کدام مجری روبه‌روی کاندیداها؛ از المیرا تا آقا رضا

روزنامه اعتماد : جنجال‌های انتخاباتی هر روز به شکل و شمایلی دیگر خود را به رخ می‌کشند؛ یک بار بحث نامزد‌های احتمالی انتخابات به بحث داغ روز تبدیل می‌شود، یک روز بحث احراز صلاحیت و نقش نظارت استصوابی و شورای نگهبان به عنوان دغدغه مردم، احزاب و سیاسیون مورد بحث قرار می‌گیرد، یک روز بحث سرشناسانی که در مسیر وزارت کشور و ستاد انتخابات برای نام‌نویسی هستند، پرحاشیه می‌شود و روزی هم نوبت می‌رسد به مناظره‌ها و نحوه برگزاری و اجرای آنها.

مناظره‌های تلویزیونی کاندیدا‌های انتخابات ریاست‌جمهوری به این شکل و شمایلی که در ذهن داریم، از سال ۸۸ شروع شد؛ مناظره‌هایی که با «بگم‌بگم‌ها» و توصیف «مردی که زل می‌زند توی دوربین و به مردم دروغ می‌گوید»، جنجال‌های بسیاری به همراه داشت و اگرچه حالا ۱۲ سال از آن روز‌ها می‌گذرد، اما جمله‌هایی که در آن مناظره‌ها از زبان این و آن کاندیدا جاری شد، هنوز هم نقل زبان مردم است. مناظره‌های زنده تلویزیونی در ۳ انتخابات گذشته، فرصتی فراهم آورد که مردم پای سخنان روتوش نشده کاندیدا‌های انتخابات ریاست‌جمهوری بنشینند و ناگفته‌هایی را بشنوند که رقبا برای شکست طرف مقابل‌شان، بی‌پروا به زبان می‌آوردند.

همین هم سبب می‌شد که مدیران جام‌جم که در طول سال‌های اخیر، شاهد مسیر نزولی رسانه تحت‌مدیریت‌شان در جذب مخاطب بوده و هستند، حداقل در زمان مناظره‌های انتخاباتی بتوانند گروهی از مردم را جلوی دستگاه‌های تلویزیون بنشانند. شاید همین سخنان بی‌پروا که پس از برگزاری انتخابات هم به عنوان سند اقدامات پیشین کاندیدا‌ها مورد اشاره و استناد قرار می‌گرفت، سبب شد که برخی به فکر بیفتند که مانع از پخش زنده مناظره‌ها شوند تا سانسوری که سال‌هاست عرصه را بر رسانه‌های مکتوب از یک‌سو و کنشگران مستقل از دیگرسو تنگ کرده، گریبان مناظره‌های تلویزیون و سیاستمداران ارشد نظام را نیز بگیرد.

اگرچه در انتخابات ۹۶ هم زمزمه‌هایی درباره جلوگیری از پخش زنده مناظره‌ها شنیده شد، اما با مخالفت وزارت کشور، مناظره‌های آن انتخابات، به صورت زنده روی آنتن تلویزیون رفت. شرایط، اما برای انتخابات ۱۴۰۰ کمی تغییر کرده است؛ هنوز نامزد‌های این انتخابات معرفی نشده بودند، هنوز حدود یک‌ماهی به ثبت‌نام کاندیدا‌ها مانده بود که شایعاتی منتشر شد که حکایت از آن داشت که تصمیم‌گیران نمی‌خواهند مناظره‌ها را زنده پخش کنند. خبری که البته تا حالا به‌طور غیررسمی تکذیب شده و پیگیری‌ها حکایت از آن دارد که این‌بار هم قرار است مناظره‌ها به روال ۳ دوره گذشته به صورت زنده پخش شود.

اگرچه اعتماد به صداوسیمای جمهوری اسلامی که خود را «رسانه ملی» می‌خواند، چنان کاهش یافته که همچنان گمانه‌زنی‌هایی مطرح می‌شود که ممکن است پخش زنده با چند ثانیه تاخیر انجام شود تا در صورت لزوم بتوانند صحبت‌های افراد را از پخش زنده خارج کنند. با این وجود این گمانه‌زنی دست‌کم تا زمان پخش اولین مناظره قابل رد یا تایید نخواهد بود؛ مگر آنکه طی روز‌های پیش‌رو مسوولان صراحتا اظهارنظر کنند و در عمل پای حرف‌شان بمانند. موضوع دیگری که وقتی صحبت از مناظره‌های انتخاباتی به میان می‌آید، موردپرسش قرار می‌گیرد، بحث انتخاب مجری یا مجریان این مناظره‌هاست و اینکه هدایت مناظره‌ها برعهده کیست. در طول مناظره‌های گذشته و به‌طور مشخص رفتار رضا پورحسین، مجری در مناظره‌های انتخابات سال ۸۸، شائبه جانبداری از رییس‌جمهوری وقت، محمود احمدی‌نژاد را به وجود آورد.

اگرچه شکل مناظرات در سال‌های بعد از آن تغییر کرد، اما از نقش مجری در اجرای مناظره‌ها و برنامه‌های انتخاباتی صداوسیما نمی‌توان چشم‌پوشی کرد. چند وقت گذشته، گمانه‌زنی‌های بسیاری درباره این مناظره‌ها صورت گرفته، علاوه‌بر پخش زنده مناظره‌ها، اخباری غیررسمی منتشر شد از این قرار که صداوسیما دکور برنامه مناظره‌ها را برای ۶ نفر آماده کرده است؛ خبری که واکنش‌هایی را برانگیخت و برخی از این گفتند که هماهنگی‌هایی با شورای نگهبان صورت گرفته و بعضی از احتمال مهندسی انتخابات ابراز نگرانی کردند.

اگرچه این گمانه‌زنی همچنان مطرح است، اما حالا شایعه‌ها درباره مناظره‌های انتخابات، یک گام پیش رفته و پای مجریان به میان آمده است؛ شنیده‌ها حکایت از آن دارد که «رضا پورحسین، مرتضی حیدری، رضا رشیدپور، المیرا شرفی‌مقدم و محمدرضا شهیدی‌فر» ۵ نفری هستند که قرار است مجری مناظره‌های امسال از میان‌شان انتخاب شود؛ نکته‌ای که دیروز در جریان گفت‌وگوی خبرنگاران در اتاق «خبرپارتی» کلاب‌هاوس نیز مطرح شد. نکته قابل‌توجه اینکه روز گذشته همزمان با طرح این موضوع که گفته می‌شد ازسوی منبعی آگاه از تیم تولید مناظره‌ها اعلام شده، خبرگزاری برنا هم نتایج یک نظرسنجی را روی خروجی خود قرار داد تا انتخاب مجری مناسب را به مخاطبان واگذارد.

براساس نتیجه نظرسنجی خبرگزاری برنا که آمار آن تا ساعت ۱۰ شب ۲۷ اردیبهشت‌ماه جمع‌آوری شده، «رضا رشیدپور» با ۳۶.۰۴ درصد محبوب‌ترین مجری به انتخاب کاربران بوده است. در این نظرسنجی درحالی رضا پورحسین ۰.۸۱ درصد، مرتضی حیدری ۱۸.۵۷ درصد، المیرا شرفی‌مقدم ۱۷.۳۰ درصد، محمدرضا شهیدی‌فر ۳.۵۹ درصد رای آورده‌اند که ۲۳،۷۰درصد رای‌دهندگان هیچ‌کدام از این افراد را به عنوان گزینه منتخب برای اجرای مناظره‌های انتخابات ۱۴۰۰ مناسب نمی‌دانند. با وجود اینکه این نظرسنجی نشان از محبوبیت رضا رشیدپور داشت، اما علی قلهکی، فعال رسانه‌ای اصولگرا در توییتی مدعی شد که «هیچ نامی از رضا رشیدپور در میان مجری برنامه‌های سیاسی-انتخاباتی صداوسیما نیست.»

ادعایی که نشان می‌داد مطابق روال سابق، برنامه صداوسیما استفاده از مجریان خودی است و چنانچه علی فروغی پیش از این با برچسب «خارج از مدار» عادل فردوسی‌پور، محبوب‌ترین مجری صداوسیما را از کار کنار گذاشت، این‌بار در مدار نبودن رضا رشیدپور قرار است او را از میان گزینه‌های اجرای مناظره‌های انتخاباتی حذف کند. البته اسامی اعلام‌شده هنوز ازسوی هیچ مقام رسمی رد یا تایید نشده و درحالی که امسال باتوجه به آنکه همه‌گیری کرونا دست و پای کاندیدا‌ها را برای سفر‌های انتخاباتی، تبلیغات محیطی و کارناوال‌های خیابانی بسته و این مناظره‌ها از اهمیت و تاثیرگزاری بیشتری نسبت به سال‌های گذشته برخوردارند، همچنان برای اطلاع از مجری حقیقی مناظره‌های انتخابات ۱۴۰۰ باید منتظر اعلام رسمی مقامات صداوسیما بمانیم.

مدیران صدا و سیما باید توجه داشته باشند که فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی انحصار را از دست آن‌ها خارج کرده‌اند. چنانچه کلاب‌هاوس که طی حدود ۲ ماهه گذشته به عنوان شبکه اجتماعی گفت‌وگومحور، مخاطبان ایرانی بسیار زیادی را به خود جلب کرده، طی این مدت به نحوی جای کم‌کاری‌های سال‌های اخیر صدا و سیما در تریبون دادن به تمام تفکر‌ها و سلایق و جناح‌ها را پر کرده و حتی مسوولان رده‌های مختلف کشور نیز در این فضا به گفت‌وگوی بی‌پرده با مردم و رسانه‌ها نشسته‌اند.