عکس: کودتای ۲۸ مرداد
۶۱ سال پیش در چنین روزی سازمان مخفی اطلاعات انگلیس و آژانس اطلاعات مرکزی امریکا با کمک عوامل داخلی طرفدار محمدرضا پهلوی کودتایی علیه نخست وزیر وقت ایران برنامه ریزی و اجرا کردند که برای چند دهه جنبش عدالت و استقلال خواهی در ایران را به تعویق انداخت.
فرارو: ۶۱ سال پیش در چنین روزی سازمان مخفی اطلاعات انگلیس و آژانس اطلاعات مرکزی امریکا با کمک عوامل داخلی طرفدار محمدرضا پهلوی کودتایی علیه نخست وزیر وقت ایران برنامه ریزی و اجرا کردند که برای چند دهه جنبش عدالت و استقلال خواهی در ایران را به تعویق انداخت.
در ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲ کیم روزولت مامور مخفی اداره اطلاعات امریکا سیا نقشه کودتایی که با همکاری اداره اطلاعات مخفی انگلیس و جمعی از افسران مخالف دولت و عوامل محمدرضا پهلوی طرح ریزی کرده بود را به اجرا در آورد و دولت مصدق که برای ملی کردن صنعت نفت حاضر به سازش با انگلیس نشده بود را از قدرت ساقط کرد.
در این تاریخ مصدق که به دنبال تصویب قانون ملی شدن صنعت نفت، بیش از دو سال پیش به نخست وزیری رسیده بود در مذاکرات پی در پی با دولت بریتانیا حاضر به سازش نشد و حتی شکایت انگلیس به دیوان لاهه و شورای امنیت سازمان ملل متحد را نیز بی نتیجه گذاشت؛ پس از آن دولت انگلیس چاره را در برکناری نخست وزیر از سمت خود دید.
گرچه مصدق تا مدتی توانست در مقابل فشارهای عوامل داخلی و خارجی مقاومت کند اما انجام رفراندوم برای انحلال مجلس و تلاش برای تضعیف شاه باعث شد مخالفان داخلی و خارجی او برای برداشتنش متحد شوند.
در ۲۵ مرداد و سه روز قبل از کودتا شاه در فرمانی که ارتشبد زاهدی را به عنوان نخست وزیر معرفی می کرد اولین گام عملی برای عزل مصدق و کودتا را برداشت. مصدق پس از دیدن دستخط شاه آن را نپذیرفت؛ شاه در این زمان از کشور فرار کرد و منتظر به نتیجه رسیدن کودتا شد.
سه روز پس از گام اول مرحله دوم عملیات آغاز شد و کیم روزولت فرمانده عملیات در صبح این روز با دادن پول به ارتشیان، ولگردان و اوباش تهران آنها را علیه دولت به خیابان ها کشاند.
مرحله نهایی عملیات با انتقال ارتشیان وفادار به شاه توسط تانک ها و ماشین های مستشاران امریکایی به درب خانه مصدق و تصرف آن انجام شد؛ مصدق ساعاتی بعد بدون مقاومت تسلیم شد و ارتشبد زاهدی قدرت را در دست گرفت. گزارش زیر که یکی از مهمترین وقایع تاریخ معاصر ایران را به تصویر می کشد در برگیرنده تصاویری از به قدرت رسیدن مصدق تا تنش‌های داخلی منجر به کودتای ۲۸ مرداد است.
تظاهرات کارگران شرکت نفت ایران و انگلیس در اعتراض به پایین بودن دستمزد علیه دولت بریتانیا. تاریخ نامعلوم
تظاهرات کارگران شرکت نفت ایران و انگلیس در اعتراض به پایین بودن دستمزد علیه دولت بریتانیا. تاریخ نامعلوم
سخنرانی مصدق در مقابل مجلس شورای ملی درباره لزوم ملی شدن صنعت نفت. شهریور سال ۱۳۳۰
تظاهرات حامیان دکتر مصدق در برابر مجلس شورای ملی پس از اعلام شکایت دولت بریتانیا از ایران. مهر ۱۳۳۰
تظاهرات حامیان دکتر مصدق در خیابان های تهران. ۳۰ تیر ۱۳۳۱
طرفداران دکتر مصدق پس از به خشونت کشیده شدن تظاهرات در حمایت از وی. ۳۰ تیر ۱۳۳۱
حامیان دکتر مصدق تصویر بزرگ او را در تجمع مقابل مجلس بالا می برند. اسفند ۱۳۳۱
تجمع حامیان دکتر مصدق پس از قیام ۳۰ تیر و بازگشت وی به قدرت. اسفند ۱۳۳۱
گفتگوی مصدق با "آریل هریمن" فرستاده ویژه ترومن رئیس جمهور امریکا برای میانجی گری در قضیه ملی شدن نفت. ۲۴ تیرماه ۱۳۳۰
مصدق، هریمن و مترجم او در مذاکرات بی نتیجه برای میانجی گری در اختلاف مصدق و دولت انگلیس در قضیه ملی شدن نفت. ۲۴ تیرماه ۱۳۳۰
تظاهرات هواردان شاه و مخالف مصدق در خیابان های تهران. اسفند ۱۳۳۱
تجمع هوادارن شاه و مخالفان مصدق در مقابل مجلس شورای ملی. اسفند ۱۳۳۱
تجمع هوادارن ملی شدن صنعت نفت در تهران. تاریخ نامعلوم
اوباش تهران به سرکردگی شعبان جعفری در مقابل خانه دکتر مصدق. ۲۸ مرداد ۱۳۳۲
عکسی که گفته می شود از لحظه ورود نیروهای مسلح ارتش به خانه دکتر مصدق گرفته شده است. ۲۸ مرداد ۱۳۳۲
منزل دکتر مصدق پس از یورش ارتش تحت امر زاهدی. ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲
آتش زدن کیوسک روزنامه فروشی در خیابان‌های تهران به دست هوادارن شاه. ۲۸ مرداد ۱۳۳۲
پاک کردن دیوارها از شعارهای ضد شاه و امریکا به دستور زاهدی؛ در این عکس مرد شعار "یانکی به خانه برگرد" را پاک می کند. ۱ شهریور ۱۳۳۲
حمله چماق داران به حامیان نخست وزیر در روز کودتا. ۲۸ مرداد ۱۳۳۲
چماقداران تحت امر شعبان جعفری در خیابان های تهران. ۲۸ مرداد ۱۳۳۲
تانک های ارتش پس از کودتا در خیابان های تهران. ۲۸ مرداد ۱۳۳۲
هواداران شاه سوار بر تانک ارتش در خیابان های تهران. ۲۸ مرداد ۱۳۳۲
تانک ارتش در خیابان های تهران. ۲۸ مرداد ۱۳۳۲
تانک های ارتش در خیابان های تهران در انتظار ورود شاه. ۱شهریور ۱۳۳۲
استقرار صفی از تانک های ارتش پیش از ورود شاه به ایران. ۱ شهریور ۱۳۳۲
ساعات اولیه پس از انجام کودتا؛ زاهدی در دفتر شهربانی تلگراف موفقیت عملیات را برای شاه می نویسد. ۲۸ مرداد ۱۳۳۲
ساعات اولیه پس از انجام کودتا؛ زاهدی در دفتر شهربانی تلگراف موفقیت عملیات را برای شاه می نویسد. ۲۸ مرداد ۱۳۳۲
کیم روزولت فرمانده عملیات آژاکس. تاریخ عکس نامعلوم
محمدرضاپهلوی پیش از بازگشت به ایران. مرداد ۱۳۳۲
استقبال افسران ارتش از شاه پس از بازگشت به ایران. ۱شهریور ۱۳۳۲
استقبال از شاه پس از بازگشت به ایران. ۱ شهریور ۱۳۳۲
ژنرال "مک کلور" (سمت چپ) مستشار نظامی امریکا در هیات استقبال از محمدرضاشاه در فرودگاه. ۱ شهریور ۱۳۳۲
قربانی کردن گاو در جریان استقبال از محمدرضاشاه پس از بازگشت به ایران. ۱شهریور ۱۳۳۲
مصدق پس از کودتای ۲۸ مرداد و در دادگاه نظامی؛ او در این دادگاه به سه سال حبس مجرد (انفرادی) محکوم شد.
در ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲ کیم روزولت مامور مخفی اداره اطلاعات امریکا سیا نقشه کودتایی که با همکاری اداره اطلاعات مخفی انگلیس و جمعی از افسران مخالف دولت و عوامل محمدرضا پهلوی طرح ریزی کرده بود را به اجرا در آورد و دولت مصدق که برای ملی کردن صنعت نفت حاضر به سازش با انگلیس نشده بود را از قدرت ساقط کرد.
در این تاریخ مصدق که به دنبال تصویب قانون ملی شدن صنعت نفت، بیش از دو سال پیش به نخست وزیری رسیده بود در مذاکرات پی در پی با دولت بریتانیا حاضر به سازش نشد و حتی شکایت انگلیس به دیوان لاهه و شورای امنیت سازمان ملل متحد را نیز بی نتیجه گذاشت؛ پس از آن دولت انگلیس چاره را در برکناری نخست وزیر از سمت خود دید.
گرچه مصدق تا مدتی توانست در مقابل فشارهای عوامل داخلی و خارجی مقاومت کند اما انجام رفراندوم برای انحلال مجلس و تلاش برای تضعیف شاه باعث شد مخالفان داخلی و خارجی او برای برداشتنش متحد شوند.
در ۲۵ مرداد و سه روز قبل از کودتا شاه در فرمانی که ارتشبد زاهدی را به عنوان نخست وزیر معرفی می کرد اولین گام عملی برای عزل مصدق و کودتا را برداشت. مصدق پس از دیدن دستخط شاه آن را نپذیرفت؛ شاه در این زمان از کشور فرار کرد و منتظر به نتیجه رسیدن کودتا شد.
سه روز پس از گام اول مرحله دوم عملیات آغاز شد و کیم روزولت فرمانده عملیات در صبح این روز با دادن پول به ارتشیان، ولگردان و اوباش تهران آنها را علیه دولت به خیابان ها کشاند.
مرحله نهایی عملیات با انتقال ارتشیان وفادار به شاه توسط تانک ها و ماشین های مستشاران امریکایی به درب خانه مصدق و تصرف آن انجام شد؛ مصدق ساعاتی بعد بدون مقاومت تسلیم شد و ارتشبد زاهدی قدرت را در دست گرفت. گزارش زیر که یکی از مهمترین وقایع تاریخ معاصر ایران را به تصویر می کشد در برگیرنده تصاویری از به قدرت رسیدن مصدق تا تنش‌های داخلی منجر به کودتای ۲۸ مرداد است.
تظاهرات کارگران شرکت نفت ایران و انگلیس در اعتراض به پایین بودن دستمزد علیه دولت بریتانیا. تاریخ نامعلوم
تظاهرات کارگران شرکت نفت ایران و انگلیس در اعتراض به پایین بودن دستمزد علیه دولت بریتانیا. تاریخ نامعلوم
سخنرانی مصدق در مقابل مجلس شورای ملی درباره لزوم ملی شدن صنعت نفت. شهریور سال ۱۳۳۰
تظاهرات حامیان دکتر مصدق در برابر مجلس شورای ملی پس از اعلام شکایت دولت بریتانیا از ایران. مهر ۱۳۳۰
تظاهرات حامیان دکتر مصدق در خیابان های تهران. ۳۰ تیر ۱۳۳۱
طرفداران دکتر مصدق پس از به خشونت کشیده شدن تظاهرات در حمایت از وی. ۳۰ تیر ۱۳۳۱
حامیان دکتر مصدق تصویر بزرگ او را در تجمع مقابل مجلس بالا می برند. اسفند ۱۳۳۱
تجمع حامیان دکتر مصدق پس از قیام ۳۰ تیر و بازگشت وی به قدرت. اسفند ۱۳۳۱
گفتگوی مصدق با "آریل هریمن" فرستاده ویژه ترومن رئیس جمهور امریکا برای میانجی گری در قضیه ملی شدن نفت. ۲۴ تیرماه ۱۳۳۰
مصدق، هریمن و مترجم او در مذاکرات بی نتیجه برای میانجی گری در اختلاف مصدق و دولت انگلیس در قضیه ملی شدن نفت. ۲۴ تیرماه ۱۳۳۰
تظاهرات هواردان شاه و مخالف مصدق در خیابان های تهران. اسفند ۱۳۳۱
تجمع هوادارن شاه و مخالفان مصدق در مقابل مجلس شورای ملی. اسفند ۱۳۳۱
تجمع هوادارن ملی شدن صنعت نفت در تهران. تاریخ نامعلوم
اوباش تهران به سرکردگی شعبان جعفری در مقابل خانه دکتر مصدق. ۲۸ مرداد ۱۳۳۲
عکسی که گفته می شود از لحظه ورود نیروهای مسلح ارتش به خانه دکتر مصدق گرفته شده است. ۲۸ مرداد ۱۳۳۲
منزل دکتر مصدق پس از یورش ارتش تحت امر زاهدی. ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲
آتش زدن کیوسک روزنامه فروشی در خیابان‌های تهران به دست هوادارن شاه. ۲۸ مرداد ۱۳۳۲
پاک کردن دیوارها از شعارهای ضد شاه و امریکا به دستور زاهدی؛ در این عکس مرد شعار "یانکی به خانه برگرد" را پاک می کند. ۱ شهریور ۱۳۳۲
حمله چماق داران به حامیان نخست وزیر در روز کودتا. ۲۸ مرداد ۱۳۳۲
چماقداران تحت امر شعبان جعفری در خیابان های تهران. ۲۸ مرداد ۱۳۳۲
تانک های ارتش پس از کودتا در خیابان های تهران. ۲۸ مرداد ۱۳۳۲
هواداران شاه سوار بر تانک ارتش در خیابان های تهران. ۲۸ مرداد ۱۳۳۲
تانک ارتش در خیابان های تهران. ۲۸ مرداد ۱۳۳۲
تانک های ارتش در خیابان های تهران در انتظار ورود شاه. ۱شهریور ۱۳۳۲
استقرار صفی از تانک های ارتش پیش از ورود شاه به ایران. ۱ شهریور ۱۳۳۲
ساعات اولیه پس از انجام کودتا؛ زاهدی در دفتر شهربانی تلگراف موفقیت عملیات را برای شاه می نویسد. ۲۸ مرداد ۱۳۳۲
ساعات اولیه پس از انجام کودتا؛ زاهدی در دفتر شهربانی تلگراف موفقیت عملیات را برای شاه می نویسد. ۲۸ مرداد ۱۳۳۲
کیم روزولت فرمانده عملیات آژاکس. تاریخ عکس نامعلوم
محمدرضاپهلوی پیش از بازگشت به ایران. مرداد ۱۳۳۲
استقبال افسران ارتش از شاه پس از بازگشت به ایران. ۱شهریور ۱۳۳۲
استقبال از شاه پس از بازگشت به ایران. ۱ شهریور ۱۳۳۲
ژنرال "مک کلور" (سمت چپ) مستشار نظامی امریکا در هیات استقبال از محمدرضاشاه در فرودگاه. ۱ شهریور ۱۳۳۲
قربانی کردن گاو در جریان استقبال از محمدرضاشاه پس از بازگشت به ایران. ۱شهریور ۱۳۳۲
مصدق پس از کودتای ۲۸ مرداد و در دادگاه نظامی؛ او در این دادگاه به سه سال حبس مجرد (انفرادی) محکوم شد.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
نظر کاربران
روح مصدق قهرمان شاد...
واقعا متاسفم برای شاه و همه طرفداراش