تمام ادعاهای کاندیداها که صحت نداشت

فکت‌نامه: اولین مناظره سیزدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری در حالی برگزار شد که از جمع هفت کاندیدا، پنج چهره متعلق به جریان اصولگرایی بودند و ۲ نفر هم اصلاح‌طلب. با این توضیح که به دلیل رویکرد جبهه اصلاحات نمی‌توان عبدالناصر همتی و محسن مهرعلیزاده را نماینده این تفکر در انتخابات پیش رو قلمداد کرد.

در این تحلیل با یک نگاه بی‌طرف گفته‌های نخستین مناظره۱۴۰۰ را درستی‌سنجی خواهیم کرد:

مهرعلیزاده: نزدیک ۵۰ درصد مردم ایران زیر خط فقر زندگی می‌کنند.

بررسی: آمار رسمی از جمعیت زیر خط فقر ایران وجود ندارد. مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی (۱۳۹۷) خواستار ارائه بسته غذایی به هفت دهک اول (۵۷میلیون نفر) شده که در معرض فقر قرار دارند.

آخرین گزارش تفصیلی یک نهاد رسمی، گزارش مرکز پژوهش‌ها در سال ۹۵ است که در آن گفته شده نرخ فقر مطلق ۱۷ درصد است.

روزبه کردونی، رئیس موسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی، چند روز پیش با اشاره به پژوهشی که در «مراکز مهم تصمیم‌گیر کشور» ارائه شده، گفته است: جمعیت زیر خط فقر مطلق در ایران به ۲۵ میلیون نفر رسیده است و ۳۰ درصد جمعیت زیر خط فقر مطلق هستند.

برخی منابع هم اعلام کرده‌اند با استفاده از داده‌های آمار هزینه و درآمد خانوار نرخ فقر مطلق را ۵۰ درصد محاسبه کرده‌اند.

مهرعلیزاده: ابراهیم رئیسی شش کلاس سواد دارد.

بررسی: طبق قوانین جاری - خواه با آن موافق باشیم و خواه مخالف - کسی که دوره معروف به "سطح" را در حوزه گذرانده باشد، از نظر مدرک علمی، برابر لیسانس است و می تواند در مقاطع فوق لیسانس و دکتری ادامه تحصیل دهد.

در همین رابطه لینک زیر را بخوانید:

منصفانه درباره مدرک تحصیلی ابراهیم رئیسی

محسن رضایی: متوسط رشد اقتصادی در دولت روحانی صفر بوده است.

بررسی: نرخ رشد اقتصادی بر اساس روایت بانک مرکزی ایران در هشت سال ۱۳۹۲ تا ۹ ماهه ۱۳۹۹ نشان می‌دهد که متوسط سالانه نرخ رشد اقتصادی در این دوره زمانی حدود یک درصد (۰.۹۴ درصد) بوده است.

ابراهیم رئیسی: در دوره من نه سایت بستیم نه روزنامه بستیم.

بررسی: هفته‌نامه صدا در دوران رئیسی توقیف شده و حکم مسدود شدن سایت‌های دانلود فیلم از سوی قوه قضائیه صادر شد.

قاضی‌زاده هاشمی: در هشت سال گذشته نقدینگی که تولید شده سرانه ۴۰۰ میلیون به هر نفر می‌رسد.

بررسی: براساس آمار بانک مرکزی ایران در پایان سال ۹۹ رقم نقدینگی در اقتصاد ایران به ۳۴۷۵ هزار میلیارد تومان رسید، رقم نقدینگی در پایان سال ۹۲ نزدیک به ۶۴۰ هزار میلیارد تومان بود.

‏با این حساب طی ۸ سال گذشته ۲۸۳۵ هزار میلیارد تومان به حجم نقدینگی اضافه شده است. اگر این رقم را به متوسط جمعیت در ۸ سال گذشته (۸۰ میلیون) تقسیم کنیم به هر نفر ۳۵,۴۳۸ میلیون تومان می‌رسد.

زاکانی: همتی در سال ۹۸ گفته بود FATF تاثیری ندارد.

بررسی: همتی دردر سال ۹۸ گفته بود: «کل تجارت‌مان را از روش‌های غیرتحریمی انجام می‌دهیم. [FATF] تاثیری ندارد.

حتی بانک‌های کشورهای دوست هم با ما کار نمی‌کنند، ما از روش‌های دیگری کار می‌کنیم. حالا FATF اشتباه می‌کند ما را ببرند لیست سیاه، اما این تاثیری ندارد.»

محسن مهرعلیزاده: دولت خاتمی تورم را تک‌رقمی کرد.

بررسی: بررسی آمارهای بانک مرکزی از نرخ تورم در دولت‌های محمد خاتمی از ۷۶ تا ۸۳ نشان می‌دهد که پایین‌ترین نرخ تورم سالانه در این دوره در سال ۱۳۸۰ برابر ۱۱.۴ درصد بوده است.

‏در دولت خاتمی در هیچ سالی نرخ تورم تک رقمی نبود، متوسط سالانه نرخ تورم در بازه زمانی ۷۶ تا ۸۳، بر اساس گزارش‌های بانک مرکزی ایران ۲۱.۸ است.

علیرضا زاکانی: ۱۱ نفر بیش از ۹۰ هزار میلیارد تومان به بانک‌های بدهکار هستند.

بررسی: پیش از این عبدالناصر همتی نیز در زمان ریاست بانک مرکزی آمار مشابهی داده و گفته بود: حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان از این بدهی‌ها به سیستم بانکی بازگردانده شده است.

‏مقام‌های دولت روحانی می‌گویند این وام‌ها در زمان دولت قبل داده شده است.

ما گزارش رسمی پیدا نکردیم که در آن جزئیات مبلغ و تاریخ بدهی ابربدهکاران بانکی ذکر شده باشد، بنابراین نمی‌توانیم به طور مستقل این ادعاها را تایید یا تکذیب کنیم.

ابراهیم رئیسی: قیمت مسکن در دولت فعلی ۷ برابر شده است.

بررسی: طبق گزارش‌ مرکز آمار میانگین قیمت مسکن (تهران) در ۱۳۹۹ حدود ۶/۳ برابر میانگین سال ۹۲ است. میانگین قیمت یک متر مسکن در مناطق شهری کل کشور در نیمه اول ۹۹ دقیقا ۴/۵ برابر متوسط قیمت سال ۹۲ است.

رئیسی: کاندیدای پوششی اولین بار در دوره قبل انتخابات (۱۳۹۶) باب شد.

بررسی: حضور نامزدهای پوششی پیش از این در دهه ۱۳۶۰ و ۱۳۷۰ هم سابقه داشت. در سال ۱۳۶۴ همه رقبای آقای خامنه‌ای اعلام کردند برای معرفی فرد اصلح وارد میدان شده‌اند.

‏در دهه ۱۳۷۰ هم هاشمی رفسنجانی در خاطراتش نوشته در انتخابات ۹۲ از جاسبی دعوت کرده برای داغ کردن تنور انتخابات به طور نمایشی ثبت نام کند.