سکانس‌های ماندگار «رقص» در سینمای ایران (۲)
رقصیدن در این فیلم‌ها گاهی حتی در حد چند ثانیه کوتاه بوده، اما در ذهن مخاطب سینما ماندگار شده است.
دیجی کالا مگ : رقصیدن در بسیاری از کشور‌ها مانند هندوستان جز لاینفک سینما است. در هالیوود هم آثار زیادی ساخته شده و می‌شود که پر از سکانس‌های رقص است. رقصیدن در فیلم‌ها گاهی فقط در جهت تلطیف فضا نیست، بلکه جزئی از قصه است و حتی انتقال دهنده مفهومی از داستان.
در طول تاریخ سینمای ایران، اکثر صحنه‌های رقص و شادی مربوط به فیلم‌های کمدی و سینمای تجاری هستند و در آثار اجتماعی و در اصطلاح جشنواره پسند، کمتر از رقص به عنوان یک عنصر در فیلمنامه استفاده می‌شود. اما فیلم‌هایی هم در سینمای ایران ساخته شده که از کارکرد دوم رقص در سینما، یعنی انتقال مفاهیم، بهره برده‌اند. رقصیدن در این فیلم‌ها گاهی حتی در حد چند ثانیه کوتاه بوده، اما در ذهن مخاطب سینما ماندگار شده است. در اینجا سکانس رقص تاثیرگذار و ماندگار در سینمای ایران را مرور می‌کنیم.
۹. درباره الی
کارگردان: اصغر فرهادی
بازیگران: گلشیفته فراهانی، شهاب حسینی، مانی حقیقی و ترانه علیدوستی
محصول: ۱۳۸۷
فیلم «درباره الی» اصغر فرهادی آنقدر مشهور است که احتمالا بلافاصله پس از خواندن اسمش، سکانس رقص دسته‌جمعی آن را به یاد می‌آورید. چند خانواده که رابطه‌ی دوستانه‌ای دارند به سفر شمال می‌روند و در آنجا اتفاقاتی باعث می‌شود که چند شبانه‌روز را با استرس و دلهره پشت سر بگذارند. اما در همان سکانس‌های اولیه فیلم، وقتی این جمع به ویلای محل اقامتشان می‌رسند و متوجه شکسته بودن شیشه‌ها می‌شوند، درباره‌ی اینکه باید تا صبح از سرما بندری برقصند، حرف می‌زنند. همین دیالوگ باعث شروع رقص همه‌ی مرد‌های گروه باهم می‌شود.
سکانسی که اول از همه حس دوستانه و سرخوشی این همسفران را به مخاطب نشان و در مرحله بعد با بیرون رفتن بی سر و صدای الی از ویلا، خبر از شخصیت مرموز او می‌دهد که تا پایان فیلم نیز گریبان‌گیر مخاطب است. اصغر فرهادی که با فیلم «درباره الی» اولین قدم‌ها را به سوی کارگردان جهانی شدن، طی می‌کرد، هوشمندانه از این سکانس رقص برای القای این مفاهیم به مخاطب استفاده کرده.
۱۰. یک عاشقانه ساده
کارگردان: سامان مقدم
بازیگران: مهناز افشار، مصطفی زمانی و احمد مهرانفر
محصول: ۱۳۹۰
دومین فیلم ساخته سامان مقدم در لیست ما. مقدم در آثار دیگرش در سال‌های بعد هم نشان داده که علاقه‌ی خاصی به استفاده از سکانس‌های رقص در فیلم‌هایش دارد. البته صحنه‌های رقص دو فیلم بعدی او یعنی فیلم دنباله‌دار «نهنگ عنبر» فقط به طنز این آثار کمک کرده. «یک عاشقانه ساده» اگرچه فیلم موفقی در گیشه و نزد منتقدان نبود، اما دقیقا با اسمش منطبق است. داستان از جایی شروع می‌شود که کدخدا و شاطر مورد اعتماد روستا از مدت‌ها قبل قرارگذاشته‌اند که پسر و دخترشان با هم ازدواج کنند.
اما حالا که کرامت پسر کدخدا و گندم دختر شاطر به سن جوانی رسیده‌اند، تقدیر چیز دیگری بر سر راهشان گذاشته و گندم عاشق علی پسر یک مرد بدنام در روستا شده است. در شب جشنی در روستا که همه‌ی مردم برای شادی دور هم جمع شده‌اند، علی و کرامت برای رقصی محلی در مقابل همدیگر قرار می‌گیرند که پس از چند ثانیه که از شروع رقص می‌گذرد بیشتر شبیه یک دوئل می‌شود و مدام سعی می‌کنند همدیگر را از راه به در کنند.
۱۱. دلم میخواد
کارگردان: بهمن فرمان‌آرا
بازیگران: رضا کیانیان، مهناز افشار، محمدرضا گلزار
محصول : ۱۳۹۲
هشتمین ساخته بهمن فرمان آرا در مقام کارگردان که با نام اولیه «دلم میخواد برقصم» ساخته شد، اما تا پنج سال پس از ساخت و زمانی که کلمه «رقص» را از انتهای نام فیلم حذف نکردند، مجوز اکران آن صادر نشد.
این فیلم تماما درباره فایده رقص برای نجات آدم افسرده امروزی از زندگی یکنواخت است. بهرام فرزانه نویسنده‌ای است که مدت‌هاست نمی‌تواند داستان بنویسد. ناگهان بر اثر یک تصادف اتومبیل، آهنگی در ذهنش تکرار می‌شود که او را به رقص می‌آورد. همین اتفاق شوق نوشتن را در او برمی‌انگیزد.
در کل فیلم بار‌ها سکانس‌های رقص دیده می‌شود و رضا کیانیان مدام در حال بشکن زدن و رقصیدن است. اما سکانس مهم رقص در این فیلم، زمانی است که فرزانه همه‌ی مردم شهر را به رقص وا می‌دارد. تمام کاراکتر‌هایی که در اول فیلم با مراجعه به پزشک اعصاب و روان از درد‌های روحی خود می‌گویند، در رقص دسته‌جمعی در خیابان می‌رقصند و غم‌هایشان را برای چند ساعتی فراموش کرده‌اند. همچنین سکانس پایانی این فیلم نیز با وجود ساخته شدن به صورت کامپیوتری، بسیار تاثیرگذار است؛ لحظه‌ای که نوزادان تازه به دنیا آمده در بیمارستان همه یک دستشان از قنداق بیرون آمده و در حال رقصیدن هستند.
۱۲. ابد و یک روز
کارگردان: سعید روستایی
بازیگران: پیمان معادی، نوید محمدزاده و پریناز ایزدیار
محصول : ۱۳۹۴
همیشه هم رقص نشان از خوشحالی نیست، بلکه گاهی دریچه‌ای است که زخم‌ها و بدبختی‌ها را بیشتر نمایان می‌کند. این توصیف دقیقی از سکانس رقص فیلم «ابد و یک روز» است. سمیه که برای رهایی از مشکلات و وابستگی‌های خانواده، با نظر برادرش مرتضی می‌خواهد با یک مرد افغانستانی ازدواج کند و از خانه برود، دو روز مانده به بله برون، با مسایل خانواده خود روبرو می‌شود. خانواده‌ای که نسل به نسل معتاد و موادفروش بوده‌اند و حالا با تدبیر برادر بزرگتر خانواده قرار است تغییراتی در این روند به وجود بیاید.
اما هیچ کس با این تغییر موافق نیست و مدام جدال و بحث در خانه جریان دارد. در این میان، نوید فرزند کوچک خانواده با همه فرق دارد و در مدرسه بسیار موفق است. شبی که او کارنامه‌اش را از مدرسه دریافت می‌کند، همه در خانه می‌رقصند، اما رقصی که از بار درد خانواده چیزی کم نمی‌کند و حتی رقصیدن محسن برادر معتاد خانواده در پشت پنجره که با آهنگی غمگین ادامه پیدا می‌کند، بیشتر به بار احساسی این سکانس اضافه کرده.
۱۳. برادرم خسرو
کارگردان: احسان بیگلری
بازیگران : شهاب حسینی، ناصر هاشمی و هنگامه قاضیانی
محصول: ۱۳۹۴
خسرو یک بیمار دوقطبی است، اما سال‌ها است به واسطه مراقبت‌های خواهرش بهبود پیدا کرده. اما تغییری در زندگی باعث بهم ریختن دوباره او می‌شود. خسرو باید برای مدتی پیش برادر بزرگش ناصر و خانواده او زندگی کند. ناصر تحمل روحیات و رفتار خسرو را ندارد و سعی می‌کند با تغییر دز داروهایش اورا در کنترل خود در بیاورد.
«برادرم خسرو» یکی از مهم‌ترین و خوش‌ساخت‌ترین فیلم‌های سینمای ایران در زمینه بیماران روحی است که با بازی شهاب حسینی تصویر تاثیرگذاری از یک بیمار دو قطبی در حالت‌های مختلف به مخاطب نشان می‌دهد. یکی از صحنه‌های مهم و قابل تامل فیلم، سکانس رقص خسرو با اهالی خانه ناصر است. او ساعت ۴ صبح بیدار شده، بیرون رفته و کله پاچه خریده و حالا سرحال و شاد به خانه بازگشته و می‌خواهد با برادرزاده‌ی نوجوانش و برادرش برقصد. صدای موسیقی بلند اهل خانه را بیدار می‌کند و خسرو بی‌اعتنا به موقعیت، همه را به رقص فرا می‌خواند. این سکانس یک توصیف کامل از قطب مثبت و فاز حال خوش بیماران دوقطبی است.
۱۴. سرخپوست
کارگردان: نیما جاویدی
بازیگران : نوید محمدزاده و پریناز ایزدیار
محصول: ۱۳۹۷
داستان فیلم «سرخپوست» در دهه ۴۰ در زندانی در یکی از شهر‌های سیستان و بلوچستان می‌گذرد. تصور همه از یک رییس زندان فردی مقرراتی و جدی است، اما در فیلم «سرخپوست» ما در برخی سکانس‌ها به خلوت سرگرد نعمت جاهد، رییس این زندان می‌رویم و از بعضی رفتار‌های او غافل‌گیر می‌شویم.
جاهد که قرار است در یک روز زندان تحت ریاست خود را تخلیه کند، در آخرین لحظات اسباب کشی از آمدن مافوق خود تعجب می‌کند، اما وقتی میفهمد که سرهنگ مدبر برای دادن خبر ترفیع او به زندان آمده، از خوشحالی در پوست خود نمی‌گنجد. جاهد نمی‌تواند مقابل مافوق خود و زیردستانش شادی‌اش را نشان دهد، برای همین به اتاق مجاور دفتر کارش می‌رود و در سکوت آنجا شروع به رقصیدن می‌کند. او حتی از دیوار به عنوان پارتنر رقص تانگو استفاده می‌کند. رقص سرگرد جاهد با لباس نظامی و در حالی که همیشه اخمی بر صورت دارد، این سکانس فیلم «سرخپوست» را ماندگار کرده است.
۱۵. هزارپا
کارگردان: ابولحسن داودی
بازیگران: رضا عطاران، جواد عزتی و سارا بهرامی
محصول : ۱۳۹۷
شاید قراردادن فیلم «هزارپا» در لیست ما کمی عجیب باشد. چون این فیلم یک کمدی تمام عیار است و رقص و شادی موجود در آن، شبیه سایر فیلم‌هایی که برای این لیست انتخاب کردیم، نیست. اما نکته مهمی در سکانس رقص این فیلم وجود دارد؛ دو کمدین مطرح و پرطرفدار سینمای ایران که هرکدام فروش یک فیلم را تضمین می‌کنند در این فیلم در کنار هم قرارگرفته‌اند و در سکانسی از خوشحالی نقشهای که کشیده‌اند با لباس راحتی می‌رقصند.
جواد عزتی که نقشهای جدی او وزنه‌ای هم تراز با نقشهای کمدی‌اش دارد، آنچنان در این سکانس از تمام بدنش برای هرچه کمدی‌تر رقصیدن استفاده می‌کند که نمی‌توانستیم به راحتی از کنار این فیلم بگذریم. سکانس رقص فیلم «هزارپا» شاید تاثیرگذار نباشد و در فهم قصه و پیشبرد آن کمکی نکند، اما با فروش بسیار بالای فیلم و استقبال گسترده از آن، حتما از فراموش‌نشدنی‌ترین سکانس‌های رقص در سینما است.
۱۶. جهان با من برقص
کارگردان: سروش صحت
بازیگران : علی مصفا، جواد عزتی، پژمان جمشیدی و هانیه توسلی
محصول: ۱۳۹۷
عده‌ای دوست دور هم جمع شده‌اند تا در روز‌های آخر زندگی جهانگیر، یکی از دوستان مشترکشان که به سرطان مبتلا است، در کنارش باشند. در این فیلم دو سکانس رقص وجود دارد. در یکی از آن‌ها که در اواخر فیلم است، همه دور آتش جمع شده‌اند و در حال پایکوبی هستند. اما سکانس دیگر رقص که در اوایل فیلم قرار گرفته از صحنه‌های مهم «جهان با من برقص» است. وقتی شخصیت حمید با بازی سیاوش چراغی‌پور با یک آهنگ شش و هشت شروع به رقصیدن می‌کند و همسر جوانش ناهید با بازی هانیه توسلی مدام قربان صدقه او می‌رود.
در این سکانس جهانگیر را می‌بینیم که از شکسته شدن یکنواختی زندگیش با حضور این افراد مدام لبخند می‌زند و شاد است و دخترش که بی خبر از همه جا همراه با میهمانان شادی می‌کند. در سمت دیگر احسان با بازی جواد عزتی نشسته که با وجود غصه بزرگی که دارد با جمع همراهی می‌کند. اما آمدن دوست مشترک دیگری به نام فرخ، سکانس رقص را بهم می‌ریزد. او که با همسر قبلی احسان ازدواج کرده، وارد خانه می‌شود و احسان پس از اصرار‌های اطرافیان برای رقصیدن، ناگهان شروع به داد و بیداد می‌کند و سکانس رقص با یک دعوا به پایان می‌رسد. این سکانس علاوه بر جا نمایی که برای ورود فرخ در دل آن وجود دارد، به مخاطب کمک می‌کند تا با شخصیت‌های داستان بهتر آشنا شود.
نظر کاربران
جهان با من برقص خیلی فیلم مسخره ای هس
پاسخ ها
سینمای محلی و عقب افتاده ایرون که شاخش میشه اصغر خخخخخ
نه من تاحالا هيچكدوم از اين فيلمارو نديدم
فیلم جهان با من برقص فیلم بسیار زیبایی بود و من عاشق خانه جهان و سبک دکوراسیونش شدم
هانیه توسلی و همسرش در فیلم نقششونو خوب بازی کرده بودن
خدا خیرتون بده شاد شدم مخصوصا آخری
کاش کلیپ همه فیلمارو بزارین