل جمعی این ۳۲ حزب اکثریت اصلاح‌طلب به یک ساز و کاری برسند و ما آن ساز و کار را می پذیریم.

من هم گفتم این نیست که بگوییم مثلا از مجمع روحانیون مبارز، آقای موسوی‌خوئینی‌ها مثلا فلان آقا را توصیه می کند و همه هم باید در خدمت باشیم، ما گفتیم که این را قبول نداریم چون باید درباره هر فردی بحث شود، یا مثلا آقای خاتمی نظرشان به یک نفر است و همه باید او را بپذیرند، ما گفتیم احترام جناب آقای خاتمی را داریم اما نمی توانیم این نوع شرایط را بپذیریم، اما اگر اکثریت احزاب بگویند ساز و کار ما این است که ما هیچ تصمیمی نمی گیریم و هرچه آقای خاتمی بگوید را می پذیریم، خب این هم یک ساز و کار است.

حرف ما این بود که بدون ساز و کار نباشیم، یعنی نحوه دستیابی به آن اتفاق نظر و آن اجماع نباید بدون ساز و کار باشد؛ بحث ما بر سر همین بود وگرنه ما اصلا بحث عبور از خاتمی و کنار گذاشتن ایشان نیست و احترام ایشان را هم داریم. اما در رابطه با بحث انتخابات ریاست جمهوری سه نظر وجود دارد: یک نظر مشارکت بدون قید و شرط است، اینها می گویند اگر کاندیدای نیابتی هم بود مصلحت فعلا اقتضا می کند که در انتخابات شرکت کنیم (البته حامیان این نظر در اصلاح‌طلبان کم‌اند اما هستند کسانی که اینگونه فکر می کنند که حالا که نفر ما تایید نمی شود یک نفر را قرضی بگیریم و این کار انجام شود).

*فکر می‌کنید این نظر اکنون میان اصلاح‌طلبان طرفدار دارد؟

کم هستند اما مثلا در میان دوستان حزب اعتدال و توسعه این نظر وجود دارد،آنها می گویند اگر کاندیدای ما تایید نشد ما یک نفر را نیابتی بگیریم.بعضی از حزب کارگزاران سازندگی هم این را گفته اند اما مجموعه حزب در جلسات شورای هماهنگی این نظر را مطرح نکرده است.

نظر دیگر اما ۱۸۰ درجه نقطه مقابل نظریه اول است، آنها می گویند ما تحت هیچ شرایطی نباید در انتخابات شرکت کنیم و استدلال‌شان این است که مردم هنوز آماده نشده اند و چون کاندیدای ما تایید نمی شود پس چه فایده ای دارد که حضور داشته باشیم، این نظر قوی‌تر از نظر اول است.

نظر سومی هم وجود دارد که به نظر من قوی تر ازآن دو نظر قبلی است و نظر ما در حزب مردم‌سالاری هم همین است؛ ما معتقدیم نه بی قید و شرط باید در انتخابات شرکت کنیم و نه می گوییم اصلا شرکت نمی کنیم، به معنای مشارکت مشروط، یعنی مشروط به آن شرایطی است که داریم، اگر شرایط ما تحقق پیدا کرد ما هیچ وقت اهل تحریم نبودیم، منظورمان از مشارکت مشروط این است که کاندیدا نداریم نه اینکه در انتخابات شرکت نمی کنیم. چون تحریم انتخابات یک بحث است و اینکه ما بخواهیم مشارکت گسترده و با حمایت از یک کاندیدای مشخص داشته باشیم بحث دیگری است.

شما دیدید که ما ۸ حزب اصلاح‌طلب برای انتخابات اسفند ۹۸ ائتلاف کردیم و در تهران لیست دادیم اما در شهرستان ها فقط توانستیم ۶۰ کاندیدا پیدا کنیم چون کاندیدایی وجود نداشت. در واقع اصولگرایان با خودشان رقابت داشتنند. ما این را هم مطرح کردیم که به هرکسی رسیدیم حتما باید با او نشست داشته باشیم. از سویی به بحثِ بازنگری در قانون اساسی هم تاکید داریم چون اگر این اتفاق نیفتد فقط آدم‌ها عوض می شوند و وضع مردم همین است که می بینید.

*فکر می‌کنید «تَکرار می‌کنم» آقای خاتمی در انتخابات ۱۴۰۰ هم کارایی دارد؟

تَکرار می‌کنم آقای خاتمی به عامل اول برمی گردد. مردم الان رغبتی به مشارکت در انتخابات ندارند، زمانی که رغبت نداشته باشند هزار بار هم شما تَکرار کنید، طرف می گوید من به نان شب محتاج هستم چرا در انتخابات شرکت کنم؟

بنابراین تا مسئله اول حل نشود این تَکرارها هم تاثیر ندارد، حتی برای اصولگرایان هم زمینه ای وجود ندارد. اگر اکثریت مردم مشوق هایی برای شرکت کردن در انتخابات پیدا کنند، تَکرار می کنم خاتمی هم تاثیر خواهد داشت.