جاباما
۱۱۸۹۹۴۹
۶ نظر
۵۰۱۰
۶ نظر
۵۰۱۰
پ

فروشگاه‌های زنجیره‌ای اینطور فریب می‌دهند

یک اقتصاددان ضمن بیان این که بازار خرده فروشی در ایران یک بازار سنتی است که از قرون گذشته تا امروز وجود داشته است، گفت: امروز شیوهٔ تأمین خرده فروشی‌ها تغییر یافته است. یعنی در حال حاضر همه خرده فروشی‌ها زیر قیمومیت نامرئی و نانوشته نهاد‌های قدرت و ثروت که تمام کالا‌های اساسی و بادوام را وارد و به طور مویرگی توزیع می‌کنند، قرارگرفته اند. ادامه این گفتگو را در ادامه بخوانید.

خبرگزاری رکنا: یک اقتصاددان ضمن بیان این که بازار خرده فروشی در ایران یک بازار سنتی است که از قرون گذشته تا امروز وجود داشته است، گفت: امروز شیوهٔ تأمین خرده فروشی ها تغییر یافته است. یعنی در حال حاضر همه خرده فروشی ها زیر قیمومیت نامرئی و نانوشته نهادهای قدرت و ثروت که تمام کالاهای اساسی و بادوام را وارد و به طور مویرگی توزیع می کنند، قرارگرفته اند.

فروشگاه‌ های زنجیره‌ای مجموعه فروشگاه‌ هایی است که با مدیریت واحد، در سطح یک شهر، کشور یا چندین کشور پراکنده‌اند. فروشگاه های زنجیره ای از عنوان تجاری یکسانی استفاده می‌ کنند و محصولات مشابه ارائه می‌ کنند. در سال ۲۰۰۴ میلادی، فروشگاه‌ های "وال‌ مارت" به عنوان بزرگ‌ترین و سرمایه‌‌دارترین فروشگاه‌ های زنجیره‌ای جهان شناخته شدند. در ایران بر اساس بررسی تارنمای اتحادیه فروشگاه های زنجیره ای، در سال ۱۳۹۹ بیش از ۱۲۸برند و نزدیک به ۴۷۰۰ شعبه فروشگاه زنجیره ای در کشور وجود دارد. آنچه مهم است این است که فروشگاه های زنجیره ای و بازار خرده فروشی در ایران چه مختصاتی دارد و چه تفاوت هایی با دیگر فروشگاه های زنجیره ای در دیگر نقاط جهان دارد؟

دکتر محمود جامساز، اقتصاددان معتقد است: امروزه برغم آمارهای دولتی مبنی بر کاهش شیب تورم متأسفانه شاهد افزایش فاصله غیر متعارف قیمت ها و قدرت خرید جامعه یعنی گرانی روزافزون نیازهای اولیه و ثانویه آحاد مردم چون معیشت، پوشاک، دارو، درمان، مسکن، لوازم خانگی، آموزش و دیگر مایحتاج زندگی هستیم. بدون آنکه کنترل و نظارتی از سوی نهادهای مسئول دولتی در این رابطه اعمال گردد.

این در حالی است که اقتصاد ما دولتی است و لذا در غیاب یک بازار آزاد رقابتی، مصرف کنندگان مسئولیت کاهش قدرت خرید و کوچک شدن سبد معیشتی خود را که متأثر از رشد فراینده تورم است، ناشی از مدیریت ناکارآمد اقتصاد دولتی و فضای رانتی و فساد اقتصادی می دانند.

لذا در راستای جبران نتایج مخرب مداخلات دولتی در عرصه اقتصاد کشور و ساماندهی اقتصاد، آزادسازی اقتصادی و خصوصی سازی فی الواقع به مفهوم کاهش مداخلات نامطلوب دولت در اقتصاد و بازار و تقویت بخش خصوصی به عنوان مهمترین رویکردهای سیاست های کلی نظام مورد توجه قرار گرفت.

متأسفانه این سیاست ها در سطح نوشتار باقی ماند. به طوری که گزارش منتشر شده از سوی وزارت صمت حاکی از آن است که شاخص آزادی اقتصادی ایران در سال ۲۰۲۰ از بین ۱۸۰ کشور جهان در رتبه ۱۶۴ قرار داشته که نسبت به سال ۲۰۱۹ برابر با ۹ پله سقوط کرده و در رتبه دوم از آخر جدول بالاتر از ترکمنستان قرار گرفته است.

در کشورهای پیشرفته انواع کالاها با برندها و قیمت‌های متفاوت تولید، توزیع و به بازارهای خرده فروشی عرضه می‌ شوند و بسته به کیفیت و نوع کالاها، هر قشری از توانمند گرفته تا گروه‌ های کم‌ درآمد و ضعیف، قادر هستند متناسب با بودجه خود، کالاهای موردنظر و دلخواه خویش را در یک بازار رقابتی خریداری کنند، اما چنین فرآیندی در اقتصاد دولتی انحصارگر قابلیت اجرایی ندارد.

در آمریکا و کانادا فروشگاه های زنجیره ای متعلق به بخش خصوصی نظیر «وال مارت» با شعار " هر روز یک کاهش قیمت " تأسیس شد. فروشگاه های زنجیره ای دیگری همچون «دلاراما» که در آن قیمت تمام کالاها در ابتدا یک دلار و اینک برخی از کالاها تا حدود ۴ یا ۵ دلار افزایش یافته و "اچ اند ام"، سیرز، کاستکو ،سون الون، کنتاکی فراید چیکن و بسیاری دیگر فعال هستند. این برندها با تحول در بازار خرده فروشی با عرضه طیف گسترده ای از کالاها در دپارتمان های مختلف خریداران را قادر ساخته اند تا با صرفه جوئی وقت و قیمت مناسب مایحتاج خود را از یک شعبه فروشگاه زنجیره ای تأمین کنند.

جالب آنکه تمام شعب یک فروشگاه زنجیره ای از سیاستگذاری های قیمتی و کیفیتی و مشتری مداری فروشگاه مرکزی تبعیت می کنند. البته فروشگاه های زنجیره ای دیگری در بازار خرده فروشی نیز فعال هستند که صرفا یک نوع کالا مثل پوشاک، کفش یا خوراک با برند خاص عرضه می کنند که به سبب مشتری مداری و کیفیت مورد استقبال خریداران قرار گرفته اند.

به طور نمونه در فروشگاه های مک دونالد تمام شعبات مکلف هستند از دستورالعمل غذایی خاصی پیروی کنند و از آن تخطی نکنند. کیفیت محصول تمام شعباتی که کمپانی مک دونالد در سراسر جهان تاسیس می کند یا امتیاز آن را می فروشد باید به یک نحو باشد و نظارت بسیار دقیق و منطقی بر عملکرد کیفی آنها اعمال شود. هدف، جذب مشتری بیشتر و رضایت آنان است که این فرایند را از طریق حفظ کیفیت بالا در یک بازار رقابتی انجام می دهند.

نکته حائز اهمیت اما وجود فروشگاه های خرده فروشی آنلاین است که در سال های اخیر با رشد حیرت آور، تحول عظیمی در بازار خرده فروشی به لحاظ خدمات، قیمت، گستردگی تنوع کالا و جلوگیری از اتلاف زمان و هزینه برای خرید حضوری و تحویل کالا درب منزل در اسرع زمان بوجود آورده اند.

ما در ایران، از وجود فروشگاه هایی در چنین ابعاد و مقیاسی بی بهره هستیم. اما برخی از این فروشگاه های زنجیره ای فعال موجود که سهامداران آن را اغلب بانک ها و شرکت های بیمه و شبه دولتی ها در اختیار دارند، با استفاده از رانت های دولتی و تسهیلات ویژه بانکی تأسیس، اما از جایگاه ویژه و مطلوبی در عرصه خرده فروشی بر خوردار نشده و قادر به جذب اعتماد همه اقشار جامعه نبوده اند.

یکی از فروشگاه های زنجیره ای که پیشروترین فروشگاه زنجیره ای کشور است، در سال ۹۶ با حرف و حدیث ها و ابهامات بسیاری خصوصی سازی شد. دیری نپایید که چند بنگاه با سرمایه این فروشگاه و مشارکت برخی از اعضاء هیأت مدیره به عنوان شرکت های واسط از دل این فروشگاه زاده شدند و با اخذ تسهیلات ریالی و ارزی کلان از بانک ها، با استفاده از رانت، ترویج فساد را دامن زدند. ده ها میلیون دلار ارز دولتی را بدون شفاف سازی محل هزینه دریافت نموده و پیگیری قضایی هم به نتیجه نرسیده است.

یکی از این شرکت های واسط که در هند به ثبت رسیده نیز جزء دریافت کنندگان ارز دولتی بوده است در حالیکه واحد های تولیدی کوچک و متوسط بخش خصوصی واقعی در مضیقه تنخواه گردان و در آستانه توقف هستند، اما متأسفانه در اقتصاد دولتی سیاسی ما امر تخصیص منابع با هدف بهبود وضعیت اقتصاد صورت نمی گیرد.

بدین ترتیب یک فروشگاه زنجیره ای پیشرو که با هدف حذف واسطه ها و ارائه کالای با کیفیت خرده فروشی به قیمت مبدأ تأسیس شده بود، به زایش شرکت های واسط از درون خود پرداخت تا از تسهیلات بانکی رانتی در سطحی وسیعتر برخوردار شود و هزینه های آن را بر مصرف کننده نهایی تحمیل کند.

لازم به ذکر است بر اساس بررسی وبسایت اتحادیه فروشگاه های زنجیره ای در سال ۹۹ بیش از ۱۲۸ برند و نزدیک به ۴۷۰۰ شعبه فروشگاه زنجیره ای در کشور فعالیت می کنند. برخی از این فروشگاه ها با زد و بند با تولیدکنندگان برای درج برند آنها بر روی کالاها با استفاده از روش های مردم فریب تخفیفات بی وقفه ای را در تمام ادوار سال منظور می کنند، اما معمولا کالاهای خود را با قیمتی بیش از قیمت های مغازه های خرده فروشی عرضه می کنند. در همین رابطه اخیرا یکی دو فروشگاه زنجیره ای مورد پیگرد قانونی قرار گرفتند که نتایج این اقدام قضائی آشکار نیست.

اکثر فروشگاه های زنجیره ای در ایران که از وابستگی های رانتی برخوردار هستند عرصه خرده فروشی مدرن را در راستای اهداف خود گسترش و خرده فروشی سنتی را محدود می سازند. زیرا قوانین و مقررات تجاری و مالی که در کشورهای پیشرفته اسباب پایایی و رونق خرده فروشی های با مقیاس کوچک در شکل مغازه هارا فراهم می کند، در کشور ما فاقد ظرفیت های حمایتی قانونی و مالی و تسهیلاتی از بخش های ضعیف است و در اقتصاد دولت محور ما اهم تسهیلات بانکی که تجمیع شده سپره های خرد مردمی است، توسط شرکت های دولتی و وابسته مصادره به مطلوب می شود ، لذا دسترسی کسب و کارهای کوچک و خرده فروشی ها به خدمات دولتی و تسهیلات بانکی محدود می گردد و در مقابل شرکت هایی با ماهیت حقوقی ظاهرا غیر دولتی در مقیاس های بزرگتر ظهور و رشد می یابند و قیمت های تعیینی کالا ها را بر مصرف کننده تحمیل می کنند.

پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن برترین ها را نصب کنید.
درآمد ماهیانه 5-20 میلیون از توی خونه با موبایل

آموزش رایگان کسب درآمد 5-20 میلیون ماهیانه از خونه و فقط با یه موبایل ساده رو در یک وبینار رایگان آموزشی یاد بگیر

محتوای حمایت شده

تبلیغات متنی

سایر رسانه ها

    نظر کاربران

    • بدون نام

      یکی از عوامل تورم همین فروشگاههای زنجیره ای هستند با بالا بردن قیمت مصرف کننده روی بسته بندی اجناس برای تخفیف بیشتر اگر دفت کنید پس از اعمال تخفیف هم از بیرن گرانتر است

    • مهربان

      من که نفهمیدم چی گفتید

    • بدون نام

      غارت اموال ایرانی جماعت در دنیا بی همتاست

    • بدون نام

      دولت کلا بازار را به حال خود گذاشته همه فروشگاهی هر قیمت که بخواهد به مردم تحمیل میکند

    • م ا

      من سس میخریدم ۱۵تومن امروز رفتم از فروشگاه سورنا همانو خریدم ۱۷ تومن چرا باید گرون بزنه کارخانه تولیدشو ۱۴ تومن تولیدزده

    • بدون نام

      قرار بود قیمت تولید روی کالاها درج شود و باعث پایین آمدن قیمت شود؟!!!!

    ارسال نظر

    لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.

    از ارسال دیدگاه های نامرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.

    لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.

    در غیر این صورت، «برترین ها» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

    بانک اطلاعات مشاغل تهران و کرج