کارلوس گوسن؛ مرد ماموریت‌های غیرممکن

مجله موفقیت: «کارلوس گوسن»، بازرگان موفق فرانسوی - لبنانی - برزیلی، در ۹ مارچ سال ۱۹۵۴ در «پورتوولوی» برزیل به دنیا آمد. پدر و مادرش اصلیت لبنانی داشتند اما او با شناسنامه فرانسوی در بیروت بزرگ شد.

گوسن در حال حاضر مدیرعامل کارخانه رنو در فرانسه است و همین سمت را در کارخانه نیسان ژاپن نیز دارد. جالب است بدانید از هر ده اتومبیلی که در سراسر دنیا معامله می شود، دو اتومبیل محصول این کارخانه هاست. وی همچنین مدیرعامل طرح مشترک رنو - نیسان بوده است و در حقیقت مدیر استراتژیک هر دو کارخانه محسوب می شود و به منافع مالی و توافقات واحد میان این دو می اندیشد.

گوسن به خاطر بخشیدن جان تازه به کارخانه رو به ورشکستگی نیسان در اواخر دهه ۹۰ و بازگرداندن دوباره آن به عرصه رقابت جهانی، به «قاتل هزینه ها» و «آقای کارراه انداز» مشهور شد.

وقتی او در سال ۱۹۹۹ سکان هدایت این کمپانی را در دست گرفت، به همه هواداران این شرکت قول داد در عرض دو سال مجددا آن را به روزهای پرشکوه اولیه اش بازگرداند و اگر موفق به انجام این کار نشد بلافاصله از سمت خود استعفا کند اما او نیاز به استعفا نداشت؛ زیرا در این عرصه به موفقیت های چشمگیری دست یافت و همین خود باعث شد در زمره یکی از ۵۰ مرد سرشناس عرصه تجارت جهانی و سیاست قرار بگیرد.


وی در سال ۲۰۱۲ نایب رئیس هیئت مدیره شرکت «آوتوواز» نیز شد؛ همچنین او یکی از اعضای هیئت مدیره بانک برزیلی و شرکت «آلکوا» و عضو شورای راهبردی دانشگاه «قدیس یوسف» و دانشگاه آمریکایی بیروت است. آنچه در ادامه می خوانید، نگاهی است به زندگی این مغز متفکر عرصه صنعت، اقتصاد و مدیریت استراتژیک.

پدربزرگ گوسن، بیچاراگوسن، در سیزده سالگی از لبنان به برزیل مهاجرت کرد و در منطقه ای دور افتاده نزدیک مرز برزیل و بولیوی ساکن شد. وی در زمینه صنعت لاستیک کار می کرد و سرپرستی یک کمپانی را که عمده کارش خرید و فروش محصولا کشاورزی بود، برعهده گرفت اما پسرش، پدر گوسن، نیز «پورتوولو» را به عنوان محل سکونت خود برگزید و با یک نیجریایی لبنانی تبار ازدواج کرد.

کارلوس، مقطع دبیرستان را در لبنان به اتمام رسانده و سپس به دبیرستان «استانیسلاس» فرانسه رفت و در سال ۱۹۷۸ از «اِکُل پلی تکنیک» در رشته مهندسی معدن فارغ التحصیل شد. او پس از فارغ التحصیلی، ۱۸ سال در بزرگترین شرکت تولید کننده تایر موسوم به «میشلن» کار کرد و پس از آن، در چند کارخانه کشور فرانسه به فعالیت پرداخت و در سی سالگی، به سِمت مدیر اجرایی شرکت میشلن در آمریکای جنوبی منصوب شد؛ شرکتی که تحت تاثیر تورم شدید در برزیل در آستانه نابودی و ورشکستگی قرار داشت.

او با تشکیل گروه های چند نقشی مدیریتی توانست اقدامات سودمندی در کشورهای فرانسه، برزیل و دیگر ملیت ها در بخش آمریکای جنوبی انجام دهد. تجربه او در کشور چند فرهنگی برزیل، زمینه ساز بنیانگذاری شیوه مدیریتی چند فرهنگی با تاکید هر چه بیشتر بر روی تفاوت ها و گوناگونی ها به عنوان یک سرمایه اصلی در عرصه تجارت شد.

گوسن خود در جایی می گوید: «درست است که مشترکات، آسایش آدمی را فراهم می آورد اما از تفاوت ها نیز می توان درس های زیادی آموخت.» این بخش از شرکت ظرف مدت دو سال به سوددهی بازگشت. بعد از پایان ماموریت گوسن در آمریکای جنوبی، او همراه با خانواده به «گرین ویل» کالیفرنیا نقل مکان کرد تا مدیرعامل میشلن در آمریکای شمالی شود.

در اواخر دهه ۱۹۹۰ کمپانی نیسان ژاپن به پایان عمر خودش نزدیک شده بود و سهامداران این شرکت تصمیم گرفتند برای فرار از این وضعیت بحرانی، سهام خود را بفروشند و شرکت رنو با خرید درصدی از سهام این کمپانی سعی کرد تا آن شرکت را از وضعیت بحرانی نجات دهد؛ پس رسما با خرید ۳۷ درصد از سهام، اعلام کرد که قصد دارد مانع ورشکستگی کامل نیسان شود.

در سال ۱۹۹۹ گوسن برای نوسازی و نجات نیسان به ژاپن فرستاده شد و پس از یک سال تحقیق در ژاپن، در ژوئن ۲۰۰۰ رسما مدیریت کمپانی را برعهده گرفت و متعهد شد که در عرض دو سال مجددا نیسان را به همان توانمندی گذشته بازخواهد گرداند. برای بسیاری این صحبت تنها یک شعار بود اما آنان که او را می شناختند، به خوبی به تحقق این مسئله ایمان داشتند.

زمانی که گوسن به کمپانی نیسان رفت، این کمپانی بالغ بر ۲۰ میلیارد دلار بدهی داشت و تنها سه مدل ماشین از مجموع ۴۸ مدل این کمپانی به سوددهی رسیده بودند و با این حساب، نجات این کمپانی بیشتر به یک «ماموریت غیرممکن» شباهت داشت تا طرحی موفق؛ اما گوسن اعلام کرد که تا سال ۲۰۰۵ میزان بدهی های این شرکت را به صفر خواهد رساند.

مشابه عملکردش در رنو این بار نیز او هزینه های اضافی را حذف کرد؛ بنابراین با تعطیلی بسیاری از شعبات راکد و کاهش بسیاری از هزینه های داخلی و مخارج رسمی کمپانی، توانست با مدیریت جدی و توانمند خود، در آغاز هزاره سوم روزنه امید را نشان دهد. او تعداد نیروهای این کمپانی را از ۱۴۰۰۰۰ نفر به ۱۲۵۰۰۰ نفر کاهش داد و ضمنا با تمام قطعه سازان قطع ارتباط کرد.

در مدت زمان کوتاهی گوسن به مشهورترین چهره در ژاپن تبدیل شد، آنها که سن و سال بیشتری داشتند او را با افسانه های کهن ژاپنی مقایسه می کردند و توانایی او را خارج از توانایی یک انسان معمولی می دانستند. ظرف مدت یک سال سود خالص نیسان به ۲.۷ میلیارد دلار رسید.

گوسن می گوید: «حال به مدد دستاوردهای احیای این شرکت خودروسازی، رقم کارگران به ۱۴۰ هزار نفر بازگشته و در ضمن ۷۰ هزار نفر در چین برای نیسان کار می کنند.»


او به تازگی در مصاحبه ای با روزنامه نگاران خارجی در توکیو گفت: «اگر در کوتاه مدت چیزی را فدا نکنید، در بلندمدت جریان نقدینگی به شرکت باز نخواهد گشت. ولی ما عملگرا و واقع بین شدیم و حالا تعدادی پرسنل داریم که همگی درآمد و انگیزه بیشتری برای کار دارند و کمتر نگران آینده هستند.»

وی همچنین از «تعهد رعب انگیز» ژاپنی ها نسبت به شرکت هایشان می گوید و خاطرنشان می کند که چنین تعهدی را در هیچ کجای دنیا ندیده است. او می گوید: «من در برزیل، آمریکا و چند کشور اروپایی کار کرده ام ولی هرگز ملتی را ندیده ام که به اندازه ژاپنی ها اینقدر فداکارانه خود را وقف شرکت شان کنند.»

در اکتبر سال ۲۰۰۱ زندگینامه وی چاپ شد که در اولین ماه فروشش ۱۵۰ هزار نسخه از آن فروش رفت و پرفروش ترین کتاب آسیا نام گرفت. در سال ۲۰۰۲ او معاون کمپانی بزرگ «رنو - نیسان» و همچنین عضو هیئت مدیره رنو شد و در آوریل ۲۰۰۵ مدیریت کمپانی رنو را برعهده گرفت.

براساس نظرسنجی های انجام شده در جراید تخصصی اتومبیل در سراسر دنیا، کارلوس گوسن بانفوذترین فرد در صنعت خودروی دنیا در سال ۲۰۰۵ شد و مجله «فوربس» نیز به او لقب «سختکوش ترین مرد در عرصه تجارت جهانی خودرو» را داده است. رسانه های ژاپنی در مورد او می گویند که این مرد از صبح زود تا پاسی از شب کار می کند؛ بنابراین او را مرد «مهارنشدنی» می نامند.

در سال ۲۰۱۱ و در جریان یک همه پرسی در ژاپن با این سوال که «مایلید چه کسی سکان کشور را به دست بگیرد؟» او رتبه هفتم را کسب کرد؛ در حالی که باراک اوباما رتبه نهم و نائوتوکان، نخست وزیر پیشین ژاپن، رتبه نوزدهم را کسب کردند اما خود او بارها و بارها اعلام کرده است که هیچ سمت و سوی سیاسی نداشته و قصد ورود به عرصه سیاست را ندارد.

در سال ۲۰۱۲، میزان درآمد خالص او از مسئولیت هایش در رنو، ۲,۷۲۸,۳۵۶ یورو اعلام شد! گوسن در حال حاضر موضوع پایان نامه های دانشگاهی و مقالاتی است که دانشجویان سراسر جهان در زمینه مدیریت و کسب و کار می نویسند. سایت Cyberessays.com بخشی را به مقالاتی اختصاص داده است که درباره گوسن و شیوه مدیریتی اوست. او تاکنون چندین جایزه در زمینه مدیریت چند ملیتی و مشارکتی دریافت کرده است.