اگر ویتامین زیاد می خورید دست نگه دارید !

برترین ها: يكي از مشكلات انسان‌هاي مدرن سوءمصرف، مصرف بي‌رويه و بدون تجويز داروهاست. در اين ميان داروهاي موسوم به ويتامين‌ها و مكمل‌هاي حاوي ويتامين از پرمصرف‌ترين اين داروها هستند. دكتر ديويد آگوس، نويسنده كتاب پرفروش «پايان بيماري» مي‌گويد: «حدود ۵۰ مطالعه گسترده در ايالات متحده و اروپا انجام شده و حتي يكي از آن‌ها ثابت نكرده كه مصرف داروهاي ويتامين مي‌تواند مانع از ابتلا به سرطان‌ها و بيماري‌هاي قلبي- عروقي شود، در واقع مي‌توان گفت، ميليون‌ها نفر سالانه داروهاي حاوي ويتامين‌ها را مي‌خرند ولي با اين كار فقط پول خودشان را دور مي‌ريزند.»



درست است كه داروهاي حاوي ويتامين‌ها در موارد زيادي مي‌تواند فوايدي براي افراد سالم يا بيمار داشته باشد اما مسئله اين است كه تجويز آن‌ها بايد حتما با تجويز پزشكان صورت بگيرد. مصرف بي‌رويه آن‌ها كار درستي نيست و حتي مي‌تواند خطرناك باشد. دكتر دي ساندكويست، متخصص تغذيه باليني از دانشگاه مينه‌سوتا و سخنگوي انجمن ملي تغذيه باليني مي‌گويد: «خيلي اوقات مردم پول خودشان را خرج مي‌كنند تا جان‌شان را در خطر قرار دهند. تقريبا همه مردم فكر مي‌كنند، مصرف خودسرانه ويتامين‌ها خطرناك نيست، حتي بعضي از مردم گمان مي‌كنند كه هرچقدر بيشتر قرص‌ها و مكمل‌هاي ويتاميني مصرف كنند بهتر است، ولي واقعيت غير اين است، مصرف خودسرانه و زياد برخي قرص‌هاي ويتامين بي‌فايده است و مقدار زياد آن‌ها از بدن دفع مي‌شود و در مورد برخي ويتامين‌ها اين كار حتي مي‌تواند بسيار خطرناك باشد.»


ويتامين E: اين ويتامين جزو محبوب‌ترين گروه ويتامين‌هاست. مدت‌هاي بسياري بر اين تاكيد مي‌شد كه مصرف روزانه ويتاميE مي‌تواند احتمال ابتلا به انواع سرطان‌ها را كاهش دهد. واقعيت اين است كه مطالعات متعدد نشان داده، ويتامين E نقش مهمي در سيستم ايمني و تدافعي بدن و نيز ارتباطات سلولي در بدن بازي مي‌كند اما محققان مي‌گويند، بهترين كار اين است كه ويتامين E را از طريق غذاها، مثلا غلات، كلم بروكلي، تخمه آفتابگردان دريافت كنيد نه از طريق قرص‌ها و مكمل‌ها. يك مطالعه در بلژيك نشان داده، مصرف روزانه ويتامين E براي چند سال به جاي كاهش دادن احتمال سرطان پروستات باعث افزايش احتمال اين سرطان مي‌شود. در ضمن مصرف بي‌رويه قرص‌هاي حاوي اين ويتامين مي‌تواند به كبد صدمه بزند.


ويتامين A: بيشتر انسان‌ها مي‌دانند، ويتامين A كه در هويج موجود است به افزايش قدرت بينايي كمك مي‌كند. مطالعات نشان داده، ويتامين A در توليدمثل، استحكام استخوان‌ها و عملكرد مناسب دستگاه ايمني نقش مهمي دارد. در ضمن در افرادي كه دچار مشكلات خاص هستند، مثلا در جذب چربي مشكل دارند- مثل افرادي كه دچار بيماري سلياك، بيماري كراون و مشكلات پانكراس هستند. ويتامين A مي‌تواند بسيار كمك‌كننده باشد. ولي واقعيت اين است كه كمبود ويتامين A در افراد بزرگسال حالت ناشايعي است، در ضمن مصرف بيش‌ازاندازه اين ويتامين مي‌تواند باعث مشكلات كبدي، اختلالات عصبي و نيز مشكلات سيستم عصبي جنين در زنان باردار شود.

نوعي از ويتامين A به نام بتاكاروتن مي‌تواند در جلوگيري از برخي از سرطان‌ها مفيد باشد اما اين خاصيت با دريافت بتاكاروتن از مواد خوراكي بسيار بيشتر از دريافت آن‌ از قرص‌ها و مكمل‌‌هاست. دكتر جرارد مولر، فوق‌تخصص بيماري‌هاي دستگاه گوارش هم در مورد اين ويتامين مي‌گويد: «بسياري از مردم به دليل شهرت خوب اين ويتامين به طور گسترده از آن استفاده مي‌كنند اما آن‌ها نمي‌دانند، مصرف بيش‌ازحد ويتامين A مي‌تواند باعث بيماري فيبروز كبدي شود كه يك بيماري بسيار جدي است.»


ويتامين C: تقريبا همه بچه‌ها مي‌دانند كه ويتامين C در جنگ بدن با عوامل عفوني و ميكروب‌ها نقش دارد. به طور سنتي هم در بيشتر نقاط جهان يكي از درمان‌هاي معمول سرماخوردگي خوردن مركبات و ساير ميوه‌هاي حاوي ويتامين C است. مطالعات گسترده نشان داده، فرم طبيعي ويتامين C در تقويت دستگاه ايمني بدن نقش دارد اما فرم دارويي اين ويتامين خيلي در تقويت دستگاه ايمني موثر عمل نمي‌كند. ويتامين C يك ويتامين محلول در آب است و اگر بيش‌ازاندازه از اين ويتامين مصرف كنيد بخش اعظم آن از طريق ادرار دفع مي‌شود ولي با اين حال گزارش‌هايي وجود دارد كه نشان مي‌دهد، مصرف قرص‌هاي ويتامين C مي‌تواند باعث درد شكم، اسهال، تهوع، استفراغ و خونريزي گوارش شود. دكتر مانفرد مولين، پروفسور تغذيه در دانشگاه اوبرهاوزن آلمان مي‌گويد: «مطالعات نشان داده، مصرف طولاني‌مدت قرص‌ها و مكمل‌هاي حاوي ويتامين C مي‌تواند باعث بروز سنگ كليه و مشكلات ديگر كليوي شود، براي همين مصرف طولاني‌مدت ويتامين C اصلا توصيه نمي‌شود.»


دكتر ساندكويست مي‌گويد: «بهترين كار اين است كه مقدار مورد نياز ويتامين بدن‌تان را از طريق مواد خوراكي و طبيعي كسب كنيد. اگر احساس مي‌كنيد، مقدار ويتامين كافي به بدن شما نمي‌رسد مي‌توانيد از مكمل‌ها و قرص‌هاي ويتامين استفاده كنيد اما تنها با نظر پزشك، آن هم نه براي دوره‌هاي طولاني‌مدت. مطمئن باشيد، ويتامين‌ها مي‌توانند براي بدن شما مفيد باشند ولي اگر در مصرف آن‌ها از شيوه خودسرانه استفاده كرده و زياده‌روي كنيد، قطعا با مشكل روبه‌رو خواهيد شد، به هر حال بهترين كار اين است كه سعي كنيد ميزان مورد نياز ويتامين بدن‌تان را هم از منابع طبيعي و هم قرص‌ها و مكمل‌ها تامين كنيد.»

آخرين نكته‌اي كه دكتر ساندكويست به آن اشاره مي‌كند اين است كه برخي مطالعات نشان داده، ممكن است مصرف برخي قرص‌هاي ويتامين باعث بروز سردردهاي گهگاهي شود يا سردردهاي مزمن را بدتر كند، پس اگر به طور منظم قرص ويتامين مصرف مي‌كنيد و دچار سردرد مي‌شويد براي مدتي مصرف آن ويتامين را كنار بگذاريد.