شش روایت از تولد ارز ۴۲۰۰تومانی خبرساز

خراسان: اظهارات هفته پیش جهانگیری مبنی بر تعیین نرخ ارز ۴۲۰۰ در جلسه سال ۹۷ سران قوا، با واکنش و تکذیب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس همراه شد. اظهارات این دو مقام مسئول، در ادامه روایت های بعضاً متناقض از جلسه تعیین ارز ۴۲۰۰ در بیستم فروردین ۹۷ مطرح می شود که از مهم ترین آن ها می توان به اظهارات رئیس جمهور، مسعود نیلی (مشاور سابق اقتصادی رئیس جمهور)، ولی ا... سیف (رئیس کل سابق بانک مرکزی) و حسام الدین آشنا (مشاور رسانه ای رئیس جمهور) اشاره کرد.

جهانگیری - ارز ۴۲۰۰ به ۴۴۰۰ افزایش یافت اما متوقف شد

هفته گذشته اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور در مراسم روز ملی صادرات ضمن دفاع از تصمیم ارز 4200، تلویحاً مسئولیت آن را متوجه سران قوا و نه دولت دانست. وی با بیان این که بعد از اعلام ترامپ برای خروج از برجام، دولت تصمیم گرفت نرخ ارز 4200 باشد اما با تورم تغییر کند، گفت: «این نرخ در مردادماه سال 97 به 4400 تومان رسید و در همان ماه در جلسه سران سه قوه با حضور رئیس کل بانک مرکزی سیاست ارزی اعلام شد که آقای پورابراهیمی نیز عضو جلسه بود و لذا در آن جلسه سران اعلام کردند که نرخ ارز ثابت همان 4200 تومان باشد. حال این‌ که عده‌ای تلاش می‌کنند بگویند این ارز از طرف فلانی انجام شده و تصمیم او بوده به دور از واقعیت است.»

پورابراهیمی - چرا آدرس غلط می دهید؟!

یک روز پس از این اظهارات، محمد رضا پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس در تذکری شفاهی در صحن علنی مجلس خطاب به معاون اول رئیس جمهور گفت: آقای جهانگیری! بهتر است درباره ارز ۴۲۰۰ تومانی واقعیات را به مردم بگوییم. تاریخ گواهی می دهد که تصمیم دولت در فروردین ۹۷ منجر به تعیین ارز به نرخ ۴۲۰۰ تومان شد که آن زمان مجلس و کمیسیون اقتصادی با آن مخالفت کرده بود.

اکنون آثار زیان بار این تصمیم را به خوبی می‌توان دید. وی افزود: صحبت های جناب عالی مبنی بر این ‌که تصمیمات برای نرخ ارز ۴۲۰۰ تومانی در مرداد ماه چند سال قبل و در جلسه شورای عالی هماهنگی اقتصادی گرفته شده، به معنای دادن آدرس غلط به مردم است.

چون شما وقتی در فروردین ماه چند سال قبل برای تعیین نرخ ارز ۴۲۰۰ تومانی تصمیم گرفتید اساساً جلسه‌ای با عنوان سران قوا وجود نداشت. پورابراهیمی یادآور شد: مقام معظم رهبری در اردیبهشت و خرداد ماه همان سال دستور تشکیل جلسه شورای عالی هماهنگی اقتصادی کشور را دادند و در مرداد ماه کار انجام شده شما در دستور کار این جلسه قرار گرفت. پس چرا آدرس غلط به مردم می دهید؟ ...

پورابراهیمی در ادامه تذکر خود خطاب به روحانی، بیان کرد: «همه می‌دانند که کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با ارز 4200 تومانی مخالف بود و در جلسه ای که با هماهنگی رئیس مجلس وقت در دفتر جناب عالی با حضور وزیر اقتصاد و رئیس کل بانک مرکزی وقت به مدت دو ساعت و نیم برگزار شد، شما در جمع بندی رسماً اعلام کردید که «مجلس کار خودش را بکند و دولت کار خودش را. ما تصمیم گرفتیم و اجرا می کنیم!»»

روایت های متضاد دیگر از جلسه تصمیم گیری برای ارز ۴۲۰۰

سیاست ارز 4200 آن قدر بحث برانگیز بوده که شرکت کنندگان در آن جلسه که 20 فروردین 97 برگزار شد، تلاش کرده اند به گونه ای از رای مخالف خود در جلسه تصمیم گیری درباره آن سخن بگویند.

روحانی - مخالف بودم اما چون همه موافق بودند پذیرفتم

روحانی تاکنون حداقل دو مرتبه در خصوص جلسه تصمیم گیری ارز 4200 صحبت کرده است. اقتصاد نیوز به نقل از وی در 13 آذر 97 نوشته: «توطئه آمریکا را در فروردین دیدیم و در نشستی اقتصادی در سطح ملی با حضور مسئولان، معاونان و مشاوران اقتصادی کشور تصمیمی به اتفاق آرا گرفتیم.

در آن نشست از همه سوال شد و اگر یک نظر مخالف بود، نمی‌پذیرفتم.» وی ادامه داد: «تمام وزیران، معاونان و مشاوران در آن نشست تاکید داشتند که ارز تک‌ نرخی شود، در آن نشست همه به اتفاق معتقد بودند با ارز با نرخ ۴۲۰۰ تومان تمام نیازمندی کشور کامل تامین می‌شود.» البته اظهارات وی در 4 شهریور امسال اندکی با روایت قبلی اش تفاوت دارد.

به گزارش تسنیم، روحانی در این تاریخ ابتدا به موافق بودن دولت و مخالفت وی اشاره کرده و گفته است: جلسات متعددی را معاون اول در این زمینه گذاشت و بعد به من گفتند «ما به جمع‌بندی رسیدیم». جلسه‌ای برگزار شد و همه اقتصادی‌های دولت و بیرون دولت در جلسه حضور داشتند؛ من آن جا گفتم «اگر اجماع دارید ارز تک‌ نرخی باشد، من با وجودی که مخالفم، اما می‌پذیرم»؛ که در آن جا همه آن ها یکپارچه گفتند «ما موافق ارز تک‌نرخی هستیم».
آشنا - ارز ۴۲۰۰ فقط یک مخالف داشت که آن هم رئیس جمهور بود

اما مسعود نیلی که در زمان تصمیم گیری برای ارز ۴۲۰۰ مشاور اقتصادی رئیس جمهور بود، پس از اظهارات حسام الدین آشنا، مشاور رسانه ای رئیس جمهور، از این تصمیم اعلام برائت کرد. ماجرا از این قرار بود که آشنا، در مصاحبه با شماره آذرماه ۹۷ مجله اندیشه پویا، روایتی شبیه روایت روحانی در خصوص موافقت همه اعضای جلسه بیان کرد و در عین حال از موافقت روحانی با عبارت «به مثابه اکل میته» خبر داد. وی همچنین در خصوص نقش دکتر نیلی در جلسه گفت: « ایشان در (جلسه) تصمیم ۴۲۰۰ تومانی بودند. افراد فرصت داشتند در آن جلسه حرف بزنند و حرف زدند. می‌توانستند مخالفت کنند؛ ولی نکردند. بنابراین این پیشنهاد بدون هیچ مخالفی تصویب شد. فقط یک مخالف داشت و آن رئیس‌جمهور بود.»

نیلی - درخواست انتشار فایل صوتی جلسه

پس از این اظهارات، مسعود نیلی خواستار پخش فایل صوتی آن جلسه شد. وی با اشاره به این که بیشتر مطالبی که تاکنون از آن جلسه نقل شده نادرست بوده، پیشنهاد داد: «چقدر خوب بود اگر فایل صوتی این جلسه با توجه به اهمیت اظهارنظرها و این که بعید است نکته محرمانه‌ای داشته باشد، انتشار عمومی پیدا می‌کرد. این باعث می‌شد که برداشت‌های نادرست تصحیح شود.»

روایت سیف - سرپایی تعیین شدن نرخ 4200

ولی ا... سیف رئیس سابق بانک مرکزی که در آن جلسه حضور داشت، نیز حداقل در دو نوبت در این باره صحبت کرده است. وی در گفت و گو با خبرگزاری فارس با اشاره به مواضع بانک مرکزی در آن زمان مبنی بر لزوم تعدیل تدریجی نرخ ارز برای ایجاد تعادل در عرضه و تقاضا گفت: با آقای رئیس جمهور جلسه‌ای گذاشتند، گفتیم جمع‌بندی این است که باید یک نرخ داشته باشیم؛ آقای رئیس جمهور گفت: باشد، ۳۸۰۰ تومان و این نرخ همین طوری و بدون هیچ محاسبه ای اعلام شد.

وی افزود: نرخ ۳۸۰۰ تومان نمی‌توانست مناسب باشد ولی آقای رئیس جمهور اصرار داشتند... من گفتم نرخ ارز زیر ۴۸۰۰ تومان غیرمنطقی است و تبعات خودش را دارد.

۴۸۰۰ تومان پیشنهادی ما به شدت با مخالفت روبه رو شد و یکی دو نفر از اعضای دولت سعی کردند از ۴۲۰۰ تومان نرخ را بالاتر ببرند که آقای رئیس جمهور گفت دیگر حرفش را نزنید، تمام شد.

وی در خصوص تصمیم گیری برای نحوه اعلام نرخ ارز افزود: آقای رئیس جمهور رو به آقای جهانگیری کرد و گفت شما این تصمیم را اعلام کن. من به آقای دکتر جهانگیری گفتم آقای دکتر ۴۸۰۰ تومان اعلام کن. وقتی آقای جهانگیری بلند شد که برود پرسید آقای رئیس جمهور اجازه می‌دهید ۴۵۰۰ تومان بگویم؟ آقای رئیس جمهور گفت: نه به هیچ وجه از ۴۲۰۰ تومان بالاتر نرود. من از نظر خودم عدول کردم. نظر من همان ۳۸۰۰ تومان است اما چون دیدم اکثریت این را می‌گویند، گفتم تابع نظر شما باشم.