رمزگشایی از انتخاب نماینده آمریکا در امور ایران

فرارو: انتخاب احتمالی «رابرت مالی» به‌عنوان نماینده ویژه امور ایران در دولت جدید آمریکا، موجی از نگرانی را میان مخالفان برجام و رژیم صهیونیستی ایجاد کرده است. به باور کارشناسان در صورت تایید «مالی»، می‌توان از آن به‌عنوان پیامی مبنی‌بر آمادگی آمریکا برای بازگشت به برجام یاد کرد. موضوعی که برخی از جمهوری‌خواهان آمریکا از جمله «تام کاتن» آن را خوش‌شانسی برای ایران تلقی می‌کنند. از آن‌سو حسام‌الدین آشنا، مشاور حسن روحانی نیز این انتخاب را پیامی روشن برای حل سریع و موثر مناقشه توصیف کرده است.

رابرت مالی حقوقدان و پژوهشگر علوم سیاسی که در دولت‌های بیل کلینتون و باراک اوباما در ارتباط با مسائل خاورمیانه فعالیت داشته است یکی از افرادی است که انتخابش از حالا با اعتراض برخی از جمهوری‌خواهان آمریکا از جمله تام کاتن و سیاستمداران و فعالان افراطی ضدایرانی در آمریکا روبه‌رو شده است.

نگرانی تندرو‌های آمریکایی از انتخاب رابرت مالی

به گفته تام کاتن، رابرت مالی پیشینه طولانی در همدلی با ایران و دشمنی با اسرائیل دارد. کاتن در صفحه خود در توییتر با این ادعا که «اگر مالی بیاید مقامات ایرانی احساس خوش‌شانسی می‌کنند»، می‌گوید: مالی از نیرو‌های امنیتی دولت باراک اوباما است و دو سال پیش هم با ظریف در نیویورک دیدار کرده است.

مالی در سال ۲۰۰۰، زمانی که بیل کلینتون زمینه‌های برگزاری کمپ‌دیوید را فراهم می‌کرد، یکی از اعضای تیم او به شمار می‌آمد. او در دوره باراک اوباما نیز به‌عنوان مسوول خاورمیانه شورای امنیت ملی آمریکا فعالیت می‌کرد. مالی همچنین در مذاکرات هسته‌ای منتهی به برجام که در سال ۱۳۹۴ به امضا رسید، عضو هیات مذاکراتی آمریکا بود و پس از آن هم به‌عنوان مدیر گروه بحران، فعالیت‌های متعددی در حوزه خلیج‌فارس و موضوعات ایران داشته است.

مالی همچنین به تمایل خود برای مذاکره با ایران و سایر دولت‌های درگیر با آمریکا همچون سوریه شناخته می‌شود و انتصابش را بسیاری نشانه آشکار دیگری از خواست بایدن برای مذاکره با ایران می‌دانند. به گفته کارشناسان حضور او در دولت بایدن به‌دلیل دیدگاه‌هایش احتمالا با انتقاد‌های بسیاری مواجه خواهد شد، اما در عین حال می‌تواند پیامی به منطقه مبنی‌بر عزم دولت بایدن در تغییر سیاست آمریکا نسبت به خاورمیانه باشد.

آن‌طور که آرون دیوید میلر، یکی از مسوولان پیشین وزارت امور خارجه آمریکا و دوست نزدیک رابرت مالی که در حال حاضر عضو ارشد بنیاد کارنگی برای صلح بین‌المللی است، به «جوئیش اینسایدر» رسانه یهودیان آمریکا گفته است او، چون عضو تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای با ایران بوده، نقاط قوت و محدودیت‌های برجام را می‌شناسد و مهم‌تر از همه آنکه او به آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه و جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی در دولت بایدن نزدیک است.

رمزگشایی از انتخاب پیام انتخاب رابرت مالی برای ایران

مهدی مطهرنیا کارشناس مسائل بین الملل با اشاره به انتخاب احتمالی رابرت مالی به عنوان نماینده ویژه وزارت امور خارجه آمریکا در امور ایران، گفت: رابرت مالی که از پدر مصری با اصالت یهودی و یک مادر الجزایزی زاده شده، دارای تجربیات بسیار زیادی در سیاست خارجی آمریکا به خصوص در منطقه خاورمیانه است و به همین خاطر نیز است که بایدن او را به این سمت گمارده، این در حالیست که انتخاب مالی را باید در کنار انتخاب‌های دیگر بایدن نظیر آنتونی بلیکن به عنوان وزیر امور خارجه، ویلیام برنز، به عنوان رئیس سیا، وندی شرمن به عنوان معاون وزیر خارجه و در نهایت جک سالیوان به عنوان مشاور امنیت ملی ارزیابی کرد.

وی افزود: انتخاب چنین افراد متخصصی به عنوان تیم سیاست خارجی بایدن که آشنایی زیادی با مسائل خاورمیانه و ایران دارند، به خوبی رویکرد او را مشخص کرده است، این در حالیست که در این بین بلیکن به عنوان وزیر امور خارجه نقش اصلی را برای انتصاب رابرت مالی به عنوان نماینده آمریکا در امور ایران داشته است، مالی مدیر گروه بین‌المللی بحران در واشینگتن دی سی بوده و دارای سابقه طولانی در دولت‌های دموکرات قبلی است، او در زمان کلینتون جزء تیم معاهده کمپ دیوید بود و در دولت اوباما نیز حضور فعالی داشت.

مطهرنیا با تاکید بر اینکه مالی با سیاست‌های اسراییل در منطقه خاورمیانه زاویه دارد، اظهار داشت: اما نباید این سوء برداشت ایجاد شود که اصطحکاک مالی با سیاست‌های منطقه‌ای تلاویو، موجب آن خواهد شد که این مسئله به نفع تهران تمام شود، در همین رابطه رابرت مالی در سال ۲۰۰۸ با سران حماس دیدار کرد که این موضوع در آن زمان جنجال بسیاری به پا کرد، به طوریکه جامعه یهودیان آمریکا به شدت او را تحت فشار قرار داد و این مسئله برای او بسیار گران تمام شد، زیرا که او در آستانه انتخابات ۲۰۰۸ از تیم انتخاباتی اوباما کنار گذاشته شد.

این استاد دانشگاه اضافه کرد: چنین انتصاباتی باعث شد که اسراییل از این مسئله نارضایتی خود را اعلام کند و در پیام اخیر نتانیاهو به بایدن نیز این موضوع به خوبی عیان بود که این رژیم به همراه کشور‌های عربی از جمله عربستان و امارات به هیچ وجه قبول نخواهند کرد که بایدن و دولتش به همین راحتی به برجام بازگردند و این مسئله کار مالی و تیم سیاست خارجی آمریکا را قدری سخت خواهد، حال باید دید در مذاکرات احتمالی بین ایران و آمریکا چه اتفاقاتی روی خواهد داد.

وی با اشاره به اینکه انتخاب مالی و به طور کلی تیم سیاست خارجی بایدن برای ایران دارای دو جنبه مثبت و منفی است، یادآور شد: جنبه مثبت آن از این نظر است که افراد حاضر در وزارت امور خارجه آمریکا در دوره بایدن، همگی تجربه بسیار زیادی در امور ایران دارند و آن‌ها دخالت مستقیمی در شکل گیری توافق هسته‌ای داشته اند، به نوعی آن‌ها با پرونده هسته‌ای ایران آشنا هستند و این می‌تواند کار را برای مذاکره و توافق مجدد تسهیل کند.

مطهرنیا خاطرنشان کرد: اما جنبه منفی آن نیز به این مورد مربوط می‌شود که اگر ایران نتواند با این تیم سیاست خارجی بایدن به توافق دست پیدا کند و به نوعی برجام احیا نشود، آن زمان است که شرایط بسیار سخت خواهد شد، زیرا که سطح اصطکاک و تنش بین دو کشور افزایش خواهد یاقت و این مسئله ایران را در شرایط دشواری قرار خواهد داد، بنابراین این دو نکته مثبت و منفی در مورد تیم بایدن به طور توامان کار را سخت خواهد کرد، برای کشورمان، حال باید دید در نهایت در مذاکرات احتمالی که بین دو کشور برقرار می‌شود، چه نتایجی به بار خواهد آمد.