رژيم غذایی در دوران بارداري

مجله سیب سبز - نسرین خسروشاهی: حتي اگر تا به حال نسبت به رژيم غذايي‌تان بي‌تفاوت بوده‌ايد، وقتي خبر بارداري‌تان را مي‌شنويد تازه حساسيت‌تان عود مي‌كند و با خودتان مدام فكر مي‌كنيد چه خوراكي‌هايي را بايد بخوريد و از كدام خوراكي‌ها بايد دوري كنيد. تا مي‌خواهيد چيزي را در دهان‌تان بگذاريد از دور و بري‌ها سوال مي‌كنيد كه اين براي وضعيت شما و فرزندتان مناسب است يا نه؟

شايد اين‌طور به نظر برسد كه هر چيزي كه مي‌خوريد مي‌تواند براي فرزندتان مضر باشد اما اين درست نيست. اينكه در حال حاضر شرايط‌تان به گونه‌اي است كه نسبت به آنچه مي‌خوريد حساس شده‌ايد، خيلي هم خوب است. حالا كه اين‌قدر حواس‌تان جمع است ما به شما مي‌گوييم چه چيزهايي را مي‌توانيد بخوريد و دور چه چيزهايي را بهتر است خط بكشيد.

قبل از بارداري رژيم مي‌گرفتم، آيا مي‌توانم در طول بارداري هم رژيمم را ادامه دهم؟

نه! الان وقت رژيم گرفتن نيست. اگر گرسنگي بكشيد، فرزندتان هم گرسنه خواهد ماند. به اين ترتيب شما مواد مغذي لازم را به جنين‌تان نمي‌رسانيد. نگران اضافه وزن نباشيد اين كاملا طبيعي است اما فكر نكنيد هرچيزي كه دل‌تان بخواهد مي‌توانيد بخوريد. شما بايد به‌طور معمول ۹ تا ۱۲ كيلوگرم در طول دوران بارداری وزن اضافه کنید.


آيا خوردن غذاهاي تند و ادويه‌هايي مانند فلفل بچه را اذيت مي‌كند؟

نه! فلفل و غذاهاي تند هيچ تاثير بدي روي جنين شما ندارد. شما همچنان مي‌توانيد از فلفل‌هاي تند استفاده كنيد چون هيچ خطري براي بارداري شما محسوب نمي‌شود. هرچند اين ادويه‌ها و البته غذاهاي تند نمي‌تواند جنين شما را ناراحت كند اما روی هضم و البته ضربان قلب شما تاثير بد مي‌گذارد بنابراين در خوردن آن احتياط كنيد.

شنيده‌ام كه در دوره بارداري نبايد موس شكلات بخورم. چرا؟

نه، نمي‌توانيد!موس شکلات تخم مرغ خام دارد. تخم‌مرغ معمولا حاوي باكتري سالمونلاست كه مي‌تواند در تازه متولدها مننژيت ايجاد كند. شما مي‌توانيد از تخم‌مرغ پخته استفاده كنيد.

حوصله ندارم براي هر وعده غذاي تازه بپزم. فكر مي‌كنيد بتوانم غذاي مانده بخورم؟

بله. اگر دقت داشته باشيد مي‌توانيد غذايي كه از وعده‌هاي قبلي مانده استفاده كنيد. قانون اين است كه غذاي گرم را بايد حتما گرم كنيد و غذاي سرد را هم سرد ميل كنيد. غذايي كه مي‌ماند بايد فوري در يخچال قرار داده شود و براي دوباره استفاده كردن گرم شود. غذايي كه بيش از دو ساعت بيرون از يخچال قرار داشته باشد ديگر قابل استفاده نيست.

خيلي از اطرافيانم مي‌گويند نبايد در دوران بارداري عسل بخورم. آيا اين درست است؟

نه. هرچند خوردن عسل براي نوزادان تا يك سالگي ممنوع است و به نوعي خطرناك محسوب مي‌شود اما اين ماده غذايي براي مادر باردار مفيد است ولی بايد نسبت به پاستوريزه بودن آن مطمئن باشيد.

فكر مي‌كنيد بتوانم كره بادام‌زميني بخورم؟

اگر مي‌ترسيد كه با خوردن كره بادام‌زميني كودك‌تان دچار حساسيت شود، بي‌خود نگرانيد چون تا زماني كه شما يا همسرتان مشكل حساسيت آسم، حساسيت غذايي يا اگزما نداشته باشيد مي‌توانيد از اين ماده غذايي استفاده كنيد. هرچند هيچ مدركي مبني بر اينكه خوردن كره بادام زميني باعث آلرژي نوزاد شود وجود ندارد اما بهتر است كمتر اين ماده را مصرف كنيد.

معمولا در دوران بارداري خوردن گوشت توصيه مي‌شود. آيا مي‌توانم در طول بارداري استيك نيمه پخته شده بخورم؟

نه، بهتر است خطر نكنيد. گوشت‌هاي نپخته و خام مي‌توانند حامل انگل توكسوپلاسموز باشند كه مي‌توانند از جفت عبور كنند و جنين را تحت تاثير قرار دهند. نگران نباشيد، مي‌توانيد همچنان استيك بخوريد ولي بهتر است از پخته بودن آن مطمئن شويد.

قهوه صبحانه‌ام را بايد حذف كنم؟

نه، اگر در حد تعادل مصرف شود مي‌توانيد استفاده كنيد. كافئين يك محرك است كه مي‌تواند از جفت عبور كند و ضربان قلب و تنفس جنين را تحت تاثير قرار دهد. توصيه كلي اين است كه بيشتر از دو فنجان در روز قهوه مصرف نكنيد اما حواس‌تان باشد كافئين در ديگر محصولات غذايي مانند چاي يخ و نوشيدني‌هاي ديگر هم وجود دارد.

وقتي حوصله پخته و پز ندارم، مي‌توانم سوسيس و كالباس بخورم؟

نه، به هيچ عنوان. سوسيس و كالباس آلوده به باكتري ليسترياست كه مي‌تواند باعث سقط جنين شود. ليستريا مي‌تواند از جفت عبور كند و باعث ايجاد عفونت در جنين شده و به آلوده شدن خون بينجامد بنابراين بهتر است از خوردن آن صرف‌نظر كنيد يا همه انواع سوسيس و كالباس را گرم كرده و بخوريد.

آيا خوردن غذاهاي دريايي محدوديتي دارد؟

بله. ماهي يك منبع غني از پروتئين، امگا ۳ و اسيدهاي چرب است كه باعث رشد مغز جنين شما مي‌شود، اما برخي از انواع ماهي‌ها حاوي جيوه بيشتري نسبت به بقیه هستند و جيوه زياد مي‌تواند مانع از رشد كامل سيستم عصبي جنين شود. از خوردن اره ماهي و تن ماهي اجتناب كنيد. حواس‌تان باشد غذاهاي دريايي را خوب بپزيد و بعد بخوريد.

خوردن پنير مشكلي براي بارداري من ايجاد نمي‌كند؟

نه همه انواع آن. قبل از آنكه پنير را گاز بزنيد خوب فكر كنيد. انواع پنير اغلب از شير‌هايي كه پاستوريزه نشده‌اند تهيه مي‌شوند كه مي‌توانند حاوي ليستريا باشند. براي اطمينان برچسب آن را بخوانيد. برخي انواع آن مانند مازارلا مي‌توانند بي‌خطر باشند اما به‌طور مثال هيچ وقت سراغ پنير فتا نرويد.

خوردن پنير مشكلي براي بارداري من ايجاد نمي‌كند؟

نه همه انواع آن. قبل از آنكه پنير را گاز بزنيد خوب فكر كنيد. انواع پنير اغلب از شير‌هايي كه پاستوريزه نشده‌اند تهيه مي‌شوند كه مي‌توانند حاوي ليستريا باشند. براي اطمينان برچسب آن را بخوانيد. برخي انواع آن مانند مازارلا مي‌توانند بي‌خطر باشند اما به‌طور مثال هيچ وقت سراغ پنير فتا نرويد.

مادرم معتقد است زن باردار بايد خودش را ببندد به جگر. آيا خوردن جگر مي‌تواند خطرناك باشد؟

بله. خيلي‌ها فكر مي‌كنند خوردن جگر از ضروريات تغذيه دوران بارداري است اما جگر ويتامين A زيادي دارد كه اگر زياد دريافت شود و از بدن خوب دفع نشود مي‌تواند براي جنين خطرناك باشد.


من ويار شكلات دارم. خوردن شكلات در دوران بارداري چقدر مي‌تواند خطرناك باشد؟

خوردن شكلات مشكلي ايجاد نمي‌كند به شرط آنكه مقدار آن زياد نباشد چون شكلات هم حاوي كافئين است و براي كمر شما خوب نيست. بهتر است برويد سراغ شكلات‌هاي تلخ كه بيشتر شكلات دارند كه نوعي آنتي‌اكسيدان طبيعي است.

من خيلي سيب دوست ندارم اما همه مي‌گويند خوردن سيب مي‌تواند در سلامت فرزندم موثر باشد. اين موضوع درست است؟

بله. خوردن روزانه يك عدد‌سيب در زنان باردار باعث مي‌شود نوزاد كمتر دچار حساسيت و آسم شود. اين به خاطر وجود فلاونوئيد در سيب است كه مي‌تواند خطر آسم و خس‌خس سينه را از كودك دور كند.

سؤال‌های خاص

فكر مي‌كنيد بتوانم هرقدر دلم خواست آجيل بخورم؟

خوردن آجيل مي‌تواند در رشد مغزي جنين بسيار موثر باشد. ضمن آنكه تحقيقات جديد نشان داده است كه مصرف آجيل در دوران بارداري مي‌تواند از ابتلاي كودك به آلرژي جلوگيري كند. اما شايد بد نباشد مقدار خوردن آن را با پزشك‌تان چك كنيد چون مصرف برخي انواع آجيل مي‌تواند در مقدار زياد مضر باشد.

من عاشق سوشي هستم. آيا واقعا نمي‌توانم در طول بارداري سوشي مصرف كنم؟

درست است كه با خودتان مي‌گوييد كاش بتوانيد اما واقعا نمي‌توانيد. ماهي خام مي‌تواند حاوي انگل و باكتري‌هايي باشد كه جنين شما را به خطر بيندازد بنابراين سوشي در دوره بارداري ممنوع است. خيلي هم نااميد نشويد چون برخي از انواع سوشي وجود دارد كه مي‌توانيد از آنها استفاده كنيد؛ البته اگر ويار سوشي كرده باشيد. بهتر است براي خوردن سوشي سراغ ماهي سالمون برويد.

آيا خوردن كيك و شيريني مي‌تواند مرا دچار ديابت دوران بارداري كند؟

بله مي‌تواند. خوردن بيش از اندازه شيريني و قرار دادن شكر اضافي در رژيم غذايي‌ مي‌تواند خطرناك باشد زيرا خانم‌های باردار در اين دوران هورمون‌هايي ترشح مي‌كنند كه مي‌تواند آنها را در معرض ابتلا به ديابت قرار دهد بنابراين توصيه اين است كه خوردن شيريني‌ها و كيك‌ها و البته مواد غذايي كه شيريني زيادي دارند را محدود كنيد.