چرا احمدی نژاد، یزدانی خرم را برکنار کرد؟

تا قبل از آن که محمدرضا یزدانی خرم را به دلیل دوشغله بودن از عرصه مدیریت ورزش کشور دور کنند، به مدت ۱۷ سال رییس فدراسیون والیبال بود و شش سال هم ریاست فدراسیون کشتی را عهده دار شد.

همشهری تماشاگر - کمال ذاکرزاده: تا قبل از آن که محمدرضا یزدانی خرم را به دلیل دوشغله بودن از عرصه مدیریت ورزش کشور دور کنند، به مدت ۱۷ سال رییس فدراسیون والیبال بود و شش سال هم ریاست فدراسیون کشتی را عهده دار شد.

یزدانی خرم این بار خیلی بی پرده و رک و پوست کنده از دلایل ریاست بر فدراسیون کشتی گفت و مسائلی را شرح داد که باعث شد به وی اتهام دو شغله بودن را بزنند و از ریاست بر جامعه کشتی هم برکنارش کنند.

والیبال ما در دوران ریاست وی یک جهش قابل ملاحظه داشت و از ورزش منفعل دهه پنجاه و شصت تبدیل به یکی از قدرت های برتر قاره آسیا شد و در ادامه این مسیر به بالندگی کنونی رسید.

در گفتگو با رییس اسبق فدراسیون والیبال و کشتی سعی کردیم هر سوالی که در این سال ها پیرامون شیوه مدیریت و تصمیمات وی در اذهان اهالی ورزش نقش بسته بود را بپرسیم و الحق و الانصاف هم که یزدانی خرم با روی گشاده پاسخگوی سوالات ما شد و آنچه در این سال ها در گنجینه خاطرات و در پس ذهنش پنهان کرده بود را با ما به اشتراک گذاشت.

برای شروع مصاحبه، محمدرضا یزدانی خرم ورزشکار چه رشته ای بوده است؟

- من بچه محله پایین شهر تهران هستم. ورزش را هم در باشگاه دخانیات و با کشتی آغاز کردم؛ همان باشگاهی که مرحوم تختی هم برای تمرین به آنجا می آمد. به مدت دو سال کشتی کار کردم و پس از کشتی سراغ ژیمناستیک رفتم. تا یادم نرفته این موضوع را بگویم که در زمان ما ورزشکار هر رشته ای بودی باید ژیمناستیک و دوومیدانی کار می کردی تا در رشته خودت موفق شوی. این مسئله حسن بزرگی داشت که باعث شد ورزشکاران ما بدن های آماده ای داشته باشند و پله های موفقیت را یکی پس از دیگری طی کنند. در عرصه ورزش هیچگاه در حد تیم ملی نبودم اما علاقمند بودم و تمریناتم را پیگیری می کردم.

و چطور وارد عرصه مدیریت ورزش شدید؟

- در زمان ریاست محمد حسن غفوری فرد بر سازمان تربیت بدنی از من دعوت شد در والیبال کشور تحول ایجاد کنم و پول را به این ورزش تزریق کنم تا جان بگیرلد. من و گروهی دیگر از مدیرانسازمان جزو مدیران صنعتی کشور بودیم که آمده بودیم ورزش های مختلف را از حالت آماتوری حداقل به نیمه حرفه ای برسانیم که فکر می کنم موفق به انجام این کار هم شدیم. در ضمن یک هدف اصلی هم برای ما ترسیم شده بود. تا قبل از حضور ما در فدراسیون های مختلف می گفتند ورزشکاران ایرانی فقط در رشته های انفرادی مدال آور هستند و نمی توانند در رشته های جمعی مقامی به دست بیاورند. ما هم آمده بودیم این تابو را در ورزش ایران و این باور را در ورزش دنیا بشکنیم که خوشبختانه موفق به انجام این کار شدیم.

این انقلاب از کجا در ورزش والیبال آغاز شد؟

- در گام اول با ایوان بوگانیکف که چند دوره پیاپی در المپیک مقام آورده بود صحبت کردیم و قرار شد کار به صورت کاملا علمی آغاز شود. بوگانیکف به من گفت باید در ایران ابزار موفقیتم را بسازم. گفتم این ابزار شامل چه مواردی است؟ گفت او لاز همه باید بازیکن بلندقد تربیت کنیم که از این لحاظ در مواجهه با سایر بازیکنان کم نیاورند و به مشکل برنخوردند. کمک کردیم و با استعدادیابی از سطح مدارس و پرورش این استعدادهاف بازیکنان قدبلند جذب والیبال کشور شدند. از طرف دیگر حضور مربی بدنساز، مربی تکنیک، مربی تاکتیک و سایر عوامل کادر فنی در تمرینات تیم های بزرگ الزامی شد و در کل یک کار اصولی و پایه ای صورت گرفت تا بتواند والیبال ما به بار بنشیند ودر هر عرصه ای که حضور داشتیم، تاثیرگذار شویم؛ تاثیری که نمود عینی آن را در نتایج تیم ملی در رقابت های آسیایی و جهانی می توان مشاهده کرد.

ظاهرا شما در انتخاب نایب رییس تبحر خاصی ندارید چون تا جایی که به خاطر داریم دو بار نایب رییس های شما تبدیل به رقبای شما در عرصه انتخابات فدراسیون های والیبال و کشتی شدند. این نایب رییس ها افراد انتصابی از سوی وزارت ورزش یا سازمان تربیت بدنی بودند؟

- نه، هیچ وقت زیر بار انتخاب یک نایب رییس تحمیلی نرفتم. هر دو باری که می گویید این اتفاق رخ داد، سازمان با من به مشکل خورده بود و قصد داشتند یک نفر را جلوی من بگذارند و چه کسی بهتر از نایب رییس یک فدراسیون. در نتیجه دو بار زیر پای نایب رییس های من نشستند و سعی کردند کاری کنند آنها علیه من جبهه بگیرند و در انتخابات من را شکست دهند که هر دو بار ناکام بودند.

زمانی که برای انتخابات ریاست فدراسیون کشتی فعالیت می کردید، شایعه بود اگر علیرضا دبیر برای این کار پا پیش می گذاشت شما شانسی برای برد نداشتید.

- شاید اینگونه بود. به هر روی یادم هست در آن سال علیرضا دبیر به خاطر اینکه دو سال کمتر از سن قانونی برای شرکت در انتخابات سن داشت، موفق به انجام این کار نشد و نتوانست در انتخابات شرکت کند.

چطور شد بعد از ۱۷ سال ریاست بر فدراسیون والیبال، یکدفعه از فدراسیون کشتی سردرآوردید؟

- من با میل و رغبت خودم کشتی را انتخاب نکردم بلکه علی آبادی به زور من را به سمت کشتی هل داد؛ با این استدلال که والیبال یک مدال دارد و کشتی چهارده مدال، به من گفت کشتی مهمتر از والیبال است، برو به فدراسیون کشتی و کاری کن که این ورزش بیش از پیش مدال آور باشد. من هم باید از تصمیمی که گرفته شده بود اطاعت می کردم. باور کنید اصلا مایل نبودم در مجمع فدراسیون کشتی رأی بیاورم. در این خصوص هیچ فعالیتی هم نکردم ولی خب تصمیمی بود که گرفته شده بود و اتفاقی بود که رخ داد.

حاصل کار شما در فدراسیون کشتی چگونه بود؟

- من در کشتی هم سعی کردم علمی و منطقی عمل کنم. حاصل کارم هم مدال های متعددی بود که در کشتی فرنگی به دست آمد. در کشتی آزاد هم چند اتفاق ناخوشایندو پی در پی ما را از سکوهای قهرمانی دور کرد وگرنه در آزاد هم خیلی خوب نتیجه می گرفتیم.

شما عادت دارید به مخالفان خودتان پست بدهید؟

- متوجه منظورتان نمی شوم!

اینکه بعد از قبول مسئولیت در کشتی به علیرضا حیدری پست سرمربیگری تیم ملی دادید یا صنعتکاران را در سازمان تیم های ملی به کار گرفتید، در نوع خود جالب توجه بود. حتی همکاری با مهندس خلیلی در فدراسیون والیبال.

- در مورد مهندس خلیلی که گفتم این بنده خدا گناهی نداشت و خام وعده وعیدهای سازمان تربیت بدنی شده بود. اتفاقا یادم هست از زبان بچه های رسانه ای شنیدم او با پشت پرده سازمان تربیت بدنی بسته تا من را عزل کند. در مورد به کارگیری صنعتکاران و علیرضا حیدری در فدراسیون کشتی هم من هیچ گاه در چیدمان نفراتم به میزان ارادت فرد نسبت به خودم توجه نکردم بلکه کارآیی ها را سنجیدم و نفر انتخاب کردم. اگر می بینید گاهی اوقات مجبور شده ام با نیروهای مخالف خودم هم کار کنم به این دلیل نبوده که می خواستم صداهای مخالف را خفه کنم بلکه دوست داشتم همیشه بهترین ها را در اختیار داشته باشیم و با یک مجموعه لایق به کارم ادامه دهم. اگر اینگونه نبود هرگز موفق نمی شدم در مدیریت ورزش برای خودم آبرو و اعتبار کسب کنم. البته اگر آبرویی داشته باشم زیر سایه ارادت به ائمه و کمک همین دوستانی است که شما از آنها به عنوان مخالف نام می برید.

چطور شد مجبور به ترک فدراسیون کشتی شدید؟

- راستش دولت احمدی نژاد هیچ نقدی را تحمل نمی کرد و حاضر نبود در این مورد هیچ گذشتی کند. من هم در گفتگو با روزنامه ارگان مؤتلفه یک مصاحبه انتقادی از انحصارطلبی دولت در عرصه ورزش داشتم که شخص احمدی نژاد با اطلاع از این قضیه دستور عزل من را صادر کرد و به بهانه دو شغله بودن از فضای مدیریت ورزشی دور شدم؛ در صورتی که همه می دانستند این فقط یک بهانه است و واقعیت چیز دیگری است. احمدی نژاد فقط به خاطر یک مصاحبه انتقادی دستور عزل من را صادر کرد و تا آخر هم موضوع را شخصا پیگیری کرد. خبر دارم خود احمدی نژاد دوست داشت رییس فدراسیون فوتبال شود و بعدا وقتی از ممانعت قانونی نهادهایی مثل فیفا مطلع شده بود در این باره تغییر موضع داد و تلاش کرد علی آبادی رییس فدراسیون فوتبال شود که این اتفاق هم در نهایت رخ نداد.

گویا شما بهتر از همه راز و رمز گرفتن رأی اعتماد از مجمع های ورزشی را بلد هستید. چگونه برای جلب نظر صاحبان رأی لابی می کنید؟

- راز و رمز رأی گرفتن از مجمع های ورزشی فقط کار کردن است و کار کردن. وقتی می بینند از جان و دل مایه می گذاری و برای موفقیت رشته ای که ریاست آن را برعهده داری از هیچ تلاش و کوششی فروگذار نمی کنی ناخودآگاه به طرف شما جذب می شوند و به تلاش هایی که کرده ای احترام می گذارند وگرنه من نه برای رأی آوردن هیچ گاه خرج کرده ام و نه این و آن را دیدم تا به من رأی بدهند. احتیاجی هم به این حرف ها نبود، کافی بود تو را بشناسند و توانایی هایت را باور کنند.

وقتی رییس فدراسیون کشتی شدید، دادکان از شما انتقاد کرد و گفت نباید با بچه محل خودتان (طالقانی) اینگونه رفتار می کردید.

- دادکان این تصور را داشت که من با میل خودم به فدراسیون کشتی آمده ام. وقتی برایش توضیح دادم متوجه قضیه شد. در واقع مشکل به وجود آمده بین من و دادکان ناشی از یک سوءتفاهم بود که برطرف شد.

شما گاهی اوقات با پیشکسوتان به مشکل برمی خوردید.

- ببینید، در جامعه ورزشی دو نوع پیشکسوت داریم؛ پیشکسوت «مفید» و پیشکسوت «مضر». پیشکسوت مفید پیشکسوتی است که می تواند باری از روی دوش ورزش بردارد و با اطلاعات و تجاربش کمک حال ورزش می شود. پیشکسوت مضر هم البته در هر حال قابل احترام است اما نمی توان در دستگاه اداره ورزش از وجود او استفاده کرد. این دسته از پیشکسوتان همیشه می خواهند جلوی چشم باشند و حاضرند در هر موردی اظهارنظر منفی و مثبت داشته باشند تا به هر قیمتی که شده در جمع باشند و در فضای ورزشی از آنها یاد شود.

هیچ وقت به فکر نیفتادید رییس فدراسیون فوتبال هم بشوید؟

- نه، کفاشیان هست و دارد کارش را می کند. ان شاءالله بهترین ها در رأس این فدراسیون قرار خواهند گرفت.

شیوه تعامل کفاشیان و کی روش را می پسندید؟

- من قبول دارم کی روش مربی بزرگی است اما هر چه هست یک مربی خارجی تحت قرارداد فدراسیون است و باید رییس و مرئوس در این ارتباط از هم تفکیک شوند. من دوست ندارم مربی خارجی آقابالاسرم باشد. حاضر نیستم به فرودگاه بروم و یک مربی را قلمدوش خودم کنم و بیاورم پایین پله ها. خیر، من به این شیوه کار اصلا اعتقاد ندارم و بر این باورم که فدراسیون است که باید در مورد یک مربی خارجی تصمیم گیرنده باشد. باور کنید هر مربی خارجی که با من کار می کرد برای ملاقات با من باید دو ساعت صبر می کرد و از قبل وقت می گرفت، نه اینکه بروم با او عکس یادگاری بیندازم.

به هر حال کفاشیان است دیگر...

- نه، اشتباه نکنید! این انتقادات را نکردم که کار کفاشیان را زیر سوال ببرم بلکه معتقدم او کار بزرگی می کند. کفاشیان در اداره دستگاه فوتبال کشور دست تنهاست و یک دست هم صدا ندارد. وزارت ورزش هم که کمکی به مدیریت او نمی کند و کارش دو برابر سخت شده است. به اعتقاد من آن گونه که بعضی ها می گویند کفاشیان دو دستی به فدراسیون فوتبال وریاست بر این مجموعه نچسبیده، بلکه اگر فرصتی به دست بیاورد از این ورزش پرحاشیه فرار می کند، منتهی باید یک نفر ظرفیت داشته باشد و از دل و جان قبول مسئولیت کند تا عرصه برای خداحافظی کفاشیان مهیا شود؛ اتفاقی که فعلا جفت و جور نشده است.

دادکان را چگونه می بینید؟

- دادکان اخلاق و خصوصیاتی شبیه من دارد. او حاضر نیست در رابطه کاری اش به کسی باج بدهد. اختیار عمل می خواهدو هر طور که صالح می داند عمل می کند. من هم به این شیوه اعتقاد راسخ دارم و معتقدم جواب می دهد.

دادکان مربی خارجی را قلمدوش نمی کند؟

- (می خندد) نه، قلمدوش نمی کند.

به خاطر رفقای بانفوذ است که وقتی به هر فدراسیونی می روید پول هم می آید؟

- فقط بحث رفقای بانفوذ نیست بلکه موضوع جلب علاقمندی جامعه و کارخانه های صنعتی بزرگ برای سرمایه گذاری در یک رشته ورزشی است. وقتی مشاهده می کنند از جان و دل مایه می گذاری حتما کمک حالت می شوند. تا به حال شنیده اید من از بی پولی گلایه کنم؟! هیچ کس نشنیده چون با گلایه کردن مشکلی حل نمی شود. فقط باید دل بسوزانی و کار کنی تا مشکل حل شود.

سال ها مسئولیت بند «ب» یعنی جذب اعتبار به سازمان تربیت بدنی را داشتید. می گویند این پول بیشتر جذب رشته هایی می شد که رؤسای آن دوستان شما بودند.

- من هم این مسئله را زیاد شنیده ام اما واقعیت ندارد. دلیلش هم این است که من اصلا پخش کننده پول نبودم، ما فقط جذب سرمایه می کردیم و در این میان رییس سازمان تربیت بدنی بود که تصمیم می گرفت اعتبارات گردآوری شده کجا هزینه شود. به هر روی وقتی نمی توانی کاری انجام دهی، هزارتا دلیل می آوری که در حق شما اجحاف شده است. داستان این اظهارات هم از همین جا نشأت می گیرد.

قرار شده بند «ب» مجددا احیا شود؟

- یکسری پیشنهادات به وزارت ورزش داده ایم که در صورت پذیرش آنها می توان مجددا برای جذب سرمایه در مقوله ورزش پیشقدم شد و از این بستر به خوبی استفاده کرد.

رابطه شما با کفاشیان چگونه است؟

- کفاشیان بچه محل من بوده و هر دو به یک هیات در محله نواب تهران می رفتیم. از قدیم الایام رفیق یکدیگر بودیم. او از جمله مدیران متدین حوزه ورزش است که برای خودش آبرو و اعتبار خاصی دارد.

از قدیم الایام هم یکضرب می خندید؟

- از زمان کودکی، کفاشیان بچه خوش رو و خوش اخلاقی بود. حالا که دیگر خندیدن جزو تاکتیک های مدیریتی اش شده و بیشتر می خندد تا کمتر جواب دهد یا اصلا جواب ندهد. فکر می کنم اگر کفاشیان در روز یکی دو ساعت نخندد بنده خدا سکته می کند. شما ورزشی نویس ها هم که دست از سرش برنمی دارید، مجبور است این شکلی باشد!

شما سازمان تربیت بدنی را ترجیح می دادید یا وزارت ورزش و جوانان فعلی را؟

- وزارتخانه در میان مجموعه های تحت امر رییس جمهور یک تعریف ثابت دارد که هر مقوله ای باید در چارت آن گنجانده شو، از جمله خود ورش. خب طبعا در چنین شرایطی ترجیح می دهیم سازمان تربیت بدنی باشد تا فقط زیر نظر رییس جمهور مدیریت شود و به همان مرجع هم پاسخگو باشد. در این شرایط جذب سرمایه بهتر صورت می گیرد و کارها سریع تر پیش می رود. کاش وزارت ورزش و جوانان دوباره سازمان تربیت بدنی می شد تا مجددا در همان حال و هوای سابق نفس بکشد.

اگر حرف خاصی مانده بفرمایید.

- نه، از اینکه یاد بنده حقیر کردید ممنونم و امیدوارن در هر کجای عرصه ورزش حضور دارید، توفیق روزافزون شامل حال شما باشد. در ضمن من با کفاشیان رفیقم، در موردش یک جوری ننویسید که به او بربخورد! من بچه محل قدیمم را خیلی دوست دارم.