با شکست عاطفی چه کار نکنیم؟

مجله سپیده دانایی - سپیده بخت، کارشناس ارشد روان شناسی: با تمام عشقی که من نثارش کرده بودم، با وجود آن همه زمان و انرژی که برایش صرف کرده بودم، همیشه ته دلم آرزوی این را داشتم که «روزی نظرش را عوض می کند و کوتاه می آید و عشق مرا می پذیرد. همیشه خودم را این طوری دلداری می دادم که او نمی تواند از این همه عشقی که به پایش ریخته ام بگذرد. اما در کمال ناباوری من، این کار را کرد.

از آن روز سیاهی که خبر نامزدی اش را شنیدم، یک سال می گذرد. مدت ها خواب به چشمم نمی آمد. شب و روز به سقف اتاق خیره می شدم و با خودم فکر می کردم که چه کار باید می کردم تا او را به دست بیاورم. از این که می دیدم نامزدش هیچ مزیتی بر من ندارد، حرص می خوردم. سطل آشغال اتاقم پر از ته سیگار بود و عکس هایش را همه جای اتاقم چسبانده بودم. نمی دانم چه طور شد که از آن حال در آمدم و بهتر شدم.

شاید اگر مراقبت های مادر و دوست صمیمی ام نبود تاحالا چند بار خودکشی کرده بودم. اما حالا توانسته ام روی پای خودم بایستم و دوباره به زندگی برگردم. هنوز هم نامش را که می شنوم دلم می لرزد. هنوز هم تلخی احساس ناکامی آن روزها را مزه مزه می کنم. اما دیگر این تیغ کُند شده است. دیگر زخمش کاری نیست. گویا دارم بهتر می شوم.


یکی از مهم ترین ویژگی هایی که ما انسان ها را از موجودات زنده ی دیگر متفاوت می کند، این است که ما می توانیم هیجان های بسیار پیچیده ای داشته باشیم. عشق یکی از این هیجان های پیچیده است. عشق از بحث برانگیزترین پدیده هایی است که آدمیزاد از زمان پا گذاشتن در دنیا با آن دست و پنجه نرم کرده و در هر زمان و فرهنگ و بافت تاریخی خاص، معنای خاصی برایش درنظر گرفته است.

نکته ی دیگری که عشق را پیچیده تر می کند این است که در یک رابطه ی عاطفی معمولا دو نفر درگیر هستند و احساسات و هیجانات هر دو نفر در این رابطه بایستی در نظر گرفته شود. این جاست که بسیاری مسائل شروع می شود. مشکلات کنار آمدن با فردی که از صمیم قلب دوست داریم، ولی به دلایل مختلفی ممکن است دل ما را بشکند، ما را تنها بگذارد و یا حتی آن قدر که دوستش داریم، ما را دوست نداشته باشد.

ممکن است شکست عاطفی ناشی از ازدواجی ناکام باشد و یا حتی عشقی یک طرفه که ناگفته باقی مانده است. نکته ای اصلی این جاست که در این شرایط با کسی طرف هستیم که احساس شکست خوردگی و فقدان می کند. کارهایی که نباید بعد از این شکست کنیم، حتی شاید از کارهایی که باید انجام بدهیم، مهم تر باشد. در این مطلب به این نکردنی ها اشاره شده است.

۱- به دنبال جایگزین نباش

گاهی اوقات کسانی که بعد از یک شکست عاطفی با ما مشورت می کنند، از این شکایت دارند که چرا نمی توانند فرد دیگری را جایگزین فرد مورد علاقه شان کنند. پاسخ این است: خواهش می کنم این کار را نکنید! اگرچه تحمل درد جداشدن یا دل کندن از فردی که دوست دارید، با حضور یک فرد دیگر راحت تر است، اما این کار باعث می شود نتوانید به صورت کامل موضوع را برای خودتان حل و فصل کنید. شروع یک رابطه ی جدید، آن هم با هدف فراموش کردن محبوب قبلی مانند این است که دردتان را داخل کیسه کرده و جایی پنهان کنید.

البته این درد بیکار نمی ماند و رابطه ی جدیدتان را هم خراب می کند. شاید در کتاب های مختلف به فرمول هایی برای مدت زمان لازم بین قطع رابطه و شروع یک رابطه ی جدید برخورد کنید، اما نکته این جاست که هرکس با سرعت مخصوص خودش بهبود می یابد و بنابراین توصیه ی کلی این است که حداقل چند ماهی برای شروع رابطه ی جدید صبر کنید. شاید یک مشاور بهترین راهنما برای این باشد که متوجه شوید چه زمانی آماده ی برقراری یک رابطه ی جدید هستید.

۲- انتقام نگیر!

حتما داستان عاشق های حسودی را شنیده اید که به دلیل نه شنیدن از محبوبشان دست به کارهای وحشتناکی زده اند. این آدم ها اگرچه محدود و انگشت شمار هستند اما به ما نشان می دهند که تحمل درد شکست عاطفی چقدر می تواند دشوار باشد. البته بیشتر آدم ها در واکنش به شکست عاطفی چنین کاری نمی کنند اما ممکن است دست به کارهایی بزنند که به نوعی بوی انتقام می دهد.

برای مثال ممکن است خودشان را به دام رابطه های کوتاه مدت بیندازند و یا به مصرف سیگار و الکل و مواد رو بیاورند (به خصوص اگر بدانند که این رفتارها موردپسند طرف مقابلشان نیست). البته این رفتارها را می توان بخشی از مرحله ی خشم و تا حدودی قابل درک دانست، اما درواقع اگر دست به چنین رفتارهایی بزنید، مهم ترین صدمه به خود شما وارد می شود.


۳- خودت را سرزنش نکن

وقتی رابطه ای تمام می شود و یا از کسی جواب نه می شنویم، یک ذره بین بزرگ بر می داریم و شروع به وارسی عیب و ایرادات خودمان می کنیم. من چه اشکالی داشتم که او مرا نخواست؟ چرا رابطه را به هم زد؟ قبل از هرچیز یادتان باشد که پذیرفته شدن یا نشدن از طرف دیگری خیلی اوقات به سلیقه و خواسته های طرف مقابل بستگی دارد و به فرض اینکه شما قصد داشته باشید کاملا شبیه آن چه او می خواهد بشوید، باید فال گیر یا ذهن خوان بسیار موفقی باشید.

پس اگر رابطه ی عاطفیتان به جایی نرسید یا محبوبتان شما را نپسندید، خودتان را از این بابت سرزنش نکنید. یادتان باشد که پذیرفته نشدن از طرف یک نفر به معنی تمام شدن دنیا نیست. همه ی ما دوست داریم محبوب کسی باشیم که به او عشق می ورزیم، ولی خب! خیلی اوقات شرایط بر وفق مراد پیش نمی رود.

۴- طرف مقابل را سرزنش نکن

در سیر بهبودی از شکست عاطفی زمانی می رسد که ما از دست همه چیز و همه کس عصبانی می شویم. درست است. حتی از محبوبمان هم عصبانی می شویم. این نکته ممکن است به دلیل نپذیرفتن ما باشد یا اینکه تلاش کافی نکرده است که رابطه را پایدار نگه دارد. هرچند این عصبانیت می تواند در کوتاه مدت برای اعتماد به نفس آسیب دیده ی ما تسکین دهنده باشد، مراقب باشید که اغراق نکنید. طرف مقابل هم مانند شما انسانی است با سلیقه ها و علائق خودش و این که شما را نخواسته است، نه به معنی بد بودن شما و نه به معنی بد بودن اوست.