کمک! من یک خردسال دارم!

برترین ها: خردسالان! آن‏ها آخر شب یا در سومین سال تولدشان ناگهان پدیدار نمی‏ شوند. این اتفاق بسیار کند رخ داده است، شما اصلا توجه ندارید اما یک روز ناگهان متوجه می ‏شوید که کودک نوپای کوچولو و دست و پا چلفتی و گیج شما دیگر نیست، به‏ جای او خردسالی پرانرژی، بسیار کنجکاو، گاهی مصمم (که برخی آن‏را کله‏ شق می ‏نامند) و بسیار ماجراجو دارید. در مواقعی دیگر پوشک نمی‏ پوشانید، شیشه و پستانک نمی‏خورد و تا حدی بعضی کارهایش را خودش انجام می‏ دهد. احتمالا قوانین خانه را می‏ داند و نیاز به مراقبت دائم ندارد. پس از چند سال بچه‏ داری و خردسالی، والدین اغلب مرحله خردسالی و پیش دبستانی را با طراوت و پرخاطره می‏ بینند. اما هنگامی‏که زندگی با یک خردسال پرنشاط و شادی‏آور است همیشه روزهایی دارید که بیشتر مثل اعمال شاقّه به نظرتان می‏ آید. همه‏ ما روزهای بد داریم و بچه ‏ها استثنا نیستند. اکثر اوقات کودک شما یک کوچولوی جالب و شگفت‌انگیز است اما انرژی بی‏ پایان و کم توجهی نسبی او ممکن است به رفتارهای آسیب‏زا، مخرب، آزار دهنده و دمدمی منتهی شود. درعین‏ حال که برای کودک‌تان سرگرمی های فراوان و چیزهای جالب تدارک می‏بینید، ممکن است علائم و نشانه ‏های بی‏ حوصلگی ناشی از فقدان محرک‏ های مناسب مخفی بمانند. راه‏های زیادی وجود دارد تا به کودک خود تحرک و انگیزه بدهید. بچه‏ ها در ۳ سالگی اغلب هفته‏ ای ۲ یا چند روز را به مهدکودک یا پارک بازی می‏ روند. گروه‏ های این چنینی معمولا به کودک دوستان جدید و زمین ه‏ای جدید برای فعالیت و انرژی ارائه می‏ دهند. اگر کودک همه وقت خود را در خانه کنار شما یا پرستارش بگذراند برای کسب تجارت جدید و گردش و تفریح و نیز فعالیت‏ های خلاق به شما متکی می‏ شود. روزگارش به یک ساختار نیاز دارد؛ برنامه ‏ریزی آزاد و با زنگ تفریح. نیاز دارد با گروه‏های سنی مختلف تعامل داشته باشد؛ بزرگ‏ترها و کوچک‏ترها به صورت یکسان. به شما متکی است تا به او کتاب و موسیقی، کارهای هنری و صنعتی، بازی‏ ها و فعالیت ‏های آموزنده یاد دهید. پیاده‏ روی کم یا کمی بازی بیرون خانه باید بخشي از برنامه روزانه باشد. درحالی‏که انواع تجارب و فعالیت ‏ها برای رشد و توسعه کودک‌تان ضروری هستند بر اصرارش مقاومت کنید و او را به جلو هل دهید. همه بچه‏ ها به وقت زیادی نیاز دارند تا بازی‏ های خلاق و خودجوش کنند. به ‏جای این‏که نقش معلم را بازی کنید که فرزندتان را آموزش و هدایت مستقیم دهید، سعی کنید نقش یاور را در فرآيند یادگیری ایفا کنید. بچه‏ ها باید خودشان یاد بگیرند و بازی را خود انجام دهند و درعین‏ حال بدانند که شما آن‏جا هستید تا در موقع لزوم کمک کنید. بچه ‏هایی که یاد گرفته‏ اند بازی را خودشان هدایت کنند، وقت زیادی داشته ‏اند تا خلاق باشند و از تخیل خود استفاده کنند و کمتر دچار ملالت و خستگی و بی‏ حوصلگی می‏ شوند تا آن‏ها که برنامه‏ ریزی سختگیرانه برای‌شان شده است.



وقتی در آشپزخانه هستید کم یا زیاد،کودک‌تان طبیعتا می‏ خواهد با شما باشد. کابینت‏ ها و قفسه‏ های آشپزخانه پر از چیزهای جالب است که برای بچه جذاب هستند. چرا یک جعبه آشپزی مخصوص خود کودک تهیه نمی‏ کنید؟ مجموعه‏ ای از ابزار نشکن آشپزخانه را در یک جعبه یا ظرف پلاستیکی نگه دارید.

آن را در قفسه پایینی آشپزخانه بگذارید جایی که دست کودک به آن برسد و خودش بردارد. با این وسایل همراه شما مشغول آشپزی می‏ شود.

چند وسیله پیشنهادی برای جعبه آشپزی:

• ماهی‏تابه
• کیک پز
• کارد و چنگال پلاستیکی
• کاسه پلاستیکی یا فلزی بزرگ
• قاشق و پیمانه
• بشقاب
• قابلمه
• فنجان و استکان پلاستیکی
• کاردک و قاشق‏ های پلاستیکی
• قاشق چوبی

اوقاتی پیش می ‏آید که مجبورید در انتظار به سر ببرید، مطب دکتر، آرایشگاه، یا رستوران، یک کیسه ی کشی یا کوله پشتی همراه داشته باشيد و آن را پر از چیزهای مخصوص كنيد تا کودک سرگرم شود:

• کتاب و کاغذهای رنگی
• ماژیک و مداد رنگی
• عروسک و لوازم آن
• لباس
• پتو
• پستانک یا شیشه شیر
• مواد لازم خوراکی‏ ها
• آب‏نبات،
• چوب شور و برشتوک که سوراخ وسط داشته باشند
• آهن‏ربا و چیزهای فلزی کوچک
• پازل

برچسب‏ها و کتاب‏ های برچسب‏دار غذای مختصر و سبک هنگام پر کردن کیسه همراه از تخیل خود استفاده کنید. خودتان هم این کار را بکنید تا وسایل داخل آن برای کودک غافلگیرکننده باشد، یا از او بخواهید به شما کمک کند کیسه را پر کنید.



اعم از این‏که شما یک مادر شاغل باشید، یک پدر خانه‏ نشین، مادربزرگ یا پدربزرگی دوست داشتنی، یا پرستار موقت بچه، گاهی مجبورید در کنار کارهای شاق و روزمره خانه، خردسال را هم کنار خود نگه دارید. یک قوطی شغل برایش بسازید تا هم‏زمان با کار شما او هم مشغول باشد. همچنين در او حس مسئولیت نسبت به کارهای خانه ایجاد شود. این قوطی را می ‏توانید از یک شیشه خالی مربا، قوطی چای، یا یک جعبه کوچک بسازید. چند نوار باریک کاغذی بریده هر طرف قوطی بچسبانید که کارهای لازم را که بچه باید انجام دهد روی آن نشان دهید: «قفسه کتاب را صاف کن، کاسه توالت را بشوی، حوله‏ ها را جمع کن، میوه ‏ها را بشوی، اسباب‏ بازی‏ ها را جمع و جور کن...» کارهایی را که فرزندتان قادر به انجام آنهاست و نیاز به کمک یا نظارت ندارد، بکشید. اگر کودک‌تان ذاتا مایل نیست کمک داشته باشد، اجازه دهید خودش کارش را انتخاب کند تا اکراه او نیز کم شود.



قفسه پایین آشپزخانه که پر از لوازم یدکی بی‏ خطر است به‏عنوان جعبه کاردستی کودک ایده ‏آل است. جعبه را پر از وسایل و چیزهایی کنید که هروقت بخواهد چیزهایی بسازد. مثل:

• قیچی بی‏ خطر کودکانه
• کتاب‏ های رنگی
• کاغذ رنگی
• کارد و چنگال کیک
• ماژیک
• جوهر یا گواش
• کاغذ و دفتر معمولی
• مقوا
• برچسب‏ های متنوع
• چسب نواری

بچه ‏ها در چند سال اول زندگی، اسباب‏ بازی ‏های زیادی به ‏عنوان هدیه تولد یا عیدی یا مراسم دیگر می‏ گیرند. همیشه ممنون نیت خوب هدیه دهندگان هستم اما درعین‏ حال ناراحتم که این اسباب‏ بازی‏ های جالب و قشنگ خیلی به کار بازی کودک نمی‏ آید. اسباب‏ بازی‏ های گران قیمت خوب هستند اما وقتی این وسایل جالب و خلاق جلوی چشمش باشند کم‏کم علاقه‏ اش را از دست می‏ دهد. طی هر ۴ یا ۶ هفته آن‏ها را نوبتی دم دست بگذارید تا همیشه به نظرش تازه و جالب و هیجانی باشند. برای این کار، اسباب ‏بازی‏ ها را جداجدا بگذارید (هر چندتا را یکجا) اگر کودک به اسباب‏ بازی خاصی توجه ویژه دارد، همیشه دم دست بگذارید. هر دسته را در دسترس او بگذارید و بقیه را در کمد یا جعبه دور از چشم و دسترس او نگه‏دارید. تاریخ را روی دسته‏ ها بنویسید (تاریخ جدید)، این سیستم را در مورد کتاب‏ های کودک نیز می‏ توانید پیاده کنید.



احتمالا زمانی پیش می‏ آید که شما یکباره، درمانده و خسته می‏شوید. ساعت 5 بعدازظهر است، شام هنوز آماده نیست، نوزاد شیرخوار در آغوش، کودک نوپا به پاچه شلوارتان آویزان و فرزند خردسال شما با نق‏ نق دنبال چیزی است.

اکنون وقت آن نیست تا خط و نشان بکشید یا بچه را گوشمالی دهید! اکنون وقت ایده‏ های مهیج و خلاق با بچه 4 ساله نیست. آنچه می ‏توانید بکنید این است که از قبل یک قوطی دیوانگی آماده داشته باشید.

فهرستی از فعالیت‏ های ایستا تهیه کنید که نیاز به وسیله خاص، آمادگی زمانی یا تمیز کردن و مهمتر از همه نیاز به همراهی بزرگ‏ترها یا نظارت آن‏ها ندارد. این ایده‏ ها را روی کارت‏ هایی بنویسید و داخل یک قوطی چای بگذارید. (اگر دوست داشته باشید قوطی را با کاغذ کادو یا نقاشی با ماژیک و مدادرنگی تزئین کنید.) وقتی همه‏ کارها روی سرتان ریخته و در مرز دیوانگی هستید (یا وقتی «هیچ کاری برای سرگرمی کودک ندارید») یک کارت از داخل قوطی برداشته تا راه چاره را نشان دهيد. در ضمیمه B فهرستی پیشنهادی از این فعالیت‏ ها آورده‏ایم.



درحالی‏که بچه‏ ها نیاز به زمان آزاد برای بازی خلاق دارند به شما نیز تکیه می‏ کنند تا آن‏ها را با برنامه ‏ها و فعالیت‏ ها و ماجراهای جدید آشنا کنید. این کار فی البداهه و به شکل ابتدا به ساکن مشکل است، پس کمی برنامه‏ ریزی از قبل از جانب شما لازم است. سعی کنید یک یا دو کار جالب در هر روز طراحی کنید. از قبل روی فعالیت‏ ها تصمیم بگیرید و همه‏ لوازم آن ‏را از قبل تهیه کنید. چند توصیه درباره‏ فعالیت‏ ها و طراحی آن‏ها آورده‌ام.