اتفاقات جالب اختتامیه نمایشگاه بیستم
بیستمین نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاری‌ها عصر جمعه - ۲۳ آبان ماه - به کار خود پایان داد تا از حضور رییس جدید صداوسیما در مراسم اختتامیه و در جمع رسانه‌ای‌ها، به عنوان «پیامی نمادین» یاد شود.
ایسنا: بیستمین نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاری‌ها عصر جمعه - ۲۳ آبان ماه - به کار خود پایان داد تا از حضور رییس جدید صداوسیما در مراسم اختتامیه و در جمع رسانه‌ای‌ها، به عنوان «پیامی نمادین» یاد شود.
اختتامیه بیستمین نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاری‌ها با اجرا و طنازی‌های رضا رفیع - از مجریان تلویزیون - آغاز شد و با سخنرانی محمد سرافراز (رییس جدید صداوسیما)، غلامعلی حداد عادل (رییس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی و نماینده مجلس)، حسین انتظامی (معاون مطبوعاتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی) و ... ادامه یافت.
بخشی از این مراسم به طنزهای مجری برنامه - رضا رفیع - گذشت.
رضا رفیع که به عنوان مجری این مراسم، شروع اختتامیه را به دست داشت، صحبت‌های خود را با ابیاتی طنز آغاز کرد.
او عنوان کرد که آغاز اختتامیه‌ی بیستمین نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاری‌ها، متبرک به نام و یاد شهدای انقلاب، جنگ و به ویژه شهدای رسانه است.
او همچنین اشعاری را به این شهدا و اهالی مطبوعات تقدیم کرد.
رفیع خاطرنشان کرد: قلم با زندگی ما اهل رسانه آمیخته شده است. قلم زمینه زندگی و همه لحظات من و شماست. نمایشگاه امسال نمایشگاه بسیار خوبی بود. امسال حس کردم، نمایشگاه شاداب‌تر و پرتحرک‌تر است و به عبارتی بوی بهبود ز اوضاع جهان می‌شنوم؛ حضور چهره‌های مختلف در نمایشگاه از نقاط قوت بود و اینکه نمایشگاه مطبوعات در این روزهای آخر بسیار شلوغ بود اما بعضی از کیوسک‌های مطبوعاتی ما خلوت هستند؛ امیدوارم این شلوغی به آنها سرایت کند.
وی افزود: جوان گرایی ویژگی دیگر نمایشگاه امسال بود، حضور عنصر تبسم و شادابی در جشنواره امسال بسیار زیاد بود شاید انتخاب من به عنوان مجری نیز گواه همین اتفاق است.
رفیع خطاب به رئیس جدید صدا و سیما عنوان کرد: شوخ طبعی شما را به فال نیک می‌گیریم و ان‌شاء‌الله پشتوانه برنامه‌های طنز در رسانه شود.
*** هم رسانه ملی جایگاه خود را بفهمد و هم رسانه‌های مکتوب
محمد سرافراز که در مراسم اختتامیه‌ی بیستمین نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاری‌ها حاضر شده بود، حضورش در مراسم اختتامیه را به فال نیک گرفت و ابراز امیدواری کرد که این حضور ادامه پیدا کند.
با حضور محمد سرافراز - رییس جدید سازمان صداوسیما - در مراسم اختتامیه بیستمین نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاری‌ها - اینگونه اعلام شد: پیوند تنگاتنگ رسانه ملی با عرصه‌ی مطبوعات و خبرگزاری‌ها مستحکم‌تر شد.
محمد سرافراز، رییس جدید صداوسیما در مراسم اختتامیه بیستمین نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاری‌ها با اعلام این مطلب که حضورش را در این مراسم به فال نیک گرفته است، درخصوص فعالیتش در کار رسانه‌ای یادآور شد: کار رسانه‌ای مکتوبم را در روزنامه رسالت شروع کردم پیش از این سردبیر بخش خارجی محسوب می‌شدم و دو سال طول کشید تا سردبیر کل شدم سپس به صداوسیما آمدم و ۲۰ سال طول کشید در این پست قرار گرفتم. نمی‌دانم خداوند از این پس چه سرنوشتی را برایم رقم زده است.
وی همچنین به حضورش در رادیو ارگ در ۱۵ خرداد اشاره کرد و گفت: جز اولین نفراتی بودم که رادیو ارگ را فتح کردیم که سخت بود. در دوران پیروزی انقلاب من و اخوی شهید جزو اولین نفراتی بودیم که وارد ارگ شدیم و رادیو به دست انقلابیون فتح شد.
سرافراز در ادامه صحبت‌هایش در خصوص نحوه ورودش به صدا و سیما و به ویژه رادیو گفت: برای اولین بار وارد رادیو شدم و مسئول بخش نظارت بودم. در سال ۶۱ مقطعی را در تلویزیون بودم اما بیرون آمدم؛ البته بیرونمان کردند تا اینکه بعد از مدتی معاونت سازمان برون مرزی در صدا و سیما را عهده دار شدم.
رییس جدید صدا و سیما علت حضورش در مراسم اختتامیه بیستمین نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاری را اینگونه عنوان کرد: حضور من در چنین محفلی برای قدردانی از رسانه‌های مختلف از جمله رسانه‌های مکتوب است که این نمایشگاه را برگزار کردند و هم اینکه تجدید خاطره‌ای برای من باشد.
وی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به اهمیت عصر ارتباطات و حساس بودن آن مطرح کرد: در شرایطی به سر می‌بریم که عصر ارتباطات است. اما به نظر من مهم‌تر از آن، ما وارد اصل پردازش اطلاعات شده‌ایم؛ پردازش اطلاعاتی که پیش از این آقای ضرغامی در مراسمی از آن به عنوان قدرت نرم یاد کردند. به گونه‌ای که کجاست آن افکار، عقاید و احساساتی که تمام انسان‌ها را درک کند و بفهمد و بعد شروع به تاثیرگذاری و تسخیر آنها کند. ما در عصری به سر می‌بریم که اتفاقات آن هر روز، به‌روز است.
سرافراز با اعتقاد بر اینکه هم رسانه ملی و هم رسانه‌های مکتوب باید جایگاه و شأن خود را بفهمند، گفت: آنها باید جایگاه خود را بفهمند که در کجا قرار دارند و باید چه بکنند. مهم‌تر از آن این است که چگونه تاثیرگذار باشند و چه تصمیماتی را اتخاذ کنند.
رییس جدید سازمان صدا و سیما در عین حال در بخش دیگری از سخنان خود در مراسم اختتامیه بیستمین نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاری‌ها درخصوص ویژگی‌های رسانه‌های نوین گفت: یکی از ویژگی‌های رسانه‌های نوین به ویژه در فضای مجازی کم هزینه بودن این رسانه‌هاست. هر انسانی در دنیای فعلی یک فردی رسانه‌ای است و به تنهایی تولیدکننده است؛ به نوعی که هر خبری که پخش می‌شود و هر تحلیلی که صورت می‌گیرد، مردم نسبت به آن اظهارنظر می‌کنند گاهی در انتهای خبرها کامنت‌هایی می‌گذارند که اهمیت آنها از فضای خود خبر بیشتر است. بنابراین خبر خیلی به سهولت تولید می‌شود و در مورد آن اظهار نظر می‌شود. در این میان رسانه‌هایی به عنوان رسانه‌های اجتماعی توسط مخاطبان و کاربران شکل گرفته است. هر کدام اطلاعات را تکمیل می‌کنند بدون اینکه رسانه‌های سنتی نقشی داشته باشند.
سرافراز در ادامه با اشاره به تفاوت چشمگیر فضای مجازی و مطبوعات اظهار کرد: آنچه در حال حاضر وجود دارد، مراحل شکل گیری یک روزنامه و انتقال آن به مخاطب است و این در مقایسه با فضای مجازی که این امکان را فراهم کرده است که هر اطلاعاتی به راحتی تولید و در اختیار مخاطب قرار گیرد، کاملا متفاوت است.
وی در عین حال تاکید کرد: اگر روزنامه‌های ما این شرایط را درک نکنند، جا می‌مانند و نمی‌توانند تاثیری که باید داشته باشند را دارا باشند. بدین ترتیب کارکرد روزنامه‌ها باید بازتعریف شود. شاید کارکرد روزنامه دیگر این نیست که آخرین خبر مهم را تبلیغ کند. روزنامه‌ها اگر بخواهند به حیات خود ادامه دهند باید بدانند چه نوع مطالبی تولید کنند تا جایگاه خود را حفظ کنند. به نوعی رویکردهای مطبوعات ما با شرایط امروز تطبیق پیدا کند. مردم ایران و دنیا از رسانه استفاده می‌کنند اما نوع استفاده آنها بسیار فرق کرده است؛ به نوعی که در خود جامعه آمریکا در سال ۲۰۱۴ بیش از ۱۱ساعت مردم آن از مجموعه رسانه‌ها استفاده می‌کنند که این آمار نسبت به سایرکشورها بسیار بالاست، در نتیجه رسانه‌های مکتوب، صوتی و تصویری نیز باید بفهمند به چه طریق از این فضا استفاده کنند.
رئیس جدید صداوسیما در عین حال مطرح کرد: شاید درست نباشد که فرد یازده ساعت خود را درگیر رسانه‌ها کند و به زندگی خصوصی خود نرسد به نوعی به اعتیاد رسانه‌ای دچار شود. در نتیجه این خود یک اعتیاد رسانه‌ای است و ارتباطات مجازی تا حدودی جای ارتباطات حقیقی را در بر می‌گیرد. در نتیجه این بخشی از زیان‌های استفاده از رسانه‌های مجازی می‌تواند باشد اما نکته‌ای که باید به آن توجه داشته باشیم، استفاده درست و درک درست این فضاست.
رییس جدید صدا و سیما در عین حال در بخشی از سخنانش به بحث روز کشور یعنی مذاکرات هسته‌ای ۱+۵ پرداخت و اینکه به تعبیری از آن به مذاکرات هسته‌ای ۳+۳ اطلاق می‌شود و گفت: به تعبیر من مذاکرات هسته‌ای ۱/۵ +۱ است که یکی از یک‌های آن ایران و یک دیگر آن آمریکا و نیم آن بقیه کشورها هستند.
سرافراز ادامه داد: این مذاکرات فارغ از اینکه به نتیجه برسد یا نه، البته در بهترین حالت این است که به توافق برسند و مرحله جدیدی آغاز شود؛ هرچند احتمال بیشتر این است که به توافق نرسند که یک دلیل آن می‌تواند زیاده‌خواهی آنها باشد و دلیل دیگرش بی‌اعتمادی ما نسبت به آنهاست و هیچ وقت آنها به تعهدات خود عمل نکرده‌اند.
ایران در یک سال اخیر پروسه‌ای که باید طی کند طی کرد و به تعهداتش عمل کرد. هم تعهداتی که در مذاکرات ژنو انجام شد و هم تعهداتی که در میزان غنی سازی و کاهش حجم آن مطرح شده بود. اما طرف مقابل و تعهداتی که برعهده آنها بود چه شد؟
وی با اشاره به برچیده نشدن تحریم‌ها بیان کرد: چه ارتباطی وجود داشت بین مرکز هسته‌ای و تحریم داروها و بانک مرکزی؟ نگاه آنها به این شکل بود مسیری که ما تا به اینجا رفتیم و بخشی از لبه تحریم و سیاست‌هایی را که به ما اعمال کرد به خود رسانه ملی هم برخورد. به گونه‌ای که در یک دوره‌ای سعی کردند شبکه‌های ما را از ماهواره حذف کنند. نه تنها شبکه‌های سیاسی و خبری مثل العالم و پرس تی‌وی، بلکه شبکه آی‌فیلم را که ۲۴ ساعته سریال پخش می‌کند تحریم کردند و همه اینها به بهانه تحریم و مسائل هسته‌ای اتفاق افتاد که قابل درک نیست. نه تنها نمی‌توانند صدای ما را قطع کنند در عین حال چهره‌شان را آشکار کردند و علیرغم شعاری که چند صد سال با عنوان آزادی بیان و آزادی رسانه‌ها بیان می‌کنند، چهره‌ی خود را آشکار کردند.
*** حضور آقای سرافراز یک پیام نمادین دارد
حسین انتظامی، معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد با اشاره به حضور محمد سرافراز در مراسم اختتامیه بیستمین نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاری‌ها، خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه آقای سرافراز تاکنون جز در مراسم معارفه، در مراسم رسمی دیگری حضور نداشتند و اختتامیه بیستمین نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاری‌ها اولین حضور ایشان است، این حضور یک پیام نمادین نیز دارد.
حسین انتظامی، معاون مطبوعاتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان اولین سخنران این مراسم بیان کرد: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی صرفا هماهنگ‌کننده و تنظیم کننده نمایشگاه بیستم بوده است. نزدیک به ۶۰۰ غرفه در نمایشگاه در این هفت روز فعال بودند که بخش عمده‌ی آنها رسانه‌ها بودند؛ دو بخش روابط عمومی و کسب و کار مرتبط نیز در کنار رسانه‌ها در نمایشگاه بیستم حضور داشتند.
وی افزود: به حمدالله استقبال مخاطبان و حضور مسئولان خوب بود و این زمینه فراهم شد که در این هفت روز از زحمات این عناصر خدمت‌گزار قدردانی شود. یکی از ویژگی‌های نمایشگاه این بود که شاخص‌های انتخاب از روز نخست اعلام شده بود.
انتظامی ادامه داد: جا دارد از شورای هماهنگی تشکل‌های مدیریتی رسانه‌ای تشکر کنم، امیدوارم حضورشان در این نمایشگاه مقدمه‌ای شود که در سال آینده نمایشگاه به طور کامل توسط صنوف مطبوعاتی برگزار شود و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی فعالیت‌های مربوط به پشتیبانی آن را انجام دهد.
معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد با اشاره به حضور محمد سرافراز، رییس جدید صدا و سیما در مراسم اختتامیه نمایشگاه مطبوعات، خاطرنشان کرد: خواستگاه ایشان نیز مطبوعات بوده است؛ بنابراین ایشان از جنس خود ما هستند. این ابتکار و تدبیر مقام معظم رهبری در انتخاب ایشان پیام مدیریتی نیز داشته و این پیام عبارت بود از اینکه از داخل صدا و سیما قدیمی‌ترین معاون را انتخاب کردند.
انتظامی همچنین با اشاره به حوزه زبان و ادبیات فارسی گفت: زبان و ادبیات فارسی عنصر امنیت بخشی برای ماست. اگر به آن بی‌توجهی کنیم شاید به سرنوشت برخی از کشورهای همسایه که زبان خودشان را ندارند مبتلا شویم. رسانه‌ها در ساخت زبانی مردم نقش عمده‌ای دارند.
وی ادامه داد: سال گذشته به همت فرهنگستان زبان و ادب فارسی بخشی در نمایشگاه ایجاد شد که شایسته تشکر است. در فرهنگستان شورایی تشکیل شد که هر ساله جایزه‌ای را به رسانه‌ای اهدا می‌کرد که شاخص‌های آن مشخص شده است و امسال در نمایشگاه توسط خود فرهنگستان این جایزه اهدا شد.
انتظامی در پایان صحبت‌های خود عنوان کرد: اگرچه نمایشگاه به آخرین ساعات خود نزدیک شد اما کار رسانه خاموشی ندارد و امیدواریم شعاری که امسال انتخاب کردیم، به طور جدی سرلوحه خود قرار دهیم.
*** تحلیل شعار نمایشگاه در یک همایش
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی با اشاره به شعار «آزادی مسئولانه» که به عنوان شعار امسال نمایشگاه مطبوعات انتخاب شده است، پیشنهاد کرد که معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد همایش جداگانه‌ای را برای تجزیه و تحلیل این شعار اختصاص دهد.
غلامعلی حداد عادل در مراسم اختتامیه بیستمین نمایشگاه مطبوعات اظهار کرد: روز اول که خبر افتتاح نمایشگاه مطبوعات را شنیدم، از انتخاب عنوان «آزادی مسئولانه» برای نمایشگاه بسیار خوشحال شدم و کسی که این عنوان را برای نمایشگاه انتخاب کرده را تحسین می‌کنم؛ زیرا حرف جامعه ما همین است و آنچه ما می‌خواستیم در این سال‌ها درباره رسانه بگوییم، این شعار گفته است.
وی اضافه کرد: باید این شعار مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد تا معلوم شود رابطه آزادی و مسئولیت چیست و این مسئولیت در برابر کیست. اگر کسی حقیقت را بداند و نگوید به آزادی خیانت کرده و در مقابل اگر کسی آزادی داشته باشد و بدون مسئولیت چیزی را بگوید، به آزادی خیانت کرده است.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی یکی از مسئولیت‌های رسانه‌ها را مسئولیت نسبت به زبان فارسی دانست و اظهار کرد: ما صاحب یک زبان گرانقدر و توانای تاریخی هستیم و ادبیاتی داریم که در معرفی ما نزد مردم دانای جهان از بسیاری چیزهای دیگر برایمان افتخارآمیزتر است رسانه‌ها باید این مسئولیت را احساس کنند.
حداد عادل با اشاره به پیش‌بینی اهدای جایزه‌ای از سوی فرهنگستان زبان و ادب فارسی به یک روزنامه سراسری و یک روزنامه استانی پاسدار زبان فارسی، گفت: این جایزه پیامی برای اهل رسانه دارد و آن این است که مراقب زبان فارسی باشند.
وی در ادامه گفت که فرهنگستان زبان و ادب فارسی آمادگی دارد برای دست‌اندرکاران مطبوعات دوره‌های آموزشی برگزار کند.
حداد عادل همچنین یادآور شد: ما می‌دانیم که اگر رسانه‌ها به فرهنگستان زبان فارسی کمک نکنند، ما در ترویج واژ‌ه‌های جدید و واژه گزینی در برابر اصطلاحات خارجی موفق نخواهیم بود.
این نماینده مجلس در پایان با ابراز خرسندی از شور و هیجان موجود در نمایشگاه مطبوعات امسال خاطرنشان کرد: امیدوارم در جامعه‌ای زندگی کنیم که حرف‌هایمان را به طور جدی و مسئولانه در رسانه‌ها بزنیم. چرا که این نشانه بلوغ و سلامت اجتماعی ما است.
*** فقط صداوسیما را رسانه ملی ندانیم
رئیس خبرگزاری جمهوری اسلامی نیز در این مراسم سخنانی را ایراد کرد و گفت: نمایشگاه امسال ویژگی منحصر به فردی داشت و به راحتی می‌شد زحمات دکتر انتظامی را که در یک سال اخیر اتفاق افتاده، دید. امروز باید همانند این نمایشگاه ولو اینکه ساختمان‌هایمان از هم دور باشد، یکدیگر را بشناسیم و هم افزایی داشته باشیم و آن را معنا کنیم، این معنا کردن نیازمند کارکرد حرفه‌ای است، ما باید در رسانه از تعریف دور شویم و به تبیین روی بیاوریم، خط قرمز اصلی ما در نظام منافع ملی باشد و تلاش کنیم رسانه به جای ابزار به نیاز تبدیل شود و در زندگی معنا شود.
وی در بخش دیگری از سخنرانی خود بیان کرد: ما فقط نباید صدا و سیما را رسانه ملی بدانیم، حتی یک وبلاگ هم رسانه ملی است چون همه در مسیر توسعه کار می‌کند. ما از غنای رسانه دور هستیم ما در داخل کشور به جای تقابل، به تضارب آراء و اندیشه‌ها باید فکر کنیم، خوشحالم که جناب آقای سرافراز به عنوان عنصر حرفه‌ای رسانه در این جمع حضور دارند.
رئیس خبرگزاری جمهوری اسلامی همچنین اظهار کرد: این نمایشگاه ظرفیت شور و شعور بود که دولت تدبیر و امید بستر آن را فراهم کرد.
این نمایشگاه فرصتی ایجاد کرد تا فاصله‌ها کم شود. ما باید از تکرار و در سطح بودن دوری کنیم و در عمق حرکت کنیم. همچنین باید حلقه‌هایی در بستر توسعه باشیم، مهم‌ترین کارکرد رسانه این باید باشد که از مخاطب به پیام برسد. باید تلاش کنیم همه دستگاه‌ها از رسانه‌داری به رسانه‌مداری برگردند. امروز خوشحالم که کارکرد یک سال تلاش دکتر انتظامی شوری بود که در نمایشگاه مشاهده کردیم. امیدوارم هر روز در فضای رسانه‌ای کشور نمایشگاه مطبوعات باشد.
او در پایان صحبت‌های خود عنوان کرد:همه دستگاه‌ها تلاش کنند تا رسانه را تقویت کنیم چون توسعه کشور بدون داشتن رسانه‌ای قوی و حرفه‌ای میسر نیست.
*** اگر صنف رسانه‌های کشور دور هم جمع شوند
حسام الدین آشنا، مشاور رسانه‌ای رییس جمهور که در مراسم اختتامیه نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاری‌ها حضور داشت، عنوان کرد: شعار انتخاب شده برای این جشنواره آزادی مسئولانه است؛ کاش فرصت بیشتری در نظر گرفته می‌شد تا درباره این شعار توضیح دهم. اما به صورت خلاصه بیان می‌کنم که تقابل میان رویکرد مسئولیت طلبانه و آزادی خواهانه یک تقابل طولانی و بی‌پایان بوده است، این شعار بخشی از رویکرد دولت تدبیر و امید به سیاست رسانه‌ای در کشور ما است و معنای کوتاه این تعبیر این است که بدون آزادی امکان مسئولیت خواستن از رسانه‌ها وجود ندارد و رسانه‌ها نیز نمی‌توانند بدون داشتن مسئولیت آزادی بخواهند. توازن میان آزادی و مسئولیت منجر به رویکرد خود کنترلی در سامانه رسانه‌های کشور شده است.
وی افزود: اگر امکانات فراهم شود که صنف رسانه‌های کشور دور هم جمع شوند، بسیاری از نگرانی‌هایی که در حوزه مطبوعات و رسانه‌ها وجود دارد می‌تواند برطرف شود. صنف رسانه‌گران ما در کشور به این بلوغ رسیده که امروز به دور از تندروی‌های دولت اصلاحات و خموشی‌های دولت قبل بتواند به جمع‌بندی برسد.
آشنا ادامه داد: حتی این بلوغ در میان مسئولان کشور اعم از سه قوه اتفاق افتاده است که بدانند بدون رسانه‌های مستقل، آزاد و پرسش‌گر نمی‌توان کشور را با آرامش و متقن اداره کرد. امیدوارم این مسیر، مسیری باشد که در ادامه‌اش بتوانیم به قدم‌های بعدی این رویکرد نیز نزدیک شویم.
*** حاشیه‌ها
- در مراسم اختتامیه بیستمین نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاری‌ها محمد سرافراز، رییس جدید صدا و سیما، سید تقی سهرابی، مدیر کل روابط عمومی صدا و سیما، حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی و بسیاری از خبرنگاران و مسئولان رسانه‌ای کشور حضور داشتند.
- بخشی از این مراسم به خنده و اشعار طنز رضا رفیع، مجری برنامه گذشت.
- حجت الاسلام محمود دعایی، مدیر مسئول روزنامه اطلاعات نیز در این مراسم صحبت کرد. صحبت‌هایی او بیشتر پیرامون خاطراتی بود که با طنز همراه بود و حاضران را به خنده وا می‌داشت. در این راستا رضا رفیع عنوان کرد که شوخ طبعی دعایی به او نیز سرایت کرده و او نیز خاطره‌ای طنز از دعایی تعریف کرد.
- در پایان مراسم که به اهدای جوایز اختصاص داشت از نشریه شهدای اسلام و خبرگزاری دفاع مقدس به طور ویژه تقدیر شد که نماینده نشریه شهدای اسلام هدیه خود را به مادر سه شهید میرعلی اکبری تقدیر کرد؛ مادر این سه شهید در پشت تریبون قرار گرفت و گفت: از مسئولان خواستارم که از بی‌حجابی‌ها و تک خوانی‌های زنان جلوگیری کنند و ورزشکارانی نیز که در تلویزیون نشان داده می‌شوند در هنگام ورزش حجاب خود را رعایت کنند.
اختتامیه بیستمین نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاری‌ها با اجرا و طنازی‌های رضا رفیع - از مجریان تلویزیون - آغاز شد و با سخنرانی محمد سرافراز (رییس جدید صداوسیما)، غلامعلی حداد عادل (رییس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی و نماینده مجلس)، حسین انتظامی (معاون مطبوعاتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی) و ... ادامه یافت.
بخشی از این مراسم به طنزهای مجری برنامه - رضا رفیع - گذشت.
رضا رفیع که به عنوان مجری این مراسم، شروع اختتامیه را به دست داشت، صحبت‌های خود را با ابیاتی طنز آغاز کرد.
او عنوان کرد که آغاز اختتامیه‌ی بیستمین نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاری‌ها، متبرک به نام و یاد شهدای انقلاب، جنگ و به ویژه شهدای رسانه است.
او همچنین اشعاری را به این شهدا و اهالی مطبوعات تقدیم کرد.
رفیع خاطرنشان کرد: قلم با زندگی ما اهل رسانه آمیخته شده است. قلم زمینه زندگی و همه لحظات من و شماست. نمایشگاه امسال نمایشگاه بسیار خوبی بود. امسال حس کردم، نمایشگاه شاداب‌تر و پرتحرک‌تر است و به عبارتی بوی بهبود ز اوضاع جهان می‌شنوم؛ حضور چهره‌های مختلف در نمایشگاه از نقاط قوت بود و اینکه نمایشگاه مطبوعات در این روزهای آخر بسیار شلوغ بود اما بعضی از کیوسک‌های مطبوعاتی ما خلوت هستند؛ امیدوارم این شلوغی به آنها سرایت کند.
وی افزود: جوان گرایی ویژگی دیگر نمایشگاه امسال بود، حضور عنصر تبسم و شادابی در جشنواره امسال بسیار زیاد بود شاید انتخاب من به عنوان مجری نیز گواه همین اتفاق است.
رفیع خطاب به رئیس جدید صدا و سیما عنوان کرد: شوخ طبعی شما را به فال نیک می‌گیریم و ان‌شاء‌الله پشتوانه برنامه‌های طنز در رسانه شود.
*** هم رسانه ملی جایگاه خود را بفهمد و هم رسانه‌های مکتوب
محمد سرافراز که در مراسم اختتامیه‌ی بیستمین نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاری‌ها حاضر شده بود، حضورش در مراسم اختتامیه را به فال نیک گرفت و ابراز امیدواری کرد که این حضور ادامه پیدا کند.
با حضور محمد سرافراز - رییس جدید سازمان صداوسیما - در مراسم اختتامیه بیستمین نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاری‌ها - اینگونه اعلام شد: پیوند تنگاتنگ رسانه ملی با عرصه‌ی مطبوعات و خبرگزاری‌ها مستحکم‌تر شد.
محمد سرافراز، رییس جدید صداوسیما در مراسم اختتامیه بیستمین نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاری‌ها با اعلام این مطلب که حضورش را در این مراسم به فال نیک گرفته است، درخصوص فعالیتش در کار رسانه‌ای یادآور شد: کار رسانه‌ای مکتوبم را در روزنامه رسالت شروع کردم پیش از این سردبیر بخش خارجی محسوب می‌شدم و دو سال طول کشید تا سردبیر کل شدم سپس به صداوسیما آمدم و ۲۰ سال طول کشید در این پست قرار گرفتم. نمی‌دانم خداوند از این پس چه سرنوشتی را برایم رقم زده است.
وی همچنین به حضورش در رادیو ارگ در ۱۵ خرداد اشاره کرد و گفت: جز اولین نفراتی بودم که رادیو ارگ را فتح کردیم که سخت بود. در دوران پیروزی انقلاب من و اخوی شهید جزو اولین نفراتی بودیم که وارد ارگ شدیم و رادیو به دست انقلابیون فتح شد.
سرافراز در ادامه صحبت‌هایش در خصوص نحوه ورودش به صدا و سیما و به ویژه رادیو گفت: برای اولین بار وارد رادیو شدم و مسئول بخش نظارت بودم. در سال ۶۱ مقطعی را در تلویزیون بودم اما بیرون آمدم؛ البته بیرونمان کردند تا اینکه بعد از مدتی معاونت سازمان برون مرزی در صدا و سیما را عهده دار شدم.
رییس جدید صدا و سیما علت حضورش در مراسم اختتامیه بیستمین نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاری را اینگونه عنوان کرد: حضور من در چنین محفلی برای قدردانی از رسانه‌های مختلف از جمله رسانه‌های مکتوب است که این نمایشگاه را برگزار کردند و هم اینکه تجدید خاطره‌ای برای من باشد.
وی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به اهمیت عصر ارتباطات و حساس بودن آن مطرح کرد: در شرایطی به سر می‌بریم که عصر ارتباطات است. اما به نظر من مهم‌تر از آن، ما وارد اصل پردازش اطلاعات شده‌ایم؛ پردازش اطلاعاتی که پیش از این آقای ضرغامی در مراسمی از آن به عنوان قدرت نرم یاد کردند. به گونه‌ای که کجاست آن افکار، عقاید و احساساتی که تمام انسان‌ها را درک کند و بفهمد و بعد شروع به تاثیرگذاری و تسخیر آنها کند. ما در عصری به سر می‌بریم که اتفاقات آن هر روز، به‌روز است.
سرافراز با اعتقاد بر اینکه هم رسانه ملی و هم رسانه‌های مکتوب باید جایگاه و شأن خود را بفهمند، گفت: آنها باید جایگاه خود را بفهمند که در کجا قرار دارند و باید چه بکنند. مهم‌تر از آن این است که چگونه تاثیرگذار باشند و چه تصمیماتی را اتخاذ کنند.
رییس جدید سازمان صدا و سیما در عین حال در بخش دیگری از سخنان خود در مراسم اختتامیه بیستمین نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاری‌ها درخصوص ویژگی‌های رسانه‌های نوین گفت: یکی از ویژگی‌های رسانه‌های نوین به ویژه در فضای مجازی کم هزینه بودن این رسانه‌هاست. هر انسانی در دنیای فعلی یک فردی رسانه‌ای است و به تنهایی تولیدکننده است؛ به نوعی که هر خبری که پخش می‌شود و هر تحلیلی که صورت می‌گیرد، مردم نسبت به آن اظهارنظر می‌کنند گاهی در انتهای خبرها کامنت‌هایی می‌گذارند که اهمیت آنها از فضای خود خبر بیشتر است. بنابراین خبر خیلی به سهولت تولید می‌شود و در مورد آن اظهار نظر می‌شود. در این میان رسانه‌هایی به عنوان رسانه‌های اجتماعی توسط مخاطبان و کاربران شکل گرفته است. هر کدام اطلاعات را تکمیل می‌کنند بدون اینکه رسانه‌های سنتی نقشی داشته باشند.
سرافراز در ادامه با اشاره به تفاوت چشمگیر فضای مجازی و مطبوعات اظهار کرد: آنچه در حال حاضر وجود دارد، مراحل شکل گیری یک روزنامه و انتقال آن به مخاطب است و این در مقایسه با فضای مجازی که این امکان را فراهم کرده است که هر اطلاعاتی به راحتی تولید و در اختیار مخاطب قرار گیرد، کاملا متفاوت است.
وی در عین حال تاکید کرد: اگر روزنامه‌های ما این شرایط را درک نکنند، جا می‌مانند و نمی‌توانند تاثیری که باید داشته باشند را دارا باشند. بدین ترتیب کارکرد روزنامه‌ها باید بازتعریف شود. شاید کارکرد روزنامه دیگر این نیست که آخرین خبر مهم را تبلیغ کند. روزنامه‌ها اگر بخواهند به حیات خود ادامه دهند باید بدانند چه نوع مطالبی تولید کنند تا جایگاه خود را حفظ کنند. به نوعی رویکردهای مطبوعات ما با شرایط امروز تطبیق پیدا کند. مردم ایران و دنیا از رسانه استفاده می‌کنند اما نوع استفاده آنها بسیار فرق کرده است؛ به نوعی که در خود جامعه آمریکا در سال ۲۰۱۴ بیش از ۱۱ساعت مردم آن از مجموعه رسانه‌ها استفاده می‌کنند که این آمار نسبت به سایرکشورها بسیار بالاست، در نتیجه رسانه‌های مکتوب، صوتی و تصویری نیز باید بفهمند به چه طریق از این فضا استفاده کنند.
رئیس جدید صداوسیما در عین حال مطرح کرد: شاید درست نباشد که فرد یازده ساعت خود را درگیر رسانه‌ها کند و به زندگی خصوصی خود نرسد به نوعی به اعتیاد رسانه‌ای دچار شود. در نتیجه این خود یک اعتیاد رسانه‌ای است و ارتباطات مجازی تا حدودی جای ارتباطات حقیقی را در بر می‌گیرد. در نتیجه این بخشی از زیان‌های استفاده از رسانه‌های مجازی می‌تواند باشد اما نکته‌ای که باید به آن توجه داشته باشیم، استفاده درست و درک درست این فضاست.
رییس جدید صدا و سیما در عین حال در بخشی از سخنانش به بحث روز کشور یعنی مذاکرات هسته‌ای ۱+۵ پرداخت و اینکه به تعبیری از آن به مذاکرات هسته‌ای ۳+۳ اطلاق می‌شود و گفت: به تعبیر من مذاکرات هسته‌ای ۱/۵ +۱ است که یکی از یک‌های آن ایران و یک دیگر آن آمریکا و نیم آن بقیه کشورها هستند.
سرافراز ادامه داد: این مذاکرات فارغ از اینکه به نتیجه برسد یا نه، البته در بهترین حالت این است که به توافق برسند و مرحله جدیدی آغاز شود؛ هرچند احتمال بیشتر این است که به توافق نرسند که یک دلیل آن می‌تواند زیاده‌خواهی آنها باشد و دلیل دیگرش بی‌اعتمادی ما نسبت به آنهاست و هیچ وقت آنها به تعهدات خود عمل نکرده‌اند.
ایران در یک سال اخیر پروسه‌ای که باید طی کند طی کرد و به تعهداتش عمل کرد. هم تعهداتی که در مذاکرات ژنو انجام شد و هم تعهداتی که در میزان غنی سازی و کاهش حجم آن مطرح شده بود. اما طرف مقابل و تعهداتی که برعهده آنها بود چه شد؟
وی با اشاره به برچیده نشدن تحریم‌ها بیان کرد: چه ارتباطی وجود داشت بین مرکز هسته‌ای و تحریم داروها و بانک مرکزی؟ نگاه آنها به این شکل بود مسیری که ما تا به اینجا رفتیم و بخشی از لبه تحریم و سیاست‌هایی را که به ما اعمال کرد به خود رسانه ملی هم برخورد. به گونه‌ای که در یک دوره‌ای سعی کردند شبکه‌های ما را از ماهواره حذف کنند. نه تنها شبکه‌های سیاسی و خبری مثل العالم و پرس تی‌وی، بلکه شبکه آی‌فیلم را که ۲۴ ساعته سریال پخش می‌کند تحریم کردند و همه اینها به بهانه تحریم و مسائل هسته‌ای اتفاق افتاد که قابل درک نیست. نه تنها نمی‌توانند صدای ما را قطع کنند در عین حال چهره‌شان را آشکار کردند و علیرغم شعاری که چند صد سال با عنوان آزادی بیان و آزادی رسانه‌ها بیان می‌کنند، چهره‌ی خود را آشکار کردند.
*** حضور آقای سرافراز یک پیام نمادین دارد
حسین انتظامی، معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد با اشاره به حضور محمد سرافراز در مراسم اختتامیه بیستمین نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاری‌ها، خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه آقای سرافراز تاکنون جز در مراسم معارفه، در مراسم رسمی دیگری حضور نداشتند و اختتامیه بیستمین نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاری‌ها اولین حضور ایشان است، این حضور یک پیام نمادین نیز دارد.
حسین انتظامی، معاون مطبوعاتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان اولین سخنران این مراسم بیان کرد: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی صرفا هماهنگ‌کننده و تنظیم کننده نمایشگاه بیستم بوده است. نزدیک به ۶۰۰ غرفه در نمایشگاه در این هفت روز فعال بودند که بخش عمده‌ی آنها رسانه‌ها بودند؛ دو بخش روابط عمومی و کسب و کار مرتبط نیز در کنار رسانه‌ها در نمایشگاه بیستم حضور داشتند.
وی افزود: به حمدالله استقبال مخاطبان و حضور مسئولان خوب بود و این زمینه فراهم شد که در این هفت روز از زحمات این عناصر خدمت‌گزار قدردانی شود. یکی از ویژگی‌های نمایشگاه این بود که شاخص‌های انتخاب از روز نخست اعلام شده بود.
انتظامی ادامه داد: جا دارد از شورای هماهنگی تشکل‌های مدیریتی رسانه‌ای تشکر کنم، امیدوارم حضورشان در این نمایشگاه مقدمه‌ای شود که در سال آینده نمایشگاه به طور کامل توسط صنوف مطبوعاتی برگزار شود و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی فعالیت‌های مربوط به پشتیبانی آن را انجام دهد.
معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد با اشاره به حضور محمد سرافراز، رییس جدید صدا و سیما در مراسم اختتامیه نمایشگاه مطبوعات، خاطرنشان کرد: خواستگاه ایشان نیز مطبوعات بوده است؛ بنابراین ایشان از جنس خود ما هستند. این ابتکار و تدبیر مقام معظم رهبری در انتخاب ایشان پیام مدیریتی نیز داشته و این پیام عبارت بود از اینکه از داخل صدا و سیما قدیمی‌ترین معاون را انتخاب کردند.
انتظامی همچنین با اشاره به حوزه زبان و ادبیات فارسی گفت: زبان و ادبیات فارسی عنصر امنیت بخشی برای ماست. اگر به آن بی‌توجهی کنیم شاید به سرنوشت برخی از کشورهای همسایه که زبان خودشان را ندارند مبتلا شویم. رسانه‌ها در ساخت زبانی مردم نقش عمده‌ای دارند.
وی ادامه داد: سال گذشته به همت فرهنگستان زبان و ادب فارسی بخشی در نمایشگاه ایجاد شد که شایسته تشکر است. در فرهنگستان شورایی تشکیل شد که هر ساله جایزه‌ای را به رسانه‌ای اهدا می‌کرد که شاخص‌های آن مشخص شده است و امسال در نمایشگاه توسط خود فرهنگستان این جایزه اهدا شد.
انتظامی در پایان صحبت‌های خود عنوان کرد: اگرچه نمایشگاه به آخرین ساعات خود نزدیک شد اما کار رسانه خاموشی ندارد و امیدواریم شعاری که امسال انتخاب کردیم، به طور جدی سرلوحه خود قرار دهیم.
*** تحلیل شعار نمایشگاه در یک همایش
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی با اشاره به شعار «آزادی مسئولانه» که به عنوان شعار امسال نمایشگاه مطبوعات انتخاب شده است، پیشنهاد کرد که معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد همایش جداگانه‌ای را برای تجزیه و تحلیل این شعار اختصاص دهد.
غلامعلی حداد عادل در مراسم اختتامیه بیستمین نمایشگاه مطبوعات اظهار کرد: روز اول که خبر افتتاح نمایشگاه مطبوعات را شنیدم، از انتخاب عنوان «آزادی مسئولانه» برای نمایشگاه بسیار خوشحال شدم و کسی که این عنوان را برای نمایشگاه انتخاب کرده را تحسین می‌کنم؛ زیرا حرف جامعه ما همین است و آنچه ما می‌خواستیم در این سال‌ها درباره رسانه بگوییم، این شعار گفته است.
وی اضافه کرد: باید این شعار مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد تا معلوم شود رابطه آزادی و مسئولیت چیست و این مسئولیت در برابر کیست. اگر کسی حقیقت را بداند و نگوید به آزادی خیانت کرده و در مقابل اگر کسی آزادی داشته باشد و بدون مسئولیت چیزی را بگوید، به آزادی خیانت کرده است.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی یکی از مسئولیت‌های رسانه‌ها را مسئولیت نسبت به زبان فارسی دانست و اظهار کرد: ما صاحب یک زبان گرانقدر و توانای تاریخی هستیم و ادبیاتی داریم که در معرفی ما نزد مردم دانای جهان از بسیاری چیزهای دیگر برایمان افتخارآمیزتر است رسانه‌ها باید این مسئولیت را احساس کنند.
حداد عادل با اشاره به پیش‌بینی اهدای جایزه‌ای از سوی فرهنگستان زبان و ادب فارسی به یک روزنامه سراسری و یک روزنامه استانی پاسدار زبان فارسی، گفت: این جایزه پیامی برای اهل رسانه دارد و آن این است که مراقب زبان فارسی باشند.
وی در ادامه گفت که فرهنگستان زبان و ادب فارسی آمادگی دارد برای دست‌اندرکاران مطبوعات دوره‌های آموزشی برگزار کند.
حداد عادل همچنین یادآور شد: ما می‌دانیم که اگر رسانه‌ها به فرهنگستان زبان فارسی کمک نکنند، ما در ترویج واژ‌ه‌های جدید و واژه گزینی در برابر اصطلاحات خارجی موفق نخواهیم بود.
این نماینده مجلس در پایان با ابراز خرسندی از شور و هیجان موجود در نمایشگاه مطبوعات امسال خاطرنشان کرد: امیدوارم در جامعه‌ای زندگی کنیم که حرف‌هایمان را به طور جدی و مسئولانه در رسانه‌ها بزنیم. چرا که این نشانه بلوغ و سلامت اجتماعی ما است.
*** فقط صداوسیما را رسانه ملی ندانیم
رئیس خبرگزاری جمهوری اسلامی نیز در این مراسم سخنانی را ایراد کرد و گفت: نمایشگاه امسال ویژگی منحصر به فردی داشت و به راحتی می‌شد زحمات دکتر انتظامی را که در یک سال اخیر اتفاق افتاده، دید. امروز باید همانند این نمایشگاه ولو اینکه ساختمان‌هایمان از هم دور باشد، یکدیگر را بشناسیم و هم افزایی داشته باشیم و آن را معنا کنیم، این معنا کردن نیازمند کارکرد حرفه‌ای است، ما باید در رسانه از تعریف دور شویم و به تبیین روی بیاوریم، خط قرمز اصلی ما در نظام منافع ملی باشد و تلاش کنیم رسانه به جای ابزار به نیاز تبدیل شود و در زندگی معنا شود.
وی در بخش دیگری از سخنرانی خود بیان کرد: ما فقط نباید صدا و سیما را رسانه ملی بدانیم، حتی یک وبلاگ هم رسانه ملی است چون همه در مسیر توسعه کار می‌کند. ما از غنای رسانه دور هستیم ما در داخل کشور به جای تقابل، به تضارب آراء و اندیشه‌ها باید فکر کنیم، خوشحالم که جناب آقای سرافراز به عنوان عنصر حرفه‌ای رسانه در این جمع حضور دارند.
رئیس خبرگزاری جمهوری اسلامی همچنین اظهار کرد: این نمایشگاه ظرفیت شور و شعور بود که دولت تدبیر و امید بستر آن را فراهم کرد.
این نمایشگاه فرصتی ایجاد کرد تا فاصله‌ها کم شود. ما باید از تکرار و در سطح بودن دوری کنیم و در عمق حرکت کنیم. همچنین باید حلقه‌هایی در بستر توسعه باشیم، مهم‌ترین کارکرد رسانه این باید باشد که از مخاطب به پیام برسد. باید تلاش کنیم همه دستگاه‌ها از رسانه‌داری به رسانه‌مداری برگردند. امروز خوشحالم که کارکرد یک سال تلاش دکتر انتظامی شوری بود که در نمایشگاه مشاهده کردیم. امیدوارم هر روز در فضای رسانه‌ای کشور نمایشگاه مطبوعات باشد.
او در پایان صحبت‌های خود عنوان کرد:همه دستگاه‌ها تلاش کنند تا رسانه را تقویت کنیم چون توسعه کشور بدون داشتن رسانه‌ای قوی و حرفه‌ای میسر نیست.
*** اگر صنف رسانه‌های کشور دور هم جمع شوند
حسام الدین آشنا، مشاور رسانه‌ای رییس جمهور که در مراسم اختتامیه نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاری‌ها حضور داشت، عنوان کرد: شعار انتخاب شده برای این جشنواره آزادی مسئولانه است؛ کاش فرصت بیشتری در نظر گرفته می‌شد تا درباره این شعار توضیح دهم. اما به صورت خلاصه بیان می‌کنم که تقابل میان رویکرد مسئولیت طلبانه و آزادی خواهانه یک تقابل طولانی و بی‌پایان بوده است، این شعار بخشی از رویکرد دولت تدبیر و امید به سیاست رسانه‌ای در کشور ما است و معنای کوتاه این تعبیر این است که بدون آزادی امکان مسئولیت خواستن از رسانه‌ها وجود ندارد و رسانه‌ها نیز نمی‌توانند بدون داشتن مسئولیت آزادی بخواهند. توازن میان آزادی و مسئولیت منجر به رویکرد خود کنترلی در سامانه رسانه‌های کشور شده است.
وی افزود: اگر امکانات فراهم شود که صنف رسانه‌های کشور دور هم جمع شوند، بسیاری از نگرانی‌هایی که در حوزه مطبوعات و رسانه‌ها وجود دارد می‌تواند برطرف شود. صنف رسانه‌گران ما در کشور به این بلوغ رسیده که امروز به دور از تندروی‌های دولت اصلاحات و خموشی‌های دولت قبل بتواند به جمع‌بندی برسد.
آشنا ادامه داد: حتی این بلوغ در میان مسئولان کشور اعم از سه قوه اتفاق افتاده است که بدانند بدون رسانه‌های مستقل، آزاد و پرسش‌گر نمی‌توان کشور را با آرامش و متقن اداره کرد. امیدوارم این مسیر، مسیری باشد که در ادامه‌اش بتوانیم به قدم‌های بعدی این رویکرد نیز نزدیک شویم.
*** حاشیه‌ها
- در مراسم اختتامیه بیستمین نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاری‌ها محمد سرافراز، رییس جدید صدا و سیما، سید تقی سهرابی، مدیر کل روابط عمومی صدا و سیما، حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی و بسیاری از خبرنگاران و مسئولان رسانه‌ای کشور حضور داشتند.
- بخشی از این مراسم به خنده و اشعار طنز رضا رفیع، مجری برنامه گذشت.
- حجت الاسلام محمود دعایی، مدیر مسئول روزنامه اطلاعات نیز در این مراسم صحبت کرد. صحبت‌هایی او بیشتر پیرامون خاطراتی بود که با طنز همراه بود و حاضران را به خنده وا می‌داشت. در این راستا رضا رفیع عنوان کرد که شوخ طبعی دعایی به او نیز سرایت کرده و او نیز خاطره‌ای طنز از دعایی تعریف کرد.
- در پایان مراسم که به اهدای جوایز اختصاص داشت از نشریه شهدای اسلام و خبرگزاری دفاع مقدس به طور ویژه تقدیر شد که نماینده نشریه شهدای اسلام هدیه خود را به مادر سه شهید میرعلی اکبری تقدیر کرد؛ مادر این سه شهید در پشت تریبون قرار گرفت و گفت: از مسئولان خواستارم که از بی‌حجابی‌ها و تک خوانی‌های زنان جلوگیری کنند و ورزشکارانی نیز که در تلویزیون نشان داده می‌شوند در هنگام ورزش حجاب خود را رعایت کنند.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
ارسال نظر