گفت‌وگو با باران کوثری
هیچکس به من نگفت ممنوع الکـاری!
باران کوثری در شرایطی در «قصه ها» بازی کرد که ممنوع الکار بود. ممنوع الکاری که البته هیچ گاه رسما به او اعلام نشد اما در نهایت باعث شد دو سال از سینما دور بماند.
وب‌سایت بانی فیلم: باران کوثری در شرایطی در «قصه ها» بازی کرد که ممنوع الکار بود. ممنوع الکاری که البته هیچ گاه رسما به او اعلام نشد اما در نهایت باعث شد دو سال از سینما دور بماند. باران کوثری در این گفت وگوی کوتاه که در حاشیه گفت و گوی بانی فیلم با مادرش رخشان بنی اعتماد انجام شد از دوران حرف زده و از همکاری با مادرش در «قصه ها» صحبت کرده است...
رخشان بنی‌اعتماد عنوان می‌کرد که یکی از دلایل ساخت فیلم «قصه‌ها» فشار تو بوده است. ایده اولیه «قصه‌ها» را شنیده بودی و دلت می‌خواست این فیلم ساخته شود یا اینکه اصرارت صرفا به ساخت یک فیلم بود؟
- اول از همه دلم می‌خواست مادرم دوباره فیلم بسازد.
جزء آن دسته از آدمهایی هستی که اعتقاد داری فیلمساز نباید با فیلم نساختن اعتراض‌اش را به شرایط موجود نشان دهد...
- نه، به نظرم اگر شرایط و مناسباتی باشد که فیلمساز بتواند حرفش را بزند فکر نمی‌کنم کارگردانی وجود داشته باشد که بخواهد عامداً فیلم نسازد. به نظرم بعدها، هم مسئولین و هم ما باید پاسخگوی سالها فیلم نساختن مادرم یا کارگردان‌هایی چون ناصر تقوایی و بهرام بیضایی باشند.
به نظر من فیلمساز در هر شرایطی باید فیلم بسازد. ممکن است در مقاطعی اثر کارگردان با ایده‌آلش فاصله داشته باشد اما تماشاگر نباید سالها منتظر فیلمی از رخشان بنی‌اعتماد یا ناصر تقوایی بماند...
- فیلمسازان ایرانی ثابت کرده‌اند در هر شرایطی اگر روزنه‌ای برای ساخت فیلم پیدا کنند اثر مورد نظرشان را می‌سازند. اما گاهی اوقات شرایط به گونه‌ای دیگر بوده و باعث شده واقعا فیلمساز نتواند فیلم بسازد. و این لزوما به این معنا نیست که یک نفر بیاید در خانه شما را بزند و بگوید: شما نمی‌توانید فیلم بسازید. ولی شرایط به گونه‌ای کنار هم چیده می‌شود که فیلمساز حتی یک درصد هم شانس ساخت فیلم را ندارد.
طی این سالها هیچ وقت به آینده کاراکتر سارا در «خون‌بازی» فکر کرده بودی؟
- طبیعتا فکر کرده بودم. خصوصا بعد از آن پایان‌بندی «خون بازی» برای خیلی‌ها این سوال پیش آمده بود که سارا اعتیاد را ترک می‌کند؟
از چه زمانی در جریان ساخت «قصه‌ها» قرار گرفتی؟
- در همان مقطعی که این ایده به ذهن مادرم رسیده بود من هم در جریان ساخت آن قرار گرفتم. در پروسه طولانی نگارش فیلمنامه با عمو فرید (فرید مصطفوی) کم و بیش در جریان قصه‌ها قرار می‌گرفتم. بعد که «قصه‌ها» براساس شخصیت‌ها نوشته شد طبیعتا پای کاراکتر سارا هم به میان می‌آمد. البته در ابتدا قصه سارا و حامد چند شکل مختلف داشت.
قصه فعلی سارا و حامد چقدر برایت جذاب بود؟
- خیلی. یکی از درست‌ترین تصویرهایی است که در سالهای اخیر از نسل جوان نشان داده شده. نه به عنوان بازیگر بلکه به عنوان مخاطب، یکی از معدود فیلم‌‌هایی است که من به عنوان یک جوان، یک جوان دیگر را باور می‌کنم.
مردم هیچ تصوری از یک شخصی که ایدز گرفته ندارند. فکر می‌کنم برای یک بازیگر نشان دادن چنین کاراکتری که برای تماشاگر باورپذیر هم باشد سخت است. چگونه به این شخصیت نزدیک شدی؟
- حدود ۴ ماه برای این نقش تمرین کردم...
نمونه‌های مشابه را هم از نزدیک ملاقات کردی؟
- نه اما در تحقیقاتی که داشتیم به این نتیجه رسیدیم که ایدز در این مرحله، نمود ظاهری آنچنانی در شخص ندارد. به همین دلیل بیماری خطرناکی است. چون بیمار ممکن است سالها مبتلا به ایدز باشد اما متوجه نشود. این آدمها به دلیل سبقه اعتیادشان اولین کاری که بعد از ترک انجام می‌دهند تست اچ.آی.وی است. خوشبختانه به همین خاطر این مرحله از ایدز این اجازه را به بازیگر می‌دهد که بدون هیچ نشانه‌ای از این بیماری کار خودش را در فیلم انجام دهد.
در شرایطی در «قصه‌ها» بازی کردی که ممنوع‌الکار بودی. در آن مقطع البته در فیلم «عصبانی نیستم» هم بازی کردی. در آن روزهای ممنوع‌الکاری اصلا کسی سراغت می‌آمد؟
- آن اوایل پیشنهاد داشتم. اما بعدا کم شد چون همه فهمیدند ممنوع‌الکار شده‌ام. واقعیت این است اگر کسی به من پیشنهاد می‌داد بازی می‌کردم. چون هیچ وقت هیچکس به من نگفت ممنوع‌الکاری. همیشه به آدمهایی که به من پیشنهاد کاری می‌دادند می‌گفتند اجازه کار ندارم. از یک مقطعی به بعد از جاهای دیگری به غیر از وزارت ارشاد به من اعلام شد که ممنوع‌الفعالیت هستم. اما هیچ وقت نامه‌ای مبنی بر ممنوع الکاری به دست من نرسید.
در سالهای اخیر خیلی پرکارتر از گذشته بودی و شاید حالا بهتر بتوانی تفاوت کار با مادرت و دیگر فیلمسازان را متوجه شوی...
- در هر شغل و صنفی هرکس اگر در خانواده‌اش کار کند طبیعتا راحت‌تر است. اما به هر حال سختی‌هایی هم دارد. باید صبر و تحمل بیشتری به خرج دهیم. در فیلم مادرم فقط یک بازیگر نیستم و احساس مسئولیت بیشتری می‌کنم و باری بر دوش من است. اما به هر حال خیلی خیلی راحتم. جدا از این رخشان بنی‌اعتماد کارگردانی است که کار با او خیلی لذت‌بخش است. این حرف من نیست، حرف ۹۹ درصد بازیگرانی است که با ایشان کار کرده‌اند. پشت صحنه مادرم بسیار صمیمی است و البته پربار برای بازیگر. یعنی بازیگر یک ساعت تمرین بی‌دلیل انجام نمی‌دهد. حتی در تمرینات ۴ماهه هم بازیگر خسته نمی‌شود چون این تمرینات پیش برنده و در جهت بهبود کار بازیگر است.
با انتخاب‌هایی که در حیطه بازیگری داری تقریبا همه می‌دانند باران کوثری چارچوب‌هایی را برای انتخاب فیلم‌ها دارد. خیلی پایبند به این مولفه‌ها در حرفه‌ات هستی؟
- این مولفه‌ها فقط اولویت‌های شغلی‌ام نیست بلکه جزو زندگی‌ام است. به دلیل برخی عقایدی که به آنها پایبندم یکسری از معاشرت‌ها را انجام نمی‌دهم، یکسری جاها نمی‌روم و... اگر نشستن کنار یک نفر در یک عکس در فیلمی بخواهد خدشه‌ای به اعتقاداتم وارد کند قید آن را می‌زنم. حتی اگر به قیمت دور ماندن از بازیگری باشد، به خودم اجازه نمی‌دهم از این اصول عقب‌نشینی کنم.
بعد از این همه حواشی که برای فیلم بوجود آمد تصور می‌کردی «قصه‌ها» اکران عمومی شود؟
- بله. مطمئن بودم. چون تلاش معاونت سینمایی را برای برطرف شدن فضای سوء تفاهم برانگیز این فیلم دیدم. چون می‌دانستم با دیدن «قصه‌ها» همه متوجه می‌شوند فضایی که برای این فیلم ساخته شده ناعادلانه و غیرواقعی است.
رخشان بنی‌اعتماد عنوان می‌کرد که یکی از دلایل ساخت فیلم «قصه‌ها» فشار تو بوده است. ایده اولیه «قصه‌ها» را شنیده بودی و دلت می‌خواست این فیلم ساخته شود یا اینکه اصرارت صرفا به ساخت یک فیلم بود؟
- اول از همه دلم می‌خواست مادرم دوباره فیلم بسازد.
جزء آن دسته از آدمهایی هستی که اعتقاد داری فیلمساز نباید با فیلم نساختن اعتراض‌اش را به شرایط موجود نشان دهد...
- نه، به نظرم اگر شرایط و مناسباتی باشد که فیلمساز بتواند حرفش را بزند فکر نمی‌کنم کارگردانی وجود داشته باشد که بخواهد عامداً فیلم نسازد. به نظرم بعدها، هم مسئولین و هم ما باید پاسخگوی سالها فیلم نساختن مادرم یا کارگردان‌هایی چون ناصر تقوایی و بهرام بیضایی باشند.
به نظر من فیلمساز در هر شرایطی باید فیلم بسازد. ممکن است در مقاطعی اثر کارگردان با ایده‌آلش فاصله داشته باشد اما تماشاگر نباید سالها منتظر فیلمی از رخشان بنی‌اعتماد یا ناصر تقوایی بماند...
- فیلمسازان ایرانی ثابت کرده‌اند در هر شرایطی اگر روزنه‌ای برای ساخت فیلم پیدا کنند اثر مورد نظرشان را می‌سازند. اما گاهی اوقات شرایط به گونه‌ای دیگر بوده و باعث شده واقعا فیلمساز نتواند فیلم بسازد. و این لزوما به این معنا نیست که یک نفر بیاید در خانه شما را بزند و بگوید: شما نمی‌توانید فیلم بسازید. ولی شرایط به گونه‌ای کنار هم چیده می‌شود که فیلمساز حتی یک درصد هم شانس ساخت فیلم را ندارد.
طی این سالها هیچ وقت به آینده کاراکتر سارا در «خون‌بازی» فکر کرده بودی؟
- طبیعتا فکر کرده بودم. خصوصا بعد از آن پایان‌بندی «خون بازی» برای خیلی‌ها این سوال پیش آمده بود که سارا اعتیاد را ترک می‌کند؟
از چه زمانی در جریان ساخت «قصه‌ها» قرار گرفتی؟
- در همان مقطعی که این ایده به ذهن مادرم رسیده بود من هم در جریان ساخت آن قرار گرفتم. در پروسه طولانی نگارش فیلمنامه با عمو فرید (فرید مصطفوی) کم و بیش در جریان قصه‌ها قرار می‌گرفتم. بعد که «قصه‌ها» براساس شخصیت‌ها نوشته شد طبیعتا پای کاراکتر سارا هم به میان می‌آمد. البته در ابتدا قصه سارا و حامد چند شکل مختلف داشت.
قصه فعلی سارا و حامد چقدر برایت جذاب بود؟
- خیلی. یکی از درست‌ترین تصویرهایی است که در سالهای اخیر از نسل جوان نشان داده شده. نه به عنوان بازیگر بلکه به عنوان مخاطب، یکی از معدود فیلم‌‌هایی است که من به عنوان یک جوان، یک جوان دیگر را باور می‌کنم.
مردم هیچ تصوری از یک شخصی که ایدز گرفته ندارند. فکر می‌کنم برای یک بازیگر نشان دادن چنین کاراکتری که برای تماشاگر باورپذیر هم باشد سخت است. چگونه به این شخصیت نزدیک شدی؟
- حدود ۴ ماه برای این نقش تمرین کردم...
نمونه‌های مشابه را هم از نزدیک ملاقات کردی؟
- نه اما در تحقیقاتی که داشتیم به این نتیجه رسیدیم که ایدز در این مرحله، نمود ظاهری آنچنانی در شخص ندارد. به همین دلیل بیماری خطرناکی است. چون بیمار ممکن است سالها مبتلا به ایدز باشد اما متوجه نشود. این آدمها به دلیل سبقه اعتیادشان اولین کاری که بعد از ترک انجام می‌دهند تست اچ.آی.وی است. خوشبختانه به همین خاطر این مرحله از ایدز این اجازه را به بازیگر می‌دهد که بدون هیچ نشانه‌ای از این بیماری کار خودش را در فیلم انجام دهد.
در شرایطی در «قصه‌ها» بازی کردی که ممنوع‌الکار بودی. در آن مقطع البته در فیلم «عصبانی نیستم» هم بازی کردی. در آن روزهای ممنوع‌الکاری اصلا کسی سراغت می‌آمد؟
- آن اوایل پیشنهاد داشتم. اما بعدا کم شد چون همه فهمیدند ممنوع‌الکار شده‌ام. واقعیت این است اگر کسی به من پیشنهاد می‌داد بازی می‌کردم. چون هیچ وقت هیچکس به من نگفت ممنوع‌الکاری. همیشه به آدمهایی که به من پیشنهاد کاری می‌دادند می‌گفتند اجازه کار ندارم. از یک مقطعی به بعد از جاهای دیگری به غیر از وزارت ارشاد به من اعلام شد که ممنوع‌الفعالیت هستم. اما هیچ وقت نامه‌ای مبنی بر ممنوع الکاری به دست من نرسید.
در سالهای اخیر خیلی پرکارتر از گذشته بودی و شاید حالا بهتر بتوانی تفاوت کار با مادرت و دیگر فیلمسازان را متوجه شوی...
- در هر شغل و صنفی هرکس اگر در خانواده‌اش کار کند طبیعتا راحت‌تر است. اما به هر حال سختی‌هایی هم دارد. باید صبر و تحمل بیشتری به خرج دهیم. در فیلم مادرم فقط یک بازیگر نیستم و احساس مسئولیت بیشتری می‌کنم و باری بر دوش من است. اما به هر حال خیلی خیلی راحتم. جدا از این رخشان بنی‌اعتماد کارگردانی است که کار با او خیلی لذت‌بخش است. این حرف من نیست، حرف ۹۹ درصد بازیگرانی است که با ایشان کار کرده‌اند. پشت صحنه مادرم بسیار صمیمی است و البته پربار برای بازیگر. یعنی بازیگر یک ساعت تمرین بی‌دلیل انجام نمی‌دهد. حتی در تمرینات ۴ماهه هم بازیگر خسته نمی‌شود چون این تمرینات پیش برنده و در جهت بهبود کار بازیگر است.
با انتخاب‌هایی که در حیطه بازیگری داری تقریبا همه می‌دانند باران کوثری چارچوب‌هایی را برای انتخاب فیلم‌ها دارد. خیلی پایبند به این مولفه‌ها در حرفه‌ات هستی؟
- این مولفه‌ها فقط اولویت‌های شغلی‌ام نیست بلکه جزو زندگی‌ام است. به دلیل برخی عقایدی که به آنها پایبندم یکسری از معاشرت‌ها را انجام نمی‌دهم، یکسری جاها نمی‌روم و... اگر نشستن کنار یک نفر در یک عکس در فیلمی بخواهد خدشه‌ای به اعتقاداتم وارد کند قید آن را می‌زنم. حتی اگر به قیمت دور ماندن از بازیگری باشد، به خودم اجازه نمی‌دهم از این اصول عقب‌نشینی کنم.
بعد از این همه حواشی که برای فیلم بوجود آمد تصور می‌کردی «قصه‌ها» اکران عمومی شود؟
- بله. مطمئن بودم. چون تلاش معاونت سینمایی را برای برطرف شدن فضای سوء تفاهم برانگیز این فیلم دیدم. چون می‌دانستم با دیدن «قصه‌ها» همه متوجه می‌شوند فضایی که برای این فیلم ساخته شده ناعادلانه و غیرواقعی است.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
ارسال نظر